Դիտորդ մարմին

30/05/2025

Հայաստանի ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմնի եզրակացությունը՝ Գյումրի համայնքի ավագանու ընտրությունների նախընտրական քարոզարշավի շրջանում 1in.am լրատվական կայքի լուսաբանումների վերաբերյալ Հեռուստատեսության եւ ռադիոյի հանձնաժողովի ներկայացրած դիմումի կապակցությամբ`
https://mediaethics.am/decisions/30-05-2025/

ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմնի` 2025թ․ մայիսի 30-ի եզրակացությունը2025-05-302025-05-30 Հայաստանի ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմնի` 2025թ․ մայիսի 30-ի եզրակացությունը՝ Գյումրի համա...

14/05/2025

ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմնի եզրակացությունը «ՖրիՆյուզ» հեռուստաընկերության «Ազատ շփում Գնել Սարգսյանի հետ» հաղորդաշարի 2025թ․ մարտի 25-ի․ թողարկման ընթացքում հնչած մի շարք արտահայտություններին վերաբերող՝ Հեռուստատեսության եւ ռադիոյի հանձնաժողովի դիմումի կապակցությամբ։

ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմնի` 2025թ․ մայիսի 13-ի եզրակացությունը2025-05-132025-05-14 ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմնի եզրակացությունը «ՖրիՆյուզ» հեռուստաընկերության «Ազատ շ....

11/03/2025

ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմնի` 2025թ. մարտի 10-ի փորձագիտական կարծիքը՝ ՕքսԵՋեն հիմնադրամի «Գենդերային ապատեղեկատվությունը հայաստանյան լրատվամիջոցներում» զեկույցի դեմ Aravot.am լրատվական կայքի խմբագիր Աննա Իսրայելյանի բողոքի կապակցությամբ .
👉 https://mediaethics.am/opinions/oxygen-research-aravotam/

ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմնի` 2025թ. մարտի 10-ի փորձագիտական կարծիքը2025-03-102025-03-11 ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմնի` 2025թ. մարտի 10-ի փորձագիտական կարծիքը՝ ՕքսԵՋեն հիմնադրա....

22/01/2025

ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմնի` 2024թ․ դեկտեմբերի 19-ի փորձագիտական կարծիքը՝ «Խոսնակ Լրատվական»-ի սոցցանցային հրապարակումների դեմ «Մտքի ուժը» գիտակրթական ՀԿ ներկայացուցիչ Արամայիս Աղաբեկյանի բողոքի վերաբերյալ:

Ավելին՝ https://shorturl.at/zYBfu

22/01/2025

⚖️ Եթե դուք համարում եք, որ որեւէ լրատվամիջոց ոտնահարել է ձեր իրավունքները, վիրավորանք կամ էթիկական նորմերը խախտող բովանդակություն է տարածել, դատարան գնալու փոխարեն կարող եք դիմել Լրատվամիջոցների էթիկայի Դիտորդ մարմին։

Դիտորդ մարմինը ստեղծվել է ԶԼՄ-ների Ինքնակարգավորման նախաձեռնության շրջանակներորւմ, որին անդամակցում է հայաստանյան շուրջ 90 լրատվամիջոց։ Ահա մի քանի փաստ ինքնակարգավորման նախաձեռնության աշխատանքի մասին։

Ավելին՝ https://mediaethics.am/

23/12/2024

Էթիկայի նորմերի բազմակի խախտումներ եւ արցախցիների հանդեպ ատելության խոսք՝ Xosnak-ում

ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմինը փորձագիտական կարծիք է հրապարակել «Մտքի ուժը» ՀԿ ներկայացուցիչ Արամայիս Աղաբեկյանի՝ «Խոսնակ Լրատվական»-ի սոցցանցային հրապարակումների դեմ բերված բողոքի կապակցությամբ եւ բազմաթիվ խախտումներ է արձանագրել լրատվամիջոցի գործողություններում։

Ըստ դիմումատուի՝ լրատվամիջոցի ֆեյսբուքյան էջում տեղադրված կարճ տեսանյութերը (ռիլերը) մանիպուլյացիաների միջոցով արցախցիների դեմ ատելության խոսք են քարոզում։

Ուսումնասիրելով բողոքում ներկայացված նյութերը՝ Դիտորդ մարմինը արձանագրել է, որ «Խոսնակ Լրատվական»-ի գործողությունները հակասության մեջ են մտնում էթիկայի Կանոնագրի մի շարք կետերի հետ, որովհետեւ
- տարածված տեսանյութերն ընկալվում են որպես արցախցիների նկատմամբ խտրականության դրսեւորում,
- տեսանյութերը թշնամանք եւ անհանդուրժողականություն, քաղաքական, աշխարհագրական հայտանիշներով խտրականություն եւ ատելության խոսք են տարածում,
- տեսանյութերում օգտագործված մեջբերումներն օգտագործվել են համատեքստից դուրս,
- չի հարգվել բովանդակությունն ստեղծողերի հեղինակային իրավունքը,
- չեն մոդերացվել լրատվամիջոցի սոցցանցային էջի մեկնաբանությունները, չեն հեռացվել ատելության խոսք, բռնություն եւ ակնհայտ վիրավորանք պարունակող գրառումները, եւ այլն։

Լրատվամիջոցը նաեւ խախտել է ՀՀ օրենքը՝ կայքում չցուցադրելով բովանդակությունը ստեղծողների մասին տվյալներ (անուններ, հասցե, հեռախոսահամար եւ այլն)։

Փորձագիտական կարծիքը հասանելի է ԴՄ կայքում 👇

ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմնի` 2024թ․ դեկտեմբերի 19-ի փորձագիտական կարծիքը2024-12-192024-12-23 ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմնի` 2024թ․ դեկտեմբերի 19-ի փորձագիտական կարծիքը՝ «Խոս...

20/12/2024

ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմինը խորին ցավով և ափսոսանքով տեղեկացնում է, որ կյանքից անժամանակ հեռացել է Դիտորդ մարմնի անդամ, REGIONS TV-ի հիմնադիր, ԳԱԼԱ TV-ի նախկին գործադիր տնօրեն Կարինե Հարությունյանը։
Լինելով անկախ եւ որակյալ լրագրության ջատագով՝ նա իր նախաձեռնող, սկզբունքային ու ազնիվ գործունեությամբ մեծ ավանդ ու ճանաչում ուներ Հայաստանի մեդիա ոլորտում։
Հիանալի մարդու, լավ ընկերոջ հիշատակը միշտ վառ կմնա բոլորիս հիշողություններում։

17/12/2024

Երգիծա՞նք, թե էթիկայի խախտում․ փորձագիտական կարծիք՝ «Հրապարակ» օրաթերթի դեմ բողոքի վերաբերյալ

Հայաստանի ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմինը փորձագիտական կարծիք է հրապարակել «Հրապարակ» օրաթերթի «Էս գժանոցը դիրեկտոր չունի» հոդվածի վերաբերյալ «Հավասարության ուղի» ՀԿ-ի համահիմնադիր Հասմիկ Բունիաթյանի բողոքի կապակցությամբ։

Ըստ դիմումատուի՝ նյութը ոտնահարում է հոգեկան առողջության խնդիրներ ունեցող անձանց արժանապատվությունը եւ վերահաստատում է հասարակությունում գոյություն ունեցող կարծրատիպերընրանց նկատմամբ։

Համակողմանիորեն քննելով դիմումը՝ Դիտորդ մարմինը փորձագիտական կարծիք է ընդունել, որով արձանագրել է, որ հոդվածը փաստացի, քաղաքական երգիծանք է, որտեղ հեղինակը ծաղրի, չափազանցությունների, ալեգորիաների եւ հրապարակախոսական այլ գործիքների օգնությամբ դիրքորոշում է հայտնել ներկա քաղաքական իշխանության եւ նրա գործողությունների վերաբերյալ։ Այս համատեքստում «գիժ», «գժանոց» բառերի բազմակի կիրառումը հասցեական չէ, եւ կարելի է համարել, որ նպատակ չունի վիրավորելու կամ խտրական վիճակի մեջ դնելու հոգեկան առողջության խնդիրներ ունեցող անձանց կամ որեւէ կոնկրետ անձի: Այդ իմաստով, հոդվածում Կանոնագրի նորմերի հետ հակասություն չկա։

Դիտորդ մարմինը նաեւ հորդորել է լրատվամիջոցներին հստակորեն մակնշել հիմնական լրահոսից առանձնացող ժանրերում արված նյութերը (ֆելիետոն, պամֆլետ, հեղինակային սյունակ եւ այլն), դրանք զետեղել համապատասխան խորագրերի տակ եւ պատեհության դեպքում ավելացնել համապատասխան պարզաբանող նշումներ (դիսքլեյմեր)։

Փորձագիտական կարծիքը հասանելի է ԴՄ կայքում 👇

ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմնի` 2024թ․ դեկտեմբերի 17-ի փորձագիտական կարծիքը2024-12-172024-12-17 ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմնի` 2024թ․ դեկտեմբերի 17-ի փորձագիտական կարծիքը՝ «Հրա...

16/10/2024

Հերքման պահանջի նրբությունները․ ԴՄ կարծիքը՝ «ՔԿԾ-ն ընդդեմ Mediahub-ի» գործով

ԶԼՄ-ների Դիտորդ մարմինը փորձագիտկան կարծիք է հրապարակել Mediahub.am կայքում հրապարակված հոդվածի դեմ ԱՆ քրեակատարողական ծառայության հանրային կապերի բաժնի պետի բողոքի կապակցությամբ։

ՔԿԾ-ն կայքում լույս տեսած՝ «Ինչո՞ւ է Փաշինյանի օգնականն այցելել Չաղ Ռուստամին» վերնագրով նյութի վերաբերյալ հերքման պահանջ էր ներկայացրել՝ պնդելով, թե նյութում բերված տեղեկությունները չեն համապատասխանում իրականությանը։ Ի պատասխան՝ Mediahub.am-ը «Կարեւոր լուրեր» բաժնում հրապարակել է մեկ այլ հոդված, որում թեեւ մեջբերվել է ՔԿԾ հերքման տեքստը, սակայն հեղինակը շարունակել է պնդել նախկինում իր հրապարակած տեղեկությունների հավաստիությունը։

Քննության առնելով դիմումը՝ Դիտորդ մարմինը կազմակերպել է դիմումատու Նոնա Նավիկյանի եւ լրատվամիջոցի ներկայացուցիչ Վահե Մակարյանի հանդիպումը՝ փորձելով երկուստեք քննարկման միջոցով հարթել խնդիրը։ Քանի որ կողմերը հանդիպման արդյունքում համաձայնության չեն եկել, Դիտորդ մարմինը շարունակել է հարցի քննությունը եւ փորձագիտական կարծիք է հրապարակել՝ արձանագրելով, որ Mediahub.am-ի խնդրո առարկա նյութում կան անանուն աղբյուրից ստացված չճշտված տեղեկություններ, որ հեղինակը չի փորձել հարցումների կամ այլ միջոցներով պարզել ստացված տեղեկության իսկությունը, ինչը հակասության մեջ է մտնում ԶԼՄ-ների էթիկայի Կանոնագրի 1.1 եւ 1.2 կետերի հետ։ Փաստորեն՝ լրատվամիջոցը չի կատարել հերքման պահանջը, ինչը հակասության մեջ է մտնում Կանոնագրի 6.3 կետի հետ՝ «ընդունել սեփական սխալները եւ պատրաստակամ լինել՝ ուղղելու դրանք»։

ԴՄ-ն շեշտում է, որ խմբագրությունը կարող էր հրաժարվել հերքումից՝ ներկայացնելով առաջին հոդվածում բերված փաստերի հավաստիությունը վկայող հավելյալ տեղեկություններ։ Դիտորդ մարմինը նշում է նաեւ, որ տեղեկության հավաստիությունն ապացուցող տվյալների բացակայության պայմաններում հերքման պահանջի բավարարումը չի նշանակում, որ խմբագրությունը չի կարող հետագայում, նման տվյալների ի հայտ գալու պարագայում, կրկին անդրադառնալ թեմային եւ հանրային կարեւորություն ներկայացնող լրացուցիչ տեղեկություններ հրապարակել։

Դիտորդ մարմնի փորձագիտական կարծիքն ամբողջությամբ՝ https://mediaethics.am/archives/1926

15/10/2024

Ա. Չալաբյանն ընդդեմ «Իրավունքի». Դիտորդ մարմնի փորձագիտական կարծիքը

Հայաստանի ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմինը փորձագիտական կարծիք է հրապարակել «Իրավունք» թերթում հրապարակված տեղեկությունների վերաբերյալ հանրային գործիչ Ավետիք Չալաբյանից ստացված բողոքի կապակցությամբ։

«Հայաքվե» նախաձեռնության անդամ Ավետիք Չալաբյանի ներկայացուցիչը բողոքել է Iravunk.com լրատվական կայքում հրապարակված մի քանի հոդվածներում իր վստահորդի նկատմամբ էթիկայի նորմերի խախտման վերաբերյալ։ Մասնավորապես, ըստ դիմումի, «Իրավունքի» կայքում 17.07.2024թ․ հրապարակված հոդվածում [ https://iravunk.com/?p=288363&l=am ], օգտագործելով վիդեոբլոգեր Վարդան Ղուկասյանի (Դոգ) հրապարակած տվյալները, ընդդիմադիր գործունեությամբ զբաղվող Չալաբյանին վերագրվում են գործող կառավարության հետ սերտ կապեր, որովհետեւ, ըստ հոդվածի, Չալաբյանը «Արցախը փրկելը թարգել, ելակի բիզնեսով է զբաղվում» եւ այդ ընթացքում գործող կառավարությունից «ստացել է 4 միլիոն դոլարի սուբսիդիոն վարկ»։

Այս հոդվածի լույս տեսնելուց հետո, օրենքով սահմանված ժամկետում Չալաբյանի ներկայացուցիչները հերքման եւ պատասխանի հնարավորության պահանջով դիմել են «Իրավունքի» խմբագրություն՝ նշելով, որ Չալաբյանի կազմակերպությունը հիշյալ բիզնեսով սկսել է զբաղվել տարիներ առաջ եւ պետությունից ուղղակի աջակցություն չի ստացել։
Հերքման պահանջին արձագանք չի տրվել, փոխարենը՝ օրեր անց Iravunk.com-ը հրապարակել է մի նոր նյութ [ https://iravunk.com/?p=291595&l=am ]՝ ըստ էութան հրաժարվելով հերքել կամ պատասխանի հնարավորություն տալ Չալաբյանին։

Դիմումատուն խնդրել է ԴՄ-ին՝ գնահատել լրատվամիջոցի գործողությունների համապատասխանությունը լրագրողական էթիկայի նորմերին։

Իր փորձագիտական կարծիքով Դիտորդ մարմինն արձանագրել է, որ Iravunk.com կայքում 17.07.2024թ․ Ավետիք Չալաբյանին վերաբերող տեղեկությունների հրապարակումը [ https://iravunk.com/?p=288363&l=am ] հակասում է ԶԼՄ-ների էթիկայի կանոնագրի մի շարք կետերի։ Մասնավորապես, լրատվամիջոցը մինչեւ հրապարակումը չի ստուգել երրորդ աղբյուրից, տվյալ դեպքում՝ սոցցանցային հրապարակումից ստացված տեղեկության հավաստիությունը, վերլուծություններ եւ մեկնաբանություններ է կատարել՝ հիմնվելով չստուգված փաստերի վրա։

Խմբագրությունը Չալաբյանի ներկայացուցիչներին խնդրի վերաբերյալ քննարկում կազմակերպելու գրավոր առաջարկ է արել, որը փաստորեն չի ընդունվել վերջիններիս կողմից։ Դիտորդ մարմինը գոհունակությամբ է արձանագրում հարցը երկկողմ քննարկման միջոցով լուծելու խմբագրության պատրաստակամությունը եւ խրախուսում է լրատվամիջոցների հետ տեղեկատվական խնդիրներ ունեցող քաղաքացիներին եւ կազմակերպություններին՝ մինչեւ ԴՄ դիմելը օգտագործել լրատվամիջոցի հետ քննարկման միջոցով հաշտության հասնելու բոլոր հնարավորությունները։

Դիտորդ մարմնի փորձագիտական կարծիքն ամբողջությամբ՝ https://mediaethics.am/archives/1907

ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմնի` 2024թ․ հոկտեմբերի 9-ի փորձագիտական կարծիքը2024-10-092024-10-13 ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմնի` 2024թ․ հոկտեմբերի 9-ի փորձագիտական կարծիքը iravunq.com ...

18/09/2024

2024թ․ սեպտեմբերի 5-6-ին Լոնդոնում տեղի է ունեցել Եվրոպական անկախ մամուլի խորհուրդների ալյանսի (AIPCE) տարեկան համաժողովը, որին մասնակցել են Հայաստանի ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմնի (ԴՄ) համակարգող Հերիքնազ Հարությունյանը եւ ԴՄ փորձագետ Հակոբ Կարապետյանը։ ԴՄ պատվիրակության մասնակցությունն իրականացվել է Հայաստանի մեդիայի զարգացման ծրագրի շրջանակներում, ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության ֆինասավորմամբ:

Համաժողովի ընթացքում ԴՄ պատվիրակները ներկայացրել են հայաստանյան կառույցի՝ անցած տարվա ընթացքում ունեցած առաջընթացն ու առաջիկա անելիքները։ Մասնավորապես, նշվել է, որ անցած ութ ամիսների ընթացքում Դիտորդ մարմինը քննել է 15 դիմում եւ դրանց վերաբերյալ համապատասխան եզրակացություններ ու փորձագիտական կարծիքներ է հրապարակել, եւս երեք դիմում քննության փուլում են։ Այս ցուցանիշը ռեկորդային է ԴՄ գործունեության մեկնարկից՝ 2007-ից ի վեր․ նախորդ առավելագույն արդյունքը գրանցվել էր 2019-ին՝ 10 դիմում։ Նման ակտիվությունը վկայում է հանրության շրջանում ճանաչելիության եւ Դիտորդ մարմնի՝ որպես տեղեկատվական թնջուկները քննելու անաչառ արտադատական մեխանիզմի նկատմամբ վստահության աճի մասին։ Հատուկ ուշադրության է արժանի այն հանգամանքը, որ Դիտորդ մարմին են դիմում հանրության տարբեր շերտերի ներկայացուցիչներ՝ ընդդիմադիր եւ իշխանական քաղաքական գործիչներ, պատգամավորներ, խոցելի խմբերի շահերը պաշտպանող հասարակական կազմակերպություններ, պետական մարմիններ եւ այլն։ Ներկայացվել են նաեւ ԴՄ գործունեության այլ ոլորտները, մասնավորապես՝ ԶԼՄ-ների մասին օրենսդրության փոփոխություններին Ինքնակարգավորման նախաձեռնության գործուն մասնակցությունը։

Ալյանսի տարեկան համաժողովը նաեւ մի շարք որոշումներ ընդունեց, որոնցից նշանակալի էին Սլովենիայի եւ Ալբանիայի, ինչպես նաեւ չճանաչված Հյուսիսային Կիպրոսի մամուլի խորհուրդների անդամակցության հայտերի քննարկումը։ Առաջին երկու հայտերը ընդունվեցին Ալյանսի ժողովի կողմից։ Հյուսիսային Կիպրոսի հայտը մերժվեց ձայների ճնշող մեծամասնությամբ։

Համաժողովը փաստացի միաձայն մերժեց նաեւ Ալյանսի 2025թ․ տարեկան համաժողովը Բաքվում անցկացնելու մասին Ադրբեջանի մամուլի խորհրդի հայտը։ Քվեարկությունից առաջ Հայաստանի ԴՄ ներկայացուցիչները հակիրճ ներկայացրեցին իրենց առարկությունը Բաքվի թեկնածության վերաբերյալ՝ մեջբերելով հեղինակավոր միջազգային կառույցների վարկանիշները մամուլի ազատության մասին, համաձայն որոնց՝ Ադրբեջանում լրատվամիջոցները գտնվում են պետության տոտալ վերահսկողության տակ, եւ այդ երկրում իշխանությունը հետապնդում է ազատ մամուլի ցանկացած դրսեւորում։ Համաժողովի փակ գաղտնի քվեարկության արդյունքներով՝ Բաքվի հայտը մերժվեց 23 դեմ 1 կողմ ձայներով։ Ալյանսի հաջորդ համաժողովը կանցկացվի 2025թ․ հոկտեմբերին, Մոնտենեգրոյում։

AIPCE-ը միավորում է եվրոպական շուրջ երեք տասնյակ լիաժեք անդամների եւ շուրջ տասնյակ դիտորդ անդամների՝ աշխարհի այլ տարածաշրջաններից։

01/09/2024

ԶԼՄ-ների էթիկայի Դիտորդ մարմնի` 2024թ․ օգոստոսի 30-ի փորձագիտական կարծիքը «Ֆրի Նյուզ» տեսալսողական ծրագրի «Ազատ շփում Գնել Սարգսյանի հետ» հաղորդման վերաբերյալ:

Դիտորդ մարմինը 2024թ․ օգոստոսի 9-ին հրապարակել է իր Եզրակացությունը [ https://shorturl.at/wVLxA ] "Ֆրի Նյուզ" հեռուստաընկերության եթերում «Ազատ շփում Գնել Սարգսյանի հետ» հաղորդման ընթացքում հնչած վիճելի ձեւակերպումների եւ Հեռուստատեսության եւ ռադիոյի հանձնաժողովի դիմումի կապակցությամբ։ Դրանում նշված էր, որ քննարկելով այդ հաղորդաշարի եւ հաղորդավարի առնչությամբ ԴՄ անդամներին փոխանցված ոչ ֆորմալ, բանավոր բազմաթիվ տարակուսանքները, դժգոհությունները եւ վրդովմունքը, Դիտորդ մարմինը (պատահական ընտրությամբ) ուսումնասիրել է «Ազատ շփում Գնել Սարգսյանի հետ» հաղորդաշարի որոշ թողարկումներ, որոնց առնչությամբ հատուկ անդրադարձ է հրապարակելու։

ԴՄ Աշխատակարգի [ https://shorturl.at/1dhFz ] 2․6 դրույթի գ․ եւ դ․ ենթակետերի համաձայն՝ ԴՄ որոշ անդամներ ուսումնասիրել են այդ հաղորդաշարի ս․թ․ մայիսյան 15 թողարկում եւ դրանց առնչությամբ տվել իրենց գնահատականները, որոնք վերաբերում են լրագրողական էթիկային եւ լրագրողական ստանդարտներին։

Փորձագիտական կարծիքին ամբողջությամբ ծանոթացեք հետեւյալ հղումով․ https://mediaethics.am/archives/1718