05/09/2025
د رسول الله صلی الله عليه وسلم ميلاد
د رسول الله صلی الله عليه وسلم د ولادت نېټه په اړه د علماوو ترمنځ اختلاف شته، خو څو مشهورو قولونو ته ډېر اهمیت ورکړل شوی دی. د ربیع الاول په میاشت کې د ۱۲، ۱۰، ۹، ۸ او ۵مې نېټې ذکر شوی دی.
عامو خلکو کې د ۱۲مې نېټې شهرت زیات دی، خو د محققینو له انده رسول الله صلی الله عليه وسلم په نهم تاریخ پیدا شوی دی.
شیخ عبدالقادر جیلاني رحمه الله له مخې د رسول الله صلی الله عليه وسلم ولادت د محرم په لسمه نېټه (د عاشوراء ورځ) شوی دی.
ځینې غلات بریلويان پدې عقیده دي چې ګنې شیخ عبدالقادر جیلاني هره خبره د لوح محفوظ له کتو وروسته کوي. (خو له دې ادعا سره سره هغوی د همدې مسئلې په اړه د هغه قول نه مني، چې خپله د دوی د تضاد څرګند دلیل دی).
مهم ټکي او فوائد
۱. د میلاد او ولادت ثبوت دا څرګندوي چې رسول الله صلی الله عليه وسلم د ذات له پلوه بشر و، «نور» ذاتي نه و. نو افسوس پر هغو مبتدعینو چې د رسول الله صلی الله عليه وسلم د ذات له مخې د "نور" عقیده لري او بیا یې میلاد هم لمانځي. ځکه چې د نور میلاد او ولادت نه کېږي.
۲. د صحیح روایتونو له مخې یوازې دومره ثابته ده چې رسول الله صلی الله عليه وسلم خپله د خپل ولادت ورځ دوشنبه ښودلې ده.
۳. د ولادت میاشت کې هم اختلاف شته، خو د جمهور علماوو نظر دا دی چې د ربیع الاول میاشت وه. د دې ترڅنګ د رمضان المبارک او محرم میاشتې هم ذکر شوي دي.
۴. د "مصنف ابن أبي شيبة" په روایت کې د جابر او ابن عباس رضي الله عنهما له مرفوع حدیث څخه د ربیع الاول ۱۲مه نېټه ذکر شوې ده. همدغه روایت د مشهورېدو سبب شوی، خو د سند له اړخه ضعیف دی او صحیح نه دی.
۵. د فلکیاتو او ریاضیاتو د متخصصینو د تحقیق له مخې، په هغه کال چې د رسول الله صلی الله عليه وسلم میلاد شوی و، د ربیع الاول ۱۲مه د دوشنبې ورځې سره سمون نه خوري، بلکې د اتم یا نهم نېټه د دوشنبې ورځ سره برابره وه.
۶. صحابه کرامو رضي الله عنهم په خپل ژوند کې هېڅکله د رسول الله صلی الله عليه وسلم څخه د ولادت د ورځې پوښتنه ونه کړه. سره له دې چې هغوی د خیر په پوښتنه کې تر ټولو زیات حریصان وو. دا پخپله څرګندوي چې د ولادت دقیق تاریخ معلومول مهم او لازمي نه و. که مهم وای، امت ته به مجهول او متنازع نه پاتې کېده.
۷. د رسول الله صلی الله عليه وسلم ذکر کول تر ټولو غوره مستحب عمل دی، او دا هر وخت کېدای شي. شریعت په دې اړه کومه ځانګړې ورځ، میاشت یا شپه نه ده ټاکلې. نو که څوک د ځانګړي وخت د عبادت په نیت تخصیص کوي، باید دلیل راوړي. زموږ په علم کې داسې دلیل نشته. له همدې امله که څوک په عرفي توګه په کومه ورځ، حتی د ربیع الاول په ۱۲مه یادونه کوي، نو دا جایز دی. خو که څوک دا وخت د عبادت لپاره ځانګړی ګڼي، نو دا بدعت دی.
۸. د رسول الله صلی الله عليه وسلم د میلاد او سیرت په مجالسو کې له هر ډول غیرشرعي اعمالو ځان ساتل واجب دی. په ځانګړي ډول د موضوعه (جعلي) روایتونو بیانول چې نن سبا ډېر دود شوي دي، حرام دي. له دې ډول مجالسو څخه باید اجتناب وشي.
نو خلاصه دا چې د رسول الله صلی الله عليه وسلم د میلاد په اړه دقیق تاریخ کې اختلاف دی، او یوازې د دوشنبې ورځ قطعي ثابته ده. د هغه مبارک ذکر کول تر ټولو غوره عمل دی، خو د ځانګړي وخت د عبادت په توګه ټاکل یې بدعت دی. مسلمان باید د میلاد په نوم له بدعتونو او ناروا اعمالو ځان وساتي، او د رسول الله صلی الله عليه وسلم سیرت د تل لپاره د ژوند لارښود وګرځوي.
د حق اواز Da haq awaz
