10/09/2024
NI 09.09.2024 (THAWHTAN):
1. UKRAINE IN DRAGON DRONE A HMANG TA: Ukraine chuan Russia beih nan meialh phuh chhuak pur pur thei Thermite (Dragon Drone) an tih mai chu a hmang ta ngei mai le. Tharmite hi ral thuam hlauhawm tak, metal (aluminium an hmang fo) powder leh powdered iron oxide chawhpawlh white-hot mixure a ni a. Drone atanga Thermite kah chhuah a nih tawh chuan thawnthu a Dragon in a ka atanga mei alh a phuhchuah in thil a kang diai diai ang hi a ni a. A sat lam chu 4,000 fahreinheat a ni a. Kah chhuah a nih tawh chuan a kalna apiang a ram ngaw, thei leh thir a siam thil engpawh hniamteah a kang phei delh delh mai a ni. Chuvangin Ukraine Tharmite chuan Russia sipaite tawmna ramngaw leh an motor leh tank rualte chu a ti kang a, an sipaite chu an kang hlum phawk phawk mai a ni. An ralthuamte pawh hman tlak lohin an kang ut rem ruam mai a. Thir 4mm a chhah pawh second 10 chhungin a kang chhe vek thei a ni.
Thermite hi k*m m1890 chho a German in an hmuhchhuah a ni a. Indopui 1naah khan German chuan British beih nan an an lo hmang tawh a. Indopui 2naah kha chuan tangrual pawl 2te khan an hmang ve ve a ni.
Thermite hi US sipaite chuan granate-ah an hmang a. US Army's Pine Bluff Arsenal pawhin k*m 1960 leh 2014 khan a siam a. A han chawl deuh vang vanga, k*m 2023-ah a siam chhunzawm leh chauh a ni.
Thermite hi Russia sipaite pawh in Bakhmut khawpui beih nan khan a hmang ni a hriat a ni a. Kha hmun a Ukraine sipai huaisen pui pui, tang kawh tlat mai an kang ut ta rem rum mai kha thermite hnathawh niin a lang a ni.
Thermite hi International Law pawhin hman a khap lo a. Amaherawhchu Civil mite beih nan chuan rem a ti lo a ni.
Ukraine sipaite hman tharmite thenkhatte hi Ukraine Start up Steel Hornets, private unmanned system siamtute siam chhuah nia hriat a ni.
2. ISRAEL LEH A HMELMATE: Israel hmelma Hezbollah leh Hamas hi Muslim pawl in ang lo tak nimahse do thuhmun Israel an nei a. Anmahni chawmtu (Patron) thuhmun Iran an nei bawk a. Rinna lamah chuan Hamas ho hi Sunni Muslim an ni a, Hezbollah ho hi Siite Muslim an ni thung. Muangleia an awm lai chuan Sunni leh Siite ho hi inngeih lo tak an ni a. An patron Iran hi Siite Muslim tamna a ni a, an ramah chuan Sunni Muslim ho chu an bet hle a ni.
K*m 1990 atang khan Hamas ho hi Lebanon-ah raltlanin Sidon khawpui daifem, Palestinian Refugee Camp-ah an tam ber a. Helai hmunah hi chuan Lebanon Security Force-te pawh hmuh tur an awm meuh lo. He hmun atang hian Gaza leh West Bank a an thawhpui militant-te chu an theih ang angin an pui a. Tunlai Hamas leh Israel in beih vanglai phei chuan Hezbollah ho hian a khat tawkin Israel hmar lam hi drone leh missile in an kap reng a ni.
UNO chhut dan chuan tunah hian Lebanon-ah Palestinian raltlan mi 2,50,000 lai an awm mek a ni. Heng raltlante hi Citizenship an dil khap tlat a ni, ram neih an phalsak lo a, vote an nei thei lo bawka, Sorkar hna an thawk thei lo bawk. Israel sipaite hian helai hmun hi Jet Fighter, drone leh Missile in an kap foa, tharum thawhna a thleng reng bawk. Chuvangin helai hmunah hi chuan thihna in thla a zar reng a ni. Sidon Mayor Hazek Khodr Bdeir chuan, "Helai hmuna inbeihna hluar zel avang hian kan economy chhe tawh tak chuan a tawrh belh zel a. Kan duh miah loh thilin min chim a, mahse tihngaihna dang a awm si lo a ni," a ti.
Lebanon-ah hian Israel chuan Intelligent Net Work an nei tha em em a. Chuvangin an duh hi chu an phil leh nawlh thin. Hamas Political Chief Ayman Shanaa chuan, "Lebanon a Palestinian pawl hrang hrangte chuan tupawh englaipawh phil mai theih kan nih hi hriat reng tur a ni," a ti. An hotupa ber Saleh Arouri pawh a awmna hmun chiahah Israel sipaite chuan an jet fighter hmangin k*min January thla khan missile in an han kap hlum chat mai a nih kha. Israel sipaite chuan "Kan hmelmate beihna tur hian ramri a awm lo," an ti tawp mai a ni. Israel Intelligent net work hi a that em avangin Hamas ho chuan helai hmun a raltlante chu Mobile hmang tlem turin an hrilh reng a ni.
3. ISRAEL LEH HAMAS INREM THEIH LOHNA CHHAN: Hamas ho hi nitin thi leh hlaim an pung renga. An in leh lo in a tuar em em a. In kahhai hi an duh ngawih ngawih a. Israel lam pawh thi leh hliam an awm belh ve zel a. An economy siam thatu an sipai reservist-te chu lo lama hna thawk thei loin traing tur leh indona hmun a kal tur a koh an ni reng a. Mihren chhungte leh an mahni tantuten nasa takin lungawilohna an lan tir reng bawk a. Chuvangin, in sa tur leh lo lama thawk turin ram dang mi tam tak an lak luh a ngaih phah bawk a. Tunhnai khan India mi pawh sang tel an la a ni. Sum leh pai tam tak indonaah an seng a, Indona hian an economy a tichhe hle a ni.
Mahse Israel Prime Minister Benjamin Nitanyahu chuan inrem tur chuan Egypt leh Gaza inkar ram zimte, Philadelphi hi Israel Control-na hnuaiah a awm tur a ni. Helai hmun hi Hamas ho in ral thuam an tawlh rukna hmun pui ber a ni a. Lei hnuai hmun engemaw zat verh in ral thuam an lalut thin a ni. Helai hmun hi kan thuhnuaia a awm loh chuan Hamas ho hian ralthuam la lut belh lehin an in thuam chak anga, October ni 7 a thil thleng ang kha a awm leh ang. Tunge khatiang kha a thleng lo ang tih sawi thei an awm chuan hmu turin la kal nghal duh a ni," a ti bur mai.
Hamas leh Egypt Sorkar lah chuan Israel in helai hmun a luah hi an rem tih lo bur a. Israel Sipaite chu he hmun chhuahsan hun tur sawi chiang tirin an phut reng a ni.
Chubakah Hamas ho chuan inremna ngelnghet a awm chauh loh chuan mi tang inthleng tawn hi an duh bik der lo. Chuvangin inrem tura US, Egypt leh Qater hma lakna hi a beidawn thlak hle rih a ni.
T. Sangkunga.