16/10/2024
Oրերս Հանրային հեռուստաընկերության եթերում «Մեծ քննարկում» հաղորդաշարն էր, որի թեման էր «Մնալ ԵԱՏՄ-ում թե գնալ ԵՄ/Եվրոմիություն/»։
Ինձ համար տարօրինակ թեմա էր ընտրված, քննարկումը նաև միտված էր քաղաքական կոմպոնենտից ելնելով , այնուամենայնիվ, կարծում եմ, որ եթե մենք ցանկանում ենք լինել երկիր, որը հավասարապես համագործակցում է բոլոր գլոբալ բևեռների հետ, ապա առաջնահերթությամբ պետք է քննարկենք, թե ներկայիս ՀՀ տնտեսությունը և ՀՀ արտադրական համակարգը ինչ աջակցության կարիքներ ունեն, ինչպես նաև թե ինչ ռադիկալ փոփոխություններ են անհրաժեշտ՝ մեր արտադրողներին միջազգային շուկաներում մրցունակ լինելու համար:
Եթերի ընթացքում բանախոսները հաճախ արտահայտեցին հակասական և ոչ մասնագիտական կարծիքներ։ Հակասությունների առկայությունը հուշում է, որ տնտեսական զարգացման կամ վերակառուցման մասին խոսելիս, նախ անհրաժեշտ է իրականացնել մանրակրկիտ ուսումնասիրություններ՝ հասկանալու համար, թե ինչ պահանջարկ ունի աշխարհը, ինչ արտադրական ծավալներ կարող են ապահովել ՀՀ տնտեսվարողները, ինչ մրցակցային դաշտ է ձևավորվել աշխարհում, և արդեն հետո կազմել ճիշտ ռազմավարական ուղեցույց:
ԵԱՏՄ շուկան, իհարկե, ունի իր առավելությունները արտահանման առումով՝ ճանապարհային ծախսերի համեմատական ցածր մակարդակի և ճանապարահին կարճ քարտեզի շնորհիվ, քան նույն ապրանքը կարտահանվեր Ասիական երկրներ, ԱՄՆ կամ Եվրոպայի այլ երկրներ։
Ինչ է դրանից ստացվում ,այն որ գնային սանդղակը մեծանում է ճանապարհատրանսպորտային ծախսերից ելնելով, պետք է նշեմ , որ եթե ժամանակին հայկական արտադրանքը ազատվում էր հարկերից GSP + ծրագրի, ԵՄ, ԱՄՆ ծրագրերի և կամ օրինակ Չինական բարեկամական ծրագրի շրջանակներում ապա այժմ,այսօր հայկական արտադրանքը վերջին 5 տարիների ընթացքում դուրս է եկել տվյալ աջակցման ծրագրերի շրջանակներից և օրինակ գինեգործները այսօր 5 անգամ ավել հարկ են վճարում իրենց արտադրանքը Չինաստան արտահանելու համար քանի որ Չինաստանում ալկոհոլային խմիչքները 55% են հարկվում։
Հետևաբար շուկայում մրցակից լինելու համար, այսօր պետք է քննարկվեին հարցեր՝
ինչպիսի մրցակիցներ ունենք, ինչպիսի արտադրական ծավալ կարող է ապահովել ՀՀ տնտեսվարողը, և կամ օրինակ ինչ գնային սանդղակով կարող է մրցակից համարվել միջազգային շուկաներում։ Պետք է բերեմ օրինակ՝ Շվեցարիայի մասով, այն քաղաքականությունը որը իրականացնում է Շվեցարիան այն է, որ Շվեցարիան էկոնոմ դասակարգման ապրանք չի մատակարարում աշխարհին, և Շվեցարական արտադրանք ասլեով հասկանում ենք արդեն իսկ բարձակարգ որակ և ապրանքանիշ։
Ուստի առաջին հերթին պետք է հասկանալ թե ինչ դիրք է ցանկանում ՀՀ-ն աշխարհում զբաղեցնել ապրանքային արտահանման ուղղությամբ և որ ապրանքային սեգմենտում։
Պետք է հասկանալ թե ՀՀ տնտեսվարողը ինչ խնդիրներ ունի այսօր, ինչպես և ինչ գործիքակազմով պետք է աջակցել որպեսզի ՀՀ տնտեսվարողը ունենա համագործակցություն բոլոր շուկաների հետ, այն շուկաների որոնք կնպաստեն տնտեսության զարգացման և ֆինանասական ստաբիլությանը։
Միասին կարող ենք ավելին ․․․
Միջազգային գործարար կապերի աջակցման խորհուրդ
Նախագահ Մարիամ Մանուկյան
