13/08/2025
#স্তনপান_কিয়_জৰুৰী?
সখী ১: মোৰ ছোৱালীজনীৰ ৪মাহ হৈছে। এতিয়া কি খুৱাব পাৰিম সখী?
সখী ২ : চেৰলেক দিব পাৰি ময়ো ল'ৰাটোক চাৰিমাহৰ পৰাই দিছোঁ।
সখী ১: তাকেই ময়ো ভাবিছোঁ। আগতে দেখোন ৩ মাহতে দিয়ে।
সখী৩ : তোমালোকে দিছা ন সখী? মোৰ মাইনাৰ ৫ মাহ সোমাইছে। গাখীৰ নুলাই মোৰ। ময়ো দিম।
আজিকালি নিয়মীয়াকৈ লিখা নহয়। কিন্তু যেতিয়া বিভিন্ন ঠাইত বা গ্ৰুপবোৰত এনে ধৰণৰ মাৰাত্মক আলোচনাবোৰ নিতৌ দেখা পোৱা যায়, মনটোৰ সহ্য নহয়। এতিয়াও আমাৰ অসমত সন্তান জন্মৰ এঘন্টাৰ ভিতৰত গাখীৰ খুৱাই মাত্ৰ ৪৯% লোকেহে। অতি পুতৌলগা। ১ আগষ্টৰ পৰা ৭ আগষ্টলৈকে বিশ্ব স্তনপান সপ্তাহ। আজি কেইটামান প্ৰচলিত কথা অৱগত কৰিবলৈ বিচৰা হৈছে-
১৷ শিশুৰ জন্মৰ এঘণ্টাৰ ভিতৰত স্তনপান কৰোৱা কিয় জৰুৰী?
উত্তৰ- প্ৰথম ওলোৱা ডাঠ গাখীৰক কল'ষ্ট্ৰাম বুলি কোৱা হয়। এয়া শিশুৰ প্ৰথম প্ৰতিষেধক। বহুতো লোকে এই ডাঠ গাখীৰখিনি পেলাই দিব বিচাৰে। যিটো সম্পূৰ্ণ ভুল। এই ডাঠ গাখীৰ খিনি শিশুৰ বাবে অত্যন্ত জৰুৰী। গতিকে জন্মৰ এঘণ্টাৰ ভিতৰত কেৱল মাকৰ গাখীৰ মুখত দিব লাগে।
জন্মৰ এঘণ্টাৰ ভিতৰত শিশুটি খুব সক্ৰিয় হৈ থাকে গতিকে ভালদৰে চুপিব পাৰে।
মাকৰ গাখীৰে শিশুক ৰোগ বা সংক্ৰমণৰ পৰা ৰক্ষা কৰে।
জন্মৰ পিছতেই গাখীৰ খুৱালে শিশুৰ শৰীৰৰ পৰা তাপ কমি যোৱাৰ পৰা সুৰক্ষা দিয়ে।
২৷ মোৰ ছিজাৰিয়ান ডেলিভাৰী হ'ব এঘণ্টাৰ ভিতৰত গাখীৰ কেনেকৈ খুৱাম?
উত্তৰ- চিকিৎসা কৰ্মী বা পৰিয়ালৰ ব্যক্তিৰ সহায়ত খুৱাব লাগিব। গৰ্ভাৱস্থাৰ পৰাই মাক গৰাকীৰ লগতে পৰিয়ালৰ ব্যক্তিও সাজু হ'ব লাগিব। লগতে চিকিৎসা কৰ্মীক জনাব যে আপুনি জন্মৰ এঘণ্টাৰ ভিতৰত গাখীৰ খুৱাব। কেঙ্গেৰু মাদাৰ কেয়াৰ পদ্ধতিৰে সন্তানক বুকুত শুৱাই গাখীৰ খুৱাব পাৰে। মাকৰ বুকুৰ ওপৰত সদ্যোজাত শিশু এটি ৰাখিলে সি প্ৰাকৃতিক ভাৱেই স্তনপান কৰিবলৈ বিচাৰে। এইটো প্ৰাকৃতিক। জন্মৰ পিছতে শিশুটি বেছি সক্ৰিয় হৈ থাকে।
৩৷ মোৰ গাখীৰ নোলাই
উত্তৰ- প্ৰত্যেক গৰাকী মাতৃয়ে এয়া প্ৰাকৃতিক ভাৱে লাভ কৰে। গৰ্ভাৱস্থাৰ পৰাই গাখীৰ খুৱাবৰ বাবে মাক গৰাকী সাজু হ'ব লাগে। গৰম পানীৰে ধুই নিতৌ স্তনৰ নিপুল অংশ পৰিস্কাৰ কৰিব লাগে যাতে ছিদ্ৰ খোল খাই আৰু স্পৰ্শৰ জৰিয়তে সংবেদনশীল হৈ উঠে। জন্মৰ পিছতে শিশুক নিপুলৰ লগতে কাষৰ ক'লা অংশ (এৰ’লা) লৈকে চুপিবলৈ দিব লাগে। ক'লা অংশ এক সংবেদনশীল অংশ। চুপিবলৈ ধৰাৰ লগে লগে হৰম’ন সক্ৰিয় হৈ উঠে আৰু গাখীৰ ওলায়। বহু ক্ষেত্ৰত কেৱল নিপুল চুপাৰ বাবে গাখীৰ নুলায়।
আকৌ বহু ক্ষেত্ৰত দেখা যায় যে স্তনপান কৰোৱাৰ পদ্ধতি নাজানে। আমাৰ সমাজত এটা প্ৰচলিত কথা আছে যে প্ৰথমকণ গাখীৰ পিয়াহৰ আৰু বাকীকণ গাখীৰে ভোক গুচায়। এইটো সঁচা কথা। সেই কাৰণে স্তনপান সদায় এফালে সম্পূৰ্ণকৈ শেষ কৰিহে অন্য ফালে খুৱাব লাগে।
৪৷ মোৰ গাখীৰ পনীয়া
উত্তৰ- হয়। প্ৰত্যেক মাতৃৰে প্ৰথম গাখীৰ পনীয়া থাকে যি শিশুৰ পিয়াহ গুচায়। পিছৰখিনি ডাঠ গাখীৰ যি শিশুৰ ভোক গুচোৱাৰ লগতে আৱশ্যকীয় পুষ্টি দিয়ে।
৫৷ স্তনপান কিয় জৰুৰী?
উত্তৰ- কল'ষ্ট্ৰাম শিশুৰ প্ৰথম প্ৰতিষেধক। স্তনপানৰ জৰিয়তেই শিশুৰ সৰ্বাংগীন পৰিপুষ্টি সাধন হয়। মাতৃৰ ৰক্তক্ষৰণ বন্ধ হয়। মাতৃৰ স্বাস্থ্য উন্নত হয়। ই জন্মনিৰোধনত সহায় কৰে। শিশু মাতৃৰ সম্পৰ্ক সুদৃঢ হয়।
৬৷ মোৰ গাখীৰে সন্তানৰ পেট নভৰে নেকি? ফৰ্মূলা মিল্ক লাগিব নেকি?
উত্তৰ- শিশুটিক পেট ভৰিবৰ বাবে মাকৰ গাখীৰেই যথেষ্ট। পেট নভৰাৰ ধাৰণাটো ভুল। ফৰ্মূলা মিল্ক শিশুৰ বাবে উপযোগী নহয়। এয়া যধে মধে প্ৰেচক্ৰাইব কৰাটো আইনৰ আওতাতো পৰে। জন্মৰ পৰা ছমাহলৈ কেৱল মাকৰ গাখীৰ খুৱাব লাগে। পানী এটুপিও খুৱাব নালাগে।
৭৷ শিশুক কেতিয়ালৈকে মাকৰ গাখীৰ খুৱাব লাগে?
উত্তৰ- জন্মৰ পৰা ২ বছৰলৈকে বাধ্যতামূলক ভাৱে স্তনপান কৰোৱাটো জৰুৰী। জন্মৰ পৰা ছমাহলৈকে কেৱল মাকৰ গাখীৰ আৰু ছমাহৰ পিছত মাকৰ গাখীৰৰ সৈতে পৰিপূৰক আহাৰ দিব লাগে।
জন্মৰ পৰা ছমাহলৈকে কেৱল মাকৰ গাখীৰ খুৱাব লাগে। কোনো কাৰণত অতিৰিক্ত আহাৰ দিব নালাগে সেয়া শিশুৰ বাবে ক্ষতিকাৰক। শিশুৰ বাবে উপযোগী আৱশ্যকীয় উপাদান মাকৰ গাখীৰত থাকে। অতিৰিক্ত আহাৰ কেৱল ছমাহৰ পিছতহে প্ৰয়োজন হয়। ছমাহ হোৱাৰ দিনাই অৰ্থাৎ ১৮১ দিনৰ পৰাই পৰিপূৰক আহাৰ দিব লাগে।
৮৷ কেঁচুৱাটোৰ বেমাৰ গাখীৰ খুৱাব পাৰিম নে?
উত্তৰ- পাৰিব। মাকৰ গাখীৰে শিশুক সোনকালে আৰোগ্য কৰি তোলে। বৰঞ্চ বেছিকৈ খুৱাব লাগে।
৯৷ স্তনপানৰ জৰিয়তে মাকৰ পৰা জ্বৰ আদি বিয়পে নেকি?
উত্তৰ- মাকৰ গাখীৰৰ পৰা শিশুটিলৈ কোনো বেমাৰ নিবিয়পে। সঘনাই খুৱাবহে লাগে।
১০৷ গাখীৰ খুৱাই থকা মহিলাই সিদ্ধ খাব লাগে নেকি?
উত্তৰ- এগৰাকী স্তনপান কৰাই থকা মহিলাৰ পৰিপুষ্টিত বিশেষ গুৰুত্ব দিব লাগে। আমাৰ সমাজত আটাইতকৈ বেছি অৱহেলা কৰে প্ৰসূতি মাতৃ গৰাকীক। গৰ্ভাৱতী মহিলা এগৰাকীতকৈ এগৰাকী প্ৰসূতি মাতৃক অধিক পুষ্টি আৰু যতনৰ প্ৰয়োজন। গৰ্ভৱতী মহিলাই খোৱাতকৈ অধিক ভালকৈ পুষ্টিকৰ আহাৰ বিশেষকৈ দিনটোত কমেও চাৰিটা খাদ্য গোটৰ উপাদান থাকিব লাগে। সিদ্ধ খাই থাকিলে সন্তানৰ বাবে ক্ষতিকাৰকহে। মাতৃৰ স্বাস্থ্য ভগ্ন হোৱাৰ লগতে স্তনপানত জটিলতা আহিব। ৰক্তহীনতা, পুষ্টিহীনতাৰ চিকাৰ হ'ব পাৰে।
পুষ্টিকৰ খাদ্যৰ লগতে মাতৃ গৰাকীক পৰিয়ালৰ মানসিক সঁহাৰিৰ প্ৰয়োজন। পৰিয়ালৰ ব্যক্তিয়ে বিশেষকৈ সন্তানৰ পিতৃজনে স্তনপানৰ ক্ষেত্ৰত মহিলা গৰাকীক সকাহ দি সহায় কৰিব লাগে ।
বিশ্ব স্তনপান সপ্তাহৰ আজি সামৰণি। আশা কৰোঁ কথাবোৰ চৰ্চা হওক। দুখৰ কথাটো হ’ল যে আমাৰ দেশৰ কিছুমান ব্যক্তিগত স্বাস্থ্য খণ্ডৰ চিকিৎসালয়ত স্তনপানৰ ওপৰত সজাগতা অলপ কম।
শেষত কওঁ যে আপোনাৰ এলেকাৰ গৰ্ভাৱতী বা শিশু মাতৃৰ স্বাস্থ্যৰ লগতে আনুসংগিক যিকোনো বিষয়ৰ ওপৰত জানিব খুজিলে আটাইতকৈ নিৰ্ভৰযোগ্য ব্যক্তি হৈছে অংগনবাড়ী কৰ্মী আৰু আশা কৰ্মী গৰাকী। কাৰণ প্ৰতিমাহে তেওঁলোকক ইয়াৰ ওপৰত প্ৰশিক্ষণ দিয়া হয়। তেঁওলোকৰ প্ৰধান দায়িত্বই হৈছে শিশু আৰু প্ৰসূতি মাতৃৰ যতন তথা আনুসংগিক দিশৰ ওপৰত দায়িত্ব পালন কৰা। গতিকে ইণ্টাৰনেট বা অন্য পৰামৰ্শতকৈ এওঁলোক বেছি নিৰ্ভৰযোগ্য আৰু পাৰদৰ্শী।
ধন্যবাদ।
(সংগ্ৰহ)
✍️শিৱানী
