13/08/2025
စစ်ကြောရေး စခန်းများတွင် ရက်စက်မှုများရှိကြောင်း IIMM ဖော်ထုတ်
AB News - သြဂုတ် ၁၃၊ ၂၀၂၅
နွယ်စိုး
မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုယန္တရား (IIMM) က စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားသူများကို ဆိုးရွားစွာ အကြမ်းဖက်ညှဉ်းပန်းမှုများ ကျူးလွန်နေကြောင်း အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။
ယင်းရာဇဝတ်မှုများ ကျူးလွန်သူများကို ဖော်ထုတ်နိုင်ရန် ကြိုးပမ်းရာတွင်လည်း တိုးတက်မှုများ ရရှိနေပြီဟု အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။
အဆိုပါအစီရင်ခံစာတွင် စစ်ကြောရေးစခန်းများ၌ ရိုက်နှက်ခြင်း၊ လျှပ်စစ်ရှော့တိုက်ခြင်း၊ လည်ပင်းညှစ်ခြင်း၊ အုပ်စုဖွဲ့မုဒိမ်းကျင့်ခြင်း၊ လိင်အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းများကို မီးရှို့ခြင်းနှင့် အခြားသော လိင်အကြမ်းဖက်မှုများ စနစ်တကျ ကျူးလွန်နေကြောင်း အသေးစိတ်မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။
IIMM ၏ အကြီးအကဲဖြစ်သူ နီကိုလတ်စ်ခွန်ဂျန် က မျက်မြင်သက်သေများ၏ ထွက်ဆိုချက်များအပါအဝင် စနစ်တကျ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်နေကြောင်း ပြသနေသည့် ခိုင်မာသည့်အထောက်အထားများကို ရှာဖွေတွေ့ရှိထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ထို့အပြင် "ထိန်းသိမ်းရေးနေရာတွေကို ကြီးကြပ်တဲ့ တပ်မှူးတွေအပါအဝင် ကျူးလွန်သူတွေကို ဖော်ထုတ်ရာမှာ တိုးတက်မှုတွေရှိနေပြီး ဒီအမှုတွေကို စစ်ဆေးစီရင်ဖို့ တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်ရှိတဲ့ အာဏာပိုင်တွေနဲ့ မျှဝေဖို့ အသင့်ရှိနေပါတယ်" ဟုလည်း ၎င်းက ပြောသည်။
IIMM အနေဖြင့် ဖမ်းဆီးရမိထားသော အရပ်သားများကို အကျဉ်းချုပ် တရားစီရင်ပြီး ကွပ်မျက်ရာတွင် ပါဝင်သူများကို ဖော်ထုတ်နိုင်ရန် အထောက်အထားများ စုဆောင်းနေသည်။
ထို့အပြင် မြန်မာ့လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များ၊ ၎င်းတို့နှင့်ဆက်စပ်သော ပြည်သူ့စစ်များ၊ စစ်တပ်ကိုဆန့်ကျင်သည့် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များကပါ အကျဉ်းချုပ် စီရင်ကွပ်မျက်မှုများ ကျူးလွန်နေကြောင်းလည်း အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။
စာသင်ကျောင်းများ၊ နေအိမ်များနှင့် ဆေးရုံများကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အရပ်သားများ ထိခိုက်သေဆုံးနေရသည့် ဖြစ်ရပ်များကိုလည်း IIMM က အရှိန်အဟုန်မြှင့် စုံစမ်းစစ်ဆေးနေသည်။
၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လ ငလျင်လှုပ်ခတ်ပြီးနောက် ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင်နေသည့်ကာလအတွင်း လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများတွင် ပါဝင်ကျူးလွန်သူများကို ဖော်ထုတ်ရန်အတွက် မြန်မာ့လေတပ်၏ ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် အမိန့်ပေးကွင်းဆက်များကို စိစစ်သုံးသပ်နေကြောင်းလည်း ဖော်ပြထားသည်။
"မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်လှတဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ပိုမိုဆိုးရွားစွာ ကျူးလွန်နေဆဲဖြစ်ကြောင်း ကျနော်တို့ရဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ အသားပေးဖော်ပြထားပါတယ်။ ကျူးလွန်သူတွေအနေနဲ့ သူတို့ရဲ့လုပ်ရပ်တွေအတွက် တရားရုံးမှာ သွားရောက်ဖြေရှင်းရမယ့်နေ့ဆီကို မျှော်မှန်းပြီး ကျွန်တော်တို့ လုပ်ကိုင်နေပါတယ်" ဟု နီကိုလတ်စ်ခွန်ဂျန်က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။
IIMM ၏ အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသော အချက်အလက်များသည် မျက်မြင်သက်သေ ၆၀၀ ကျော်၏ ထွက်ဆိုချက်များအပါအဝင် ရင်းမြစ်ပေါင်း ၁,၃၀၀ ကျော်ထံမှ စုဆောင်းရရှိသော အချက်အလက်များဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။
အခြားအထောက်အထားများအဖြစ် ဓာတ်ပုံများ၊ ဗီဒီယိုများ၊ အသံဖိုင်များ၊ စာရွက်စာတမ်းများ၊ မြေပုံများ၊ ဂြိုဟ်တုပုံရိပ်များ၊ လူမှုကွန်ရက်ပို့စ်များနှင့် မှုခင်းဆေးပညာဆိုင်ရာ အထောက်အထားများကို အသုံးပြုထားသည်ဟုလည်း ဆိုသည်။
ယင်းအထောက်အထားများကို ၂၀၂၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် အိုင်စီစီ (ICC) တရားလိုရှေ့နေက မင်းအောင်လှိုင်ကို ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ရန် တောင်းဆိုရာတွင်လည်းကောင်း၊ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် အာဂျင်တီးနား ဖက်ဒရယ်တရားရုံးက မင်းအောင်လှိုင်နှင့် အခြားပုဂ္ဂိုလ် ၂၄ ဦးအား တရားရုံးသို့ ဆင့်ခေါ်သည့် အမိန့်ထုတ်ပြန်ရာတွင်လည်းကောင်း အသုံးပြုခဲ့သည်။
