ဘိုကေလး — ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး၊ ဘိုကေလးၿမိဳ႕မွ ေမာ္လၿမိဳင္ကြ်န္းၿမိိဳ႕သုိ႔ သြားရာ လမ္းေဘး ဝဲယာတစ္ေလွ်ာက္ စပါးခင္းမ်ားကို မ်က္စိတစ္ဆံုး ေတြ႔ျမင္ေနရသည္။ ဘိုကေလး၊ ဂ်ပ္ေခ်ာင္းေက်းရြာသား ဦးဝင္းေဌးက ရိတ္သိမ္းခ်ိန္ နီးကပ္ေနၿပီျဖစ္သည့္ သူ၏ စပါးခင္းကိုၾကည့္ရင္း ၿပံဳးရႊင္ေနသည္။
အေျပာင္းအလဲတစ္ခု ျပဳလုပ္ထားေသာ သူ၏လယ္ကြင္းက စပါးအထြက္ႏႈန္း တိုးလာသျဖင့္ ထိုသို႔ ေပ်ာ္ရႊင္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။
“စပါးအရည္အေသြးက အျပတ္အသတ္သာတယ္။ ေရာင္းတဲ့အခါမွာလည္း မ်က္နွာပန္းလွၿပီး ေစ်းလည္းပိုရတယ္” ဟု ဦးဝင္းေဌးက ေျပာသည္။
၂ဝ၁၂ ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ ဘိုကေလးၿမိဳ႕နယ္ စိုက္ပ်ဳိးေရးဦးစီးဌာနနွင့္ ေတာင္သူအက်ဳိးျပဳအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔ ပိုမိုတြင္က်ယ္စြာ အသံုးျပဳလာၾကေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ရာ လုိက္ပါေျပာင္းလဲၾကသည့္ ဦးဝင္းေဌးႏွင့္ လယ္သမား အမ်ားအျပား လက္ေတြ႔ အက်ဳိးခံစားေနၾကရၿပီျဖစ္သည္။
ေဒသမ်ဳိးစပါးမ်ားထက္ သာလြန္ေကာင္းမြန္သည့္ အရည္အေသြးမ်ားေၾကာင့္ ေရရွည္စုိက္ပ်ဳိးသြားရန္ ဆံုးျဖတ္ထားေၾကာင္း ဦးဝင္းေဌးက ဆုိသည္။
မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔
ေတာင္သူအက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္သည့္ ျပည္တြင္းျပည္ပအဖဲြ႔တခ်ဳိ႕က ၂ဝ၁၂ မွ စတင္ကာ အရည္အေသြးျမင့္ မ်ဳိးစပါးမ်ားကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မိတ္ဆက္ခဲ့သည္။ ထိုအဖြဲ႔မ်ားထဲတြင္ ဘုိကေလးအေျခစုိက္ ရတနာဧရာ အဖြဲ႔လည္း ပါဝင္သည္။
ရတနာဧရာသည္ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းမႈနွင့္ စားနပ္ရိကၡာဖူလံုေရးရန္ပံုေငြအဖဲြ႔(LIFT) ၏ေထာက္ပံံံ့မႈျဖင့္ မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔ မ်ဳိးစပါး ထုတ္လုပ္သည့္ အစီအစဥ္တစ္ခုကို ၂ဝ၁၆ ႏွစ္လယ္ပိုင္းက ဘိုကေလး၊ ေမာ္လၿမိဳင္ကြ်န္းၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္သည္။
စုိက္ပ်ဳိးေရးဦးစီးဌာနအပါအဝင္ မိတ္ဖက္အဖြဲ႔မ်ားနွင့္ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္သည့္ အဆိုပါ စီမံကိန္းအတြက္ ေက်းရြာေပါင္း ၆ဝ မွ ေတာင္သူ ၂ဝဝ ကို ေရြးခ်ယ္ကာ မ်ဳိးစပါးထုတ္လုပ္ရန္ စီစဥ္ေပးထားသည္။ ထုတ္လုပ္ေပးသည့္ မ်ဳိးစပါးတြင္ ေပၚဆန္းယဥ္၊ ဆင္းသြယ္လတ္၊ ရတနာတုိး၊ သီးထပ္ယဥ္၊ ရက္၉ဝ(၁)၊ ရက္၉ဝ(၂) စသည္တို႔ ပါဝင္ေၾကာင္း သိရသည္။
ယခင္စီမံကိန္းမ်ားနွင့္ ကြဲျပားသည့္ အခ်က္မွာ မ်ဳိးထုတ္လုပ္ရန္ စိတ္ဝင္စားသည့္ ေတာင္သူတို႔ကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး မ်ဳိးသန္႔ေစ်းကြက္ ျဖစ္ေပၚလာေရး၊ ေတာင္သူမ်ားအၾကား ျပန္႔နွံ႔ေရာက္ရွိေရး စသျဖင့္ ဦးတည္ထားျခင္းျဖစ္သည္ဟု ရတနာဧရာမွ အႀကီးတန္း အရာရိွ ကိုသက္ေနာင္စိုးက ေျပာသည္။
“အဓိကက ေတာင္သူေတြအၾကား မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔ေတြကို ပိုမိုသံုးစြဲလာဖို႔နဲ႔ ေရရွည္ ဆက္လက္ စုိက္ပ်ဳိးသြားႏိုင္ဖို႔ပဲ။ အခုဆုိ ေတာင္သူေတြလည္း မ်ဳိးသန္႔ကို အသံုးခ်ရေကာင္းမွန္း သိလာၾကၿပီ ” ဟု စိုက္ပ်ဳိးေရးအရာရွိ ကိုသက္ေနာင္စုိးက ေျပာသည္။
ဤအေတာအတြင္း စီမံကိန္းအစီအစဥ္တို႔ကို စိတ္ဝင္စားလာၾကၿပီး မ်ဳိးေစ့ ဝယ္ယူသူ မ်ားျပားလာသည္။
မ်ဳိးစပါးအေရာင္းပြဲေတာ္ကို ယမန္နွစ္က ဘုိကေလးတြင္ ျပဳလုပ္ရာ ပုသိမ္၊ ေက်ာင္းကုန္း၊ ေျမာင္းျမ၊ ဖ်ာပံု၊ ေဒးဒရဲ စသည့္ ေဒသတြင္း ၿမိဳ႕နယ္တခ်ဳိ႕၊ ပဲခူးတုိင္းေဒသႀကီး ၿမိဳ႕နယ္တခ်ဳိ႕မွ လယ္သမားတို႔ လာေရာက္ဝ ယ္ယူခဲ့သည္ဟု ရတနာဧရာ နွင့္ ဘုိကေလး စိုက္ပ်ဳိးေရးဦးစီးဌာန၏ အခ်က္အလက္မ်ားအရ သိရသည္။ အဆိုပါေစ်းပဲြေတာ္မ်ဳိးကို အနာဂတ္တြင္ ဆက္လက္ ျပဳလုပ္သြားမည္ဟု ဆိုသည္။
ဤအေတာအတြင္း အဖဲြ႔အစည္း၊ ဌာနဆိုင္ရာတို႔ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ဝယ္ယူသူ၊ နီးစပ္ရာေတာင္သူတို႔ထံတြင္ ဝယ္ယူသူမ်ားလည္း ရိွေနသည္။
ပိုမိုစိတ္ဝင္စားလာ
ဘုိကေလးတြင္ လယ္သမား စုစုေပါင္း၏ ၂ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔သာ မ်ဳိးသန္႔စပါးကို စုိက္ပ်ဳိးခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခါ ၆ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔ အထိ တုိးတက္လာသည္ဟု ၿမိဳ႕နယ္ စိုက္ပ်ဳိးေရး ဦးစီးဌာနက ခန္႔မွန္းထားသည္။
မ်ဳိးသန္႔ အားထားလာသူမ်ားထဲတြင္ ေအာက္မက်ည္းေက်ာင္းမွ ကိုမင္းေနာင္လည္း ပါဝင္သည္။ ေက်းရြာ ေတာင္သူအစုအဖြဲ႔ အတြင္းေရးမွဴး ကိုမင္းေနာင္က အျခားသူမ်ားကိုလည္း မ်ဳိးသန္႔သံုးရန္ စည္းရံုးေနသည္။
ရတနာဧရာ၏ အစီအစဥ္တြင္ ပါဝင္ေနသည့္ ကိုမင္းေနာင္သည္ ၎ပိုင္ လယ္ဧက ၂ဝ ထဲမွ ၆ ဧကကို မ်ဳိးစပါးထုတ္ေရးအတြက္ သံုးသည္၊ ထြက္သည့္ မ်ဳိးစပါးကိုလည္း ျဖန္႔ေဝေရာင္းခ်ေပးေနသည္။ သူ၏ႀကိဳးပမ္းမႈေၾကာင့္ တစ္ရြာတည္းသား ကိုေဇယ်ာမင္းလည္း ယခုနွစ္မွ စတင္ကာ မ်ဳိးသန္႔စပါးသံုးသူ ျဖစ္လာသည္။
၄ ဧကခန္႔သာ စမ္းသပ္စိုက္ပ်ဳိးေသာ္လည္း မ်ားမၾကာမီ သူ႔လယ္ ၁၈ ဧကလံုးတြင္ မ်ဳိးသန္႔စပါးသာ အသံုးျပဳရန္ ကိုေဇယ်ာမင္းက ျပင္ဆင္ထားသည္။
“အစကေတာ့ စုိက္ဖို႔မရဲဘူး။ အခုေျပာင္းစိုက္ေတာ့မယ္။ အထြက္ႏႈန္းလည္း ကြာတယ္။ လုပ္ရကိုင္ရတာလည္း ေကာင္းတယ္။ ပ်ဳိးပင္ညီညာၿပီးေတာ့ ၾကည့္ရတာကိုက စိတ္ခ်မ္းသာတယ္” ဟု ကိုေဇယ်ာမင္းက ဆုိသည္။
ယခင္က တင္း ၁ဝဝ ေအာက္သာ ထြက္ေသာ္လည္း မ်ဳိးသန္႔ အသံုးျပဳၿပီးေနာက္ တင္း ၁၃ဝ ဝန္းက်င္ ထြက္ရွိသည္ဟု ၎က ေျပာသည္။
ေတာင္သူတို႔ မ်ဳိးသန္႔ ပိုမို အသံုးျပဳလာရန္ ဝိုင္းဝန္းကူညီေနသူမ်ားထဲတြင္ ဘိုကေလး၊ မေနာမယိဒၶီ ဆန္စက္ပိုင္ရွင္ ဦးေမာင္ေမာင္တာလည္း ပါဝင္သည္။
“မ်ဳိးသန္႔ေတြက ႀကိတ္ခြဲရတာကအစ အဆင္ေျပတယ္။ ဆန္ကြဲထြက္ႏႈန္းလည္း နည္းလာတယ္။ အရည္အေသြးေကာင္းေတာ့ ေစ်းကြက္လည္း ပိုရတယ္” ဟု ဆန္စက္ပိုင္ရွင္က ေျပာသည္။
၎ပိုင္ဆန္စက္တြင္ ယခုနွစ္တြင္ မ်ုဳိးသန္႔စပါး တင္း ငါးေသာင္းခန္႔ ႀကိတ္ရသည္ဟု ဆိုသည္။
အဟန္႔အတားမ်ား
မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔ ပိုမိုစိုက္ပ်ဳိးလာေရး ႀကဳိးပမ္းခ်က္တြင္ အခက္အခဲတခ်ဳိ႕လည္းရွိေနသည္။
ရတနာဧရာက ႏွစ္စဥ္ မ်ဳိးသန္႔စပါး တင္း ၇,ဝဝဝ မွ ၈,ဝဝဝ ၾကား ထုတ္လုပ္သည္။ စုိက္ပ်ဳိးေရးဦးစီးဌာနနွင့္ အျခားမိတ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား စုေပါင္းထုတ္လုပ္မႈမွာ တင္း ၁၇,၅ဝဝ ခန္႔သာ ရိွေနသည္။ ေဒသမ်ဳိးမ်ားထက္ တစ္တင္းလွ်င္ က်ပ္ ၁,ဝဝဝ မွ ၃,ဝဝဝ ခန္႔အထိ ေစ်းပိုမ်ားေနေသးသည္။ အထြက္ႏႈန္းနွင့္ ေရာင္းခ်သည့္အခါ ရရွိသည့္ ေစ်းပိုရသည္ ဟူေသာ အခ်က္ကို ေတာင္သူတခ်ဳိ႕က မယံုၾကည္ၾကေသးေၾကာင္း ရတနာဧရာမွ ကိုသက္ေနာင္စုိးက ေျပာသည္။
“ေစ်းႏႈန္းကလည္း ေနွာင့္ေနွးမႈ ျဖစ္ေစတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ထဲမွာ ပါေနတုန္းပဲ” ဟု ၎က ေျပာသည္။
မ်ဳိးသစ္သံုး စုိက္ပ်ဳိးသည့္အခါတြင္လည္း စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္ရန္လိုသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေတာင္သူတခ်ဳိ႕က ပင္ျခားတန္းျခား စုိက္ပ်ဳိးရမည္ဟူေသာ အခ်က္ကို မလိုက္နာႏိုင္ေသးေပ။ နည္းလမ္းေဟာင္းအတိုင္း ပက္ႀကဲၿပီးစိုက္ေနၾကသူတို႔၏ အေၾကာင္းျပခ်က္မွာ လယ္ယာလုပ္သား ရွားပါးသည္ ဟူေသာ အခ်က္ ျဖစ္သည္။
ေမာ္လၿမိဳင္ကြ်န္းၿမိဳ႕နယ္မွ ကိုတင္ေမာင္ေရႊက မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔ အသံုးျပဳရန္ အဆင္သင့္ မျဖစ္ရေသးသည့္ အေၾကာင္းရင္းမွာ ေစ်းႏႈန္းမလိုက္ႏိုင္ျခင္း၊ ေျပာင္းလဲရန္ မစြန္႔စားလိုျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။
“ကိုယ္စုိက္ေနက်မ်ဳိးက အထြက္ေသခ်ာတယ္ေလ။ အဓိကက ေနာက္တစ္မ်ဳိးေျပာင္းစုိက္လိုက္လို႔ အဆင္ေျပပါ့မလား၊ အထြက္ႏႈန္းနည္းသြားရင္ေရာ ဆုိတဲ့ စိတ္က ရွိေနတာ” ဟု ကိုတင္ေမာင္ေရႊက ေျပာသည္။
မ်ဳိးစပါးထုတ္လုပ္ရာတြင္ျဖတ္သန္းရမည့္ အဆင့္ဆင့္ေသာ အရည္အေသြး စစ္ေဆးမႈ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ရတနာဧရာ အဖြဲ႔ႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေပးေနေၾကာင္း ဘိုကေလးၿမိဳ႕နယ္စိုက္ပ်ဳိးေရးဦးစီးဌာနမွ ဦးစီးမွဴး ဦးစိန္သန္းက ဆိုသည္။ ၂ဝ၁၉ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အဆုိပါလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို မ်ဳိးထုတ္ေတာင္သူတို႔ ဆက္လက္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ေရးအတြက္ ေရရွည္အစီအစဥ္ ေရးဆြဲရန္ ျပင္ဆင္ေနသည္ဟု ဆိုသည္။
မ်ဳိးသန္႔ ရရိွေရး ျပႆနာကို ေနရာအမ်ားအျပားတြင္ ေတြ႔ႏိုင္သည္။ ျမစ္ဝကြ်န္းေပၚေဒသ၏ အိမ္နီးခ်င္း ရခုိင္ျပည္နယ္္တြင္ မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔စပါး လြန္စြာ နည္းပါးေနေၾကာင္း ယမန္ႏွစ္က Myanmar Now ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုစဥ္ ရခုိင္ျပည္နယ္္စုိက္ပ်ဳိးေရးဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္လြင္က ေျပာၾကားခဲ့ဖူးသည္။
ရခုိင္ေဒသႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ပါက ဧရာဝတီက အေျခအေနေကာင္းသည္။ ႏိုင္္ငံ၏ စပါးက်ီဟု တင္စားၾကသည့္ ဧရာဝတီ ျမစ္ဝကြ်န္းေပၚေဒသတြင္ မ်ဳိးေစ့အခက္အခဲကို အထိုက္အေလ်ာက္ ေက်ာ္လႊားႏိုင္ေနၿပီဟု ဆုိရမည္။
အခက္အခဲတခ်ဳိ႕ ရွိေနေသာ္လည္း ေရရွည္ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းမည့္္ မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔ ထုတ္လုပ္ေရးမွာ လြန္စြာ အေရးႀကီးသည္ဟု သေဘာေပါက္ထားေၾကာင္း လယ္ယာလုပ္သက္ ၂၅ နွစ္ခန္႔ ရွိေနၿပီျဖစ္သည့္ ဦးဝင္းေဌးက ေျပာသည္။
“ဆံုးျဖတ္ၿပီးၿပီ၊ ေရွ႕ေလွ်ာက္လည္း မ်ဳိးသန္႔ပဲ စုိက္ေတာ့မယ္၊ တျခားေတာင္သူေတြလည္း မ်ဳိးုသန္႔စိုက္ဖို႔ တုိက္တြန္းမယ္” ဟု ဦးဝင္းေဌးက အားနွင့္မာန္နွင့္ ေျပာလိုက္သည္။ ။
