15/05/2025
[07/05 00:10] ChatGPT: Lagè ant *End* ak *Pakistan* se youn nan konfli ki pi long ak danjere nan mond lan, e li gen rasin li nan *divizyon Britanik End* an 1947. Men yon rezime sou rezon prensipal ki lakòz konfli sa a, espesyalman sou kesyon *Kashmir*, ak dènye devlopman yo.
---
🗺️ Orijin konfli a: Kesyon Kashmir
Lè End ak Pakistan te vin endepandan an 1947, tout prensipal eta yo te gen dwa chwazi ant rantre nan youn nan de peyi sa yo oswa rete endepandan. Eta Jammu ak Kashmir, ki te gen majorite popilasyon Mizilman, te dirije pa Maharaja Hari Singh, yon wa Endou. Lè milis ki soti Pakistan te anvayi eta a, wa a te siyen yon akò pou rantre nan End an echanj pou asistans militè. Sa a te lakòz premye lagè ant End ak Pakistan, ki te fini ak yon sispansyon dife pa Nasyonzini epi divize Kashmir an de pati:
- *Kashmir administre pa End* (Jammu, Kashmir Valley, Ladakh)
- *Kashmir administre pa Pakistan* (Azad Kashmir, Gilgit-Baltistan)
Tou de peyi yo toujou reklame tout teritwa a kòm pa yo.
---
🔥 Lagè ak konfli prensipal yo
Depi 1947, End ak Pakistan te angaje nan plizyè lagè ak konfli:
- *1947-1948*: Premye lagè sou Kashmir.
- *1965*: Dezyèm lagè sou Kashmir.
- *1971*: Lagè ki te mennen nan endepandans Bangladèch.
- *1999*: Lagè Kargil, kote fòs Pakistan te anvayi pati End nan Kashmir.
[07/05 00:10] ChatGPT: Anplis, te gen plizyè atak teworis ak operasyon militè ki ogmante tansyon yo.
---
💣 Dènye eskalasyon an: Me 2025
Nan mwa avril 2025, yon atak teworis nan Pahalgam, Kashmir, te touye 27 moun, pami yo 25 touris Endou. End te blame Pakistan pou atak sa a epi, sou 6 me 2025, te lanse "Operation Sindoor," yon seri frap ayeryen sou nèf sit nan Pakistan ak Kashmir administre pa Pakistan, ki te vize "enfrastrikti teworis" [1] .
Pakistan te reponn ak atak balistik, reklame li te desann plizyè avyon Endyen, e te fèmen espas ayeryen li pou 48 èdtan. Tou de peyi yo te mete restriksyon diplomatik ak ekonomik youn sou lòt, e gen kè sote sou posiblite yon lagè total ant de peyi ki gen zam nikleyè sa yo.
---
💧 Enpòtans estratejik Kashmir
Kashmir gen anpil valè pou tou de peyi yo:
- *Relijyon*: Majorite Mizilman nan Kashmir fè Pakistan reklame teritwa a.
- *Dlo*: Rivyè Indus ak aflu li yo, ki esansyèl pou agrikilti, pase nan Kashmir.
- *Sekirite*: Kontwòl sou Kashmir bay avantaj militè ak aksè estratejik, espesyalman pou Pakistan ki gen lyen ak Lachin.
End kontwole pati ki pi estratejik yo, sa ki ogmante enkyetid Pakistan sou sekirite ak resous dlo.
---
🕊️ Eske gen solisyon?
