28/04/2023
bu'iinsa Hayilasillaasee waliin
Konsarvaatiivii yaadannoo Emperor Menelik du'eef amanamaa ture, Balchaan abbootii aangoo guddachaa dhufe kan regent Ras Tafari (kan booda Emperor Haile Silassee ta'e) morman keessaa tokko ture. Waraana dulloomaa afaan hin qabne, akka abbootii waraanaa biroo irra caalaan isaanii yeroo kanatti hundi isaanii hawwii aangoo cimsuuf qabu keessatti Tafariif of kennan irraa adda ta’ee, dargaggeessa regent kana hin amanu ture. Sochii siyaasaa ogummaa qabu, kan ergasii akka fakkeenya haxxummaa Hayilasillaaseetti ilaalame keessatti, bara 1928tti bulchaan kun kabaja Baalchaaf Baalchaa gara magaalaa guddootti affeere. Baalchaan Fulbaana 11 dhiirota kuma hedduu waliin kan dhufe irra caalaan isaanii inni dhiisee Addis Ababaan alatti naannoo Nifas Silk jedhamu buufataniiru. Baalchaa fi namoonni isaa naannoo 600 ta'an kanneen akka eegduu ta'anii hojjetan gara ayyaanicha mataa isaa Addis dhaqanii, galgala sana "walumaagalatti haasawa keessatti of tuulummaa fi doorsisaan dabarsan. Raas Tafariin dhuunfaatti rifattee turte. Zewditu maqaa abbaa ishee du'aan boqote, Emperor Menelik jedhuun Baalchaa kadhatte." II.
Gidduu kana mootichi Raas Kaasaa Haayilee Dargee gara mooraa Baalchaatti erguun, Baalchaa fi Regent Raas Tafariin walii galanii akka jiran ibsee loltoota sobe, loltoota Baalchaan achitti dhiise kaffale. Kunis waraanni Baalchaa meeshaa waraanaa isaa warqee fi kennaa maallaqaa ykn gatii guddaa qabu kan birootiin jijjiiruun akka bittinnaa’an taasiseera. Kanuma waliin bulchaan kun Callisee Dejazmach Birruu Wolde Gabri'eel Baalchaa bakka bu'ee bulchaa Sidamoo ta'ee muude. Gochoonni yeroo tokkotti raawwataman kun Baalchaan dandeettii mormuu isaa kan dhabsiisan yoo ta’u, kasaaraa kana kan argate erga gara kaampii deebi’ee booda qofa. Baalchaan karaa nagaa gara mootittii sanaatti akka ce’u waadaa seenee billaa isaa lafa kaa’ee, kunis akkaataa aadaa kabaja Impaayeraaf aangoo isaa itti kennuu ture.