Hazara World

Hazara World Contact information, map and directions, contact form, opening hours, services, ratings, photos, videos and announcements from Hazara World, News & Media Website, Dublin.

Hazara world is a unique digital news and storytelling project promoting human rights and equality, holding power to account, and amplifying the voices of the powerless.

امروز در میدان هاروارد با گل‌های سفید و حقیقتی ایستادم که جهان نباید آن را فراموش کند.۲۵ سپتامبر، روز سیاه هزاره است — ر...
24/09/2025

امروز در میدان هاروارد با گل‌های سفید و حقیقتی ایستادم

که جهان نباید آن را فراموش کند.
۲۵ سپتامبر، روز سیاه هزاره است — روزی برای یادآوری نسل‌کشی هزاره‌ها؛ جایی که تاریخ و واقعیتِ امروز به‌هم گره خورده‌اند.
بیش از ۸۰ بروشور امروز پخش شد؛ هرکدام حامل روایت‌هایی از کشتار، آوارگی و تبعیضی بودند که هزاره‌ها بیش از یک قرن است که آن را تجربه می‌کنند.

برخی از مردم پیش‌تر آگاه بودند. زنی به من گفت: «هزاره‌ها همان افراد تحصیل‌کرده نیستند؟»
برخی دیگر مردد بودند؛ شاید به‌خاطر سنگینی سیاست یا تلخی این روزگار. اما حتی در سکوت هم نشانه‌ای از شناخت وجود داشت.
شناخت مهم است، چون سکوت زمینه‌ساز نسل‌کشی است.

به‌عنوان بنیان‌گذار دیده‌بان حقوق هزاره، باور دارم که آگاهی، خود شکلی از مقاومت است.
هر گل پذیرفته‌شده و هر گفت‌وگوی آغازشده، یک گام دیگر است برای شکستن چرخه‌ی پاک‌سازی و فراموشی.

تاریخ به ما آموخته که نسل‌کشی زمانی رُخ می‌دهد که جهان روی برگرداند.
رنج هزاره فقط به گذشته مربوط نمی‌شود. این رنج، همین حالا، در سال ۲۰۲۵ نیز ادامه دارد.
یادبود روز سیاه هزاره فقط یک مراسم نیست؛ یک فراخوان اخلاقی است:
برای ایستادن در برابر پاک‌سازی، برای خواستن به‌رسمیت‌شناختن و عدالت، و برای نپذیرفتن بی‌تفاوتی.

امروز آسان نبود، اما هیچ چیزی که ارزش مبارزه داشته باشد آسان نیست.
تا زمانی که حتی یک نفر گوش دهد، سؤال بپرسد و در کنار ما بایستد، پیام ما قوی‌تر خواهد شد.

در ۲۵ سپتامبر، ما یاد می‌کنیم. ما مقاومت می‌کنیم.

24/09/2025
آیا هویت هزاره امروز بیش از آن‌که بر پایه‌ی فرهنگ، دین و تاریخ بنا شده باشد، بر تجربه‌ی رنج و تروما استوار نیست؟ براساس ...
24/09/2025

آیا هویت هزاره امروز بیش از آن‌که بر پایه‌ی فرهنگ، دین و تاریخ بنا شده باشد، بر تجربه‌ی رنج و تروما استوار نیست؟ براساس نشانه‌های فردی و اجتماعی می‌توان گفت پاسخ تا حد زیادی مثبت است. رفتارهای فردی و جمعی، احساس ناامنی، بی‌اعتمادی به دولت‌ها و تمایل گسترده به مهاجرت، بخشی از این میراث ‌اند که باعث دگرگونی هویت و ساختار هزاره‌ها شده‌اند. اما این میراث تنها ضعف نیافرید بلکه نیرویی برای مقاومت و بقا نیز ساخته است. مثلا، آموزش برای هزاره‌ها، ابزاری برای بقا بدل شد و تأکید خانواده‌ها بر تحصیل نماد این بقا است.

برای قطع استمرار این میراث فجیع، برای حال و آینده‌ای هزاره‌ها، چند اصل کلیدی ضروری است. پیش از هر چیز، باید این نسل‌کشی به‌عنوان حقیقت تاریخی در سطح ملی و بین‌المللی به‌رسمیت شناخته شود. سکوت یا انکار، بخشی از استمرار همان خشونت است و تا زمانی که این نسل‌کشی در حافظه‌ی رسمی افغانستان جایگاه نیابد، چرخه‌ی تکرار آن متوقف نخواهد شد. همچنین باید فرصت‌های گفت‌وگو و بازگویی فراهم گردد. جامعه‌ی هزاره نیاز دارد که رنج خود را بنویسد و روایت کند تا از چرخه‌ی سکوت و انتقال ناخودآگاه رهایی یابد.

در عین حال، نباید نسل‌کشی دوره‌ی عبدالرحمان‌خان و فجایع مشابه به ابزاری برای بهره‌برداری سیاسی کوتاه‌مدت تقلیل یابد. چنین استفاده‌ای عمق انسانی و تاریخی فاجعه را از بین می‌برد. همچنین نباید رنج هزاره‌ها تنها به‌صورت «روایت مظلومیت» باقی بماند. این رنج باید به‌عنوان بخشی از تاریخ ملی افغانستان شناخته شود، نه فقط خاطره‌ای قومی. تنها در این‌صورت است که می‌توان از دل این زخم جمعی، امکان همزیستی واقعی را پدید آورد.

بیست‌وپنجم سپتامبر تنها روز یادآوری یک نسل‌کشی تاریخی نیست؛ فرصتی است برای اندیشیدن به این‌که چگونه یک جامعه می‌تواند زخم‌های تاریخی‌اش را به منبعی برای بازسازی بدل کند. مثلث نظری تروما، حافظه‌ی جمعی و خشونت نمادین به ما می‌آموزد که رنج منتقل می‌شود، اما توان بقا نیز منتقل می‌شود. هویت امروز هزاره آمیزه‌ای از هر دو است: اضطراب و بی‌اعتمادی از یک‌سو، و پایداری و میل به موفقیت و پیشرفت از سوی دیگر. این دوگانه نشان می‌دهد که میراث عبدالرحمان‌خان نه فصلی بسته در تاریخ بلکه زخمی زنده است که همچنان آینده‌ی هزاره‌ها را شکل می‌دهد.

بیشتر بخوانید:
https://storage.googleapis.com/qurium/www.etilaatroz.com/241908-hazara-genocide-by-abdul-rahman-khan.html

امیر عبدالرحمان پس از صد سال سخن می‌گویدنویسنده: جعفر رضاییکتاب تاج‌التواریخ که دربرگیرندۀ خاطرات امیر عبدالرحمان است، ا...
24/09/2025

امیر عبدالرحمان پس از صد سال سخن می‌گوید

نویسنده: جعفر رضایی

کتاب تاج‌التواریخ که دربرگیرندۀ خاطرات امیر عبدالرحمان است، از کتابهای بود که در سال‌های اقامتم در باکو، پایتخت آذربایجان، آن را مطالعه کرده و بخش‌هایی از آن را یادداشت‌برداری کرده بودم. بعدها، در سال ۲۰۰۳ میلادی، هنگامی که در تورنتوی کانادا زندگی می‌کردم، بر اساس همان یادداشت‌ها متنی نوشتم که در وب‌سایت‌های متعدد منتشر شد.

اکنون، به مناسبت ۲۵ سپتامبر، روز یادبود قربانیان نسل‌کشی هزاره‌ها، بار دیگر آن را بازنشر می‌کنم.

شاید بارها در متن کتب درسی به این موضوع بر خورده باشیم، که موسس افغانستان معاصر احمد شاه بابا(احمد شاه ابدالی) می باشد. اما بر خلاف تبلیغات رسمی حکومت های گذشته، تحقیقات مستقل و به دور از تبعیض روشن می سازد که افغانستان با مرز ها و واحد جغرافیایی فعلی آن توسط امیرعبدالرحمان خان تاسیس گردیده است؛ و افغانستان احمدشاه ابدالی دارای شکل کنونی نبوده وبلکه بیشتر به سوی پاکستان و کشمیر توسعه داشته؛ و در مقابل قدغن سابق(بدخشان، تخار، قندوز و بخشهای از ازبغلان، سمنگان و بلخ)از امیر مظفر_ حاکم بخارا اطاعت می کرده و هزاره جات دارای استقلال داخلی بوده است.

افغانستان با نقشه فعلی آن برای اولین بار در عصر امیر عبدالرحمان خان و به همکاری و دستور دیورند(فرستاده هند برتانیوی) تثبیت و مرزهای آن مشخص گردید.

قتلعام و تاراج هزاره ها

بدون شک امیر عبدالرحمان سیاه ترین چهره و جابر ترین فرد در تاریخ معاصر افغانستان است .او برای تثبیت و استحکام قدرت خویش بیشترین کشتار و بد ترین جنایات را مرتکب گردید. 62 درصد جامعه هزاره به دست او قتل عام گردید. هزاره جات با تمام منابع اقتصادی، انسانی و فرهنگی آن نابود و تاراج، و بیشترین ساحات و زمینهای های حا صل خیز آن توسط لشکر امیر پس از نابودی و فرار ساکنان آن برای همیشه غصب و تصرف شد.

تاراج نورستان

نقشه و شکل تاریخی نورستان در اثر حمله لشکر خشن، بی رحم و وحشی امیر تغییر نمود و هزاران نفر از ساکنان آنجا قتل عام گردید و در پهلوی آن، هزاران دختر و پسر جوان نورستان به بهانه مسلمان نبودن به غنیمت برده شد.

ستم بر ازبکها و غلجایی ها

ازبکها و ساکنان ترکستان افغانستان نیز در پی حمله و اشغال مناطق آنان به وسیله امیر شاهد قتل عام های بزرگ گردید وبافت اجتماعی آن نیز دست خوش دسیسه و تغییر توسط ناقلین غیر بومی گردید .حتی جامعه برادر پشتون نیز از جنون و استبداد امیر در امان نماند. طایفه بزرگ غلجایی بارها مورد حمله امیر قرار گرفت و بزرگان آنان به قتل رسیدند.

سرمنشه فتنه

به باور بسیار از کارشناسان مسایل سیاسی و اجتماعی افغانستان اغلب کینه ها، نفاقها و کشتار های اخیر ریشه در عملکرد و دسیسه های امیرعبدالرحمان دارد.او دیوارهای این سرزمین را با استخوان و خون اقوام محکوم بلند نمود! احمد رشید_ کار شناس بر جسته منطقه در کتاب (طالبان، اسلام، نفت و بازی بزرگ جدید) زمانیکه در مورد قتل عام هزاره ها ازبکها و تاجکها تو سط طالبان سخن میگوید یادآور میشود: که" ریشه بسیاری از خصومت های قومی اخیر وکشتارهای پس از 1977 را که در شمال روی داد میتوان در سیاستهای امیر آهنین جستجو کرد."(کتاب مذکور ص 34)

امیر عبدالرحمان از زبان خودش

به باور راسخ، زندگی صلح‌آمیز و انسانی در جهان امروز تنها در پرتو مدارا و پذیرش پلورالیسم امکان‌پذیر است؛ در غیر این صورت، اصرار بر تعصب و «جهل کهنه» جز تداوم و بازتولید نسل‌هایی جهل‌پسند و انسان‌ستیز، پیامدی نخواهد داشت. به هر روی، آنچه در ادامه می‌خوانید بخش‌هایی از خاطرات امیر عبدالرحمان‌خان است که به قلم منشی او، سلطان‌محمد، تحت عنوان تاج‌التواریخ در زمان حیات امیر و به فرمان وی به رشته‌ی تحریر درآمده است.

جلد که فراز های آن نقل قول گردیده است: (تاریخ طبع 1375 پشاور)

سیری در تاج التواریخ

کودکی با دستهای خون آلود

روان‌شناسان غالباً با پژوهش و مطالعه می‌کوشند دریابند که آیا ریشه‌ی ستم‌پیشگی و ظلم حاکمان مستبد در عوامل بیرونی نهفته است، یا آنکه آنان به نوعی جنون، سادیسم و اختلال روانی گرفتارند و همین امر در رفتار ستمگرانه‌شان نقش‌آفرین است.

آیا امیر عبدالرحمان دیوانه بوده؟

امیر عبدالرحمان در آغاز کتاب خاطراتش یادآور می‌شود که در ده‌سالگی یکی از نگهبانان خود را به قتل رسانده بود. به همین سبب، پدرش افضل‌خان ــ که در آن زمان حاکم ترکستان بود ــ او را به اتهام دیوانگی به مدت یک سال در حبس نگاه داشت.

استاد امیر عبدالرحمان

آیا امیر دست پروردۀ جواسیس استعمار و بیگانه بوده است؟

امیر عبدالرحمان: "سپهسالار کل قشون پدرم، یک نفر انگلیسی به نام شیر محمد خان بود که تغییر مذهب داده بود[؟!]این صاحب منصب را که در انگلستان به اسم کمبل معروف بود در سال 1250ه ق درجنگ قندهاربا شاه شجاع لشکر جد م اسیر نمودند؛ مشارالیه صاحب منصب شجاع نظامی، خیلی زرنگ و طبیب خوبی بود و مرا خیلی دوست می داشت رتبه سپهسالاری تمام قشون بلخ را که تعداد آن سی هزار و پانصد نفر بودند دارا بود. روزی شیر محمد خان(کمبل) از پدرم خواهش نمود که مرا به جهت تعلیم نظامی به او بسپارد تا قبل از وفات خودش علوم و فنون خودرا به من آموخته باشد. پدرم خواهش مشار الیه را پذیرفته به من حکم داد هروزه به جهت دو ساعت نزد مشارالیه بروم و او هر قدر ممکن است بدون اینکه مرا بگذارد وقت ضایع کنم به من تعلیم بدهد، من به طیب خاطر قبول نموده مشغول تحصیل شدم."(تاج التواریخ ص 23)

در باره ملا مُشک عالم و غلجائی

آیا امیر عبدالرحمان نسبت به قوم پشتون مهربان بوده است؟

امیر عبدالرحمان: " یکی از ملا های کاکر موسوم به آخوند عبدالرحیم که نسبت کفر به من داده بود در خرقه شریف متحصن شده بود، حکم دادم سگ ناپاکی مثل او نباید در جای مقدس مذکوره بماند لهذا اورا از عمارت آنجا بیرون کشیده به دست خودم اورا کشتم." تاج التواریخ ص 217

امیر عبدالرحمان نسبت به مردم شریف شنواری اینگونه اهانت می کند:" گردوصد سال کشی رنج و دهی زحمت خویش/ مار وشنواری وعقرب نشود دوست به تو....طوایف منگل وزرمت سرکوب شدند." ( تاج التواریخ ص 235)

عبدالرحمان در مورد غازی مشهور_ ملا مشک عالم چنین بی ادبانه سخن می گوید:" ملایی معروف به مشک عالم که من اورا موش عالم می گفتم و این اسم نسبت به اسم اول مناسب تر بود به این دلیل که صورتش مثل صورت موش وحرکاتش مذموم و با آنهایی که اسم خود را غازی گذاشته بود ......حکم دادم از قندهار به محال حوتکی رفته از هر خانه یک قبضه شمشیر ویک لوله تفنگ به طور جریمه اخذ نماید." (تاج التواریخ ص 244)

جنگ با غلجایی ها: " در تمام اندر و هوتکی وتره کی و سایر طوایف غلجایی آشوب عمومی برپا گردید وطوایف مذکور عیال و اطفال خودرا به میان طایفه وزیری، ژوب و هزاره فرستاده و خودشان به جهت جنگیدن با عساکر من حاضر شدند. "(تاج التواریخ247)

در پناه روسیه

عبدالرحمان زمانیکه از دست شیر علی خان به جانب روسیه فرارمیکند خطاب به فرمانفرمای روس می نویسد:" به امپراتور پنا آورده ام هر چه به من عنایت شود قبول میکنم."( تاج التواریخ ص 155)

"یازده سال دراین شهر(سمرقند) که مال روسها بود به سر بردم و اغلب اوقات خودرا به سواری و شکار می گذرانیدم...اگر بین مامورین روس مذاکره پول می آمد می گفتم وجهی که شما به جهت مخارج به من میدهید بیشتر از آنست که من استحقاق داشته باشم.از خداوند مسئلت می شود که دولت شمارا به عوض این مهربانی که نسبت به من مینماید پایدار داشته باشد. (تاج التواریخ ص 157-158)

نوکری انگلیس

و حالا در پیشگاه انگلیس: " گریفن صاحب مجدداً کاغذی به من نوشته سعی نموده مرا وا دارد به کابل رفته عنان سلطنت افغانستان به دست بگیرم در ماه جمادی الثانی سال 1297 ه ق جواب مراسله اورا به قرار ذیل نوشتم: دوست عزیز، من از دولت انگلیس امید زیاد داشته و دارم و دوستی شما تصدیق صحبت واندازه خیالات مرا می نماید... دولت انگلیس توقع دارند کدام دشمن ایشان را دفع نمایم. دولت انگلیس چگونه منافع را وعده میدهد ...در عوض چگونه خدمات را توقع دارند."( تاج التواریخ ص 199)

دیورند، مرز که با شش لک رسمیت یافت

آیا عبدالرحمان با معامله بخشهای از سرزمین افغانستان وامضای معاهده دیورند بزرگترین خیانت ملی را مرتکب نگردیده است؟

عبدالرحمان: " من ادعای حقوق خود را در باب استانسیه راه آهن چمن نو وچغایی و باقی وزیرستان وبلند خیل وکرم وافریدی و باجور وسوات ودیر وچیلاس وچترال ترک نمودم هر دو طغرا قرارداد نامه را در باب سرحدات که معین شده بود خودم و اجزای سفارت مهر و امضا نمودیم و در قرارداد نامه مذکور ذکر شده بود چون دولت افغانستان به طور دوستی ادعاهای خودرا در باب بعضی ولایات چنانکه قبلا مذکور شده است قطع نمود، لهذا به عوض این همراهی وجه اعانه که سال دوازده لک روپیه دولت هندوستان[هند برتانیوی] تا به حال می پرداخت بعد ازاین سالی هجده لک روپیه خواهد بود. (تاج التواریخ ص 421)

دیورند معاهده صد ساله یا ابدی؟

امیر عبدالرحمان در پای معاهده دیورند چنین می نگارد:" امنیت و اتفاق بین این دو دولت برقرار گردید.از خداوند مسئلت مینما یم این حسن نیت و موافقت تا ابد مستدام باشد."( تاج التواریخ ص 423)

آیا امیر عبدالرحمان علاوه به دها قتلعام ده ها انسان بیگناه را به دست خویش به قتل رسانیده است؟

در جنگهای امیر در قدغن در مورد صاحب منصب های شورشی: " هشت نفر کاپیتان را حکم دادم به دهن توپ گذاشتند."( تاج التواریخ ص 50)

عبدالرحمان: " تجار بدخشانی را که 50 نفر بودند ولی من حکم دادم همه آنهارا به دهن توپ گذاشتند ...در جواب قاصد میر جهاندار که پرسیده بود چرا رعایایش را حبس نموده ام من بدون تکلمی به نوکر هایم حکم دادم ریش وسبیل اورا بکنند و بعد اورا جایی که بقیه استخوانهای اجساد تجار افتاده بود با خود برده نشان دادم."(تاج التواریخ ص 53-54)

تملق حین نماز

آیا عبدالرحمان در عین ستم پیشگی چاپلوس نیز بوده است؟

عبدالرحمان در دربار امیر مظفر حاکم بخارا: "در این بین امیر واردشده، حضار برخواستند دست امیررا بوسیدند من هم چنین کردم" (تاج التواریخ ص47)
"امیر[امیر مظفر] آمده جلو من ایستاده تکبیر گفت همه به او اقتدا نمودیم من دیدم سربند از بند های امیر بازشده است بعد ازسجده امیر نمی توانست از ترس اینکه عمامه اش بیفتد سر خودرا ازسجده بردارد من نتوانستم تحمل نمایم امیر به این بزرگی مفتضح شود فوراً نماز خود را شکسته پیش رفته بندهای عمامه اورا بستم."( تاج التواریخ ص 65

کله منار

آیا جنونِ جنایت آمیزی عبدالرحمان تا آن حد بوده که از سر انسان کله منار بسازد؟ در کتاب " کله منار ها در افغانستان" موارد متعددی از کله منار های که توسط امیر بنا شده سخن به میان آمده ولی عبدالرحمان در خاطراتش فقط به یکی از آنها اعتراف نموده است.

در جنگهای قطغن: "از طرف دشمن سه هزار نفر درمیدان جنگ کشته شد ...من حکم دادم منار از سر های مقتولین دشمن ساختند تا بقیه خائف شوند."(تاج التواریخ ص 39)

دوست نامرد

آیا امیر عبدالرحمان علی رغم قساوت و بی رحمی اش نسبت به نزدیک ترین یاران خود نامرد بوده است؟
عبدالرحمان: " سوار ازبکیه به نایب غلام خان وهمراهان اورا که زیر درختهای جنگل خوابیده بودندرسیده به آنها حمله آوردند. قاصد را نزد من فرستاده اند که به کمک آنها بروم. گفتم کسان من عجب عقلی دارند به عوض اینکه فرار نموده خودرا از مهلکه نجات دهند می خواهند من هم بروم با آنها کشته شوم."( تاج التواریخ ص 68)

غلام بچه مهوش

عبدالرحمان: "میر های بدخشان از ورود من مطلع شده شش نفر غلام بچه مهوش ...به طور پیشکش به جهت من آوردند." (تاج التواریخ ص 45)

آیا عبدالرحمان چلم و چرس می کشیده است؟

عبدالرحمان: "قلیانی کشیدم خیلی محظوظ شدم."( تاج التواریخ ص 222)
عبدالرحمان سرگردان در مرز های شمال:" و گفت مسافت زیادی را مراجعت نموده به خانه او برویم که از ما پذیرایی نماید و چرس به جهت کشیدن ما،آذوقه به جهت همراهان ما حاضر نموده است." (تاج التواریخ ص 134)

جنون

عبدالرحمان در مورد کاکایش شیر علی خان چنین مینویسد:" در این بین امیر شیر علی خان درراه بلخ مثل دیوانه ها تکلم می کرد و می گفت چون افغانها[پشتونها] به مخالفت انگلیس از من معاونت نکردند به روسیه رفته قزاقهارا به کمک خود خواهم آورد و زنهای افاغنه را به آنها خواهم بخشید .( تاج التواریخ ص 164)

عبدالرحمان در مورد پسر کاکایش سردار اسحاق خان میگوید: " سردار محمد اسحاق خان پسر عموی غدارخودم .. پسر غیر مشروع عمویم اعظم خان بود که مادرش دختر یکی از ارامنه عیسوی از جمله خدمه حرامسرا و عیال مشروع عمویم نبود."(اج التواریخ ص 251)

برگزاری ۱۳۳مین سالگرد آغاز نسل‌کشی هزاره‌هایکشنبه، ۲۱ سپتامبر ۲۰۲۵ فرانکفورت المانمیزبان: مرکز اتحاد جهانی هزارهافتتاحیه...
23/09/2025

برگزاری ۱۳۳مین سالگرد آغاز نسل‌کشی هزاره‌ها
یکشنبه، ۲۱ سپتامبر ۲۰۲۵ فرانکفورت المان
میزبان: مرکز اتحاد جهانی هزاره
افتتاحیه: نشست 133 مین سالگرد آغاز نسل‌کشی هزاره‌ها با اجرای خانم فرشته عسکری آغاز شد. ایشان ضمن خوشامدگویی به استاد محمدامین احمدی و دیگر مدعوین، هدف اصلی برنامه را «شکستن سکوت و بلند کردن صدای مردم هزاره» اعلام نمود. در آغاز مراسم، حاضران به احترام قربانیان، به‌مدت ۱۳۳ ثانیه سکوت کردند؛ هر ثانیه نمادی از یک سال رنج و ستم بر هزاره‌ها بود.
سخنرانی‌ها و مداخلات علمی
دکتر ملیسا اسکای کیووندا (Melissa Skye Chiovenda)
استاد دانشگاه در ایالات متحده و پژوهشگر تاریخ هزاره‌ها، به‌صورت آنلاین در نشست شرکت کرد. وی با مرور ستم‌های تاریخی از دوره عبدالرحمان تا دوران طالبان، تأکید نمود که نسل‌کشی هزاره‌ها محدود به طالبان نبوده و در حکومت‌های دیگر نیز ادامه داشته است. به گفته او، زنان، کودکان و سالمندان بیشترین قربانیان این روند بوده‌اند. همچنین به مهاجرت اجباری هزاره‌ها به ایران و پاکستان و تداوم تبعیض‌ها و خشونت‌ها علیه آنان اشاره کرد.
میزگرد علمی: این میزگرد با حضور دکتر عبدالعزیز دانش، خانم مریم واحد و بسم‌الله تابان با مجری‌گری آقای قاسم قسیم برگزار گردید.
دکتر عبدالعزیز دانش: بر جنبه‌های حقوقی و قضایی نسل‌کشی تأکید کرد.یادآور شد که طبق ماده ۲ کنوانسیون ۱۹۴۸ و ماده ۶ اساسنامه رم، هزاره‌ها هم به‌لحاظ قومی و هم مذهبی تحت حمایت قرار دارند.مستندسازی را کلید اصلی برای ارائه دعاوی در محاکم بین‌المللی دانست.
خانم مریم واحد نماینده سازمان عفو بین الملل: تاریخ سرکوب و تبعیض علیه هزاره‌ها از قرن نوزدهم تاکنون را شرح داد.حملات هدفمند طالبان علیه مساجد، مدارس، شفاخانه‌ها و بازارهای هزاره‌ها را مصادیق آشکار نسل‌کشی معرفی نمود.خواستار اقدام فوری برای جمع‌آوری شواهد، ایجاد مکانیزم تحقیق مستقل و تضمین عدالت ترمیمی شد.
بسم‌الله تابان: سه محور اصلی خود را «فهم نسل‌کشی و مسئولیت عاملان، رسالت قربانیان، و مستندسازی» بیان کرد.به جنایات عبدالرحمان و فروش زنان و کودکان هزاره اشاره نمود.تأکید کرد که این جنایات همواره مبتنی بر هویت قومی هزاره‌ها بوده است.خواستار پرداخت غرامت و مستندسازی دقیق برای عدالت شد.ایشان بر ضرورت همکاری گسترده‌تر مردم و نهادها با شبکه بلاق تأکید کردند تا روند مستندسازی نسل‌کشی هزاره‌ها از گذشته تا امروز به‌گونه‌ای دقیق و جامع ادامه یابد.
استاد محمدامین احمدی – سخنران اصلی
استاد احمدی در محورهای مختلف به بررسی ابعاد تاریخی و حقوقی نسل‌کشی پرداخت:
توضیح داد که هر کشتاری جنوساید محسوب نمی‌شود و باید با معیارهای حقوقی تطبیق گردد.تکفیر مذهبی و ایجاد شرایط نابودکننده زندگی برای یک گروه را مصداق جنوساید دانست.بر وجود اسناد تاریخی و آرشیوی درباره کشتار هزاره‌ها تأکید نمود.یادآور شد که عدالت داخلی و بین‌المللی باید همزمان دنبال شود.هشدار داد که طرح مسئله جنوساید نباید به ابزاری برای نفرت قومی تبدیل شود، بلکه باید وسیله‌ای برای تقویت عدالت و همزیستی مسالمت‌آمیز باشد.
روایت‌های شاهدان
آقای محمد امیری، شاهد عینی فاجعه دهمزنگ، خاطرات و تصاویر آن رویداد را ارائه کرد. همچنین به قربانیان حملات بر مکتب سیدالشهدا اشاره نمود.
مشارکت‌های دیگر
آقای محمدحسن سمنگانی دو اثر خود با عناوین «نبرد برای بقا» و «مثلث ترور» را به مرکز اتحاد جهانی هزاره اهدا نمود که توسط آقای محمدمصطفی احمدی رییس این مرکز دریافت گردید.
آقای محمدمصطفی احمدی رییس مرکز اتحاد جهانی هزاره نیز ضمن قدردانی از حاضران، بر وحدت و هماهنگی جامعه هزاره تأکید کرد.

دومین نشست جهانی شبکه دیاسپورای هزاره تاریخ: شنبه 20 سپتامبر 2025محل برگزاری: فرانکفورت، آلمانمیزبان: مرکز اتحاد جهانی ه...
23/09/2025

دومین نشست جهانی شبکه دیاسپورای هزاره
تاریخ: شنبه 20 سپتامبر 2025
محل برگزاری: فرانکفورت، آلمان
میزبان: مرکز اتحاد جهانی هزاره
دومین نشست جهانی شبکه دیاسپورای هزاره در تاریخ ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۵ به مدت دو روز در شهر فرانکفورت آلمان برگزار گردید. این نشست با حضور نمایندگان نهادهای جامعه هزاره از کشورهای مختلف جهان و به میزبانی مرکز اتحاد جهانی هزاره و شبکه دیاسپورای هزاره آغاز شد.
در ابتدا روند ثبت‌نام و خوشامدگویی به نمایندگان صورت گرفت و نشست به‌طور رسمی آغاز گردید. در بخش نخست برنامه، به مدت ۱۳۳ ثانیه سکوت به یاد قربانیان نسل‌کشی هزاره‌ها از دوره عبدالرحمن تا امروز اختیار شد. این بخش با فضای همدردی و یادآوری تاریخ پررنج و مقاوم جامعه هزاره همراه بود.
اهداف نشست: نشست با محورهای کلیدی اتحاد، هماهنگی و همگرایی میان نهادهای جامعه هزاره برگزار شد. بر اهمیت همکاری میان نهادها، ایجاد زمینه‌های بهتر برای نسل آینده و تبدیل چالش‌ها به فرصت‌ها تأکید گردید.
روند شکل‌گیری شبکه و اقدامات اولیه: ایده‌ی ایجاد شبکه در اوایل سال ۲۰۲۵ پس از نشست همبستگی مطرح گردید. ضرورت ساختارمند شدن نهادهای رسمی و غیررسمی و ایجاد بستری برای همگرایی و تصمیم‌گیری جمعی از مهم‌ترین دلایل شکل‌گیری این روند بود.
از جمله دلایل اصلی شبکه‌سازی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
فعالیت‌های اجتماعی ارزشمند اما پراکنده و مقطعی
نبود انسجام در برنامه‌های دادخواهی و رسانه‌ای
ضعف ارتباط و هماهنگی میان نهادها
رویکرد افغانستان‌محور بسیاری از نهادها که با شرایط کشورهای میزبان هم‌خوانی نداشت
ضرورت‌ها و مزایای این شبکه در انسجام و نمایش قدرت جمعی جامعه هزاره، تقویت دادخواهی و اثرگذاری سیاسی–اجتماعی و فراهم‌سازی امکان لابی‌گری مؤثر در غرب خلاصه می‌شود.
به‌عنوان اقدامات اولیه، گردآوری بانک اطلاعاتی نهادهای رسمی و تهیه دیتابیس از افراد برجسته علمی، فرهنگی، هنری و ورزشی انجام شد. این فرایند طی هشت ماه و با همکاری نهادهای مختلف در کشورهای گوناگون عملی گردید که منجر به شکل‌گیری نخستین بانک اطلاعاتی رسمی جامعه هزاره شد.
نخستین گام جدی در مسیر شبکه‌سازی، برگزاری نشست وین بود که با حضور و استقبال ۵۴ نهاد رسمی برگزار گردید. در این نشست مسوده‌ی کاری مشترک به تصویب رسید و روند رسمی شبکه‌سازی آغاز گردید.
این گزارش به‌عنوان جمع‌بندی روند شکل‌گیری شبکه و اقدامات انجام‌شده، در نشست فرانکفورت به اشتراک‌کنندگان ارائه گردید.
گزارش مباحث نشست: در جریان نشست، سخنرانان بر ضرورت انسجام، هماهنگی و ادغام جامعه هزاره در کشورهای میزبان تأکید نمودند. موضوعاتی همچون ضعف ناشی از پراکندگی، ضرورت تعامل نهاد ها با جامعه ی میزبان، و اهمیت حضور در نهادهای مدنی و سیاسی و تصمیم‌ساز مورد بحث قرار گرفت.
همچنین بر اهمیت الگوسازی برای نسل جوان، افزایش مشارکت در انتخابات محلی و ملی در کشورهای میزبان، و اعتمادسازی میان نهادها و جامعه دیاسپورا تأکید شد.
بررسی اساسنامه و ساختار شبکه: کمیته تدوین اساسنامه گزارشی در مورد مسوده اساسنامه و چارچوب کاری شبکه ارائه کرد. پس از بررسی و مباحثات، اساسنامه به رأی‌گیری گذاشته شد و با اکثریت آرا به تصویب رسید.
دیدگاه‌ها و پیشنهادها: نمایندگان مختلف دیدگاه‌ها و پیشنهادهای خود را پیرامون ساختار و ماهیت شبکه مطرح نمودند. بخش قابل توجهی از نظرات بر ضرورت تمرکز بر اهداف حقوق بشری، شفاف‌سازی فعالیت‌ها، توجه به ابعاد اقتصادی و اجتماعی، و فراهم‌سازی زمینه مشارکت فعال هزاره‌ها در کشورهای میزبان تأکید داشت .
همچنین پیشنهادهایی در زمینه نام شبکه، حذف یا اضافه کردن برخی عبارات در عنوان، و ایجاد ارتباط نزدیک‌تر با جوامع میزبان مطرح گردید. در مجموع، نظرات مطرح‌شده به غنای مباحث و تکمیل دیدگاه‌ها یاری رساند .
تصمیم‌گیری‌ها: کمیته بررسی اساسنامه با حضور نمایندگانی از کشورهای مختلف انتخاب شد. همچنین این کمیته وظیفه پیگیری نهایی‌سازی و تکمیل اساسنامه را بر عهده گرفت . پس از مباحثات، اساسنامه شبکه با اکثریت آرا تصویب گردید.
فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی: در جریان برنامه، بخش‌های فرهنگی نیز اجرا شد ( دمبوره هزارگی) که یادآور همبستگی و هویت مشترک جامعه هزاره بود. این بخش‌ها نقش مهمی در ایجاد فضای صمیمیت و تقویت روحیه مشارکت داشت .
اولویت‌های کاری (۲۰۲۵ – ۲۰۲۸)
برای سه سال آینده، سه گروه کاری مسئولیت تعیین اولویت‌های راهبردی شبکه را بر عهده گرفتند. بر اساس مصوبات نشست، مقرر شد هر سال حداقل سه اولویت مشخص تدوین گردد. تمرکز اصلی این اولویت‌ها بر انسجام نهادها، توانمندسازی و ارتقای جایگاه جامعه هزاره در کشورهای میزبان خواهد بود .
تعیین سه اولویت کاری شبکه برای سال‌های ۲۰۲۶، ۲۰۲۷ و ۲۰۲۷
سال ۲۰۲۶
۱- تهیه دیتابیس تعداد اعضای نهادهای عضو، اهداف اساسی، ساحه فعالیت‌ها ظرفیت‌های فکری جامعه ما،
۲- ایجاد وب‌سایت و یا شبکه اطلاع رسانی جامعه در پلتفرم‌های ممکن،
۳- حفظ، ترویج، و تقویه فرهنگ و تاریخ،
۴- شناسایی و حمایت مهاجرین تازه وارد در صورت نیاز
سال ۲۰۲۷:
۱- ارتباط با نهادهای کشور میزبان که با فعالیت‌های شبکه هم‌سو باشد،
۲- ارتقای ظرفیت اعضای نهادها و تبادله اطلاعات میان اعضا در راستای تقویه مسائل مالی، اخذ پروژه‌ها، و دیگر موارد مشابه،
۳- تعیین و تدوین استراتیژی کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت،
سال ۲۰۲۸:
۱- تشویق و همکاری اعضای نهادهای عضو بخاطر کسب عضویت در احزاب سیاسیِ که در راستای منافع مردم ما کار می‌کنند.
۲- ایجاد یک راهکار توانمندسازی اقتصادی شبکه،
۳- تطبیق استراتیژی تدوین شده سه دوره‌ی
اختتامیه: نشست در پایان با تأکید بر اهمیت تصمیم‌های عملی، انسجام جهانی نهادهای دیاسپورای هزاره، و ضرورت استمرار همکاری‌ها خاتمه یافت. اساسنامه نهایی نیز پس از بازبینی‌های لازم به تصویب رسید .
نتیجه‌گیری: دومین نشست جهانی شبکه دیاسپورای هزاره که در تاریخ ۲۱ سپتامبر ۲۰۲۵ در شهر فرانکفورت آلمان برگزار گردید، نقطه‌عطفی تاریخی در مسیر انسجام، همگرایی و سازمان‌یابی نهادهای جامعه هزاره در سطح بین‌المللی به شمار می‌رود. این نشست با تصویب اساسنامه، تعیین اولویت‌های راهبردی و انتخاب کمیته‌های تخصصی، بنیانی مستحکم برای همکاری‌های مشترک و آینده‌نگر نهادهای هزاره ایجاد نمود.
در پی رأی‌گیری شفاف و دموکراتیک، مسئولین شبکه دیاسپورای هزاره با رأی مثبت نمایندگان رسمی نهادهای معتبر جامعه هزاره از سراسر جهان انتخاب گردیدند. بدین‌ترتیب، شبکه دیاسپورای هزاره رسماً فعالیت‌های خود را از تاریخ یادشده آغاز نموده و به‌عنوان چارچوبی جهانی، مشروع و مورد تأیید نهادهای رسمی جامعه هزاره، مأموریت خود را در راستای انسجام، نمایندگی و پیگیری منافع جمعی این جامعه در عرصه‌های جهانی به پیش خواهد برد.

بخش نشر و پخش نشرات رسمی شبکه جهانی دیاسپورای هزاره

📜 از لاهور تا بگرام؛ تاریخ فروش افغانستان1️⃣ لاهور (۱۸۳۸) – دوست‌محمد خان – تعهد به انگلیس، آغاز جنگ اول افغان-انگلیس.2️...
22/09/2025

📜 از لاهور تا بگرام؛ تاریخ فروش افغانستان

1️⃣ لاهور (۱۸۳۸) – دوست‌محمد خان – تعهد به انگلیس، آغاز جنگ اول افغان-انگلیس.
2️⃣ گندمک (۱۸۷۹) – یعقوب خان – واگذاری کرم، خیبر، باجور، سوات... در برابر ۶ لک روپیه.
3️⃣ دیورند (۱۸۹۳) – عبدالرحمن خان – بریدن وزیرستان، خیبر، بلوچستان... در برابر ۱۸ لک روپیه.
4️⃣ راولپندی (۱۹۱۹) – امان‌الله خان – تأیید دیورند، گرفتن استقلال نیم‌بند.
5️⃣ کابل (۱۹۲۱) – امان‌الله خان – تجدید همان زخم دیورند.
6️⃣ بگرام (امروز) – آماده معامله با آمریکا!

نقد و نظر

سهیل فروتن

دیگی که برای ما نجوشد، الاهی سر سگ در آن بجوشد!نویسنده: نادر نظری. بخش عمده مردم برای شان فرقی ندارد که بگرام دست طالبان...
21/09/2025

دیگی که برای ما نجوشد، الاهی سر سگ در آن بجوشد!

نویسنده: نادر نظری.

بخش عمده مردم برای شان فرقی ندارد که بگرام دست طالبان باشد، یا به آمریکا تحویل دهد.
مردم اعتماد خود را به هر دو طرف از دست داده‌اند. آمریکایی‌ها بیست سال حضور داشتند، وعده‌ی دموکراسی، توسعه و امنیت دادند، اما خروج‌شان نه‌تنها دستاوردی پایدار نداشت، بلکه طالبان را با تمام ابزارهای قدرت دوباره بر سر مردم مسلط ساخت.
طالبان نیز با سابقه‌ی سرکوب، تحمیل شریعت سخت‌گیرانه و حذف اقوام و جریان‌های دیگر، هیچ امیدی برای آینده‌ی آزاد و انسانی باقی نگذاشته است.
در چنین شرایطی طبیعی است که مردم بگویند: «به ما چه، هر که باشد تفاوتی ندارد.»
پایگاه بگرام نه فقط یک فرودگاه نظامی، بلکه نماد حضور خارجی و سپس نماد قدرت طالبان است. دعوا بر سر بگرام، در واقع دعوای بر سر نماد سلطه است، نه دعوای بر سر منافع ملی مردم. وقتی مردم این را می‌بینند، احساس می‌کنند هیچ سودی به آنان نمی‌رسد.
مردم به این نتیجه رسیده‌ است که هیچ‌یک از بازیگران داخلی و خارجی خیر مردم را نمی‌خواهند. بنابراین می‌گویند اگر این دیگ برای ما نیست، مهم نیست چه چیزی در آن می‌جوشد. این نوع نگاه، نشانه‌ی بی‌اعتمادی عمیق به ساختار سیاسی و نیز نشانه‌ی خستگی اجتماعی است.
این بی‌تفاوتی عمومی، بزرگ‌ترین سرمایه طالبان است، چون تا وقتی مردم باور داشته باشند «فرقی نمی‌کند چه کسی حاکم است»، زمینه برای اعتراض و مقاومت جمعی کم می‌شود.
در سطح منطقه‌ای، رقابت قدرت‌ها بر سر بگرام به‌عنوان نقطه‌ی استراتژیک در قلب آسیا، ادامه دارد، اما مردم افغانستان در این بازی صرفاً تماشاگر و قربانی‌ هستند.
در بلندمدت، این بی‌تفاوتی می‌تواند خطرناک باشد، چون جامعه‌ای که از سیاست دست می‌شوید، زمینه را برای استبداد و سلطه‌ی بیشتر فراهم می‌کند.
بی‌تفاوتی مردم در برابر اینکه بگرام دست چه کسی باشد، بازتابی از خیانت آمریکا در تسلیم‌کردن کشور به طالبان و همزمان از بی‌اعتمادی عمیق به طالبان است. دعوای بگرام از دید مردم یک دعوای بی‌ارزش میان قدرت‌هایی است که هیچ‌کدام به فکر رفاه و آزادی مردم نیستند. ضرب‌المثل «دیگی که برای ما نجوشد...» در اینجا بیانگر نوعی انفعال سیاسی است که اگر تداوم یابد، افغانستان را در چرخه‌ی سلطه‌ی خارجی و داخلی گرفتارتر خواهد ساخت.

هشدار ترامپ به گروه طالبان. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا به تازه گی گفته است. اگر افغانستان پایگاه هوایی بگرام را به ...
21/09/2025

هشدار ترامپ به گروه طالبان.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا به تازه گی گفته است.
اگر افغانستان پایگاه هوایی بگرام را به کسانی که آن را ساخته‌اند( که هدفش آمریکایی ها است) بازنگرداند، اتفاقات بدی رخ خواهد داد.

این پیام یک تهدید مستقیم است و نشان می‌دهد که ترامپ بازگشت امریکا به بگرام را یک امر حیاتی می‌داند. این هشدار می‌تواند فشار سیاسی، نظامی یا حتی اقتصادی بر طالبان وارد کند و تأثیرات ژئوپلیتیکی مهمی در منطقه داشته باشد.

احمد سعیدی

نشست بازخوانی تاریخ خونین هزاره‌هابه تاریخ ۲۵ سپتمبر، یکی از تیره‌ترین و اندوه‌بارترین صفحات تاریخ سرزمین ما ورق خورد؛ ر...
19/09/2025

نشست بازخوانی تاریخ خونین هزاره‌ها

به تاریخ ۲۵ سپتمبر، یکی از تیره‌ترین و اندوه‌بارترین صفحات تاریخ سرزمین ما ورق خورد؛ روزی که امیر عبدالرحمن خان با سازمان‌دهی و اجرای یک نسل‌کشی گسترده، هزاران تن از مردم هزاره را به خاک و خون کشید. این فاجعه، نه تنها جنایتی هولناک بر ضد بشریت بود، بلکه نفرت نژادی و مذهبی، تبعیض فرقه‌ای و استبداد سیاسی را نسبت به هزاره ها در افغانستان اساس گذاشت و به همین دلیل پس از وی نسل کشی هزاره ها در امتداد تاریخ معاصر افغانستان تداوم یافت. از دیدگاه تاریخی و سیاسی، نسل کشی هزاره ها زخمی عمیق و پایدار بر وجدان تاریخی افغانستان و حافظه جمعی ملت ما برجای گذاشت؛ زخمی که هنوز پس از گذشت بیش از یک قرن، التیام نیافته است هیچ، هنوز این نسل کشی جریان دارد.

ما، فعالان و نهادهای دادخواهی نسل‌کشی هزاره‌ها، بر این باوریم که بازخوانی این فصل خونین تاریخ، ضرورتی ملی، انسانی و اخلاقی است. یادآوری این رویداد، تنها ادای احترام به قربانیان مظلوم آن روزگار نیست، بلکه چراغی است برای بیداری، ابزاری است برای جلوگیری از تکرار فجایع مشابه، و سنگ‌بنایی است برای عدالت تاریخی و تحکیم همبستگی اجتماعی.

در همین راستا، از تمامی مردم افغانستان، وجدان‌های بیدار جهان و نهادهای مدنی دعوت می‌کنیم تا در برنامه‌های یادبود و دادخواهی مرتبط با ۲۵ سپتمبر سهیم شوند.
همچنین از همه هم‌میهنان شریف خود می‌خواهیم با پخش و نشر پیام‌ها، بازتاب نشست‌ها و ترویج آگاهی عمومی، زمینه حضور گسترده‌تر مردم را فراهم آورند تا ندای دادخواهی رساتر و حافظه تاریخی پرشکوه‌تر حفظ گردد.

ما با قاطعیت تأکید می‌کنیم که پاسداری از حافظه تاریخی مسئولیتی مشترک و خطیر بر دوش همگان است. هیچ فاجعه‌ای نباید در غبار فراموشی محو گردد؛ زیرا فراموشی همان بستری است که بر آن خشونت و تبعیض بار دیگر قد علم می‌کند. تنها با یادآوری، بازخوانی و دادخواهی می‌توان آینده‌ای روشن‌تر، عادلانه‌تر و انسانی‌تر برای نسل‌های امروز و فردا ساخت.

فراخوان پایانی!

بدین‌وسیله از همگان دعوت به عمل می‌آوریم که در نشست تاریخی بازخوانی قتل‌عام هزاره‌ها در فضای اسپیس توییتر حضوری فعال و گسترده داشته باشند و از سخنان و بیانات ارزشمند سخنرانان و اندیشمندان این جلسه بهره‌مند گردند. یقین داریم که این حضور آگاهانه، گامی استوار در مسیر عدالت، دادخواهی و بیداری جمعی خواهد بود.
سخنرانان نشست:

۱- دکتر لطیف پدرام
۲- دکتر سردار محمد رحمی
۳- دکتر توردیقل میمنگی
۴- دکتر عارف سحر
۵- استاد محمد گلزاری
۶- شاه‌گل رضایی
۷- دکتر رسول کریمی

لطفاشریک سازید.
بااحترام
ستاد اعتراضات جهانی توقف نسل‌کشی هزاره‌ها

بیانیه مشترک نهادها، انجمن‌ها و جنبش‌های مدنی در محکومیت قطع اینترنت توسط طالبانما، جمعی از نهادها، انجمن‌ها و جنبش‌های ...
19/09/2025

بیانیه مشترک نهادها، انجمن‌ها و جنبش‌های مدنی در محکومیت قطع اینترنت توسط طالبان

ما، جمعی از نهادها، انجمن‌ها و جنبش‌های مدنی، قطع گسترده و هدفمند اینترنت توسط طالبان در ولایات مختلف افغانستان را به‌شدت محکوم می‌کنیم.

این اقدام طالبان نقض صریح اصول بنیادین حقوق بشر از جمله ماده ۱۹ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و ماده ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر است که حق آزادی بیان و دسترسی آزاد به اطلاعات را تضمین می‌کند. طالبان با محروم‌ساختن میلیون‌ها شهروند از دسترسی به اینترنت، نه‌تنها مانع گردش آزاد اطلاعات شده‌اند، بلکه با این عمل تلاش می‌کنند تا جنایات، سرکوب‌ها و تبعیض سیستماتیک خود را از دید افکار عمومی پنهان سازند.

از منظر دیپلماتیک، قطع اینترنت نشان‌دهنده نقض تعهدات طالبان در قبال جامعه جهانی است. این عمل آگاهانه، شکاف میان مردم افغانستان و جهان بیرون را تعمیق می‌بخشد و فضای انزوا و کنترل مطلق را بر کشور تحمیل می‌کند. چنین رویکردی نه‌تنها مشروعیت طالبان را بیشتر زیر سؤال می‌برد بلکه همکاری‌های بین‌المللی با این گروه را از اساس بی‌اعتبار می‌سازد.

ما از جامعه جهانی، به‌ویژه سازمان ملل متحد، شورای حقوق بشر، اتحادیه اروپا، سازمان همکاری اسلامی و تمامی دولت‌ها می‌خواهیم که:

قطع اینترنت در افغانستان را به‌عنوان یک اقدام ضدبشری و نقض سیستماتیک حقوق بشر به‌طور فوری مورد بررسی قرار دهند.
طالبان را از منظر حقوقی و دیپلماتیک به‌دلیل محروم‌کردن مردم از حقوق اساسی‌شان، مورد بازخواست و تحریم قرار دهند.
راهکارهای عملی برای حمایت از دسترسی آزاد شهروندان افغانستان به اینترنت، از جمله ابزارهای فنی جایگزین، در دستور کار قرار گیرد.

ما باور داریم که سکوت جامعه جهانی در برابر این اقدام، تنها به تداوم نقض حقوق بشر در افغانستان کمک می‌کند. از این‌رو، خواهان موضع‌گیری قاطع، اقدام هماهنگ و فشار مؤثر دیپلماتیک برای پایان‌دادن به این سیاست سرکوبگرانه طالبان هستیم.

امضا:

جمعی از نهادها، انجمن‌ها و جنبش‌های مدنی افغانستان و دی

بشیر احمد تهینج:رویای آقا ترامپ با مارشال دوستم عملی است.تنها آزادی بگرام نه بلکه آزادی افغانستان با اقدام مارشال دوستم ...
19/09/2025

بشیر احمد تهینج:

رویای آقا ترامپ با مارشال دوستم عملی است.

تنها آزادی بگرام نه بلکه آزادی افغانستان با اقدام مارشال دوستم و همکاران اش ممکن است.

سقوط پنج ولایت شمال تاریخی تازه است.

Address

Dublin

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Hazara World posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Contact The Business

Send a message to Hazara World:

Share