29/09/2025
અંબાજીના ગબ્બર પર્વતનો પૌરાણિક ઇતિહાસ:
ગબ્બર પર્વત ગુજરાતના સૌથી પવિત્ર યાત્રાધામોમાંનું એક છે અને તેનું ધાર્મિક મહત્વ ઘણું વધારે છે. તે અંબાજી ગામથી લગભગ ૪ કિલોમીટર પશ્ચિમમાં આવેલો છે અને માતા આરાસુરી અંબાજીનું મૂળ સ્થાન માનવામાં આવે છે.
આ પર્વતનો ઇતિહાસ મુખ્યત્વે હિન્દુ પૌરાણિક કથાઓ સાથે જોડાયેલો છે:
(૧). શક્તિપીઠનું મહત્વ
ગબ્બર પર્વત ૫૧ શક્તિપીઠો પૈકીનું એક ગણાય છે.
પૌરાણિક કથા અનુસાર, દેવી સતીએ તેમના પિતા દક્ષ પ્રજાપતિના યજ્ઞમાં પોતાના પતિ ભગવાન શિવના અપમાનથી દુઃખી થઈને યોગાગ્નિમાં આત્મદાહ કર્યો હતો.
ત્યારબાદ ભગવાન શિવ સતીના પાર્થિવ દેહને લઈને તાંડવ કરવા લાગ્યા, ત્યારે ભગવાન વિષ્ણુએ પોતાના સુદર્શન ચક્ર વડે સતીના શરીરના ૫૧ ટુકડા કર્યા હતા.
એવું માનવામાં આવે છે કે સતીનું હૃદય આ ગબ્બર પર્વતની ટોચ પર પડ્યું હતું, તેથી આ સ્થળને હૃદયસ્થ શક્તિપીઠ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
(૨). અખંડ જ્યોત અને દેવીના પગલાં
પર્વતની ટોચ પર એક નાનકડું મંદિર છે, જ્યાં એક અખંડ જ્યોત (સતત પ્રજ્વલિત દીવો) હંમેશા સળગતી રહે છે. આ જ્યોતને રાત્રે મુખ્ય અંબાજી મંદિર પરથી પણ જોઈ શકાય છે.
અહીં પીપળાના વૃક્ષ નીચે માતાજીના પગલાંની છાપ છે, જેની પૂજા થાય છે. મંદિરની અંદર દેવીની કોઈ મૂર્તિ નથી, પરંતુ પવિત્ર શ્રી વીસા યંત્રની પૂજા કરવામાં આવે છે.
(૩). અન્ય પૌરાણિક કથાઓ
ભગવાન શ્રીકૃષ્ણના બાબરી સંસ્કાર: લોકવાયકા મુજબ, દ્વાપર યુગમાં ભગવાન શ્રીકૃષ્ણના બાળપણમાં તેમના પાલક માતા-પિતા નંદ અને યશોદાએ અહીં ગબ્બર પર્વત પર તેમના ચૌલ સંસ્કાર (બાબરી) વિધિ કરાવી હતી.
ભગવાન શ્રીરામ: રામાયણની કથા અનુસાર, ભગવાન રામ અને લક્ષ્મણે સીતાજીની શોધ દરમિયાન અહીં દેવી અંબાજીની પૂજા કરી હતી. માતાજીએ પ્રસન્ન થઈને તેમને 'અજય' નામનું ચમત્કારિક બાણ આપ્યું હતું, જેની મદદથી રામે રાવણ પર વિજય મેળવ્યો હતો.
ગબ્બર પર્વત પર ચઢવા માટે લગભગ ૯૯૯ પગથિયાં છે અને યાત્રાળુઓની સુવિધા માટે રોપ-વે (Rope-way) ની વ્યવસ્થા પણ ઉપલબ્ધ છે, જે ૧૯૯૮માં શરૂ કરવામાં આવી હતી.
ંબે
ાતાજી
#મા_અંબા
#શક્તિપીઠ
#ગબ્બર_ધામ
#આરાસુરી_અંબાજી
#ભક્તિ