اتحادیۀ ملی ژورنالیستان افغانستان که در آغاز فعالیتش" اتحادیۀ ژورنالیستان افغانستان" خوانده می شد، در دلو (١٣٥٩) اساس گذاری شد.
نخستین مقر این اتحادیه، ساختمانی بود که قبلاً از آن به نام"پشتو تولنه" یاد می شد و در کنار ساختمان مرکزی بانک ملی افغانستان، موقعیت داشت.
در آن زمان که رسانه های آزاد و آزادی بیان در افغانستان وجود نداشت، اتحادیۀ ژورنالیستان، تنها به گرد هم آوردن خبرنگاران می پرداخت و
در کنار آن برخی فعالیت های دیگر حرفه یی را به پیش می برد. ساخت یک نمایشگاه دایمی عکاسی در کنار ساختمان اصلی اتحادیه و ساخت یا تالار بزرگ در محوطۀ اصلی ملکیت این اتحادیه، زمینه را فراهم ساخته بود تا از یک سو، خبرنگاران، به ویژه عکاسان، آثار خود را به نمایش بگذارند و از آن طریق زمینۀ فروش آن نیز میسر شود و از سوی دیگر با استفاده از تالار بزرگ اتحادیه، جلسات کاری اتحادیه و سیمینار ها و نشست های حرفه یی برگزار شود.
یکی از اقدامات دیگر اتحادیه ژورنالیستان در سال های نخست فعالیت این بود تا با گرد آوری حق الشمول و حق العضویت از اعضای خود واز سویی با فروش آثار خبرنگاران،وابسته گی مالی خود به دولت را کاهش دهد. در سال های حکومت های احزاب خلق و پرچم، اتحادیه های ژورنالیستان، نویسنده گان و هنرمندان، در واقع از سوی دولت اساس گذاری شده و تمویل مالی می شدند.
پس از به قدرت رسیدن حکومت مجاهدین در سال(١٣٧١)، اتحادیۀ ژورنالیستان افغانستان هنوز هم در همان مقر اصلی فعالیت می کرد. در این زمان نام اتحادیه به" اتحادیۀ اسلامی ژورنالیستان افغانستان" مبدل شد. در این زمان نیز منبع مالی اصلی اتحادیه، کمک هایی بود که از سوی دولت انجام می شد. در دوران حکومت مجاهدین، فعالیت اتحادیه کاهش یافته بود. جنگ هایی که در شهر کابل ادامه داشت، یکی از عوامل این کاهش فعالیت بود و فرار تعداد زیادی از اعضای رهبری و اصلی اتحادیه، نیز مزید بر علت شده بود.
با اشغال کابل از سوی طالبان، فعالیت اتحادیه به طور عملی متوقف بود. تمام وسایل ولوازم آن به وزارت اطلاعات وفرهنگ سپرده شده و هیاُت رهبری واعضای آن متواری ویا خانه نشین گردیدند.
پس از سرنگونی طالبان ، در حالی که فضای بهتری برای کار رسانه یی در کشور ایجاد شد، آزادی بیان در قانون اساسی تضیمن گردید و در کنار رسانه های دولتی رسانه های خصوصی، آغاز به فعالیت کرد زمینۀ فعالیت های گسترده برای اتحادیۀ ژورنالستان، فراهم گردید.
تحولات شتابندۀ بعد از سرنگونی طالبان، به ویژه تحولات بی سابقه در عرصۀ کار رسانه یی ایجاب می کرد که اتحادیۀ ژورنالیستان افغانستان، تغیراتی را در ساختار تشکیلاتی و شیوه های کاری خود به وجود بیاورد.
به همین دلیل، در ماه میزان(١٣٨١) طی نشستی در هوتل کابل(که حالا به هوتل سرینا مشهور است و درست در مقابل مقر اصلی اتحادیۀ ملی ژورنالیستان افغانستان قرار دارد) هیئت جدید رهبری اتحادیه به طور موقت از میان ژورنالیستان نخبۀ کشور بر گزیده شده و تصمیم گرفته شد که کمیسیونی برای برگزاری مجمع عمومی یا کنگرۀ اتحادیه، به کار آغاز کند.
با این حال برخی از اعضای اتحادیه بنا به دلایلی حاضر به پذیرش مصوبات کنفرانس و تحویلدهی اسناد و وسایل اتحادیه به رهبری جدید نشدند. در نتیجه اتحادیه و هیٲت رهبری جدید نیز قادر به انجام وظایف و انجام مسٶولیت های خود نگردید.
در سال(١٣٨٢) کوشش های مجددی صورت گرفت تا این نهاد صنفی ژورنالیستان تقویت گردد. بار دیگر، نشستی در رستورانت خیبر برگزار شد و تصمیم گرفته شد تا فراخوان شورای عالی مرکزی اتحادیـــــۀ ژورنالیسـتان به تاریــخ /٢٢/دلو (١٣٨٢) به منظور تصمیم گیری مجدد درخصوص تعیین رییس اتحادیه و به دست آوردن جواز فعالیت اتحادیه از ریاست انسجام وزارت عدلیه ، صادر گردید. در پی این فراخوان حدود دو صد تن از ژورنالیستان و دست اندر کاران رسانه ها گرد هم آمده ، پس از بحث ها و صحبت های جدی سر انجام، با اجماع نظر ٬ پروفیسور سر محقق دوکتورمحمود حبیبی ٬ را به حیث رییس عمومی اتحادیه انتخاب کردند وچندتن دیگر از ژورنالستان با عناوین معاونین و رٶسای بخش های مختلف کاری اتحادیه تعین گردیدند. درین مقطع اتحادیۀ ژورنالیستان یک سلسله فعالیت های محسوس در عرصه برگزاری کنفرانس های علمی وفرهنگی ٬ نشراعلامیه ها٬دفاع از حقوق ژورنالیستان و نشر هفته نامۀ ژورنالیست و نیز سهم گیری در پروسۀ برگزاری سالم انتخابات ریاست جمهوری انجام داد. درهمین زمان بود که آقای محمود حبیبی رییس اتحادیه پیشنهادی را مبنی برافزودن کلمه "ملی"بر عنوان اتحادیه ژورنالیستان ارائه کرد که طرف پذیرش شورای عالی مرکز اتحادیه قرارگرفت و اتحادیۀ ژورنالیستان به نام و عنوان "اتحادیۀ ملی ژورنالیستان افغانستان" مسما گردید. تلاش های فشرده اتحادیه برای ثبت و راجستر شدن آن در وزارت عدلیه به ثمررسیده و جواز رسمی نمــبر (١٥٢)مورخ ٧/٢/ ١٣٨٣ از سوی ریاست ثبت و انسجام آن وزارت صادر گردید و از آن به بعد فعالیت اتحادیه به صورت یک نهاد صنفی درکشور بار دیگر به صورت رسمی، آغاز گردید.
در همین دوران یکی از اعضای شورای اجرائیه، به دلایل مشروع و قانونی از اتحادیه اخراج شد؛ اما این فرد با همکاری تعداد دیگری وبا مراجعه به مقامات وقت وزارت اطلاعات و فرهنگ و جلب حمايت آن ها حلقه اى را تحت نام اتحاديۀ ملى ژورناليستان و خبر نگاران جمع كرد. با این حال ، این انشعاب، مانع فعالیت های اتحاديۀ ملى ژورناليستان افغانستان نشد.
در همین دوران نهاد های صنفی دیگری با نام های "اتحادیۀ سراسری ژورنالیستان افغانستان" و اتحادیۀ آزاد خبرنگاران افغانستان" نیز ایجاد شدند.
برای هماهنگی در فعالیت های نهاد های صنفی خبرنگاری، جمعی از مسؤولان و دست اندر کاران رسانه ها، تلاش هایی را برای ادغام این سه نهاد آغاز کردند.
سر انجام در جلسۀ تاریخى ١٢/٥/١٣٨٥با اشتراك اعضاى موسس اتحاديه هاى آزاد،سراسرى و ملى ژورنالیستان و هم چنان تعدادی از ژورنالیستان و دست اندر کاران رسانه ها که در هیچ کدام از این نهاد های صنفی عضویت نداشتند، هیئت رهبری جدید اتحادیۀ ملی ژورنالیستان افغانستان انتخاب گریده و آغاز به کار کردند. در این نشست همچنان فیصله شد که دوکتور محمود حبیبی، به عنوان رییس افتخاری اتحادیه، کماکان به حمایت معنویش از اتحادیه دوام دهد.
اعضاي شوراي اجراييۀ اتحاديۀ ملي ژورناليستان افغانستان به تاریخ 1٦/٥/١٣٨٥در نشست رسمي ،هيا ت اداري ومسؤو لان بخش هاي مختلف اتحاديه را انتخاب نمودند.
پس از آن که در جریان تحولات سیاسی در کشور، آقای سید آقا حسین فاضل سانچارکی که در نشست سه اتحادیه به عنوان رییس اتحادیۀ ملی ژورنالیستان انتخاب شده بود، به عضویت جبهۀ متحد ملی در آمد و سخنگوی آن جبلۀ سیاسی شد، شورای اجراییۀ اتحادیۀ ملی ژورنالیستان افغانستان در نشست مورخ / /قوس/١٣٨٦ به اتفاق آرا، عبدالحمید مبارز را که تا آن زمان مشاور اتحادیه بود، به عنوان رییس برگزید.
در اوایل سال ١٣٩١، اتحادیۀ ملی ژورنالیستان افغانستان با چالش هایی رو به رو شد که اتحادیه را به سوی انحلال به پیش می برد.
در نشست مورخ / /١٣٩١ درحاليكه شماری از اعضای شورای اجراییه و موسسان در آن شرکت داشتند، مسالۀ ت تغییر رهبری ، به میان آمد که در میان اعضای حاضر تنها آقاي فيض ﷲ وارسته حاضر گرديد كه این سمت را بر دوش گیرد.
اما در نشست مورخ که اکثریت اعضای شورای آارائیه و موسسان در آن شرکت داشتند، بر مبنای اساس نامۀ اتحادیه که در آن تعیین هیئت اداری از صلاحیت های شورای اجراییه است، محمد فهیم دشتی به عنوان رییس اجرایی و فیض الله وارسته به عنوان مشاور اتحادیه انتخاب گردیدند و آقای مبارز همچنان در رأس اتحادیه باقی ماند. اتحادیه ملی ژورنالیستان افغانستان در حال حاضر حمایت مالی هیچ نهاد داخلی و بین الملی را با خود ندارد و منبع اصلی عواید آن حق العضویت هاییست که از سوی اعضای آن پرداخته می شود.
با این حال هنوز اتحادیۀ ملی ژورنالیستان افغانستان نتواسته است مقر اصلی خود را که در سال های نخست پس از سرنگونی طالبان، بخشی از آن از سوی بانک ملی و بخشی دیگر از سوی ادارۀ محافظت از رییس جمهور، غضب شده، دوباره به دست بیاورد. The Afghanistan National Journalists’ Union [ANJU], formerly named Afghanistan Journalists’ Union, was established in January 1981. From its inception, the ANJU headquarter was located in a building next to the central office of State Bank of Afghanistan, which belonged to “Pashto Tolena” in the past. Initially, because there was no free press or freedom of speech in the country, the union was a networking resource that engaged in some professional activities. Creating a permanent photo exhibit alongside the union’s headquarter and the construction of a large chamber paved the way for journalists, especially photojournalists to feature and sell their work. It was also a great opportunity for the union to use the chamber for meetings, seminars and other professional gatherings. Yet another advantage of the journalists union, in the initial years, was a notable decrease in financial dependency on the government, which was achieved by relying on these sales. During the communist regimes, the state typically established and funded various unions of writers, journalists and artists. When the mujahideen prevailed in 1992, ANJU was still located in its original building. At that time, the name of the union was changed to Afghanistan Islamic Journalists’ Union, while there was still and only governmental support for the Union left. Because of the civil war during this period, and the migration out of Afghanistan of many of the union’s main members, union activities slowed down substantially. Office furniture and equipment were handed over to Ministry of Culture and Information and union members were compelled to disband the organization. After the collapse of the Taliban regime an opportunity emerged to reactive the union and start activities. Afghanistan now had an open political environment, freedom of speech was constitutionalized and in addition to state media, dozens of private media outlets were launched. The dramatic changes that followed, particularly in the media sector, required ANJU to bring important changes to its organization and structure. In September 2002, in a gathering held at the Kabul Hotel (now the Serena Hotel and located across from the ANJU headquarter), a new temporary union leadership was voted by leading journalists. In the meeting it was determined that a commission should work on a plan to organize a general assembly in the near future. Some union members, based on personal reasons, objected the decisions reached and they did not want to hand over union documents to the newly elected leadership. As a result, the new leadership failed to make any changes. In 2003 efforts were made to empower ANJU again. A meeting was held in Khaibar Restaurant, where the ANJU higher council decided to obtain an activity license from the Justice Ministry and to hold election in January 2004 to elect a new chief executive. More than 200 people attended the January 2014 meeting where Dr. Mahmood Habibi was elected Head of union chief , along with other union position elections. During this time, ANJU escalated its activities through conferences, advocacy work, declarations and the publication of a Journalist Weekly Publication. ANJU also became a presidential election monitor. At this this time Dr. Mahmood Habibi suggested that the word ‘national’ be added to the name of the union, which was accepted by the general assembly of the union. The union officially became the Afghanistan National Journalists’ Union. The union was registered with the Afghan government in April 2004 under number 152. Subsequently, ANJU became active across Afghanistan. During this period the membership of an executive assembly member was terminated. This individual created a new union with backing from some journalists and elements from the Information and Culture Ministry. This was a tough period for the union, but ANJU continued its activities. Meanwhile other organizations were established — the All Afghan Journalists’ Union and the Free Journalists’ Union of Afghanistan. In order to better coordinate and lobby, some media activists moved to merge the three unions into one union. In a meeting in July 2006, ANJU members and members of the other two unions voted to select a new leadership for ANJU. At the time it was decided that Dr. Mahmood Habibi would hold an honorary post as ANJU Head and Mr. Sayed Aqa Fazel Sancharaki was elected as the president. When Mr. Sayed Aqa Fazel Sancharaki, who was ANJU’s Head, became a member and spokesperson of a political party, the National United Front, the union’s executive assembly discharged him in October 2007. In his place, Mr. Abdul Hamid Mobariz, who served as ANJU advisor, was elected union president. In early 2012, several internal issues came to a head and ANJU face a challenging period. In June 2012 a change of leadership was proposed and discussed. At the the time, Mr. Faizullah Warasta agreed to become Head of ANJU . A week later, in a meeting governed by the union’s constitution that was attended by most members of the union’s executive assembly, Mr. Faheem Dashty was elected as chief executive and Mr. Faizullah Warasta was formally elected ANJU adviser. ANJU does not receive any financial support at the moment — there is no domestic or international funding. ANJU is currently operated through union member fees. ANJU has not been able to return to its headquarter and the union’s building is now occupied by the State Bank of Afghanistan.
