11/09/2025
Tahimik ang bahay ni Tita Nene tuwing gabi.
Dalawampung taon na simula nang mawala si Jun-Jun, ang nag-iisa niyang anak.
Noong una, hindi siya makatulog. Walang araw na hindi siya umiiyak.
Pero isang gabi, habang nagdadasal, napansin niya ang maliit na kandila sa altar — mahina, pero tuloy ang sindi.
Simula noon, tuwing alas-otso ng gabi, sinisindihan niya iyon.
“Para sa ‘yo, anak. Para hindi ka matakot sa dilim,” bulong niya palagi.
Lumipas ang mga taon, nag-iba ang paligid.
Yung mga bata sa kapitbahay, nag-asawa na. Yung dati niyang tindahan, sarado na. Pero ang altar — nanatiling buhay.
Doon nakapatong ang litrato ni Jun-Jun, suot ang maliit na toga noong kindergarten graduation.
Minsan, dumating ang inaanak niya. “Tita, bakit lagi po kayong may kandila?”
Ngumiti siya. “Kasi ‘yan ang paraan ko para makausap si Jun-Jun. Sa liwanag ng apoy, parang nandiyan siya.”
Isang gabi ng tag-ulan, nawalan ng kuryente.
Tahimik, madilim, at may kaluskos ng ulan sa bubong.
Sinindihan ni Tita Nene ang kandila. Habang nakatitig siya, parang may malamig na hangin na dumaan sa pisngi niya.
At sa pagitan ng patak ng ulan, may narinig siyang mahina:
“Salamat, Ma.”
Hindi niya alam kung imahinasyon lang iyon o panaginip. Pero mula noon, bawat gabi, habang nakatingin siya sa liwanag ng kandila, ngumingiti siya.
Dahil alam niyang hindi siya nag-iisa.