10/16/2025
UMUWII AKONG OFW, PERO HINDI PALA PAG-UWI ANG SAGOT SA LAHAT
Akala ko pag-uwi ko, matatapos na ang pakikipaglaban. Ngunit may bagong mga digmaan pala — sa bahay, sa lipunan, sa sarili.
Ako si Ramil, 38 anyos, naging domestic helper sa Hong Kong sa loob ng 7 taon. Nakakapagpadala ako ng pera, nakapagpaayos ng bahay ng magulang ko. Lagi kong sinabing kapag umuwi ako, buhay namin ay magbabago.
Pero pagdating ko sa Manila: mahal ang kuryente, mahal ang tuition ng pamangkin ko, may utang pa sa kapitbahay dahil nagpa-utang ako sa kanila noong wala ako doon. Hindi rin matanggap ng anak ko ang pagbabago ko: laging malayo, laging may trabaho. Hindi ako kilala niya bilang ama.
Nangyari ang isang gabi, habang natutulog ang anak ko, pumasok ako sa kuwarto, hawak ang laptop. Pinanood ko ang video niya noong maliit pa — tawa, yakap, kalokohan. Umiiyak ako.
Hindi pa rin perpekto ang pagbabalik ko. Ngunit ngayon, tuwing Linggo, ako ang nagluluto sa bahay. Ako ang nagluluto ng almusal na gusto niya kahit pagod ako. Nag-sama-sama kami sa hapag. Unti-unti, bumabalik ang mga ngiti. Hindi man laging madali, pero dito ko tinukoy ang ibang uri ng tagumpay — yung kasama mo ang iyong puso kahit umuwi ka na.