Chakriya

12/12/2025

Thai airstrike range widens to 90km by December 12, up from 30km on December 9

Read & listen story: https://kiripo.st/Qrz5iz

Read & listen to Live: Border Clashes Reignite https://kiripo.st/A52D7b

12/12/2025

12/12/2025

ទស្សនៈវិភាគរបស់លោក ហ្សង់ ហ្វ្រង់ស្វ័រតាន់៖ «កម្ពុជាគួរយល់ដឹង...» អំពីឫសគល់នៃជម្លោះព្រំដែនដ៏រ៉ាំរ៉ៃ និងជំហរដែលខ្មែរត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់

(ភ្នំពេញ)៖ ជុំវិញស្ថានការណ៍ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ឯកឧត្តម ហ្សង់ ហ្វ្រង់ស្វ័រតាន់ (Jean-François Tain) រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទទួលបន្ទុកកិច្ចការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ បានលើកឡើងនូវទស្សនៈវិភាគដ៏សំខាន់មួយ ដើម្បីដាស់តឿន និងផ្តល់ជាពុទ្ធិដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរឱ្យបានយល់ដឹងច្បាស់ពីប្រវត្តិសាស្ត្រ និងយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់អនាគត។

ខាងក្រោមនេះ គឺជាខ្លឹមសារសំខាន់ៗដែលកម្ពុជាគួរយល់ដឹង៖
១. ជម្លោះព្រំដែនជាមួប្រទេសខាងលិច ជាជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ

ដោយហេតុតែវាកើតឡើងឥតល្ហែតាំងពីឆ្នាំ១៩៥៣មក, ជម្លោះព្រំដែនជាមួយប្រទេសខាងលិចយើងនេះ គឺជាបញ្ហាមួយដ៏រ៉ាំរ៉ៃ។ ម្ល៉ោះហើយ រាល់ដំណោះស្រាយ (មិនថានៅឆ្នាំ១៩៦២, ឆ្នាំ២០១៣, ឬក៏នៅឆ្នាំ២០២៥នេះ បើសិនជាសម្រេចបាន) គឺគ្រាន់តែជាការត្រូវរ៉ូវគ្នាមួយដែលមានលក្ខណៈបណ្តោះអាសន្ន សម្រាប់រយៈកាលខ្លី ឬរយៈកាលមធ្យមតែប៉ុណ្ណោះ។ យើងមិនគួរសង្ឃឹមពេកទេថា នឹងមានសន្តិភាពយូរអង្វែងនិងជាស្ថាពរនោះ។

២. ហេតុអ្វីបានជាខាងលិច មិនចប់មិនហើយ?
មានមូលហេតុសំខាន់ៗចំនួនពីរដែលធ្វើឱ្យបញ្ហានេះនៅតែបន្ត៖
• ទី១៖ អ្នកជិតខាងមួយនេះ បានបង្រៀនប្រជាជនគេជាច្រើនជំនាន់កន្លងមកហើយ ឱ្យស្រណោះសោកស្តាយសម័យកាលមុនអនុសញ្ញាឆ្នាំ១៩០៤ និងសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ១៩០៧ រវាងគេនិងបារាំង (ដែលកាលណោះជាអាណាព្យាបាលនៃកម្ពុជាយើង)។
• ទី២៖ អស្ថិរភាពនយោបាយដែលសឹងតែជាអចិន្ត្រៃយ៍របស់គេ (ពិសេសតាំងពីឆ្នាំ២០០១មក) បានជំរុញឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំឱកាសនិយមមួយចំនួនរបស់គេ ទាំងស៊ីវិល និងយោធា ធ្វើការផ្ទេររឿងរ៉ាវជម្លោះផ្ទៃក្នុង មកជាបញ្ហាព្រំដែន។ គោលដៅគឺដើម្បីសាកល្បងនាំមកវិញនូវស្ថិរភាពជាតិ និងពង្រឹងឯកភាពជាតិរបស់គេឡើងវិញ តាមរយៈការបង្វែរកំហឹងប្រជាជនគេមកលើយើង ដោយចង្អុលមុខ និងចោទយើងផ្តេសផ្តាសថា «បាននិងកំពុងបន្តឈ្លានពានទឹកដីគេ»។ ហេតុនេះហើយបានជា ពីរដ្ឋាភិបាលមួយទៅរដ្ឋាភិបាលមួយទៀត គេទទួលស្គាល់រួចហើយ បែរជាកិកកុកមិនព្រមទទួលស្គាល់វិញនូវ សន្ធិសញ្ញា, សេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ, ផែនទីផ្លូវការ, និងកិច្ចព្រមព្រៀងផ្សេងៗ។

៣. ជំហរ និងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់កម្ពុជា
នៅចំពោះមុខបញ្ហាតជំនាន់នេះ កម្ពុជាយើង និងខ្មែរយើង ត្រូវមានជំហរច្បាស់ និងត្រូវចេះប្តេជ្ញាចិត្តច្បាស់។

ក. ជំហរច្បាស់ គឺត្រូវយល់ដឹងថា៖
• ពលិកម្ម ក្តីក្លាហាន និងភាពធន់របស់កងទ័ពយើងនៅសមរភូមិមុខ ត្រូវតែជំរុញជនរួមជាតិយើងនៅខាងក្រោយ ឱ្យចេះនិងចង់ពង្រឹងឯកភាពជាតិឱ្យរឹងរឹតតែមាំនិងខ្លាំង។
• សន្តិសុខនៃកងទ័ពនៅខាងមុខ ជាសន្តិសុខរបស់ប្រជាជាតិយើងទាំងមូល។ ការលាក់ការណ៍ ឬមិនត្រូវផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានសម្ងាត់ ដើម្បីរក្សាការពារប្រយោជន៍ជាតិទាំងមូល គឺជាការចាំបាច់។
• «ចាញ់-ឈ្នះ» មិនមែនជាដំណោះស្រាយទេ ហើយ «ឈ្នះ-ឈ្នះ» (ដោយឱ្យតម្លៃដល់កិច្ចចរចានិងចៀសវាងសង្គ្រាម) មិនមែនជាយុទ្ធសាស្ត្រកំសាកឡើយ តែជាភាពចាស់ទុំ និងប្រកបដោយចក្ខុវិស័យវែងឆ្ងាយ។

ខ. ការប្តេជ្ញាចិត្តច្បាស់ គឺត្រូវយល់ដឹងថា៖
•ត្រូវបណ្តុះបណ្តាល និងអភិវឌ្ឍស្មារតីស្នេហាជាតិ ហើយទន្ទឹមនឹងនេះ ត្រូវច្រានចោល «ជាតិនិយមជ្រុល» ដែលជាមនោគមន៍វិជ្ជាប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់។ នេះជាការចាំបាច់បំផុត ពីអំណើះតទៅ។

•ទាំងថ្នាក់ដឹកនាំ ទាំងពលរដ្ឋ (ពិសេសយុវជននិងយុវនារី) ត្រូវបន្តប្រឹងប្រែងអភិវឌ្ឍខ្លួន (ពិសេសពេលសុខសាន្តត្រាន) និងអភិវឌ្ឍកម្ពុជា ឱ្យក្លាយជាប្រទេស និងប្រជាជនខ្លាំងពូកែ ដើម្បីទប់ទល់នឹងការប្រមាថ ការជាន់ឈ្លី និងការឈ្លានពាន ដែលនឹងនៅតែបន្តកើតឡើង មិនយូរមិនឆាប់ ក្នុងអនាគតកាលជិតឬឆ្ងាយ៕

ដោយ លោក -François Tain
ផ្សាយបន្តពីក្រុមការងារ The Khmer Today
សូមចុច Follow ដើម្បីទទួលបានចំណេះដឹង និងព័ត៌មានច្បាស់ ទុកចិត្តបាន