Dr. OG

14/07/2025

#သန်ကျဆေး_သန်ချဆေးများကို_ညဘက်အိပ်ရာဝင်ခါနီးသောက်ရခြင်း၏ အဓိကအကြောင်းရင်း

၁။ သန်ကောင်များ၏ ညဘက်လှုပ်ရှားမှု (Parasite Activity)
- သန်ကောင်အများစု (အထူးသဖြင့် သားလောင်းသန် Pinworm, အူလမ်း ကြောင်းသန်များ) သည် ညဘက်တွင် စအိုဝအနီး သို့ ရွေ့လျားလေ့ရှိပါသည်။
- ညဘက်သောက်သည့်ဆေးသည် ဤအချိန်တွင် သန်ကောင်များနှင့် တိုက်ရိုက်ထိတွေ့နိုင်ခြေ ပိုများသဖြင့် ပိုမိုထိရောက်စေပါသည်။

၂။ အစာအိမ်ဗလာချိန်တွင် စုပ်ယူမှုပိုကောင်းခြင်း (Empty Stomach Absorption)**
- သန်ချဆေးအများစု (ဥပမာ - Al-ben-da-zo-le, Me-ben-da-zo-le) ကို အစာမစားမီ (သို့) အစာစားပြီး ၂ နာရီအကြာ တွင် သောက်ပါက ဆေး၏ ဇီဝအသုံးချနိုင်မှု (Bioavailability) ပိုမြင့်ပါသည်။
- ညဘက်သည် အစာစားပြီး ၃-၄ နာရီကြာ ဖြစ်တတ်သဖြင့် အစာအိမ်ဗလာနေပြီး ဆေးစုပ်ယူမှု အကောင်းဆုံးအချိန်ဖြစ်ပါသည်။

၃။ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးလျော့နည်းခြင်း (Reduced Side Effects)
- သန်ချဆေးများသည် ပျို့အန်ခြင်း၊ ဗိုက်အောင့်ခြင်း၊ မူးဝေခြင်းစသော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။
- ညဘက် အိပ်ရာဝင်ခါနီးသောက်ပါက ဤဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကို အိပ်ပျော်နေစဉ် ခံစားရမှုနည်းပြီး ပိုမိုသက်သာစေပါသည်။

၄။ သန်ဥများပြန်လည်ကူးစက်မှုကာကွယ်ခြင်း (Preventing Reinfection)
- Pinworm (သားလောင်းသန်) ကဲ့သို့သော သန်မျိုးစိတ်တွင် ညဘက် စအိုဝမှ ဥများအုခြင်း ဖြစ်တတ်ပါသည်။
- ညဘက်ဆေးသောက်ခြင်းဖြင့် ဥများအုမှုကို တားဆီးကာ ပြန်လည်ကူးစက်မှုကို ကာကွယ် နိုင်ပါသည်။

၅။ ဆေးညွှန်းအချိန်နှင့်ကိုက်ညီမှု (Dosing Schedule)
- ဆရာဝန်များက သန်ချဆေးကို ၂ ပတ်ခြား ၂ ကြိမ် (ဥပမာ - ပထမနေ့နှင့် ၁၄ ရက်မြောက်နေ့) သောက်ရန် ညွှန်ကြားလေ့ရှိပါသည်။
- ညဘက်သောက်ခြင်းဖြင့် ဆေးမေ့ခြင်းနည်းကာ ကုသမှုအပြည့်အဝရရှိစေပါသည်။

သတိပြုရန်အချက်များ:

1.. မိသားစုဝင်အားလုံးကို တစ်ပြိုင်နက်ကုသပါ - သန်ကူးစက်မှုကို ကာကွယ်ရန် အိမ်ထောင်စုဝင်အားလုံး ဆေးသောက်သင့်ပါသည်။
2. သန့်ရှင်းရေးဂရုစိုက်ပါ - အိပ်ရာခင်း၊ အတွင်းခံ၊ လက်များကို ဆေးကြောပါ။
3. ကလေးငယ်များအတွက် အန္တရာယ်ရှိ - ဆေးများကို ကလေးများလက်လှမ်းမမီသောနေရာတွင် သိမ်းဆည်းပါ။

ℹ️ အရေးကြီးသိမှတ်ဖွယ်:
- သန်ချဆေးအများစုသည် သန်ကောင်ကြီးများကိုသာ သေစေနိုင်ပြီး ဥများကို မဖျက်ဆီးနိုင်ပါ။
ထို့ကြောင့် ၂ ပတ်ခြား ၂ ကြိမ် သောက်ရန် လိုအပ်ခြင်းဖြစ်သည်။
- သားလောင်းသန် (Pinworm) ကုသရာတွင် အိမ်ထောင်စုဝင်အားလုံး တစ်ချိန်တည်း ဆေးသောက်ရန် အရေးကြီးပါသည်။

#ဒေါက်တာအိုဂျီ

13/07/2025

#ဆီးချိုရောဂါ (Diabetes_Mellitus-DM)

ဆီးချိုရောဂါ (Diabetes Mellitus) ကို သတ်မှတ်ဖို့ သွေးတွင်းသကြားဓာတ် (Blood Glucose Level) ကို အောက်ပါနည်း (3) မျိုးနဲ့ တိုင်းတာပြီး ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) နဲ့ အမေရိကန်ဆီးချိုအဖွဲ့ (ADA) ၏ သတ်မှတ်ချက်အရ အဖြေများအား အတည်ပြုပါသည်။

🔬 ဆီးချိုရောဂါ သတ်မှတ်ချက် (၃) နည်း:
(1) Fasting Blood Sugar - FBS
- အစာရှောင်ချိန်: ၈ နာရီအနည်းဆုံး (ညအိပ်ရာထ မစားရသေးခင်)

Normal: < 100 mg/dL (5.6 mmol/L)
Prediabetes (အစပျိုး): 100–125 mg/dL (5.6–6.9 mmol/L)
Diabetes (ဆီးချို): ≥ 126 mg/dL (7.0 mmol/L)

(2) OGTT (Oral Glucose Tolerance Test)
- အစာရှောင်ပြီး Glucose ရည် 75g သောက် → ၂ နာရီအကြာ တိုင်း

- lNormal: < 140 mg/dL (7.8 mmol/L)
- Prediabetes: 140–199 mg/dL (7.8–11.0 mmol/L)
- Diabetes: ≥ 200 mg/dL (11.1 mmol/L)

(3) HbA1c (ပျမ်းမျှ ၃ လအတွင်း သွေးချို)
- သွေးနီဥအတွင်းရှိ သကြားဓာတ်ပမာဏ (%)
- ဆီးချိုဖြစ်နိုင်ခြေ:
- Normal: < 5.7%
- Prediabetes: 5.7–6.4%
- Diabetes: ≥ 6.5%

2. Prediabetes:
- ဆီးချိုမဖြစ်သေးသော်လည်း အန္တရာယ်အဆင့်ဖြစ်ပြီး အစား အသောက် /လေ့ကျင့်ခန်း ပြင်ဆင်ရန်။

3. စစ်ဆေးရန်အကြံ:
- အဝလွန်သူ၊ မိသားစုဆီးချိုရာဇဝင်ရှိသူများ နှစ်စဉ် FBS/HbA1c စစ်သင့်။

ဆီးချို ရှိပါက အချုရှောင်ရုံဖြင့် မရတော့ပါ။
ကျွမ်းကျင် ဆရာဝန်ဖြင့် ထိရောက်စွာ ကုသပါ။
မကုသပါက အရွယ်မတိုင်မီ သေဆုံးနိုင်ပါသည်။

❗ သတိပြုရန်:

- ဆီးချိုရှိပါက နှလုံး၊ ကျောက်ကပ်၊ မျက်စိ ၃-၆လ တစ်ကြိမ် စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ရန်။

#ဒေါက်တာအိုဂျီ

12/07/2025

11/07/2025

ကျန်းမာသော_လူတစ်ယောက်ရဲ့_တစ်နေ့တာ_ရေလိုအပ်ချက်

ကျန်းမာသော_လူတစ်ယောက်ရဲ့_တစ်နေ့တာ_ရေလိုအပ်ချက်ဟာ
ကိုယ်အလေးချိန်၊ ရာသီဥတု၊ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပမာဏ၊ ကျန်းမာရေးအခြေအနေနဲ့ အသက်အရွယ်စတဲ့ အချက်တွေပေါ် မူတည်ပြီး ကွဲပြားပါတယ်။

🔹 ပုံမှန်အကြံပြုချက်:
1. လူကြီးတစ်ယောက်အတွက် - တစ်နေ့ကို ၈ ခွက် (သို့) ၂ လီတာ မှ ၃ လီတာ ခန့် သောက်သင့်ပါတယ်။
- ဒါဟာ ရိုးရိုးရေ (သို့) အခြားရေဓာတ်ပါတဲ့ အရည်တွေ (ဥပမာ: ဟင်းရွက်စွပ်၊ သစ်သီးဖျော်ရည်မပါဘဲ) ကို ရည်ညွှန်းပါတယ်။

🔹 ဘယ်လိုအခြေအနေတွေမှာ ရေပိုသောက်သင့်လဲ?
- ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပြင်းထန်တဲ့အခါ
- ရာသီဥတုပူပြင်းတဲ့အခါ(ချွေးထွက်များလို့)
- ဖျားနာနေစဉ် (ဖျားတာ၊ ဝမ်းပျက်တာ၊ အော့အန်တာ)
- ကိုယ်ဝန်ဆောင်နှင့် နို့တိုက်မိခင်များ (ပိုလိုအပ်ပါတယ်)

🔹 ရေငတ်ခြင်းကို ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ?
- ဆီးအရောင် ရင့်နေခြင်း (အဝါရင့်)
- ခံတွင်းခြောက်ခြင်း
- ခေါင်းကိုက်ခြင်း
- ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း
👉 ဆီးအရောင်ဖျော့ဖျော့ဖြူနေရင် ရေဓာတ်လုံလောက်နေပါပြီ။

🔹 ရေအပြင် အခြားရေဓာတ်ဖြည့်နိုင်သော အရာများ:
- ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးများ (ဥပမာ: ဖရဲသီး၊ သခွားမွှေး၊ ခရမ်းချဉ်သီး)
- ဟင်းရွက်စွပ်ပြုတ်၊ ထမင်းရည်
- နို့ နှင့် ဒိန်ချဉ်

အကောင်းဆုံးအကြံပြုချက် :
"ရေကို ငတ်မှ ရေသောက်တာမျိုး မဟုတ်ဘဲ၊ ပုံမှန်ခဏခဏ အနည်းငယ်စီ သောက်ပေးပါ။"
သင့်ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့လက္ခဏာတွေကို ဂရုစိုက်ပြီး ရေဓာတ်မခမ်းခြောက်အောင် ထိန်းသိမ်းပါ။ 😊

အဆင်ပြေကြပါစေ။
#ဒေါက်တာအိုဂျီ

11/07/2025

#ကျန်းမာသော_လူတစ်ယောက်ရဲ့_တစ်နေ့တာ_ရေလိုအပ်ချက်

ကျန်းမာသော_လူတစ်ယောက်ရဲ့_တစ်နေ့တာ_ရေလိုအပ်ချက်ဟာ
ကိုယ်အလေးချိန်၊ ရာသီဥတု၊ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပမာဏ၊ ကျန်းမာရေးအခြေအနေနဲ့ အသက်အရွယ်စတဲ့ အချက်တွေပေါ် မူတည်ပြီး ကွဲပြားပါတယ်။

🔹 ပုံမှန်အကြံပြုချက်:
1. လူကြီးတစ်ယောက်အတွက် - တစ်နေ့ကို ၈ ခွက် (သို့) ၂ လီတာ မှ ၃ လီတာ ခန့် သောက်သင့်ပါတယ်။
- ဒါဟာ ရိုးရိုးရေ (သို့) အခြားရေဓာတ်ပါတဲ့ အရည်တွေ (ဥပမာ: ဟင်းရွက်စွပ်၊ သစ်သီးဖျော်ရည်မပါဘဲ) ကို ရည်ညွှန်းပါတယ်။

🔹 ဘယ်လိုအခြေအနေတွေမှာ ရေပိုသောက်သင့်လဲ?
- ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပြင်းထန်တဲ့အခါ
- ရာသီဥတုပူပြင်းတဲ့အခါ(ချွေးထွက်များလို့)
- ဖျားနာနေစဉ် (ဖျားတာ၊ ဝမ်းပျက်တာ၊ အော့အန်တာ)
- ကိုယ်ဝန်ဆောင်နှင့် နို့တိုက်မိခင်များ (ပိုလိုအပ်ပါတယ်)

🔹 ရေငတ်ခြင်းကို ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ?
- ဆီးအရောင် ရင့်နေခြင်း (အဝါရင့်)
- ခံတွင်းခြောက်ခြင်း
- ခေါင်းကိုက်ခြင်း
- ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း
👉 ဆီးအရောင်ဖျော့ဖျော့ဖြူနေရင် ရေဓာတ်လုံလောက်နေပါပြီ။

🔹 ရေအပြင် အခြားရေဓာတ်ဖြည့်နိုင်သော အရာများ:
- ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးများ (ဥပမာ: ဖရဲသီး၊ သခွားမွှေး၊ ခရမ်းချဉ်သီး)
- ဟင်းရွက်စွပ်ပြုတ်၊ ထမင်းရည်
- နို့ နှင့် ဒိန်ချဉ်

အကောင်းဆုံးအကြံပြုချက် :
"ရေကို ငတ်မှ ရေသောက်တာမျိုး မဟုတ်ဘဲ၊ ပုံမှန်ခဏခဏ အနည်းငယ်စီ သောက်ပေးပါ။"
သင့်ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့လက္ခဏာတွေကို ဂရုစိုက်ပြီး ရေဓာတ်မခမ်းခြောက်အောင် ထိန်းသိမ်းပါ။ 😊

အဆင်ပြေကြပါစေ။
#ဒေါက်တာအိုဂျီ

11/07/2025

သည်ခေတ် သည် အခါ ကြီးမှာ
သောက ကင်းရင်တစ်ဝက်ကျန်းမာပြီ။

10/07/2025

မှတ်သားရပါတယ် ဆရာ 🙏🙏🙏

08/07/2025

ဒညင်းသီးကို အင်္ဂလိပ်လို ဘယ်လိုခေါ်သလဲ?

ဒညင်းသီး (သို့မဟုတ် တညင်းသီး) ကို အင်္ဂလိပ်လို "Djenkol Bean" လို့ ခေါ်ပါတယ်။ သိပ္ပံအမည်မှာ *Archidendron pauciflorum* ဖြစ်ပြီး၊ အခြားနာမည်များဖြစ်တဲ့ "jengkol," "jering," "blackbead," သို့မဟုတ် "dog fruit" လို့လည်း ခေါ်တတ်ပါတယ်။)

ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းကျိုးများ:
ဒညင်းသီးမှာ အာဟာရဓာတ်အနေနဲ့ ပရိုတင်းဓာတ်ဖြည့်ပေးနိုင်တဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ (ဥပမာ Cysteine နှင့် Methionine) ပါဝင်ပါတယ်။ ဒီဓာတ်တွေဟာ အသားနှင့်ငါးမှာတွေ့ရတတ်တဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်မျိုးဖြစ်ပြီး၊ ဒညင်းသီးကို စားလိုက်တဲ့အခါ အသားစားရသလို အရသာနူးညံ့ပြီး ထူးကဲတဲ့ အရသာကို ပေးနိုင်ပါတယ်။ ဒါဟာ အထူးသဖြင့် ဒညင်းသီးကို ကြိုက်နှစ်သက်သူတွေအတွက် ဆွဲဆောင်မှုရှိစေပါတယ်။

ထိုင်းနိုင်ငံ၊ မလေးရှားနိုင်ငံတွေမှာ ဒညင်းသီးနှင့် အရွက်များကို ရိုးရာဆေးပညာမှာ သွေးသန့်စင်ရာမှာ အသုံးပြုလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီအကျိုးကျေးဇူးကို သိပ္ပံနည်းကျ အထောက်အထားနည်းပါးစွာ တွေ့ရှိရပါတယ်။

ကျန်းမာရေးအတွက် ဆိုးကျိုးများ:
1. အဆိပ်သင့်ခြင်း (Djenkolism): ဒညင်းသီးမှာ Djenkolic Acid ဆိုတဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်တစ်မျိုး (၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ၂၀ ဂရမ်ခန့်) ပါဝင်ပြီး ဒီဓာတ်ဟာ အဆိပ်သင့်ခြင်း (Djenkolism) ကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒီအဆိပ်ဟာ ကျောက်ကပ်ထဲမှာ ပိတ်ဆို့မှုဖြစ်စေနိုင်ပြီး၊ ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။

2. အနံ့ဆိုးထွက်ခြင်း: ဒညင်းသီးစားခြင်းဟာ ဆီးနှင့်ဝမ်းမှာ အနံ့ဆိုးထွက်စေပြီး ပတ်ဝန်းကျင်ကို အနံ့အသက်နဲ့ အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

3. အာဟာရဓာတ်နည်းပါးခြင်း: သုတေသနအရ ဒညင်းသီးမှာ ဗီတာမင်ဓာတ်နှင့် လူ့ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အကျိုးပြုတဲ့ အာဟာရဓာတ်များ မပါဝင်ဟု ဆိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျန်းမာရေးအတွက် အကျိုးပြုမှု အနည်းငယ်သာရှိပါတယ်။

ဘယ်လိုစားသင့်သလဲ?
ဒညင်းသီးမှာ ပါဝင်တဲ့ *Djenkolic Acid* ဟာ ရေမှာ အနည်းငယ်သာ ပျော်ဝင်နိုင်ပြီး (၀.၅% ခန့်)၊ ရေနဲ့တစ်ကြိမ်တည်းပြုတ်ရုံနဲ့ အဆိပ်ဓာတ် မထွက်နိုင်ပါဘူး။ အနည်းဆုံး ၃ ကြိမ်မှ ၅ ကြိမ်ထိ ရေအသစ်လဲပြီး ပြုတ်ရပါမယ်။ ဆားရည်မှာ ကြာရှည်စိမ်ထားပြီး စားတာကလည်း အဆိပ်ဓာတ်လျှော့ချဖို့ ထိရောက်တဲ့နည်းပါ။ ဒါပေမယ့် မီးဖုတ်စားတာ သို့မဟုတ် အစိမ်းတို့စားတာက အဆိပ်ဓာတ်ကို ပိုမိုထိခိုက်စေနိုင်တာကြောင့် ရှောင်သင့်ပါတယ်။

အကြံပြုချက်:
ဒညင်းသီးဟာ မြန်မာလူမျိုးတွေကြားမှာ ရာစုနှစ်နှစ်ခုကျော် စားသုံးလာခဲ့ပြီး အရသာကြောင့် လူကြိုက်များပေမယ့်၊ ကျန်းမာရေးဆိုးကျိုးများကြောင့် အလွန်အကျွံစားသုံးတာကို ရှောင်သင့်ပါတယ်။ မကြိုက်သူတွေဆိုရင် ဆက်လက်ရှောင်ကြဉ်တာက ပိုကောင်းပါတယ်။

ဒီအချက်အလက်တွေကို ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်အောင် စားသုံးဖို့ ဂရုစိုက်ရင်း ဒညင်းသီးကို သင့်တင့်စွာ ခံစားနိုင်ပါတယ်။

06/07/2025

ကလေးမွေးပြီးပါက ဘယ်လို ပြုမူ နေထိုင်ရမလဲ?

👉👉👉
(၁) နေ့စဉ်ရေချိုး၍ သန့်သန့်ရှင်းရှင်းနေပါ။
(၂) ရောဂါကြောင့် ရှောင့်သင့်သည့် အစားအစာ မှ လွဲ ၍ အစားစုံစားပါ။
(၃) ကလေး ၆ပတ်ပြည့်လျှင် သန္ဓေတားဆေ_း သုံးပါ။