23/08/2025
សម្រាប់ស្រទាប់ base course នៃការសាងសង់ផ្លូវ តម្លៃ CBR (California Bearing Ratio) និង PI (Plasticity Index) មានសារៈសំខាន់ខ្លាំង ព្រោះស្រទាប់នេះគឺជាស្រទាប់សំខាន់ដែលទទួលបន្ទុកផ្ទាល់ពីស្រទាប់ pavement និងបញ្ជូនទៅស្រទាប់ subbase និង subgrade។ ស្រទាប់ base course ត្រូវបានផលិតពីសម្ភារៈដែលមានគុណភាពខ្ពស់ ដូចជាថ្មបាក់ (crushed stone) ឬគ្រួសល្អ (well-graded gravel)។ ខាងក្រោមនេះជាការណែនាំអំពីតម្លៃ CBR និង PI ដែលសមស្របសម្រាប់ស្រទាប់ base course៖
# # # 1. CBR (California Bearing Ratio)
CBR នៃស្រទាប់ base course ត្រូវតែខ្ពស់ជាងស្រទាប់ subbase និង subgrade ដើម្បីផ្តល់នូវគ្រឹះរឹងមាំ និងទ្រទ្រង់បន្ទុកចរាចរណ៍បានល្អ។
- តម្លៃ CBR ដែលគួរប្រើ:
- សម្រាប់ផ្លូវធំៗ (ឧ. ផ្លូវជាតិ ឬផ្លូវល្បឿនលឿន) ស្រទាប់ base course គួរមាន CBR យ៉ាងតិច 80% ឬខ្ពស់ជាងនេះ (ជាទូទៅ 80-100%) ដើម្បីធានាស្ថេរភាព និងភាពធន់។
- សម្រាប់ផ្លូវតូច ឬផ្លូវជនបទ ដែលមានចរាចរណ៍ស្រាល តម្លៃ CBR អាចស្ថិតនៅក្នុងចន្លោះ 50-80%។
- សម្ភារៈដែលប្រើសម្រាប់ base course ជាទូទៅជាថ្មកិន (crushed stone) ឬគ្រួសល្អ (well-graded gravel) ដែលមាន CBR ខ្ពស់ និង gradation ល្អ។
- ប្រសិនបើ CBR មិនគ្រប់គ្រាន់ ត្រូវជ្រើសរើសសម្ភារៈដែលមានគុណភាពខ្ពស់ជាង ឬប្រើវិធីសាស្ត្រព្យាបាល (stabilization) ដូចជាការបន្ថែមស៊ីម៉ងត៍ (cement-treated base) ឬ bitumen។
- ការពិចារណា:
- CBR ត្រូវបានវាស់វែងតាមរយៈការធ្វើតេស្តនៅមន្ទីរពិសោធន៍ (ASTM D1883)។
- សម្ភារៈ base course ត្រូវបានបង្ហាប់ឱ្យសម្រេច 98-100% នៃកម្រិតបង្ហាប់អតិបរមា (Maximum Dry Density, MDD) ដើម្បីធានាបាននូវតម្លៃ CBR ខ្ពស់។
- សម្ភារៈត្រូវមានgradation ល្អ (well-graded) ដើម្បីធានាការចែកចាយបន្ទុកបានស្មើគ្នា។
# # # 2. PI (Plasticity Index)
PI នៃសម្ភារៈ base course គួរតែទាបបំផុត ឬគ្មានភាពប្លាស្ទិក (non-plastic) ដើម្បីធានាថាសម្ភារៈមានស្ថេរភាព និងមិនងាយហើម ឬបង្រួម។
- តម្លៃ PI ដែលគួរប្រើ:
- សម្ភារៈ base course គួរមាន PI < 6 ឬល្អបំផុតជាសម្ភារៈ non-plastic (PI ≈ 0)។
- សម្ភារៈដែលគេប្រើជាទូទៅសម្រាប់ base course ដូចជាថ្មកិន (crushed stone) ឬគ្រួសល្អ ជាធម្មតាមាន PI ទាបឬគ្មានភាពប្លាស្ទិក ដែលធ្វើឱ្យវាស័ក្តិសមសម្រាប់ការប្រើប្រាស់។
- ប្រសិនបើសម្ភារៈមាន PI ខ្ពស់ (ឧ. > 6) វាមិនស័ក្តិសមសម្រាប់ base course ទេ ព្រោះអាចនឹងហើម ឬបង្រួម ដែលប៉ះពាល់ដល់ភាពធន់នៃផ្លូវ។
- ការពិចារណា:
- PI ត្រូវបានវាស់វែងតាមរយៈការធ្វើតេស្ត Atterberg Limits (ASTM D4318)។
- សម្ភារៈ base course គួរតែជា granular material ដែលមានភាពប្លាស្ទិកទាប ឬគ្មានភាពប្លាស្ទិក ដើម្បីធានាស្ថេរភាព។
# # # 3. ការជ្រើសរើសល្អបំផុត
- CBR: សម្រាប់ base course គួរតែមាន CBR 80-100% សម្រាប់ផ្លូវធំ និង 50-80% សម្រាប់ផ្លូវតូច។ សម្ភារៈដូចជាថ្មកិន ឬគ្រួសល្អជាជម្រើសដ៏ល្អ។
- PI: គួរតែជ្រើសរើសសម្ភារៈដែលមាន PI < 6 ឬល្អបំផុត non-plastic (PI ≈ 0)។ ថ្មបាក់ ឬសម្ភារៈ granular ដែលមាន gradation ល្អគឺស័ក្តិសមបំផុត។
# # # 4. អនុសាសន៍បន្ថែម
- ការធ្វើតេស្ត: ត្រូវធ្វើការធ្វើតេស្ត CBR និង PI នៅមន្ទីរពិសោធន៍ ឬនៅទីតាំងសាងសង់ ដើម្បីបញ្ជាក់ថាសម្ភារៈបំពេញតាមតម្រូវការបច្ចេកទេស។
- បទដ្ឋាន: យោងតាម AASHTO M 147 ឬ Cambodia Road Design Standard ដើម្បីកំណត់តម្លៃ CBR និង PI ឱ្យត្រឹមត្រូវ។
- សម្ភារៈ: សម្ភារៈ base course គួរតែជាថ្មកិន (crushed stone) ឬគ្រួសល្អ (well-graded gravel) ដែលមាន gradation សមស្រប (ឧ. តាម AASHTO T 27) និងគ្មានសារធាតុសរីរាង្គ។
- ការព្យាបាល: ប្រសិនបើចង់បង្កើនភាពរឹងមាំ អាចប្រើcement-treated base (CTB) ឬbitumen-treated base ដើម្បីបង្កើន CBR និងកាត់បន្ថយភាពប្លាស្ទិក។
- ការបង្ហាប់: ត្រូវបង្ហាប់ស្រទាប់ base course ឱ្យសម្រេច 98-100% MDD ដើម្បីធានាកម្លាំងអតិបរមា។
- ការបង្ហូរទឹក: ត្រូវរៀបចំប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកឱ្យបានល្អ ដើម្បីការពារការជ្រាបទឹកចូល base course ដែលអាចធ្វើឱ្យ CBR ធ្លាក់ចុះ។
# # # 5. សេចក្តីសន្និដ្ឋាន
ជម្រើសល្អបំផុតសម្រាប់ស្រទាប់ base course គឺប្រើសម្ភារៈ granular ដូចជាថ្មបាក់ ឬគ្រួសល្អ ដែលមាន CBR 80-100% (ឬ 50-80% សម្រាប់ផ្លូវតូច) និង PI < 6 ឬnon-plastic។ សម្ភារៈត្រូវមាន gradation ល្អ និងត្រូវបានបង្ហាប់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ការធ្វើតេស្ត និងការគ្រប់គ្រងគុណភាពជាចំណុចសំខាន់ដើម្បីធានាភាពធន់នៃស្រទាប់ base course។