15/07/2025
**नेपाली भाषा र संस्कृतिको संरक्षणमा अभिभावकको भूमिका**
हालै डुन हेरिटेज स्कूल, कोलाबारीकी छात्रा अन्नपूर्ण प्रधानले आदि कवि भानुभक्त आचार्यको २११औँ जन्मजयन्तीको अवसरमा मिलन मोड भानु जयन्ती समारोह समितिद्वारा आयोजित कार्यक्रममा सम्मान प्राप्त गरेकी छन्। उनले सीबीएसई बोर्ड परीक्षा २०२५ मा नेपाली विषयमा ९०% अङ्क प्राप्त गरी आफ्नो मातृभाषाप्रतिको लगाव र उत्कृष्टता प्रदर्शन गरेकी छन्। अङ्ग्रेजी माध्यमको स्कूलमा अध्ययनरत भएर पनि उनले नेपाली भाषामा यस्तो उपलब्धि हासिल गर्नुले हाम्रा नानीहरूका लागि प्रेरणाको स्रोत बनेको छ। यो उपलब्धिले नेपाली भाषा र साहित्यप्रति नयाँ पुस्तामा रुचि जगाउन महत्वपूर्ण योगदान पुर्याउने विश्वास गर्न सकिन्छ।
आजको समयमा अङ्ग्रेजी माध्यमको शिक्षा प्रदान गर्ने होडबाजी र ट्रेन्डले हाम्रो समाजलाई मातृभाषा र संस्कृतिबाट टाढा लैजाने खतरा बढिरहेको छ। यस्तो अवस्थामा अन्नपूर्णजस्ता विद्यार्थीले नेपाली भाषाप्रति देखाएको लगाव र उत्कृष्टताले हाम्रो समाजमा सकारात्मक सन्देश प्रवाह गरेको छ। उनको यो उपलब्धिले अन्य नानीहरूलाई पनि आफ्नो मातृभाषाप्रति गर्व गर्न र यसको अध्ययनमा रुचि राख्न प्रेरित गर्नेछ।
नेपाली भाषा र संस्कृतिको संरक्षण केवल विद्यार्थी वा शिक्षकको मात्र जिम्मेवारी होइन, यो प्रत्येक अभिभावकको पनि दायित्व हो। हाम्रा नानीहरूको मनमा मातृभाषाप्रति प्रेम र सम्मान जगाउन घरबाटै पहल गर्नु आवश्यक छ। अभिभावकहरूले आफ्ना बालबालिकालाई नेपाली भाषामा कुराकानी गर्न, नेपाली साहित्य पढ्न, र नेपाली संस्कृतिसँग जोडिएका गतिविधिमा सहभागी हुन प्रोत्साहन गर्नुपर्छ। घरमा नेपाली गीत, कविता, कथा, र लोककथाहरू सुनाउने र छलफल गर्ने वातावरण बनाउन सकिन्छ। साथै, नेपाली भाषामा लेखिएका पुस्तकहरू उपलब्ध गराएर र तिनलाई पढ्ने बानी बसाल्न प्रेरित गरेर अभिभावकले महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्न सक्छन्।
विद्यालयहरूले पनि नेपाली भाषा र साहित्यलाई पाठ्यक्रममा मात्र सीमित नराखी, विभिन्न सांस्कृतिक कार्यक्रम, कविता वाचन, निबन्ध लेखन, र नाटकजस्ता गतिविधिमार्फत विद्यार्थीहरूमा रुचि बढाउनुपर्छ। अन्नपूर्णको यो उपलब्धि एउटा उदाहरण हो, जसले अङ्ग्रेजी माध्यमका स्कूलमा पढ्ने विद्यार्थीहरू पनि नेपाली भाषामा उत्कृष्ट हुन सक्छन् भन्ने देखाएको छ।
नेपाली भाषा हाम्रो पहिचान, संस्कृति, र इतिहासको आधार हो। यसलाई जोगाउन र नयाँ पुस्तामा हस्तान्तरण गर्न हामी सबै जागरूक हुनु जरुरी छ। अभिभावकहरूले आफ्ना नानीहरूलाई नेपाली भाषा र संस्कृतिको महत्व बुझाउने, तिनमा गर्वको भावना जगाउने, र नियमित अभ्यासको वातावरण सिर्जना गर्ने हो भने हाम्रो मातृभाषा र संस्कृति सधैं जीवन्त रहनेछ। अन्नपूर्णजस्ता विद्यार्थीहरूको सफलताले हामीलाई यो कुरा सम्झाउँछ कि, सही मार्गदर्शन र प्रोत्साहनले हाम्रा नानीहरूले आफ्नो मातृभाषालाई अङ्गालेर विश्वमाझ गर्व गर्न सक्छन्।
आउनुहोस्, हामी सबै मिलेर हाम्रो नेपाली भाषा र संस्कृतिको संरक्षण र सम्वर्द्धनमा जुटौँ, ताकि हाम्रा भावी पुस्ताले पनि यो धरोहरलाई गर्वका साथ अङ्गाल्न सकून्।
