Kengash Social and Civil Organization / سازمان اجتماعی و مدنی کینگش

06/06/2025

قربان هیتینیگیز قوتلوغ‌ بولسین!

30/03/2025

30/03/2025

رمضان هییتی مبارک بولسین
عزیز یورتداشلر و قدرلی دوستلر!
یورتیمیز مومن مسلمانلری و بوتون خلقیمیزنی ییر یوزیده‌گی اسلام امتی تامانیدن کینگ نشانلنه‌دیگن اولوغ و مبارک ایام رمضان هییتی بیلن چین قلبیمدن صمیمی تبریکله‌یمن. رمضان شریف هر بیر خانه‌دانگه، جهان یورتیمیزگه قوت، بَرکه، ساغلیک - آمانلیک بخت و سعادت فیض فتوت آلیب کیلسین.
#عیدمبارک #کابل #اوزبیک

18/03/2025

افغانستان‌ده اۉزبېک تیلی پشتو و فارسی تیللریدن سۉنگ اېنگ کۉپ گپیریله‌دیگن تیل سنه‌له‌دی. مملکت شمال و شمال شرق ولایتلری‌نینگ اکثریتیده کۉپچیلیک اهالی اۉزبېک تی....

15/03/2025

بوستانینگدن ییراق

مسکنیم بیت الحزن‌دیر آستانینگدن ییراق،
غم یوکی اېگدی بۉییم سرو روانینگدن ییراق.

والِه و شیدالیگیم عشقینگده دهر ایچره سمر –
بۉلدی، اې مهرو، لبِ شکّرفشانینگدن ییراق.

نوحه چېکمه‌ی نیله‌سین غربتده مسکین عندلیب،
توشسه، اې گلچهره، یشناق بوستانینگدن ییراق.

سۉرمه‌دینگ: «حالینگ فراقیمده نېچوک کېچماقده» دېب،
قیلگه اَیلندی تنیم نازُک میانینگدن ییراق.

هر زمان مهمان کۉزیمده گل یوزینگ‌نینگ صورتی،
گرچه بیر عُمر اَیله‌دی تقدیر یانینگدن ییراق.

جور ایله بیزنی اوزاقلشتیردی قاشینگدن فلک،
آتدی یعنی هر طرف اۉقدېک کمانینگدن ییراق.

اوشبو پُرآشوب دورانده یشه تینچ و اېسان،
بۉلسین آفات و بلایا جسم و جانینگدن ییراق.

نوشخندیدن بغیشلر اېردی او جسمینگگه جان،
حیف، توشمیش‌سن، لبیب، آرامِ جانینگدن ییراق.

سکره‌منتو/کالیفرنیا، 2025-ییل 14 مارچ

09/03/2025

کوزلرینگ دریا سی‌گه،
دل قوشی چومیله‌دی.
تینچیم کیمه‌سی چلقیب‌،
موجی‌گه کومیله‌دی‌.

تون‌بویی کوزلریم‌دن،
اویقولریم‌ قاچه‌دی.
کولگی‌لرینگ خیالی،
ایشیگیم نی آچه‌دی.

ایسلم لرینگ آتی ده،
هر تمان‌گه چاپه‌من.
هجران صفی‌نی یینگیب،
وصلینگ‌گه یول تاپه‌من.

یوره‌گیم‌نی ایزه‌دی،
یالغیزلیک سیقوولری.
کوزلریم‌ دن آقه‌دی،
ایستک‌لریم سوولری.

سینگه مین ایشانه‌من،
تانگ‌چاغی‌ یاغدوسی‌دیک.
قیته کولیب‌ کیله‌سن،
کوکلم‌نینگ کوزگوسی‌دیک.



@برجسته‌سازی

05/03/2025

حکیم ملا محمد فضولي بغدادي غزلیگه مخمس

بیر لطف بیرله کوییده اېتگیل گدا بنی،
ظلم و جفاسی دردیگه قیل مبتلا بنی،
حسرت آلاوی بیرله قاووریب ینا بنی،
«یارب بلای عشق ایله قیل آشنا بنی،
بیر دم بلای عشقدن اېتمه جدا بنی».

بار سېندن التجام مېنینگ اې ذاتِ فرددن،
لطفینگنی چېکمه مېن کبی بیر رهنورددن،
بۉش اۉلمه‌سین مېنینگ یوره‌گیم آهِ سرددن،
«آز اَیلمه عنایتینی اهلِ درددن،
یعنی که چۉخ بلالره قیل مبتلا بنی».

اهلِ زبون آلیدا خم قیلمه قامتیم،
رنج و عذاب تارتگه‌لی کۉپ اَیله طاقتیم،
اېتگیل محبت اۉتیده یانماقنی عادتیم،
«اۉلدوقجه بن گۉتورمه بلادن ارادتیم،
بن ایسته‌رم بلانی چو ایستر بلا بنی».

کۉرسه روا بلاسینی دشمن وگر که دوست،
بۉینیمنی هیچ اېگمه و سېن تۉخته‌تیب درست،
عشق اهلی ایچره اَیله غریبنی گدا نخست،
«تمکینیمی بلای محبتده قیلما سست،
تا دوست طعن اېدیب دېمه‌یه بی‌وفا بنی».

تۉلدیر ایکی دوداغینی کولگو له یاریمین،
ایلب طویل عمرینی کۉزی خماریمین،
خورسند اَیله کۉنگلینی اول نوبهاریمین،
«گېتدیکجه حُسنون اَیله زیاده نگاریمین،
گېلدیکجه دردینه اېت مبتلا بنی».

چېکمک مېنینگ ایشیم اېرور هردم فغان و آه،
بېرگیل مقامِ معدلتینگدن مېنگه پناه،
مېن بیر گدا قاشینگده و سېن که عظیم شاه،
«بن قاندن و ملازمتِ اعتبار و جاه،
قیل قابلِ سعادتِ فقر و فنا بنی».

یاندیر، ﮐول اَیله وصلی اشتیاقیگه تنیم،
بغریم کباب اېتگه‌لی قیل کۉره مسکنیم،
«اشکیمنی کۉزلریم یۉلی له آقیزیب منیم،
اۉیله ضعیف قیل تنیمی فرقتینده کیم،
وصلینه ممکن اۉله یېتیرمک صبا بنی».

یالغیز بیراقمه همدم و هم یاردن جدا،
دوزخ اۉتی عذابی ایله اېتگیل آشنا،
محبوبینگه کرم و لطف اَیله یاخدا!
«نخوت قیلیب نصیب فضولي گیبی بنا،
یارب مقیّد اَیلمه مطلق بنا بنی».

محبوب الله توران/کابل.................................................................
بنی: مېنی
بن: مېن
بیراقمه: قالدیرمه
چۉخ: کۉپ
گۉتورمه: کېتگیزمه، آلیب کېتمه
قاندن: کیم، قه‌یېردن

03/03/2025

به مشیّت الهی
کتابِ
ادبیات تورکی- اوزبیکیِ افغانستان (از قرن پانزدهم- بیستم میلادی/ بررسی مقدماتی)
مؤلف: رحیم ابراهیم
نشر می‌شود. در پیش‌گفتار کتاب آمده است:
««مدتی این مثنوی تأخیر شد» ملای روم
قرار بود این کتابْ‌ 11-12 سال پیش به کمک مالیی یکی از اهلان سرمایه و فرهنگ- بنا به پیشنهاد یکی از نزدیکان او و نیز مشتاقانه دواطلب شدنش - چاپ شود.
رنگ زردی‌های بسیار، سبب دل‌سردی‌ شدید شد. این دل‌سردی چنان شدید بود که حتۤا باعث بیزاری‌ام از این کار و کتاب گردید. به دو جهت از این کتاب بیزار بودم: یکی اینکه مثل موریانه چندین سال عمرم را جوید و دیگری، کاری به هدر رفته شد. از همین رو، در جریان این همه سالها، ‌لای آن هم بالا نشد. به دوستانی که می‌پرسیدند: کتاب چه به وقت نشر خواهد رسید؟‌ می‌گفتم: به تمامی ویروس زد و از بین رفت. با این هم- به امید روزی که شاید به نشر برسد- اندک- اندک مطالب تازه و نویافته به آن می‌افزودم.
در جریان این 11-12 سالی که در فکر چاپ این کتاب نبودم؛ شماری از یادداشت ها، تیت و پرک شدند و یا هم از ورق پاره‌ها نیست و نابوده گشتند و بخشی هم از حافظۀ کمپیوتر از بین رفتند. مآخذ از دسترس بیرون شدند. روال کار، از هم گسیخت. انسجام قوام یافته؛ برهم خورد. کتاب، به یک رنج فرساینده، تبدیل شد برای من.
وقتی کار را دوباره شروع کردم؛ دیدم که پراکنده‌گی‌ها خیلی زیاد شده اند. ندانستم از کجا شروع و به کجا ختم کنم. دور انداختن این کار هم خیلی دشوار بود. نمی توانستم از آن دل بِکَنَم. دوستانی که از جریان کارم خبر داشتند؛ تأکید می‌کردند به هر شکلی که شده است؛ کتاب را دوباره آمادۀ نشر بکن. بر اساس همان تأکیدها، ‌کتاب دوباره آمادۀ نشر شد با شماری از کاستی ها.
اما می‌دانم -با همه کاستی ها- مطالبی در آن جمع شده اند که - شاید- مشکلی در پیوند به محتوایش را تا حدی حل کند. همۀ انتقادها را به جان و دل قبول دارم!
رحیم ابراهیم/ مزار شریف 2 1 2025»
در خصوص محتوای کتاب به صورت نهایت فشرده می‌خوانیم
« یادداشت
این کتاب، نه تاریخ ادبیات – دکتور شرعی جوزجانی به صفت اولین کوشش در نوشتن تاریخ ادبیات اوزبیکی در افغانستان ارزیابی کرده اند- به معنای دقیق و علمیِ آن است ؛ نه هم تذکرۀ شعرا با روش معمول و محتوای پذیرفته شده؛ و نه هم جُنگی از اشعار است با در نظرداشت محتوا و روش تألیفش؛ بلکه مجموعه‌یی‌ست از نمونه‌های آثار ادبیِ زبان تورکی-اوزبیکی در یک محدودۀ زمانی (از قرن 15-20 میلادی) و در یک گسترۀ جغرافیایی بانام افغانستان. همچنان این کار، بررسیِ مقدماتی‌ست؛ نه آخرین یافته‌ها و گفته‌ها. »
باید بیفزایم که من (رحیم ابراهیم) این کتاب را « به مناسبتِ پنجاهمین سال حضورِ نچندان موثرم - از سال 1353 با نشر شعری در جریدۀ لیسۀ نادم قیصاری تا نشر این کتاب در سال 1403 - در عرصۀ هنر لسانی، تدریس و تحقیق.» منتشر می‌کنم.
کتاب‌شناختی

نام کتاب : ادبیات تورکی- اوزبیکیِ افغانستان
مؤلف : رحیم ابراهیم
زبان اثر: فارسی-دری و اوزبیکی
تیراژ: 50 پنجاه جلد
سالِ نشر:1403/ 2025
ISBN: 978-9936-605-47-3
حق چاپ محفوظ است به مؤلف و مؤسسۀ انتشاراتِ تعلیمی
و هم، نظر به مشکلات تأمین هزینۀ چاپ، تیراژ کتاب اندک است، فقط پنجاه جلد در نظر گرفته شده.
حجم کتاب در قطع وزیری(18در 25 سم) : 570 صفحه، 139256 کلمه، 2.23MB است.
قیمت: با پوش کاغذی 380 و با پوش سخت 450 افغانی.

02/03/2025

رمضان مبارک آیی برچه لرینگیزگه قوتلوغ بولسین!

25/02/2025

«اۉز تاریخینی بیلمه‌گن ملت، اونی تکرارلشگه محکوم»، دېگن مشهور مقوله‌ بار. حقیقت هم شو. کیمسه اۉز تاریخی و اۉتمیشینی بیلمسه کیملیگی، مدنیتی، معنویتی، عرف و عادتلری، یشش طرزی و قدریتلرینی بیلمه‌ی اونی انگلمه‌گن بۉله‌دی.

هر بیر ملت‌نینگ اۉزیگه یره‌شه تاریخ و فرهنگی بار. تورک-اۉزبېک خلقی‌‌نینگ تاریخی هم اوزاق اۉتمیش ایلدیزلریگه باریب تقه‌له‌دی. بو حقده تورلی دورلرده ایریم عالملر، اینیقسه چېت‌ اېل تاریخ‌نویسلری تامانیدن بیر قنچه تاریخ کتابلری یازیب قالدیریلگن.

افغانستانده یشاوچی اۉزبېک–تورک خلقی‌نینگ تاریخی بۉییچه بیر قطار یازویچیلرنینگ ایریم پیتلرده غرضلی یانده‌شگنلری یقّال کوزه‌تیله‌دی. هر بیر ملت اۉز تاریخینی اۉزی یازگنده‌گینه، ناتۉغری گپلرنینگ آلدی آلینیب، حقیقتلر تۉله-تۉکیس و ایگین-چیگینی بیلن یازیب قالدیریله‌دی. افسوس که تورک خلقی کۉپ حاللرده اۉز تاریخینی اۉزی یازمه‌گنی باعث کۉپینچه حقیقتلر حلی تۉله‌لیگیچه عکس اېتتیریلمه‌ی قالگن.
کۉپراق اۉقینگ...

«اۉز تاریخینی بیلمه‌گن ملت، اونی تکرارلشگه محکوم»، دېگن مشهور مقوله‌ بار. حقیقت هم شو. کیمسه اۉز تاریخی و اۉتمیشینی بیلمسه کیملیگی، مدنیتی، معنویتی، عرف و عادتلری....