14/04/2025
در ادامه پست دیروز!
معلومات بسیار خوب از جناب محمد زاده در باره کوه عروس🏔
( کوه عروس )
كوه عروس بخشی از سلسله جبال کوه بابا و از مناطق صعب العبور و دور افتاده مناطق هزارستان مركزی و یكی از مناظر زیبای طبیعی در ولسوالی پنجاب ولایت بامیان است. هرچند این كوه از لحاظ موقعیت در قریه ی قاش شبر تگاب برگ علیای ولسوالی پنجاب قرار داشته که با قریه هایی از ولسوالی یكاولنگ نیز هم مرز میباشد. كوه عروس از سمت غرب در مناطق تگاب برگ علیای ولسوالی پنجاب، از سمت شرق به ترغی پنجاب، از سمت جنوب به مهر و تره پس پنجاب و از سمت شمال به خاك چغیر یكاولنگ متصل می باشد. نزدیكترین قراء ولسوالی پنجاب به این كوه، قریه های شهرك، دوقد، چُكری توی گل حسین و همچنین قریه خاك چغیر ویا خاک چغیل مربوط به سرقول یكاولنگ می باشند.
كوه عروس دارای چشمه های زلال و سرد بوده که در قله های آن حوض های دیدنی و طبیعی وجود دارند كه به این كوه شكوه و زیبائی ویژه می بخشد. در راس قله ی کوه ترکیب سنگهای از آهک و چونه می باشد که در حدود ۴ هزار متر ارتفاع دارد. چشمه آب گرم دره علی یكه ولنگ و چشمه آب گرم خواجه میرو در تگاب برگ پنجاب به صورت مستقیم در دو سمت شمال و جنوب كوه عروس قرار دارند كه از همین كوه سرچشمه گرفته اند. با توجه به موقعیت و ساختمان فیزیكی كوه عروس انواع مختلف پرندگان ازقبیل باز و باشه، كرگس قجیر، یا لاشخور، باد خورك، كبك، كبك زری، كبوتران كوهی، سنگ كویك، سیاه گولی، انواع مختلفی از جغدها، و ده ها نوع پرندگان زیبا و وحشی در ان یافت می شوند. انواع مختلفی حیوانات وحشی از قبیل گرگ، آهو، روباه، تبرغو، شغال، دلده خفك، پشك كوهی، بزكوهی، موش، خرگوش، وغیره نیز در این كوه زیست دارند. كوه عروس علاوه بر حیوانات و پرندگان، دارای صدها نوع گیاهان طبی و طبیعی است كه بعضاً مورد استفاده مردمان محل به عنوان ادویه قرار می گیرند این كوه دارای سنگ های قیمتی مانند لاجورد، فیروزه وغیره نیز می باشد.
در رابطه به كوه عروس، داستانهای زیادی گفته می شوند؛ اما كوه عروس كه یك نام تركیبی از دو كلمه ی كوه و عروس است که كلمه كوه، اسم است و عروس به عنوان صفت به معنای بهترین و زیباترین آن را وصف می كند. كوه عروس از لحاظ ساختمانی آراستگی، نظم و تركیب زیبا، جذاب و گیرا دارد که هر بیننده می تواند كاروان و یا قافله ی عروس، كه مردمانی به شكل سواره و پیاده در جریان حركت، را در آن مشاهده نماید و در بلند ترین نقطه كوه، زنی سوار بر اسب را نشان می دهد كه در میان جمعیت قرار دارد، این آرایش طبیعت در قالب كوه، نقاشی شده است که این جریان مراسم های عروسی و عروس بردن ها مطابق رسم و رواج مناطق هزارستان میباشد.
افسانه ها در مورد این كوه، این است كه در ابتدای امر عروس، داماد و همراهان كه در معرض خطر هجوم، تعرض و حمله ی دشمنان بسیار بی رحم، جنایت پیشه و متجاوز و قصی القلب، كه به هیچ كس و هیچ چیز رحم نمی كرده قرار داشتند. وقتی دشمنان به قافله عروس نزدیكتر می گردند؛ عروس و داماد و همراهان، که عزت، آبرو و حیثیت شان را در خطر جدی و نابودی احساس می كنند و هیچ توان و امكان دفاع و نجات به ذهن شان نمی رسند، كه چی كنند، در این وقت، عروس، كه دختر با عفت و با غیرتی بوده از صمیم قلب رو بسوی آسمان کرده و دعا می كند و میگویند كه ای خدا بخاطر خودت، بخاطر خودم و بخاطر عزت و نام و ننگ من و مردمم همه را از اینكه بی عزت شویم تبدیل به سنگ و كوه فرما؛ و خداوند مهربان دعای بنده خوبش را استجابت می كند و در حالی كه دشمن قدم به قدم به قافله نزدیك می شود، یك دفعه مشاهده می كنند كه همه تبدیل به كوه و سنگ شده اند. با توجه به این ویژگیها كوه عروس نمادی از عزت، بركت، ثروت مادی و معنوی و تداعی كننده تسلیم ناپذیری، شجاعت و ایمانداری است.
در شرق کوه عروس منطقه ترغی ولسوالی پنجاب ولایت بامیان میباشدکه دارای چندین قریه است بنام های : پا می ، گاو مرده ، نوی هیگل ؛ سرخ بیدک ، ناهور ، تاجوی ، پنجقاش ؛ جنگجای ، قلعه غوله ، وقلعه کلان ، دیوالک ، کاریز ،با شاجوی ، نولیس ، دهن سنگ پریده ، کهقت متصل به کوه بیرون بهسود است
در وسط منطقه ترغی یک حوض و چشمه آب زلال است بنام زیارت عباس علی که دارای کرامت بوده وماهی زیاد ی درآن حوض وجوددارد که نظرتماشاکننده را جلب میکند.
امادرزمستان ۞1380و،1381۞دراثرخشک سالی حوض و چشمه عباس علی کلّاً خشک شدند ماهی های ٱن متواری گردیدند،ودوباره توسط مردم محل جمع آوری شدند
در منطقه ترغی
چند قوم زندگی میکند. عبارت اند: از قوم ساقی ، باقی ، عینک ، نیکپا ، خوب زاد ، وسایر اقوام متدین وخداجو وجوددارد
( حسینعلی محمدزاده )
