07/24/2025
ក្នុងពេលមានសង្គ្រាម ការប្រយុទ្ធមិនត្រឹមតែនៅលើដីប៉ុណ្ណោះទេ វាកំពុងកើតឡើងតាមអ៊ីនធឺណិតផងដែរ។ ព័ត៌មានក្លែងក្លាយ និងព័ត៌មានមិនពិតបានរីករាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័ស ដោយព្យាយាមជះឥទ្ធិពលលើអ្វីដែលយើងជឿ និងរបៀបដែលយើងមានអារម្មណ៍។ ប៉ុន្តែកុំបារម្ភ - យើងអាចរៀនពីរបៀបដើម្បីអាចកំណត់អត្តសញ្ញាណព័ត៌មានក្លែងក្លាយ អំឡុងពេលនៃភាពច្របូកច្របល់។
១. រៀនស្គាល់សត្រូវ
ព័ត៌មានក្លែងក្លាយជារឿយៗប្រើចំណងជើងដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ ដែលត្រូវបានរចនាឡើងដើម្បីធ្វើឱ្យយើងខឹងឬមានការភ័យខ្លាច។ វាអាចបន្ទាបបន្ថោកអ្នកដ៏ទៃ ឬបំផុសគំនិតស្នេហាជាតិ ដោយងងឹតងងុល។ សូមប្រយ័ត្នចំពោះប្រភពអនាមិក ហ៊ានចោទសួរពីប្រពភរូបភាព ឬវីដេអូដែល ខ្លះអាចជារូប ឬវិឌីអូចាស់ដែលទាញយកចេញពីបរិបទផ្សេងគ្នា ឬ បង្កើតរូបក្លែងក្លាយដោយ AI។
២. បង្កើតការការពាររបស់អ្នក — សូមគិតមុនពេលអ្នកចែករំលែកពត៍មានអ្វីមួយ
មុនពេលចុច "ចែករំលែក" សូមគិតជាមុន។ ព័ត៌មានមិនពិតមួយអាចរីករាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ សួរខ្លួនឯង៖ តើប្រភពនេះគួរឱ្យទុកចិត្តទេ? តើខ្ញុំបានឃើញរបាយការណ៍នេះនៅកន្លែងផ្សេងទេ? សូមពិនិត្យមើលសេចក្តីថ្លែងការរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការអន្តរជាតិធំៗដូចជា UN ឬកាកបាទក្រហម ឬបណ្តាញព័ត៌មានល្បីឈ្មោះដូចជា Reuters ឬ AP ជាដើម។
៣. ស្វែងរកការពិតជាមួយអ្នកជំនាញ
នៅពេលដែលមានការសង្ស័យ សូមចូលទៅកាន់គេហទំព័រពិនិត្យការពិតដូចជា Snopes ឬ PolitiFact—ពួកគេជាអ្នកជំនាញក្នុងការបំបាត់ពាក្យចចាមអារ៉ាម។ ដឹងពីភាពលំអៀងរបស់អ្នក; វាងាយស្រួលក្នុងការជឿនូវអ្វីដែលបញ្ជាក់ពីទស្សនៈរបស់អ្នក។ ជំរុញខ្លួនឯងដោយការស្វែងយល់ពីទស្សនៈផ្សេងៗដែលអាចទុកចិត្តបាន។
ក្នុងយុគសម័យឌីជីថលនេះ ការក្លាយជាពលរដ្ឋដែលមានទំនួលខុសត្រូវលើអ៊ីនធឺណិតគឺជាគន្លឹះសំខាន់។ តាមរយៈការគិតយ៉ាងម៉ត់ចត់ និងផ្ទៀងផ្ទាត់ការពិត អ្នកក្លាយជាអ្នកការពារប្រឆាំងនឹងព័ត៌មានមិនពិត។ ចងចាំ — នៅក្នុងការប្រយុទ្ធដើម្បីការពិត ការយល់ដឹងរបស់អ្នកគឺជាអាវុធដ៏អស្ចារ្យបំផុតរបស់អ្នក។
In times of war, the fight isn’t just on the ground — it’s happening online too. lFake news and false information spread quickly, trying to manipulate what we believe and how we fee. But don’t worry — you can learn to see through the chaos.
1. Learn to Recognize the Enemy
Fake news often uses sensational headlines designed to make you angry or scared. It might dehumanize others or stir up blind patriotism. Be cautious of anonymous sources, and question images or videos—some might be old, taken out of context, or even fake AI-generated deepfakes.
2. Build Your Defense — Think Before You Share
Before clicking "Share," pause. One false piece of information can spread widely. Ask yourself: Is this source trustworthy? Have I seen this reported elsewhere? Check with the government statements and major international organizations like the UN or Red Cross, or reputable news outlets like Reuters or AP.
3. Find the Facts with Experts
When in doubt, turn to fact-checking sites like Snopes or PolitiFact—they’re experts at debunking rumors. Be aware of your own biases; it’s easy to believe what confirms your views. Challenge yourself by exploring different, reliable perspectives.
In this digital age, being a responsible citizen online is key. By thinking critically and verifying facts, you become a defender against disinformation. Remember — in the fight for truth, your awareness is your greatest weapon.
