20/09/2025
Google ကနေ ထပ်မံ မိတ်ဆက်လိုက်တဲ့ Vault Gemma (private LLM)
________
Google မှ မိတ်ဆက်လိုက်တဲ့ VaultGemma ဆိုတာကတော့ အချက်အလက် လုံခြုံရေးကို အထူးအလေးထား တည်ဆောက်ထားတဲ့ Language Model (LLM) တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ အဓိက အားသာချက်ကတော့ **Differential Privacy (DP)လို့ခေါ်တဲ့ နည်းပညာကို အခြေခံပြီး တည်ဆောက်ထားတာပါပဲ။
**VaultGemma ဆိုတာဘာလဲ?**
Google ရဲ့ Gemma မော်ဒယ်မျိုးဆက်ထဲက နောက်ဆုံးထွက် AI မော်ဒယ်တစ်ခုပါ။ သူ့ကို တည်ဆောက်ကတည်းက အချက်အလက်တွေရဲ့ လုံခြုံရေးနဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အချက်အလက် မပေါက်ကြားစေဖို့ကို သင်္ချာနည်းကျ အာမခံချက်ပေးနိုင်တဲ့ Differential Privacy (DP) နည်းပညာနဲ့ တည်ဆောက်ထားပါတယ်။
**ဘာကြောင့် အရေးကြီးတာလဲ?**
သာမန် AI မော်ဒယ်တွေဟာ သူတို့ကို သင်ကြားပေးထားတဲ့ အချက်အလက် (training data) တွေကို မှတ်ထားတတ်တဲ့အတွက် တစ်ခါတစ်ရံမှာ ထိလွယ်ရှလွယ်တဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အချက်အလက်တွေ ပြန်ပြီး ပေါက်ကြားနိုင်တဲ့ အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။
VaultGemma ကတော့ အဲ့ဒီအန္တရာယ်ကို ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ AI ကို သင်ကြားနေစဉ်မှာပဲ အချက်အလက်တွေကို မူရင်းအတိုင်း မဟုတ်ဘဲ အနည်းငယ် ပြောင်းလဲပြီး (noise ထည့်ပြီး) သင်ကြားတာကြောင့် ဘယ်သူ့ရဲ့ အချက်အလက်ကို သုံးပြီး သင်ကြားခဲ့တယ်ဆိုတာကို ပြန်လည်ခြေရာခံဖို့ မဖြစ်နိုင်သလောက် ခက်ခဲသွားစေပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ မှတ်တမ်းတွေ၊ ဘဏ္ဍာရေး အချက်အလက်တွေလို အရေးကြီးတဲ့ အချက်အလက်တွေနဲ့ AI ကို သင်ကြားရာမှာ အလွန်အသုံးဝင်ပါတယ်။
**အနှစ်ချုပ်**
VaultGemma ဟာ AI ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ကို ထိန်းသိမ်းထားရင်း တစ်ဖက်မှာလည်း အသုံးပြုသူရဲ့ အချက်အလက် လုံခြုံရေးကို အပြည့်အဝ အာမခံချက်ပေးနိုင်တဲ့ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း AI မော်ဒယ်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ AI နည်းပညာကို ပိုမိုယုံကြည်စွာနဲ့ လုံခြုံစွာ အသုံးချနိုင်ဖို့ အရေးကြီးတဲ့ ခြေလှမ်းတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
Amer Sinha, Software Engineer, and Ryan McKenna, Research Scientist, Google Research
September 12, 2025