31/05/2025
ධාරා- 1 කොටස
සුළඟ මගේ කොණ්ඩය අවුස්සමින් කනට කොඳුරනවා වගේ මට දැනුණා. ඒ මගේ ගමේ සුළඟ. උණුසුම්, ඒත් හරිම නිදහස්. මම වැලි පාර දිගේ දුවගෙන ගියේ හිත පුරා සතුටක් පුරවගෙන. අවුරුදු ගාණකට පස්සෙත් ඒ දවස්වල මතකය මගේ හිතට එන්නේ පුදුමාකාර සැනසීමක් එක්ක. ඒ මගේ ජීවිතේ තිබුණු සුන්දරම කාල පරිච්ඡේදයක්. යුද්ධය තාම අපේ ගෙවල්වලට ඇවිත් තිබුණේ නැහැ. බෝම්බ සද්ද, වෙඩි හඬ අපිට නුහුරු නුපුරුදු දේවල්.
මට මතකයි මගේ පුංචි කාලේ මගේ අම්මා හැම වෙලාවකම කියනවා ධාරා කියන්නේ හරිම වාසනාවන්ත දරුවෙක් කියලා. සමහර විට ඒ ඇත්ත වෙන්න ඇති. මොකද මගේ ඇස්වල තිබුණු ඒ දීප්තිය, මගේ හිනාවට තිබුණු ඒ පිරිසිදුකම කාගේත් හිත පැහැරගන්නවා කියලා ගොඩක් අය කියලා තියෙනවා. දිගු කළු කෙස් කළඹක් මට උරුම වුණේ මගේ අම්මාගෙන්. ඒ වගේම මගේ නෙත්වල තිබුණු කරුණාවන්ත බැල්ම තාත්තාගෙන් ලැබුණා කියලා මම හිතනවා. මම කතා කරනකොට මගේ කටහඬේ තිබුණු ඒ මෘදු බව කාටත් හිත සැනසීමක් ගෙනාවා. මගේ නළල මැද තියෙන පොඩි තිලකය මගේ මුහුණට තවත් ලස්සනක් එකතු කළා. මම සාමාන්‍යයෙන් සාරි තමයි ඇන්දේ. ඒත් සෙල්ලම් කරන්න යන වෙලාවට පහසු ඇඳුම් ඇන්දා.
අපේ ගෙවල් තිබුණේ පුංචි ගම්මානයක. වටේටම කොළ පාට කුඹුරු යායවල්. දුරින් පේන නිල් පාට කඳු පේළිය හරිම ලස්සනයි. මට මතකයි, හැම සවසකම මමයි මගේ යාළුවොයි කුඹුරු පාර දිගේ දුව පැනලා සෙල්ලම් කරනවා. සමහර වෙලාවට අපි කුඹුරු අයිනේ වාඩි වෙලා හවස් වෙනකල් කතා කර කර ඉන්නවා. ඒ දවස්වල අපේ ලෝකය ඒ පුංචි ගම්මානයට සීමා වුණා. ඒත් ඒ සීමාව ඇතුළේ අපිට නිදහසත් සතුටත් පිරිලා තිබුණා. මගේ යාළුවො හැමෝම මට හරිම ආදරෙයි. මොකද මම හැම වෙලාවකම උත්සාහ කළේ කාටවත් කරදරයක් නොවී හැමෝටම උදව් කරන්න. පුංචි කාලේ ඉඳන්ම මට අනුන්ගේ දුකට දැනෙන හදවතක් තිබුණා. කවුරුහරි අඬනවා දැක්කොත් මටත් දුක හිතුණා. ඒ වෙලාවට මම උත්සාහ කළේ එයාලව සනසන්න.
සතියකට සැරයක් අපි හැමෝම අපේ ගමේ කෝවිලට යනවා. ඒක අපේ සංස්කෘතියේ හරිම වැදගත් දෙයක්. මට මතකයි කෝවිලේ තියෙන ඒ සීනු නාදය, ඒ සුවඳ මගේ හිතට පුදුමාකාර සැනසීමක් ගෙනාවා. මම හැම වෙලාවකම දෙවියන්ට යාඥා කළේ හැමෝම සතුටින් ඉන්න ඕනේ කියලයි. අපේ ගමේ තිබුණු ඒ සහජීවනය මට හරිම වටිනවා. සිංහල අයත්, දෙමළ අයත් එකට හිටියේ කිසිම බේදයක් නැතුව. ඒ කාලේ ඒක පුදුම දෙයක් නෙමෙයි. ඒත් දැන් ඒ දවස් මතක් වෙනකොට හිතට දුකක් දැනෙනවා.
එක දවසක් මට හොඳට මතකයි. ඒ අපේ ගමේ කෝවිලේ තිබුණු පොඩි උත්සවයක් දවසෙ. හැම ගෙදරකින්ම රසම රස කෑම හැදුවා. වටේටම මල් වලින් සරසලා තිබුණා. අපි හැමෝම අලුත් ඇඳුම් ඇඳලා හිටියේ හරිම සතුටින්. මමයි මගේ හොඳම යාළුවා රාණි කුඩා නර්තනයක් පවා ඉදිරිපත් කළා. ඒ වෙලාවේ අපේ අම්මයි තාත්තයි අපි දිහා බලාගෙන හිටපු ආදරණීය බැල්ම මට කවදාවත් අමතක වෙන්නේ නැහැ. ඒ සතුට මගේ හදවතේ තවමත් රැඳිලා තියෙනවා. ඒ වගේම මම හැමෝටම හිනාවෙලා කතා කළා. මගේ හිනාවෙන්ම හැමෝගෙම දුක නැති කරන්න මට පුළුවන් කියලා මම විශ්වාස කළා. ඒ දවස්වල මගේ ලෝකය හරිම සරලයි. පාසල් ගියපු වෙලාවයි, යාළුවො එක්ක සෙල්ලම් කරපු වෙලාවයි, පවුලේ අයත් එක්ක හිටපු වෙලාවයි, කෝවිලට ගියපු වෙලාවයි තමයි මගේ ජීවිතේ ලොකුම සතුට වුණේ.
හදිසියේම අම්මාගේ කටහඬ මාව වර්තමානයට ඇදලා දැම්මා.
"ධාරා... ධාරා..."
මම ඇස් ඇරලා වටපිට බැලුවා. මම හිටියේ අපේ කොළඹ ගෙදර සාලෙ පුටුවක වාඩි වෙලා. ඒ මගේ අතීතයේ සුන්දර මතකයක්. ඒත් ඒ මතකය මගේ හිතට දුකකුත් ගෙනාවා. ඒ කාලේ කොච්චර සතුටින් හිටියද? දැන් ඒ හැමදේම වෙනස් වෙලා. යුද්ධය අපේ ගම්මානයටත් ඇවිත්, අපේ ජීවිත සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් කළා. ඒ වේදනාකාරී අතීතය මට කවදාවත් අමතක වෙන්නේ නැහැ. උතුරේ අපේ ගම අත්හැරලා දාලා කොළඹට එන්න අපිට සිද්ධ වුණා. ඒ ගම අතහැරලා එනකොට මගේ හිතට දැනුණු වේදනාව වචන වලින් කියන්න බැහැ. මගේ මතකයන් ඔක්කොම ඒ ගමේම නැවතිලා තියෙනවා වගේ මට දැනුණා.
අම්මා කුස්සියෙන් එළියට ආවා. ඇගේ මූණ ටිකක් කේන්තියෙන් වගේ.
"මොනවද ඔයා ඔය කල්පනා කරන්නේ මෙච්චර වෙලා? මම කී පාරක් ඔයාට කතා කළාද?"
"සොරි අම්මා. මම පොඩ්ඩක් අතීතය මතක් කර කර හිටියා." මම කිව්වා.
"අතීතය මතක් කරලා වැඩක් තියෙනවද ධාරා? දැන් තියෙන්නේ මේ මොහොත ගැන හිතන්න. අද ඔයාට අර ලොකු කඩේට ගිහින් එන්නත් තියෙනවනේ." අම්මා කිව්වා.
මට ඒ වැඩේ මතක් වුණා. ඇත්තටම මට ඒකට යන්න එච්චර කැමැත්තක් තිබුණේ නැහැ. ඒත් අම්මාගේ ඉල්ලීම නිසා මට යන්න වෙනවා.
"හරි අම්මා. මම යන්නම්." මම කිව්වා.
මම නැගිටලා කාමරයට ගිහින් සූදානම් වුණා. කණ්ණාඩියෙන් මගේ මූණ දිහා බැලුවා. අවුරුදු ගාණක් ගෙවිලා ගිහින්. ඒත් තාමත් මගේ ඇස්වල ඒ අතීතයේ සතුටේ සලකුණු පොඩ්ඩක් හරි ඉතුරු වෙලා ඇතිද? මටම හිතාගන්න බැහැ. ඒත් මම දන්නවා මගේ හිතේ කොහේ හරි ඒ කරුණාවන්තකම තාමත් තියෙනවා කියලා. කාලයත් එක්ක මගේ පෙනුම වෙනස් වෙලා ඇති. ඒත් මගේ හිතේ තියෙන ඒ පිරිසිදු හැඟීම් තාමත් එහෙමමයි. ඒ වගේම මගේ දෙමළ සංස්කෘතිය මට හැම වෙලාවකම ශක්තියක් වුණා. ඒක මගේ අනන්‍යතාවය.
පිටතට එනකොට හිරු එළිය ටිකක් සැරයි. කොළඹ නගරය හැමදාමත් කලබලකාරීයි. එක එක දිශාවට යන මිනිස්සු, වාහනවල සද්ද... මගේ ගමේ නිස්කලංක පරිසරය කොහෙද මේ කලබලය කොහෙද? මේ නගරයේ තනිකම මට සමහර වෙලාවට හරිම දරාගන්න අමාරුයි. ඒත් මම දන්නවා මට ශක්තිමත් වෙන්න ඕනේ කියලා. මගේ පවුලේ අය වෙනුවෙන්.
මම බස් නැවතුම්පොළට ගිහින් බස් එකක් එනකල් බලාගෙන හිටියා. මගේ හිත ආයෙත් අතීතයට ගියා. මේජර් අශෝක්ව මට මුලින්ම මුණගැහුණ දවස... ඒ දවස මගේ ජීවිතේ හැමදේම වෙනස් කරපු දවසක්. ඒත් ඒ ගැන හිතන්න තාම මගේ හිතට ලොකු බයක් දැනෙනවා. ඒ මතකයන් හරිම සංකීර්ණයි. සතුටුත් දුකත් එකට පැටලිලා වගේ. ඒත් ඒ වෙලාවේ මගේ හිතේ තිබුණේ අනුකම්පාව විතරයි. තුවාල වෙලා වේදනාවෙන් ඉන්න කෙනෙක්ට උදව් කරන්න ඕනේ කියන හැඟීම විතරයි. එයා සිංහලද දෙමළද කියලා හිතන්න මට වෙලාවක් තිබුණේ නැහැ. මනුස්සයෙක් විදියට එයාට උදව් කරන්න ඕනේ කියන හැඟීම විතරයි මගේ හිතේ තිබුණේ. ඒ තීරණය මගේ ජීවිතේ වෙනස්ම මාවතකට ගෙනියයි කියලා එදා මම හිතුවේවත් නැහැ.
බස් එක ආවා. මම හිමින්සැරේ බස් එකට නැග්ගා. ජනේලෙන් එළිය දිහා බලාගෙන මම ගමන පටන් ගත්තා. මගේ හිතේ අතීතයේ මිහිරි මතකයන් එක්ක වර්තමානයේ තනිකමයි බයයි දෙකම එකට දැනුණා. ඉදිරියට මොනවා වෙයිද කියලා මට කිසිම අදහසක් තිබුණේ නැහැ. ඒත් මම දන්නවා මොනවා වුණත් මගේ හිතේ තියෙන ඒ කරුණාවන්තකම මාව හැම වෙලාවකම නිවැරදි පාරට ගෙනියයි කියලා. ඒ වගේම මම විශ්වාස කරනවා කවදාහරි මේ දුක්බර කාලය ඉවර වෙලා ආයෙමත් මට සතුටින් ඉන්න පුළුවන් වෙයි කියලා.
මතු සම්බන්ධයි...
