Newz dott kom

26/10/2025

ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ: ਪਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ

ਪੰਥਕ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਭਾਰੀ ਸਮਰਥਨ

ਵਾਇਰਲ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੀ ਪੋਲ ਖੋਲ੍ਹੀ

ਸੁਸ਼ੀਲ ਕਾਂਸਲ
ਸੁਨਾਮ। ਸਾਬਕਾ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਪੁਨਰਗਠਿਤ ਦੇ ਖਜ਼ਾਨਚੀ ਪਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਇਲਾਕੇ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਦੇ ਲੋਕ ਉਪ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ। ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਸੁਨਾਮ ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਢੀਂਡਸਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੰਥਕ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਸਮਰਥਨ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਚੋਣਾਂ ਨਿਰਪੱਖ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਹੁਤ ਮਾੜੀ ਹੈ। ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਈਸ-ਚਾਂਸਲਰ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਖਾਲੀ ਹਨ। ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਤਰਸਯੋਗ ਹੈ, ਅਤੇ ਵਾਇਰਸ ਨੇ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਾਇਰਲ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹਨ, ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਲੋਕ ਇਲਾਜ 'ਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹਨ। ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਡੂੰਘੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਹਰ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਸਾਬਕਾ ਨਗਰ ਕੌਂਸਲਰ ਯਾਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨਿਰਮਾਣ, ਨਗਰ ਕੌਂਸਲਰ ਕਾਲਾ ਸਿੰਘ, ਡਾ: ਸਤਪਾਲ, ਰਮਨ ਕੁਮਾਰ, ਸੰਦੀਪ ਕੁਮਾਰ, ਬਦਰੀ ਪ੍ਰਸਾਦ, ਯਸ਼ਪਾਲ, ਆਦਿ ਹਾਜ਼ਰ ਸਨ।

ਫੋਟੋ: ਸੁਨਾਮ ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਾਬਕਾ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਪਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ।

20/10/2025

20/10/2025

रोशनी से गुलज़ार, सुनाम का नया बाज़ार

19/10/2025

** ਅਵੱਲੇ ਰਾਹਾਂ ਦਾ, ਅਨੋਖਾ, "ਰਾਹ ਗੀਰ " , ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ **
"""""" """:: """" """""" """"""" """::"" """"""" :::""
ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਵਾਰ ਹੋਈ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਥੋੜੇ ਬਹੁਤ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕਦੇ ਕਦਾਈਂ ਯੂਥ ਫੈਸਟੀਵਲਾਂ ਦੇ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਮਿਲਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਹਨਾਂ ਥੋੜ ਚਿਰੀਆਂ ਮੁਲਾਕਾਤਾਂ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਉਹ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਬੋਲਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਉਸ ਦੀ ਇਸ ਗੰਭੀਰ ਚੁੱਪੀ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਮੇਰੀ ਉਸ ਨੂੰ ਜਾਨਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧਦੀ ਗਈ ਸੀ। ਮੈਂ ਜਾਨਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਚੁਪ ਚੁਪੀਤੇ ਚੇਹਰੇ ਵਾਲੇ ਕਜਾਕ ਦੇ ਦਿਲ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਆਖਰ,ਕੀ ਕੁਝ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਰ ਵਾਰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਮਕਸਦ ਵਿਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿੰਦਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ।ਉਹ ਗਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਇਕ ਦੋ ਸੰਖੇਪ ਜਿਹੇ ਫਿਕਰੇ ਬੋਲਦਾ ਹੈ,ਫੇਰ ਚੁਪੀ ਧਾਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ,, ਜਿਵੇਂ " ਓ ਕੀ ਪੁੱਛਦੇ ਹੋ ਭਰਾ ਜੀ," ਜਾਂ ਫੇਰ "ਜੋਸ਼ੀ ਜੀ ਤੁਹਾਡੀ ਕੀ ਰੀਸ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ" ਜਾਂ ਫੇਰ ਉਇ ਭਰਾ ਜੀ, ਮੇਰੀ ਗਲ ਸੁਣੋ, ਧਿਆਨ ਨਾਲ ,,,ਕਦੇ ਕਦੇ ਅਵੇਸ਼ ਵਿਚ ਆਇਆ ਕਜਾਕ ,ਸੁਭਾਵਿਕ ਲਹਿਜੇ ਵਿਚ ਇਉਂ ਵੀ ਆਖਦਾ ਹੈ,, "ਵਾਹ! ਜੀ ਵਾਹ ! ਅਹਿ ਤਾਂ ਕਮਾਲ ਹੋ ਗਈ ਐ ਜੀ।" ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸੰਖੇਪ ਗਲਬਾਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇ ਬਾਰੇ ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਨੂੰ ਮੈਂ ਕਦੇ ਲੰਬੀ ਤਕਰੀਰ ਕਰਦਿਆਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸੁਣਿਆ। ਹਾਂ, ਇਕ ਦੋ ਵਾਰ ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਨੇ ਡਾਕਟਰ ਸੋਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬੇਦੀ ਦੇ ਲੋਕਧਾਰਾ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਬਾਰੇ ਜਰੂਰ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਖੁਲ ਕੇ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ,ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਹ ਵਧੇਰੇ ਸਮਾਂ ਖਾਮੋਸ਼ ਰਹਿ ਕੇ ਹੀ ਗੁਜਾਰ ਦਿੰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਧਿਰ ਨੂੰ ਜਾਨਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਅਨੋਖੇ ਸ਼ਖਸ਼ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਲਿਖਣਾ ਤਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧੇਰੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ, ਨੂੰ ਜਾਨਣ ਦੀ ਮੇਰੀ ਖਾਹਿਸ਼ ਉਸ ਸਮੇਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸੀ,ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਨਵੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਜਾਨਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਨਵੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਮੂੰਹ ਮੁਹਾਦਰਾਂ ਸੰਵਾਰਨ, ਨਿਖਾਰਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਾਰਨ ਵਿਚ ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਦਾ ਵੀ ਵਡਮੁੱਲਾ ਯੋਗਦਾਨ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਕ ਕਹਾਣੀ ਕਾਰ ਵੱਜੋਂ ਕਜਾਕ ਉਹਨਾਂ ਮੋਹਰਲੀ ਕਤਾਰ ਦੇ ਕਹਾਣੀਕਾਰਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ੁਮਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ,ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉੱਤਰ ਨਕਸਲੀ ਯਥਾਰਥ ਬੋਧ ਵਾਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ਰਚਨਾ ਨੂੰ ਵੱਖਰੀ ਪਹਿਚਾਣ ਦਿੱਤੀ ਹੈ,। ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ਰਚਨਾਂ ਨੂੰ ਜੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਚਾਲੀਵਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਿਹੜਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ, ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਦੁੱਗਲ, ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸੁਜਾਨ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਪਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,ਜਿਸ ਦੇ ਫਲਸਰੂਪ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਨਿੱਕੀ ਹੁਨਰੀ ਕਹਾਣੀ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਣ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਠੀਕ , ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੱਤਰਵਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਦੇ ਕਠੋਰ ਯਥਾਰਥ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਨਾਮ ਅਤੇ ਸਥਾਨ ਦਿਵਾਉਣ ਦਾ ਸਿਹਰਾ, ਵਰਿਆਮ ਸੰਧੂ, ਪ੍ਰੇਮ ਪਰਕਾਸ਼, ਪ੍ਰੇਮ ਗੋਰਖੀ ਅਤੇ ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਵਰਗੇ ਸਮਰੱਥ ਕਹਾਣੀ ਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ, ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਾਵਿਕ ਲਹਿਜੇ ਵਾਲੀ ਵਾਰਤਕ ਨੁਮਾ ਗਲਪ ਰਚਨਾਂ ਕਰ ਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਅਸਲੋਂ ਹੀ ਨਵਾਂ ਰੰਗ ਭਰਨ ਵਿਚ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ । ਆਪਣਾ ਵਿਲੱਖਣ ਸਥਾਨ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।ਉਹਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਪਾਠਕਾਂ ਵਿਚ ਮੈਂ ਹਾਲੇ ਨਵਾਂ ਨਵਾਂ ਰੰਗਰੂਟ ਭਰਤੀ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਜਦੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਖੇ ਉਘੇ ਨਾਟਕਕਾਰ ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਛੱਤ ਉਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀਕਾਰਾਂ ਦੀ ਇਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਿਲਣੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਮਿਲਣੀ ਵਿਚ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਾਮਵਰ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀਕਾਰਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਇਸ ਮਿਲਣੀ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਇਹ ਸਵਾਲ ਖੜਾ ਹੋਇਆ ਕਿ ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਰਚਨਾਂ ਦਾ ਨਿਖੜਵਾਂ ਲੱਛਣ ਕਿਹੜਾ ਹੈ? ਤਾਂ ਇਸ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੇ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਸਨ,।ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਮੀਰੀ ਗੁਣ ਉਸ ਦੀ ਕਾਵਿਕ ਲਹਿਜੇ ਵਾਲੀ ਕਥਾ ਸ਼ੈਲੀ ਹੈ । ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ,ਇਹ ਗਲ ਹਾਜਰ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਹੋਈ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤਾੜੀਆਂ ਜਰੂਰ ਵੱਜੀਆਂ ਸਨ।
ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਦੇ ਸਮਕਾਲੀ ਕਹਾਣੀ ਕਾਰਾਂ ਦੀ ਜੁਝਾਰਵਾਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ੳਭਰਵੀਂ ਸੁਰ,ਰੋਹ ਅਤੇ ਵਿਦ੍ਰੋਹ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪੇਸ਼ ਹੋਈ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਕਜਾਕ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਸੇਪ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਪਾਤਰ , ਜਾਂ ਜਿਮੀਂਦਾਰਾਂ ਦੇ ਸੀਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪੇਸ਼ ਹੋਏ ਪਾਤਰ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਅੰਦਾਜ ਵਿਚ ਵਿਦ੍ਰੋਹ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ ਇਕ , ਰਾਜ ਮਿਸਤਰੀ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਜੱਸਾ ਆਪਣੇ ਪਿਓ ਨਾਲ ਇਸੇ ਲਈ ਖਫਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਪਿਓ ਮਾਲਕ ਧਿਰ ਦੀ ਖੁਸ਼ਾਮਦ ਕਿਉਂ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਜੱਸਾ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰਲੇ ਵਿਦ੍ਰੋਹ ਨੂੰ ਮਾਲਕ ਧਿਰ ਵੱਲੋ ਦਿੱਤੀ, ਘਟੀਆ ਵੰਨਗੀ ਦੀ ਚਾਹ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦਾ ਆਖਦਾ ਹੈ,"ਐਹ ਕੱਛੀ ਦਾ ਧੋਣ ਜਿਹਾ" ਸਾਡੇ ਮੱਥੇ ਮਾਰਦੇ ਹਨ,।ਇਹ ਪਾਤਰ ਆਪਣੇ ਅਨੋਖੇ ਅੰਦਾਜ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਰੜਕ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਨੂੰ ਇਸ ਗਲ ਦਾ ਵੀ ਬੋਧ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਸਮਾਜਕ ਆਰਥਕ ਪੱਧਰ ਕਿਸੇ ਇਕ ਦੇ ਵਿਆਕਤੀਗਤ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਬਦਲਦਾ,ਇਹ ਤਬਦੀਲੀ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਵਰਗ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਹਾਣੀ ਵਿਚਲਾ ਦਲਿਤ ਪਾਤਰ ਸੀਰ ਛੱਡ ਕੇ ਬੱਸ ਦਾ ਡਰਾਈਵਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,। ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮਾਲਕ ਦੀ ਨੂੰਹ ਬੱਸ ਵਿਚ ਸਵਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਡਰਾਈਵਰ ਆਨੀਂ ਬਹਾਨੇ ਆਪਣੀ ਬਦਲੀ ਹੋਈ ਹੋਂਦ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਔਰਤ ਬੱਸ ਵਿਚੋਂ ਉਤਰਨ ਲੱਗੀ ਚੋਟ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ, ਕਦੇ ਆਪਣੀ ਘਰਵਾਲੀ ਦੀ ਸਾਰ ਵੀ ਲੈ ਲਿਆ ਕਰ ।, ਉਹ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਘਰ ਗੋਹਾ ਕੂੜਾ ਕਰਕੇ ਜੂਨ ਗੁਜਾਰਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸਤਰੀ ਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਸਮਾਜਕ ਅਸਾਵੇਂਪਣ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਕਜਾਕ ਦੀ ਕਹਾਣੀ" ਪਾਣੀ ਦੀ ਕੰਧ"
ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਇਕ ਲਾਜਵਾਬ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਨੇ ਕਾਲਾ ਇਲਮ, ਸੂਰਜ ਮੁਖੀ ਪੁੱਛਦੇ ਨੇ, ਅੱਧਾ ਪੁਲ, ਹੁੰਮਸ, ਅੰਤਹੀਣ, ਕਾਲਾ ਪੱਤਣ ਅਤੇ ਸ਼ਰੇਆਮ ਵਰਗੇ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਕੇ ਵਡਮੁੱਲਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਗਲਪ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਰ ਨਾਵਲ ਦੈ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਕਜਾਕ ਵੱਲੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਨਾਵਲ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਉਸਦਾ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਇਆ ਨਵਾ। ਨਾਵਲ "ਇਤਿ ਕਥਾ, " ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਲਹਿਜੇ ਵਾਲੇ ਨਾਵਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰੀ ਭਾਂਤ ਦੀ ਨਾਵਲ ਰਚਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਵਲ ਰਜਵਾੜਾ ਸ਼ਾਹੀ ਇਜਾਸ਼ੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਨਵੇਂ ਯੁੱਗ ਦੀਆਂ ਅਨੇਕਾ ਚੰਗੀਆਂ ਮਾੜੀਆ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਗਲਪ ਰੰਗਤ ਦੇਣ ਦਾ ਕਲਾਤਮਿਕ ਉਪਰਾਲਾ ਹੈ।

ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਪੀਐਚ ਡੀ ਦਾ ਖੋਜ ਕਾਰਜ ਮਕੰਮਲ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ, । ਮੈਂ ਹਾਲੇ ਕਲਰਕੀ ਦੇ ਭੰਵਰ ਜਾਲ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਵੱਲੋਂ ਖੋਜ ਸਹਾਇਕ ਦੀ ਆਸਾਮੀ ਭਰੀ ਜਾਣੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੋਂ ਪਟਿਆਲੇ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦੇਣ ਲਈ ਆਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਇੰਟਰਵਿਊ ਲਈ ਵਿਸ਼ੈ ਮਾਹਿਰ ਉਘੇ ਸਾਹਿਤ ਚਿੰਤਕ ਡਾਕਟਰ ਅਤਰ ਸਿੰਘ ਆਏ ਹੋਏ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇੰਟਰਵਿਊ ਲਈ ਅੰਦਰ ਗਿਆ,ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਪਤਾ ਪੁੱਛ ਕੇ ਡਾਕਟਰ ਅਤਰ ਸਿੰਘ ਕਹਿੰਦੇ ਜੋਸ਼ੀ ਤੁਸੀਂ ਡਾਕਟਰ ਫਰੈਂਕ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤੈ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਡਾ ਕੰਮ ਦੇਖਿਆ ਹੈ, ਬਹੁਤ ਸੋਹਣਾ ਕੰਮ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਅਸਾਮੀ ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਹੈ । ਇਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸ਼ਪੱਸ਼ਟ ਫੈਸਲਾ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੌਰਾਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੁਣ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਚੁਪ ਚਾਪ ਬਾਹਰ ਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਮਾਂ ਪੈਣ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਇਕ ਹੋਰ ਦਲੇਰ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਨੇ ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਨੂੰ ਇਸੇ ਆਸਾਮੀ ਤੋਂ ਪਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਪਦ ਉਨਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਮਾਰਚ1989 ਈਂ ਵਿਚ ਮੈਂ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਜਨਲ ਸੈਂਟਰ ਬਠਿੰਡਾ ਵਿਖੇ ਲੈਕਚਰਾਰ ਵੱਜੋਂ ਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਪਰੋਫੈਸਰ, ਗਿਆਨਪੀਠ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵਿਜੇਤਾ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਵਲਕਾਰ ਗੁਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਅਕਸਰ ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਗਲ ਛੇੜ ਲਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਪਰੋਫੈਸਰ ਗੁਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਕਜਾਕ ਦੇ ਆਰਕੀਟੈਕਟ, ਅਤੇ ਰਾਜਗਿਰੀ ਦੇ ਹੁਨਰ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਸਨ। ਬਠਿੰਡਾ ਵਿਖੇ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮਕਾਨ ਕਜਾਕ ਨੇ ਖੁਦ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਮਕਾਨ ਦੀ ਸਾਰੀ ਵਿਉਂਤ ਬੰਦੀ ਅਤੇ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਜ ਕਜਾਕ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਕ ਵਾਰ ਪਰੋਫੈਸਰ ਗੁਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਮਕਾਨ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਲੈ ਗਏ ਸਨ । ਮਕਾਨ ਦੀ ਵਿਉਂਤ ਬੰਦੀ ਦੇਖ ਕੇ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਹੈਰਾਨ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਮਕਾਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਖੂਬਸੂਰਤ ਗੱਲ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਰਸੋਈ ਅਤੇ ਗੁਸਲਖਾਨੇ ਵਿਚੋਂ ਪਾਣੀ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਲਈ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਪਾਇਪ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਕਜਾਕ ਦੇ ਹੁਨਰ ਦਾ ਵਿਲੱਖਣ ਪਹਿਲੂ ਸੀ।
ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਲੋਕ ਕਲਾ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਪੁਨਰ ਸਿਰਜਨਾ ਦੇ ਮੰਤਵ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਲਗਭਗ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਯੂਥ ਫੈਸਟੀਵਲਾਂ ਵਿਚ ਦੋ ਦਿਨ "ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਲੋਕ ਵਿਰਾਸਤ " ਲਈ ਰਾਖਵੇਂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿਚ ਲੋਕ ਕਾਵਿ ਰੂਪਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਪਰਚੱਲਿਤ ਰਹੇ ਅਜਿਹੇ ਕਲਾ ਰੂਪ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ,ਜਿਹੜੇ ਪੰਜਾਬੀ ਜੀਵਨ ਵਿਚੋਂ ਹਾਸ਼ੀਏ ਤੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿਚ ਨਾਲਾ ਬੁਣਨਾਂ, ਬੋਹਟੀ ਬਣਾਉਣੀ, ਪੀੜੀ ਬੁਣਨਾ, ਰੱਸਾ ਵੱਟਣਾ, ਖਿਦੋ ਮੜਨੀ, ਟੋਕਰਾ ਬਣਾਉਣਾ, ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਖਿਡਾਉਣੇ ਬਣਾਉਣ ਵਰਗੀਆਂ ਲੋਕ ਕਲਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਦੇ ਨਿਯਮ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਨਿਰੀਖਣ ਕਰਨ ਲਈ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਲਿਖਤੀ ਨਿਯਮਾਵਲੀ ਵਜੋਂ ਅੰਤਮ ਰੂਪ ਦੇਣ ਦੀ ਮੁਖ ਜਿੰਮੇੰਵਾਰੀ ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਵੱਲੋਂ ਨਿਭਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਯੂਥ ਫੈਸਟੀਵਲਾਂ ਵਿਚ ਇਹਨਾਂ ਕਲਾਵਾਂ ਦੀ ਜਜਮੈਂਟ ਲਈ ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਦੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਟੀਮ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਦੀ ਇਹਨਾਂ ਵੰਨ ਸਵੰਨੀਆਂ ਲੋਕ ਕਲਾਵਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸੂਝ ਸਮਝ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਮਜਾਲ ਹੈ ਕੋਈ ਹੋਰ ਵਿਦਵਾਨ ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਕਦੇ ਚਣੌਤੀ ਦੇ ਸਕਿਆ ਹੋਵੈ। ਕਜਾਕ ਸਚਮੁੱਚ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦਾ ਸਮਰਾਟ ਪਾਰਖੀ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਣ ਰੱਖਦਾ ਹੈ
ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਨੇ ਗਲਪ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਜਿਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਵਿਲੱਖਣ ਕਾਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਲਗਭਗ ਉਸੇ ਪੱਧਰ ਦਾ
ਦਾ ਮੁੱਲਵਾਨ ਕਾਰਜ ਉਸ ਨੇ ਲੋਕਧਾਰਾ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਕੋਸ਼, ਲੋਕ ਪਰੰਪਰਾ ਅਤੇ ਕਬੀਲਾ ਸਭਿਆਚਾਰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਦਿ ਵਾਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ: ਲੋਕ ਮੇਲੇ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰ, ਲੋਕ ਧਰਮ ਅਤੇ ਕਬੀਲਾ ਸਭਿਆਚਾਰ, ਸਿਕਲੀਗਰ ਕਬੀਲੇ ਦਾ ਸਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਗਾਡੀ ਲੁਹਾਰ ਕਬੀਲੇ ਦਾ ਸਭਿਆਚਾਰ, ਵਰਗੀਆਂ ਮੁਲਵਾਨ ਰਚਨਾਵਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਵਿਚ ਸੰਦੇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਕਬੀਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਉਸ
ਦਾ ਖੋਜ ਕਾਰਜ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀ ਪੰਜਾਬ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਅਤੇ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਲੇਖਕ ਸੰਘ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਯਤਨਾਂ ਨਾਲ ਇਕ ਸਮਾਗਮ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਦੇ ਰਚਨਾ ਸੰਸਾਰ ਬਾਰੇ ਇਕ ਰੋਜਾ ਸੈਮੀਨਾਰ ਨੁਮਾ ਗੋਸ਼ਟੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਅਯੋਜਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇਹ ਸਮਾਗਮ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ ਪੰਜਾਬ, ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਹਾਲ ਵਿਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।, ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸ਼ੈਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਡਾ,ਸੁਰਜੀਤ ਲੀ, ਡਾ, ਧਨਵੰਤ ਕੌਰ, ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਾਇਰ ਸੁਖਿੰਦਰ ਕੰਬੋਜ, ਪ੍ਰੇਮ ਗੋਰਖੀ ਅਤੇ ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਵਰਗੇ ਅਨੇਕਾਂ ਵਿਦਵਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਦੌਰਾਨ ਵਿਦਵਾਨ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਜਾਕ ਦੇ ਪਹਾੜੀ ਕਬੀਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਕੀਤੇ ਕੰਮ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਦੇਵਿੰਦਰ ਸਤਿਆਰਥੀ ਦੀ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਦਾ ਪੈਰੋਕਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਉਘੇ ਲੋਕਧਾਰਾਈ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਦੇ ਪਦ ਚਿੰਨ੍ਹ ਉਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲਾ ਅਜਿਹਾ
ਖੋਜ ਕਾਰ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਦੂਰ ਦੁਰਾਡੇ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਪੁਖਤਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਜਿਸ ਕਿਸਮ ਦੇ
ਕਬੀਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਉਸਨੇ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ,, ਉਹ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਦੇ ਪਹਾੜੀ ਕਬੀਲੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਕਬੀਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਜਿਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਤੱਥ ਕਜਾਕ ਨੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਂਦੇ
ਹਨ, ਉਹ ਕਜਾਕ ਦੀ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੈ। ਕਜਾਕ ਅਨੁਸਾਰ ਤਿਬਤ ਸੀਮਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਜਾਡ ਗੰਗਾ ਦੇ ਸਰੋਤ ਸਥਾਨ ਤੇ ਵਸਿਆ ਇਕ ਕਬੀਲਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਜਾਡ ਕਬੀਲਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਾਡ ਕਬੀਲੇ ਦੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਇਸ, ਕਬੀਲੇ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਮਨਾਈਆਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਰੌਚਕ ਵੇਰਵੇ ਕਜਾਕ ਵੱਲੋ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਹਰਕੀਦੂਨ ਅਤੇ ਨੈਨੀਤਾਲ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਵੱਸਦਾ ਜੌਨਸਰੀ ਕਬੀਲਾ ਹੈ । ਹਰਕੀਦੂਨ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਕੌਰਵ ਨਰੇਸ਼ ਦੁਰਯੋਧਨ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਜਿਥੇ ਬਹੁ_ਪਤਨੀ ਪਰਥਾ ਪ੍ਰਚੱਲਿਤ ਹੈ । ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵ ਮਾਲਾ ਵਿਚ ਖਲਨਾਇਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ , ਦੁਰਯੋਧਨ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਅੰਦਰ ਕੁਲ ਦੇਵਤਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪਰਵਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਉਤਰਾਂਚਲ ਦੇ ਗੜਵਾਲ ਇਲਾਕੇ ਅੰਦਰ ਦੁਰਯੋਧਨ ਨੂੰ ਸਮਸੂ ਦੇਵਤਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪੂਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,। ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਅੰਦਰ ਸਮਸੂ ਦੇਵਤਾ ਦੇ ਬਕਾਇਦਾ ਮੰਦਰ ਬਣੇ ਹੋਏ,ਹਨ। ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਨੇ ਇਨਾਂ ਕਬੀਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਪੂਰਵਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪਰਦਾਨ ਕਰਕੇ ਸਚਮੁੱਚ ਸਲਾਹੁਣਯੋਗ ਕਾਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ । , , ਕਜਾਕ ਦੀ ਖੋਜ ਅਨੁਸਾਰ ਡੇਹਰਾਦੂਨ ਨੇੜੇ ਜੌਨਸਰ ਬਾਬਰ ਪਾਂਡਵਾ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਬਹੁ ਪਤੀ ਪਰਥਾ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ । ਜੌਨਸਰ ਕਬੀਲਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪਾਂਡਵਾਂ ਦੀ ਵੰਸ਼ ਮੰਨਦਾ ਹੈ।, ਇਹ ਕਬੀਲਾ ਕੁੰਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕੁਲ ਦੇਵੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪੂਜਦਾ ਹੈ । ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਮਾੜੀਆ ਕਬੀਲੇ ਦੇ ਲੋਕ ਹਿਮਾਂਚਲ,ਤਰਾਈ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਸੀਮਾਂ ਵਰਤੀ ਇਲਾਕੇ ਬਸਤਰ ਵਿਚ ਵੱਸੇ ਹੋਏ ਹਨ । ਮਾੜੀਆ ਕਬੀਲੇ ਦੇ ਲੋਕ ਦੋ ਤਰਾਂ ਦੇ ਹਨ,: ਇਕ ਨੂੰ ਦੰਡਾਮੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ
ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਅਬੂੜ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾੜੀਆ ਕਬੀਲੇ ਦੇ ਮਰਦ ਰਿਸ਼ਟ ਪੁਸ਼ਟ ਚਪਟੀ ਨਕ ਖੁਰਦਰੇ ਪਿੰਡੇ ਔਸਤਨ ਕਦ ਲਾਖੇ ਰੰਗ ਅਤੇ ਮਾਰ ਖੋਰੀ ਬਿਰਤੀ ਦੇ ਧਾਰਨੀ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਬੀਲਿਆਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਦੀਆਂ ਅਨੋਖੀਆਂ ਰਵਾਇਤਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਇਬਾਨ ਕਬੀਲੇ ਦੀ ਮੁਟਿਆਰ ਉਸ ਗਭਰੂ ਨੂੰ ਵਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਚੁਣਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਗਲੇ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਮਨੁੱਖੀ ਖੋਪੜੀਆਂ ਦੀ ਮਾਲਾ ਪਹਿਨੀ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਮਨੁੱਖ ਵੀ ਉਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਵਡੇਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਿਰਪਾਲ ਕਜਾਕ ਨੇ ਇਹ ਅਨੋਖੀ, ਮੌਲਿਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਜੋਖਮ ਵਿਚ ਪਾ ਕੇ ਪਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ । ਇਹ ਵੀ ਸੁਣਨ ਵਿਚ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕਬੀਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਦਾ ਜਨੂੰਨ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਹ ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਬੀਲੇ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਨਾ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸਾਰ ,ਨਾ ਖਾਣ ਪੀਣ ਦੀ ਸਾਂਝ, ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਜਾਣ ਪਛਾਣ, ਫੇਰ ਵੀ ਕਜਾਕ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜ ਦੀ ਧੁਨੀ ਵਿਚ ਮਸਤ ਆਪਣੇ ਖੋਜ ਕਾਰਜ ਵਿਚ ਰੁਝਿਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਅਵੱਲੇ ਰਾਹਾਂ ਦੇ ਅਨੋਖੇ ਰਾਹ ਗੀਰ ਬਾਰੇ ਮੇਰੇ ਵਰਗਾ ਸਾਧਾਰਨ ਬੰਦਾ ਭਲਾਂ ਕੀ ਲਿਖ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਸਹਿਤ ।
ਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੋਸ਼ੀ ਬਠਿੰਡਾ, ਅਸਟਰੇਲੀਆ ।

16/10/2025

ਸੁਨਾਮ ਚ, ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣੇ ਕੂੜੇ ਦੇ ਢੇਰ

** ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਖਿਲਵਾੜ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ -- ਦਾਮਨ ਬਾਜਵਾ

** ਕਿਹਾ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਨਾ ਹੋਇਆ ਸੁਧਾਰ , ਤਾਂ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਾਂਗੇ ਸਫਾਈ ਮੁਹਿੰਮ

ਫੋਟੋ ਕੈਪਸਨ** ਭਾਜਪਾ ਆਗੂ ਦਾਮਨ ਬਾਜਵਾ ਕੂੜੇ ਦਾ ਡੰਪ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹੋਏ।

ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਚੌਹਾਨ,

ਸੁਨਾਮ -- ਭਾਜਪਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸੰਗਰੂਰ -2 ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦਾਮਨ ਬਾਜਵਾ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਲਾਈਵ ਹੋਕੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਗੰਦਗੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਉਦਾਸੀਨਤਾ ਦੀ ਤਿੱਖੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੁਨਾਮ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ ਵਿੱਚ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਫੈਲੀ ਗੰਦਗੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੀਤਾਸਰ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕੂੜਾ ਡੰਪ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਹੁਣ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਗੰਭੀਰ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੁਨਾਮ ਦੇ ਵਸ਼ਿੰਦੇ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਚਿਕਨ ਗੁਨੀਆ ਵਰਗੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਾਈ ਰੱਖਣੀ ਬੇਹੱਦ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਦਾਮਨ ਬਾਜਵਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੇ ਕੂੜੇ ਦੇ ਡੰਪ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਦੇ ਹਨ ਸਗੋਂ ਡੇਂਗੂ, ਮਲੇਰੀਆ ਅਤੇ ਚਿਕਨ ਗੁਨੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸੱਦਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਯਾਦ ਦਿਵਾਇਆ ਕਿ ਪਿਛਲੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ 2017 ਤੋਂ 2022 ਤੱਕ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਭਾਜਪਾ ਵਰਕਰਾਂ ਨੇ ਸ਼ਿਵ ਨਿਕੇਤਨ ਮੇਨ ਚੌਕ, ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ, ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਮੁੰਡਿਆਂ ਵਾਲਾ, ਸੱਚਖੰਡ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ, ਜਾਖਲ ਰੋਡ, ਸਬਜ਼ੀ ਮੰਡੀ ਸਾਈਲੋ ਗੋਦਾਮ, ਆਈਟੀਆਈ ਚੌਕ ਅਤੇ ਪੀਰ ਬੰਨਾ ਬਨੋਈ ਰੋਡ ਵਰਗੇ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਕੂੜੇ ਦੇ ਵੱਡੇ ਢੇਰਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਭਾਜਪਾ ਆਗੂ ਦਾਮਨ ਬਾਜਵਾ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਕਿ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਦੇ ਚੱਲਦਿਆਂ ਸ਼ਹਿਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਕੂੜੇ ਦੇ ਢੇਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸ਼ਹੀਦ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਤੇ ਲੱਗੇ ਸਾਰੇ ਕੂੜੇ ਦੇ ਡੰਪਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਨਾ ਕਰਕੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਸਥਾਈ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਲੱਭਿਆ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਭਾਜਪਾ ਵਰਕਰ "ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਖੁਦ ਸਫਾਈ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਗੇ।" ਬਾਜਵਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਜਨਤਾ ਹੁਣ ਗੰਦਗੀ, ਬਦਬੂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਭਾਰ ਨਹੀਂ ਝੱਲੇਗੀ। ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਜਨਤਾ ਖੁਦ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰੇਗੀ।"

13/10/2025

- संकट के दौर में क्या ख़ास दिनों को सादगी से नहीं मनाया जा सकता ?
- बड़े आयोजनों पर लाखों खर्च कर क्या साबित कर रही हैं संस्थाएं ?

मुख्यमंत्री भगवंत मान के गृह जिला संगरूर में कई समाज सेवी संस्थाएं ख़ास दिनों पर जश्न मना रही हैं । जबकि मुख्यमंत्री भगवंत मान, बाढ़ पीड़ितों की मदद के लिए आगे आने की गुहार लगा रहे हैं । मुख्यमंत्री, बाढ़ पीड़ितों की सहायता के लिए गंभीर हैं और उन्होंने एक विशेष राहत कोष का आग़ाज़ किया है । लेकिन कुछ संस्थाएं अपने निजी मनोरंजन तक सीमित हैं । धन और संसाधन की इस कदर बर्बादी पर लगातार सवाल उठ रहे हैं । हालाँकि जिले की कई संस्थाएं, मुख्यमंत्री की ओर से बनाए कोष में दान दे रही हैं ।

11/10/2025

10/10/2025

सुनाम में दिखा चाँद……

08/10/2025

ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਨੇ ਸਾਬਕਾ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀ

ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ਵਾਦੀ ਅਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਸਨ ਢੀਂਡਸਾ

ਸੁਨਾਮ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ (ਸੁਸ਼ੀਲ ਕਾਂਸਲ)।

ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਨੇ ਸਾਬਕਾ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਦਿੱਗਜ ਅਕਾਲੀ ਆਗੂ ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ ਦੇ ਦੇਹਾਂਤ 'ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਦੁੱਖ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀ। 28 ਜੁਲਾਈ, 2025 ਨੂੰ ਸਦਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਢੀਂਡਸਾ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
- ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸਕੱਤਰੇਤ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ ਨੂੰ ਭੇਜੇ ਗਏ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਇੱਕ ਅੰਸ਼ ਸਵਰਗੀ ਢੀਂਡਸਾ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਭੇਟ ਕਰਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਅੰਸ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਕਾਪੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇ, ਰਸੀਦ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖੇ ਅਤੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸਕੱਤਰੇਤ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਸੂਚਿਤ ਕਰੇ।
- ਅੰਡਰ ਸੈਕਟਰੀ ਰਵਿੰਦਰ ਨਾਥ ਦੂਬੇ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਸਰਦਾਰ ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ਵਾਦੀ ਅਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਛੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਜਨਤਕ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਟੀਚਾ ਬਣਾਇਆ।
- ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਰਪੰਚ ਵਜੋਂ ਆਪਣਾ ਜਨਤਕ ਜੀਵਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਢੀਂਡਸਾ ਨੇ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਯਾਤਰਾ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ, ਸਾਦਗੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਹਰ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜਨਤਕ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ।
- ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਦਾਰ ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ ਵਰਗੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਅਤੇ ਸਾਦਗੀ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਬਣੇ ਰਹਿਣਗੇ।