FACT

04/08/2025

Υπό κάποια έννοια, το καλύτερο «βιβλίο παραλίας» είναι ένα podcast.
Μετά το, κατά γενική ομολογία, πρωτότυπο concept της λίστας με τα βιβλία που σας προτείναμε για τις διακοπές σας, να και η λίστα με κάποιες σειρές podcast που πιστεύουμε ότι αξίζουν το χρόνο σας.
Είναι τόσα πολλά τα καλά podcasts που είναι εξαιρετικά δύσκολο το να επιλέξεις κάποια. Όμως, αυτό έχουμε αποφασίσει και κάνουμε στο FACT κοντά δέκα χρόνια τώρα: επιλέγουμε τα σημαντικότερα από τα σημαντικά και τα καλύτερα από τα πολύ καλά.
Δεν σας προτείνουμε πασίγνωστες σειρές όπως τα podcast της LIFO ή τα ΜΙΚΡΟΠΡΑΓΜΑΤΑ του Άρη Δημοκίδη. Αυτά τα ακούει όλη η Ελλάδα.
Προτείνουμε podcasts που μας έμαθαν πολλά νέα πράγματα και χάρις σε αυτά ανακαλύψαμε νέα βιβλία.
Προτείνουμε και κάποια συγκεκριμένα «άχαστα» επεισόδια.
Η λίστα με τις δικές μας προτάσεις 👉 https://shorturl.at/nKPw0

Επιλέγουμε τις σημαντικότερες ειδήσεις της ημέρας και όσα αξίζουν το χρόνο σας. Μείνετε ενημερωμένοι!

29/07/2025

Μια πολύ διαφορετική λίστα βιβλίων για τις διακοπές

Για να είμαστε ειλικρινείς, δεν καταλαβαίνουμε απολύτως την «υποχρέωση» να διαβάσεις κάτι τις 5 η 10 μέρες που θα μείνεις στο νησί.
Παρ’όλα αυτά στο FACT αποφασίσαμε να ακολουθήσουμε το μηντιακό τρεντ (που το υπαγορεύει κυρίως η αγορά του βιβλίου) και να σας προτείνουμε βιβλία για τις διακοπές επειδή σκεφτήκαμε κάτι διαφορετικό.
Την αρχική ιδέα μας την έδωσε ένα περσινό άρθρο του Economist που πρότεινε πέντε (5) βιβλία που κάποιος μπορεί να διαβάσει σε ένα απόγευμα.
Εμείς το πάμε λίγο παρακάτω.
Τα δέκα ολιγοσέλιδα βιβλία που προτείνουμε μπορείτε να τα διαβάσετε μέσα σε λίγες ώρες ή σε μια μέρα αλλά ταυτόχρονα να επιστρέφετε σε αυτά διαρκώς.
Πρόκειται για μικρά αλλά μεγάλα, δηλαδή, σημαντικά αναγνώσματα που μας έβαλαν σε σκέψεις, τα συζητήσαμε πολύ στις παρέες μας, μας έμαθαν πλήθος νέων πραγμάτων, μας έβαλαν στη διαδικασία να κρατήσουμε σημειώσεις, να αναζητήσουμε στο διαδίκτυο περαιτέρω πηγές. Είναι βιβλία που μας οδήγησαν σε άλλα, σημαντικά βιβλία.
Όλοι οι εκδοτικοί οίκοι έχουν αξιόλογες «Μικρές Σειρές» και προσπαθήσαμε να είμαστε πλουραλιστικοί ως προς αυτό αλλά επειδή στο FACT η σχέση μας με τους εκδοτικούς οίκους παραμένει αποκλειστικά φιλική, για να το θέσουμε εύσχημα, έχουμε την απόλυτη ελευθερία να σας προτείνουμε βιβλία με κριτήριο μόνο ό,τι θεωρούμε ότι αξίζει το χρόνο σας.
Είναι όλα non fiction
Link: https://shorturl.at/miBTC

04/07/2025

Δεν χρειάζεται να ασχολείται κανείς συστηματικά με την ιστορία για να αναγνωρίσει τη σκηνή που απεικονίζει ο πίνακας ούτε βέβαια να γνωρίζει τον ζωγράφο του.

«Η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, 4 Ιουλίου 1776» του John Trumbull έχει αναπαραχθεί με κάθε πιθανό τρόπο: από τα σχολικά βιβλία της ιστορίας παγκοσμίως μέχρι το χαρτονόμισμα των $2.

Όσοι έχετε ταξιδέψει στις ΗΠΑ και έχετε επισκεφθεί την Ουάσιγκτον, έχετε δει αντίγραφό του (σε πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις από το πρωτότυπο έργο) στη Ροτόντα του Καπιτωλίου, την οποία επισκέπτονται 3 εκατομμύρια άνθρωποι κάθε χρόνο.

Για όσους δεν ξέρουν τα γεγονότα ο πίνακας αναπαριστά την ιστορική στιγμή της υπογραφής της Διακήρυξης, στη Φιλαδέλφεια, στις 4 Ιουλίου του 1776.

Μόνο που αυτό, δηλαδή η υπογραφή της Διακήρυξης- που όντως φέρει την ημερομηνία της 4ης Ιουλίου- δεν θα ξεκινήσει παρά στις 2 Αυγούστου ενώ θα ολοκληρωθεί τους πρώτους μήνες του 1777.

Αυτό που στην πραγματικότητα δείχνει ο πίνακας συμβαίνει στις 28 Ιουνίου, όταν μια επιτροπή που αποτελείται από τους John Adams, Roger Sherman, Robert Livingston, Thomas Jefferson και Benjamin Franklin θα συζητήσουν το πρώτο σχέδιο της Διακήρυξης που είχε συντάξει ο Jefferson.

Του Jefferson ήταν και η ιδέα γι αυτό τον πίνακα, την οποία συζήτησε με τον John Trumbull στο Παρίσι, δέκα χρόνια μετά τα γεγονότα της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας.

Ο πίνακας έχει κι άλλες ιστορικές ανακρίβειες. όμως εμάς μας συναρπάζει η εξής λεπτομέρεια: η απόδοση των μορφών των αντιπροσώπων των Πολιτειών έχει γίνει με ακρίβεια από τον καλλιτέχνη. Πρόκειται δηλαδή για κανονικές προσωπογραφίες τους.

Ο πολιτικός Τζέφερσον, ο βασικός συντάκτης του κειμένου της Διακήρυξης, σκέφτηκε να ορίσει εκείνος τον τρόπο που οι επόμενες γενιές θα προσλαμβάνουν το ιστορικό γεγονός αλλά ο καλλιτέχνης δεν νοιάστηκε τόσο να αποτυπώσει την αλήθεια στην αφήγηση των γεγονότων, μόνο επικεντρώθηκε στα πρόσωπα που έγραψαν την ιστορία. Θεώρησε ότι αυτούς έπρεπε να τους ζωγραφίσει όπως ακριβώς ήταν. Αυτοί, οι άνθρωποι, είναι η Ιστορία.

(Από την αποψινή μας έκδοση)

30/06/2025

FACT Radio

Αναζητώντας όσα αξίζουν πραγματικά το χρόνο σας, θυμηθήκαμε μια συζήτηση που είχαμε κάνει το 2018, στον διαδικτυακό σταθμό Amagi, με τον εκδότη και μεταφραστή Θάνος Σαμαρτζή.

Λίγους μήνες νωρίτερα από αυτή τη συζήτηση, τέλη Ιουνίου του 2017, ο Θάνος Σαμαρτζής και η Μαριλένα Καραμολέγκου είχαν ιδρύσει τις Εκδόσεις ⁠ ΔΩΜΑ

Χάρις στις εκδοτικές τους επιλογές, οι Εκδόσεις ΔΩΜΑ έχουν γίνει σημείο αναφοράς για τους βιβλιόφιλους αφού έχουν εκδόσει ξεχωριστά βιβλία που έγιναν δεκτά με ενθουσιασμό από το ευρύ κοινό.

Ο Θάνος Σαμαρτζής, πτυχιούχος Νομικής με μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στη Φιλοσοφία, ξεκίνησε την πορεία του στο χώρο του βιβλίου από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.

Έχει συμμετάσχει στο έργο της μετάφρασης των απάντων του Αριστοτέλη και ως εκδότης του ΔΩΜΑτος ξεκίνησε με τη μετάφραση της «Ελευθερίας» του Επίκουρου αλλά και του θρυλικού «Εκκλησιαστή».

Συζητήσαμε λίγο μετά την κυκλοφορία του «Εκκλησιαστή» για τα βιβλία, τη μετάφραση, τη φιλοσοφία, τον Αριστοτέλη, τις λέξεις.

Ακούστε όσα ενδιαφέροντα μας είχε είπε τότε.

Αναζητώντας όσα αξίζουν πραγματικά το χρόνο σας, θυμηθήκαμε μια συζήτηση που είχαμε κάνει το 2018, στον διαδικτυακό σταθμό Amagi, με τον εκδότη και

22/06/2025

👇

20/06/2025

Fact Radio
O Δρ.Ιστορίας Ραϋμόνδος Αλβανός έγινε γνωστός στην κοινή γνώμη το 2022, όταν στο μάθημα της Ελληνικής Γλώσσας, στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, δόθηκε στους υποψηφίους ένα απόσπασμα από το βιβλίο του «Ελληνικός Εμφύλιος. Μνήμες σε πόλεμο και σύγχρονες πολιτικές ταυτότητες». (Εκδόσεις Επίκεντρο).

Η δική του επαφή όμως με το κοινό ξεκινάει το 2012, όταν το Ίδρυμα της Βουλής ιδρύει το Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης στο Γράμμο, όπου έπεσε η αυλαία του αιματηρού Εμφυλίου Πολέμου και εκεί αναλαμβάνει υπεύθυνος των ξεναγήσεων.

Η εμπειρία της αλληλεπίδρασής του με τους επισκέπτες, αρκετοί από αυτούς παιδιά της γενιάς που πήρε μέρος στον Εμφύλιο, ήταν καθοριστική στο να καταλάβει πως διαμορφώνουμε αντιλήψεις για το παρελθόν, πως μιλάμε γι αυτό και πως ιστορικά γεγονότα, όπως αυτό του Εμφυλίου, λειτουργούν στη διαμόρφωση της πολιτικής μας ταυτότητας σήμερα.

Συζητάμε για την εμπειρία του στο πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης αλλά και για το πως πρέπει να διαφωνούμε, όχι μόνο για τα «μεγάλα» της πολιτικής αλλά και για τα θέματα που ανακύπτουν κατά την καθημερινότητά μας.

Ο Ραϋμόνδος Αλβανός πιστεύει ότι όχι απλώς δεν πρέπει να «μπλοκάρουμε» αυτούς με τους οποίους διαφωνούμε αλλά να επιζητούμε την αλληλεπίδραση και τη συζήτηση μαζί τους.

Τον ευχαριστούμε θερμά γι αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα και ζωντανή συζήτηση.

  O Δρ.Ιστορίας Ραϋμόνδος Αλβανός έγινε γνωστός στην κοινή γνώμη το 2022, όταν στο μάθημα της Ελληνικής Γλώσσας, στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, δόθηκε

15/06/2025

Ο Οδυσσέας φορώντας τον χαρακτηριστικό πίλο (σκουφί) που ορίζει και τον εικονογραφικό του τύπο (κι έτσι οι αρχαιολόγοι αναγνώρισαν ότι είναι αυτός), αγκαλιάζει τον πατέρα του Λαέρτη σε αυτη τη ρωμαϊκή σαρκοφάγο του 2ου μ.Χ.

Το υλικό (μάρμαρο Καρραρας, οι Ρωμαίοι το έλεγαν Luna) μας αποκαλύπτει πολλα για την κοινωνική τάξη του commissioner .

Εκτίθεται στο μικρό και κομψό Museo Barraccο στη Ρώμη.

Τη σκηνή της συνάντησης την περιγράφει ο Όμηρος στη ραψωδία ω. Με τον τρόπο που συμβαίνει μέχρι και σήμερα στις αγροτικές περιοχές της χώρας ο Οδυσσέας θυμίζει στον πατέρα του πως μικρό τον έπαιρνε μαζί του στα κτήματα και του έδειχνε ένα προς ένα τα δέντρα που θα του κληροδοτούσε πέρα από τα ελαιόδεντρα: μηλιές, συκιές, αχλαδιές και κλήματα διαφόρων λογιών που τα σταφύλια τους δεν ωριμάζουν όλα μαζί. Υπέροχο.

«Αν πράγματι ο Οδυσσέας είσαι, έφτασες εδώ εσύ ο γιος μου,
σημάδι πες μου αληθινό, τότε θα σε πιστέψω.»

Ο Οδυσσέας πολύγνωμος αμέσως αποκρίθηκε:
«Ας δουν τα μάτια σου ετούτη πρώτα την ουλή, που τη στιγμάτισε
με τ᾽ άσπρο δόντι του ο κάπρος, ψηλά όταν βρέθηκα
στον Παρνασσό· εκεί με στείλατε εσύ κι η σεβαστή μου μάνα, να πάω στον Αυτόλυκο, δώρο να πάρω τα ταξίματά του, όσα υποσχέθηκε
τη μέρα εκείνη φτάνοντας στην Ιθάκη.

Θα πω ακόμη και τα δέντρα στο νοικοκυρεμένο χτήμα σου, όσα εσύ, σαν ήμουν κάποτε παιδί, μου χάρισες,
καθώς στο περιβόλι εγώ σ᾽ ακολουθούσα και σου ζητούσα αυτό κι εκείνο.

Κι όπως περνούσαμε ανάμεσά τους, εσύ τα ονόμασες ένα προς ένα:

δέκα μηλιές μού χάρισες, συκιές σαράντα και δεκατρείς μού μέτρησες
ωραίες αχλαδιές· είπες δικά μου και πενήντα αράδες κλήματα,
να μη συμπίπτει ο τρύγος τους, γιατί στο αμπέλι σου είχες
λογής λογής σταφύλια, που ανάλογα την εποχή ωρίμαζαν,
καθώς ο Δίας τη σοδειά από ψηλά ευλογούσε» (Μτφ. Δημήτρης Μαρωνίτης)

06/06/2025

Ο Αντώνης Λιάκος δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Είναι από τους γνωστότερους Έλληνες ιστορικούς τόσο για το έργο του όσο κι από τις παρεμβάσεις του στον Τύπο για θέματα της πολιτικής επικαιρότητας.

Αν και οι πολιτικές του απόψεις είναι εξίσου γνωστές και ανοιχτά δηλωμένες, διαβάζεται με ενδιαφέρον από τον ευρύτερο κεντρώο και προοδευτικό χώρο. Άλλωστε, πιστεύουμε ότι δεν έχει καμία σημασία αν συμφωνείς ή διαφωνείς με ανθρώπους σαν τον Αντώνη Λιάκο καθώς είναι ενδιαφέρον και συχνά και διδακτικό να παρακολουθείς το συλλογισμό τους, τη σκέψη τους.

Στην παρούσα χαοτική συγκυρία σκεφτήκαμε ότι θα είχε ενδιαφέρον μια γενική συζήτηση με έναν άνθρωπο που δεν έχει μελετήσει απλώς την Ιστορία αλλά έχει συναντηθεί προσωπικά μαζί της. Για όσους δεν το γνωρίζουν ο Αντώνης Λιάκος κατά τη διάρκεια της Χούντας συνελήφθη για την αντιδικτατορική του δράση, καταδικάστηκε σε ισόβια και παρέμεινε στη φυλακή για τα τέσσερα από τα επτά χρόνια της Δικτατορίας.

Πώς βλέπει ένας άνθρωπος με τα δικά του βιώματα τη σημερινή κατάσταση;
Πώς μας προτείνει να προσεγγίζουμε σήμερα την Ιστορία;
Τι είναι τελικά η Ιστορία;

Ο κ.Λιάκος μας μιλάει και για πολλά άλλα:
Για όσα έμαθε ταξιδεύοντας στην Κίνα.
Για το αν σήμερα έχει κάποια ουσία η διάκριση μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς ή αν είναι κενή νοήματος.
Τέλος τον ρωτάμε πως πρέπει να πλοηγηθούμε στο σημερινό χάος και πότε τα άτομα ξέρουν ότι ήρθε η ώρα να εξεγερθούν.

Αυτή, η τελευταία ερώτηση, μπορεί να γίνει σε λίγους. Ο Αντώνης Λιάκος είναι ένας από αυτούς.

Τον ευχαριστούμε θερμά γι αυτή την ιδιαίτερη συνομιλία.

Ο Αντώνης Λιάκος, δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Είναι από τους γνωστότερους Έλληνες ιστορικούς τόσο για το έργο του όσο κι από τις παρεμβάσεις του στον Τύπο ...

03/06/2025

Σαν σήμερα το 1941

25/05/2025

FACT Radio. Νέο επεισόδιο!

Με τον Υπουργό Εσωτερικών Thodoris Livanios συζητάμε για τις πολιτικές ταυτότητες και το αν, τελικά, έχει σήμερα κάποιο νόημα ο διαχωρισμός σε δεξιά-αριστερά.

Συζητάμε και για τα θέματα της αρμοδιότητάς του: την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, το νέο τρόπο ανάδειξης δημάρχων και περιφερειαρχών σε ένα γύρο, χωρίς επαναληπτικές εκλογές.
Για την πλατφόρμα αξιολόγησης του λέμε ότι τη θεωρούμε ένα επικοινωνιακό πυροτέχνημα της κυβέρνησης και μας εξηγεί γιατί έχει νόημα οι πολίτες να αξιολογήσουμε τις δημόσιες υπηρεσίες.

Μας αποκαλύπτει ότι ο νέος κώδικας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα προβλέπει και τη διεξαγωγή ηλεκτρονικών δημοψηφισμάτων, σύμφωνα με τις αρχές της συμμετοχικής δημοκρατίας (participatory democracy).

Τέλος, τον ρωτάμε γιατί ένας Κεντρώος να ξαναψηφίσει τη Νέα Δημοκρατία και να μην επιλέξει ένα κόμμα πιο κοντά στις ιδεολογικές του αρχές, πολλώ μάλλον δε αφού δεν ζούμε σε «συνθήκες επείγοντος» και η Ελλάδα πηγαίνει, αντικειμενικά, καλύτερα.

Τι σημαίνει σήμερα το αριστερά-δεξιά; Ποιες αλλαγές θα επιφέρει η ανάδειξη τοπικών αρχόντων σε εκλογές ενός γύρου και ποιες τα τοπικά, ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα; Γ....

08/05/2025

Νέος Πάπας εξελέγη ο καρδινάλιος Robert Pervost (69). Είναι ο πρώτος Αμερικανός (γεν. στο Σικαγο) που εκλέγεται Ποντίφικας. Θα φέρει το όνομα Λέων XIV (14ος)
Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες των διεθνών ΜΜΕ, είναι γνωστός για το ιεραποστολικό του έργο στη Νότιο Αμερική (Περού) και το εξαιρετικά χαμηλό του προφίλ ενώ δήλωνε θερμός θιασώτης της παπικής θητείας του Πάπα Φραγκίσκου. Φωτογραφία: Vatican News.

04/05/2025

«Το βιολί της Ελπίδας»

Αν και το βιολί που βρέθηκε στην κατοχή των συλλεκτών και εμπόρων τέχνης Szandra Katona και Tamás Tálosi από την Ουγγαρία ήταν καταφανώς έργο εξαιρετικά έμπειρου τεχνίτη στην κατασκευή μουσικών οργάνων, το ευτελές ξύλο που είχε χρησιμοποιήσει για την κατασκευή του τους μπέρδευε. Συνήθως οι καλοί τεχνίτες δίνουν πολύ μεγάλη προσοχή στην επιλογή των υλικών από τα οποία κατασκευάζουν μουσικά όργανα.

Τι συνέβαινε;
Κατάλαβαν μόλις το έστειλαν για επισκευή και αποκαλύφθηκε ένα σημείωμα που υπήρχε κολλημένο εσωτερικά, στο σώμα του:

«Δοκιμαστικό όργανο, κατασκευασμένο υπό δύσκολες συνθήκες χωρίς εργαλεία και υλικά. Νταχάου. Έτος 1941, Φράντσισκ Κέμπα».

80 χρόνια μετά την απελευθέρωση του ναζιστικού στρατοπέδου του Νταχάου αποκαλύφθηκε το πρώτο μουσικό όργανο που είχε κατασκευαστεί σε αυτό, από κρατούμενο.

Διαβάστε όλη την ιστορία του βιολιού που δημοσιεύθηκε στο Euronews με αφορμή τη συμπλήρωση 80 χρόνων από την απελεύθερωση του ναζιστικού στρατοπέδου του Νταχάου. Η κεντρική τελετή μνήμης για την 80ή επέτειο της απελευθέρωσης του Νταχάου πραγματοποιείται σήμερα.

80 χρόνια μετά την απελευθέρωση του ναζιστικού στρατοπέδου του Νταχάου αποκαλύφθηκε το πρώτο μουσικό όργανο που είχε κατασκευαστεί σε αυτό, από κρατούμενο.