22/06/2025
ಆಲಮಟ್ಟಿ: ರಾಜಕಾರಣಿಗಳ ಆಟ, ರೈತರ ಕಣ್ಣೀರು ಮತ್ತು ಒಂದು ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಯ ಪ್ರಶ್ನೆ
ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಆರು ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಬದುಕನ್ನು ಬದಲಿಸಬಲ್ಲ ಒಂದು ಬೃಹತ್ ಯೋಜನೆ. ಕೋಟ್ಯಂತರ ಜನರ ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ಭರವಸೆಯ ಬೆಳಕಾಗಬೇಕಿದ್ದ ಒಂದು ಮಹಾನ್ ಕನಸು. ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯ ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದು, ರಾಜಕಾರಣದ ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ ಸೋತು ಸುಣ್ಣವಾಗಿ ಬಿದ್ದಿರುವ ಒಂದು ದುರಂತ ಕಥೆ. ಇದು ಆಲಮಟ್ಟಿ ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಎತ್ತರ ಏರಿಕೆಯ ಮುಗಿಯದ ವ್ಯಥೆ. ಒಂದು ದಶಕದಿಂದ ಈ ಯೋಜನೆ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನರ ಪಾಲಿಗೆ ಭರವಸೆಯಾಗಿಯೇ ಉಳಿದಿದ್ದರೆ, ಆಳುವವರ ಪಾಲಿಗೆ ಅದೊಂದು ಚದುರಂಗದಾಟದ ಕಾಯಿ ಮಾತ್ರವಾಗಿದೆ.
ಒಂದು ನೋಟದಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವ
ಆರ್ಥಿಕ ನಷ್ಟ: ಕಳೆದ 12 ವರ್ಷಗಳ ವಿಳಂಬದಿಂದಾಗಿ, ಯೋಜನೆಯ ವೆಚ್ಚವು ದಿನವೊಂದಕ್ಕೆ ಸರಾಸರಿ ₹18 ಕೋಟಿಯಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
ಸಂಗ್ರಹಣಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ: ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಾಗ ಆಲಮಟ್ಟಿಯ ಸಂಗ್ರಹಣಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ (ಸುಮಾರು 222 ಟಿಎಂಸಿ ಅಡಿ) ಕನ್ನಂಬಾಡಿ ಕಟ್ಟೆ (KRS) ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ (49.45 ಟಿಎಂಸಿ ಅಡಿ) ನಾಲ್ಕೂವರೆ ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಲಿದೆ.
ವ್ಯಾಪ್ತಿ: ಯೋಜನೆಯಿಂದ ಮುಳುಗಡೆಯಾಗಲಿರುವ 1.3 ಲಕ್ಷ ಎಕರೆ ಭೂಮಿಯು, ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದ ಒಟ್ಟು ವಿಸ್ತೀರ್ಣದ ಶೇ. 70ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
1. ಕೈಗೆ ಬಂದ ತುತ್ತು, ಬಾಯಿಗೆ ಬರಲಿಲ್ಲ
ಆಲಮಟ್ಟಿ ಎತ್ತರ 524 ಮೀಟರ್‌ಗೆ ಏರಿದ್ದರೆ ಏನಾಗುತ್ತಿತ್ತು?
ಇದು ಕೇವಲ ಅಂಕಿ-ಅಂಶಗಳ ಆಟವಲ್ಲ. ಇದು ಬಾಗಲಕೋಟೆಯ ರೈತನ ಮಗಳ ಮದುವೆಯ ಖರ್ಚು, ರಾಯಚೂರಿನ ಯುವಕನ ಬೆಂಗಳೂರು ವಲಸೆ ತಪ್ಪಿಸುವ ದಾರಿ, ಯಾದಗಿರಿಯ ತಾಯಿಯೊಬ್ಬಳ ಮುಖದಲ್ಲಿ ನಗು ತರಿಸುವ ಭರವಸೆ.
15 ಲಕ್ಷ ಎಕರೆ ಭೂಮಿ ಹಸಿರಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ವರ್ಷಕ್ಕೆ ₹20,000 ಕೋಟಿ ಹೊಸ ಸಂಪತ್ತು ಆ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು. 3 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಯುವಕರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಊರಿನಲ್ಲೇ ಉದ್ಯೋಗ ಸಿಗುತ್ತಿತ್ತು. ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಆರ್ಥಿಕ ಶಕ್ತಿಯೇ ಇಡೀ ರಾಜ್ಯದ ದಿಕ್ಕನ್ನು ಬದಲಿಸುತ್ತಿತ್ತು.
ಈ ಕನಸು ನನಸಾಗುವ ಎಲ್ಲ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳೂ ಇದ್ದವು. ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಅನುಮತಿಯೂ ಇತ್ತು. ಆದರೆ ಕೈಗೆ ಬಂದ ತುತ್ತು ಬಾಯಿಗೆ ಬರಲಿಲ್ಲ. ಯಾಕೆ?
2. ಇಚ್ಛಾಶಕ್ತಿಯ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಿಂದ ನುಣುಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಆಟ
ಯಾವುದೇ ದೊಡ್ಡ ಯೋಜನೆ ವಿಫಲವಾಗಲು ಸಂಕೀರ್ಣ ಕಾರಣಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಆಲಮಟ್ಟಿಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ, ಕಾರಣಗಳು ಸರಳ ಮತ್ತು ಸ್ಪಷ್ಟ.
ರಾಜಕೀಯ ಚದುರಂಗದಾಟ: ದಶಕದಿಂದೀಚೆಗೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸರ್ಕಾರವೂ ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಒಂದು ರಾಜಕೀಯ ಅಸ್ತ್ರವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿತೇ ಹೊರತು, ಅದನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ.
ಅಗಾಧ ಆರ್ಥಿಕ ನಷ್ಟ: ಈ ಆಟದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ದುರಂತವೆಂದರೆ ರಾಜ್ಯದ ಬೊಕ್ಕಸಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದ ಹೊರೆ. ಅಂದು ₹17,000 ಕೋಟಿಯಲ್ಲಿ ಆಗಬೇಕಿದ್ದ ಯೋಜನೆಗೆ ಇಂದು ₹1 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಬೇಕು. ಈ ಅಗಾಧ ನಷ್ಟಕ್ಕೆ, ಈ ವಿಳಂಬಕ್ಕೆ ಯಾರು ಹೊಣೆ? ಇದು ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವೈಫಲ್ಯವಲ್ಲದೆ ಮತ್ತೇನು?
ಅತಂತ್ರಗೊಂಡ ಜನರ ಬದುಕು: ಈ ರಾಜಕೀಯ ಆಟದಲ್ಲಿ ನಿಜವಾದ ಬೆಲೆ ತೆತ್ತವರು ಮುಳುಗಡೆ ಪ್ರದೇಶದ 20,000ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕುಟುಂಬಗಳು. ಒಂದು ದಶಕದಿಂದ ತಮ್ಮ ಭವಿಷ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯಲ್ಲಿ ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಬದುಕಿನ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಕಸಿದುಕೊಂಡ ಪಾಪ ಯಾರದ್ದು?
3. ಅಂತರರಾಜ್ಯ ವಿವಾದಗಳು: ಹೊಸ ಮತ್ತು ಹಳೆಯ ಸವಾಲುಗಳು
ಕರ್ನಾಟಕದ ಆಂತರಿಕ ರಾಜಕೀಯ ಇಚ್ಛಾಶಕ್ತಿಯ ಕೊರತೆಯ ಜೊತೆಗೆ, ನೆರೆಯ ರಾಜ್ಯಗಳ ವಿರೋಧವು ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಬಹುದೊಡ್ಡ ತಡೆಗೋಡೆಯಾಗಿ ನಿಂತಿದೆ.
ಆಲಮಟ್ಟಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಎತ್ತರ ಹೆಚ್ಚಳ: ದಶಕಗಳ ವಿವಾದದ ಹಿನ್ನೋಟ
ತೆಲಂಗಾಣ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ: ದಶಕದ ಕಾನೂನು ಸಮರ
ಒಂದು ರಾಜ್ಯವು ಇಬ್ಭಾಗವಾದರೆ ಏನೆಲ್ಲಾ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗಬಹುದು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ತೆಲಂಗಾಣ ರಾಜ್ಯಗಳೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಸಾಕ್ಷಿ. ರಾಜ್ಯ ವಿಭಜನೆಯ ನಂತರ ಉಂಟಾದ ರಾಜಕೀಯ ಗೊಂದಲ ಮತ್ತು ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ, ಭೂಪ್ರದೇಶ ಹಂಚಿಕೆಯಾದರೂ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಹಂಚಿಕೆಯ ವಿವಾದಗಳು ಭುಗಿಲೆದ್ದವು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಎರಡೂ ರಾಜ್ಯಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ನೀರಿಗಾಗಿ ಕೃಷ್ಣಾ ಜಲ ವಿವಾದ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯ ಮುಂದೆ ಹೊಸದಾಗಿ ಹೋರಾಟ ಆರಂಭಿಸಿವೆ.
ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಕೆಳಹರಿವಿನ ರಾಜ್ಯಗಳಾದ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ತೆಲಂಗಾಣ, ಆಲಮಟ್ಟಿ ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಎತ್ತರ ಹೆಚ್ಚಳದ ಪ್ರಬಲ ವಿರೋಧಿಗಳಾಗಿವೆ. ಕರ್ನಾಟಕವು ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಎತ್ತರವನ್ನು 524.256 ಮೀಟರ್‌ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದರೆ, ತಮ್ಮ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಹರಿಯುವ ನೀರಿನ ಪ್ರಮಾಣ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಅವರ ಪ್ರಮುಖ ಆತಂಕ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ, ಬ್ರಿಜೇಶ್ ಕುಮಾರ್ ನೇತೃತ್ವದ ಕೃಷ್ಣಾ ಜಲ ವಿವಾದ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ-2 ನೀಡಿದ ತೀರ್ಪನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ, ಅವರು 2011ರಲ್ಲೇ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮೆಟ್ಟಿಲೇರಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಕಾನೂನು ಸಮರವೇ ಇಂದು ಯೋಜನೆಗೆ ಎದುರಾಗಿರುವ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಅಡಚಣೆಯಾಗಿದೆ. ಇದೇ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ತೀರ್ಪಿನ ಅಂತಿಮ ಗೆಜೆಟ್ ಅಧಿಸೂಚನೆಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸದೆ ವಿಳಂಬ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ.
ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ: 'ಹಿನ್ನೀರು' ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಹೊಸ ತಲೆನೋವು
ಒಂದೆಡೆ ದಶಕದ ಕಾನೂನು ಹೋರಾಟ ಮುಂದುವರಿದಿದ್ದರೆ, ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ಮೇಲ್ಹರಿವಿನ ರಾಜ್ಯವಾದ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರವು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಹೊಸ ವಾದವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. ಆಲಮಟ್ಟಿಯ ಎತ್ತರ ಹೆಚ್ಚಳದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ 'ಹಿನ್ನೀರು' (Backwater) ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಸಾಂಗ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕೊಲ್ಲಾಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಭೀಕರ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಅವರ ಆರೋಪ. 2019 ಮತ್ತು 2021ರಲ್ಲಿ ಈ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ಮಹಾ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಆಲಮಟ್ಟಿಯೇ ಕಾರಣ ಎಂದು ದೂರುತ್ತಾ, ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಸರ್ಕಾರ ನಿರಂತರವಾಗಿ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಿದೆ.
ತನ್ನದೇ ಅವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ಅಸಮರ್ಪಕ ಪ್ರವಾಹ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ವೈಫಲ್ಯವನ್ನು ಮುಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳಲು, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರವು ಆಲಮಟ್ಟಿ ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಮೇಲೆ ಗೂಬೆ ಕೂರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಕರ್ನಾಟಕ ವಾದಿಸುತ್ತದೆ. ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯ ವಿಚಾರಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲದಿದ್ದ ಈ 'ಹಿನ್ನೀರು' ವಾದವನ್ನು ಈಗ ರಾಜಕೀಯ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಮುನ್ನೆಲೆಗೆ ತರಲಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರವಾಗಿ, ಕರ್ನಾಟಕದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ನಡೆಸಿದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೂ ಆಲಮಟ್ಟಿ ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಎತ್ತರಕ್ಕೂ ಯಾವುದೇ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಈ ಹಠಮಾರಿ ಧೋರಣೆಯು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಜಟಿಲಗೊಳಿಸಿದೆ.
4. ಬದಲಾಗದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಮುಂದುವರೆದ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ
ಈ ಹನ್ನೊಂದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಬದಲಾದವು, ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು ಬದಲಾದರು. ಆದರೆ ಆಲಮಟ್ಟಿಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಧೋರಣೆ ಮಾತ್ರ ಬದಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನರ ದಶಕಗಳ ಬೇಡಿಕೆಯು ರಾಜಕೀಯ ಚದುರಂಗದಾಟದಲ್ಲಿ ಕಳೆದುಹೋಗಿದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲೂ ಒಂದಿಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಘೋಷಿಸುವುದು, ಭರವಸೆಯ ಮಾತುಗಳನ್ನಾಡುವುದು, ನಂತರ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಮರೆತುಬಿಡುವುದು ಒಂದು ಪರಿಪಾಠವಾಗಿ ಹೋಯಿತು.
ಅಂತಿಮ ಮಾತು
ಹಾಗಾದರೆ, ಆಲಮಟ್ಟಿ ಎತ್ತರವಾಗುವುದು ಯಾವಾಗ?
ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನರ ಕಣ್ಣೀರು ಆಳುವವರ ಮನಸ್ಸನ್ನು ತಟ್ಟುವುದಾದರೂ ಯಾವಾಗ? ಅಥವಾ ಮತ್ತೊಂದು ಚುನಾವಣೆ ಬಂದಾಗ, ಹೊಸ ಭರವಸೆಗಳ ಮಾರಾಟ ಶುರುವಾದಾಗ ಈ ವಿಷಯ ಮತ್ತೆ ಮುನ್ನೆಲೆಗೆ ಬರುತ್ತದೆಯೇ?
ಉತ್ತರ ಯಾರಿಗೂ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಸದ್ಯಕ್ಕಂತೂ, ಆಲಮಟ್ಟಿ ಎನ್ನುವುದು ನಮ್ಮ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ, ರಾಜಕೀಯ ಇಚ್ಛಾಶಕ್ತಿಯ ಕೊರತೆಗೆ ನಿಂತ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಸ್ಮಾರಕ. ಅಷ್ಟೇ.
