17/07/2025
မဲၢ်ဆီးခီကီၢ်ကၠိတဖျၢၣ်အပူၤ,ကၠိသရၣ်တဂၤဘၣ်တၢ်လိၥ်ကွီၢ်အီၤခီဖျိမၤထီဒါဝဲမုၣ်ခွါသွံၣ်ထံးလၢကၠိဖိအဖီခိၣ်
လါယူၤလံ ၁၇သီ, ၂၀၂၅နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ်,
ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်ပယီၤကီၢ်ဆၢတးကီၢ်ရ့ၣ်မဲၢ်ဆီးဝ့ၢ်,ကီၢ်ပယီၤခီကီၢ်ကၠိတဖျၢၣ်အပူၤကၠိသရၣ်တဂၤမၤထီဒါဝဲမုၣ်ခွါသွံၣ်ထံးတၢ်တတီတတြၢ်လၢသးစၢ်ကၠိဖိပိၥ်ခွါတဖၣ်အဖီခိၣ်အဃိ,တၢ်လိၥ်ကွီၢ်အီၤအဂ့ၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
အူဇီၤည့လၣ်သးနံၣ်(၇၀)ဘျဲၣ်လၢအဘၣ်တၢ်လိၥ်ကွီၢ်အီၤအံၤ,ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်မၤထီဒါသွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်တတီတတြၢ်ကၠိဖိမိၢ်ပၢ်တဖၣ်,ဆူးဝါနမံၣ်ဖီၣ်ဒ့ရှၢၣ်,(Migrant Education Coordination Center၊) (Ministry of social welfare relief and resettlement) ကၠီၣ်တဲၣ်ပှၤဂ့ၢ်ဝီတၢ်မၤစၢၤတၢ်အိၣ်မုၥ်အိၣ်ပၢၤဒီးတၢ်ဆီလီၤပၥ်လီၤက့ၤလီၢ်အိၣ်လီၢ်ဆိးပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်အိးထီၣ်ဝဲတၢ်လိၥ်ဘၢလိၥ်ကွီၢ်အီၤအမူးအရၢ်အဂ့ၢ်,ပှၤမၤစၢၤဆီၣ်ထွဲတၢ်တဂၤစံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
တကီၢ်ခါခဲအံၤ,ကၠိဖိတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဖၣ်အဂီၢ်တၢ်အိးထီၣ်ဝဲတၢ်လိၥ်ကွီၢ်အမူးအရၢ်အသိး,မဲၢ်ဆီးဝ့ၢ်ပၢၤကီၢ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတကပၤစ့ၢ်ကီးကမၤဝဲတၢ်သမံသမိးလီၤတံၢ်လီၤဆဲးဝံၤအလီၢ်ခံ,တၢ်ကဘိးဘၣ်ပၥ်ဖျါက့ၤဝဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလီၢ်တံၢ်လီၤဆဲးအဂ့ၢ်,ပှၤလၢအပၣ်ဃုၥ်ပၣ်ဂီၢ်လၢတၢ်မၤစၢၤဆီၣ်ထွဲတၢ်မူးတၢ်ရၢ်တဂၤစံးဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲလၢ“တကီၢ်ခါခဲအံၤကၠီၣ်တဲၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်တတဲဖျါဝဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးဒံးဘၣ်.မ့တုၤလၢတၢ်ကဘၣ်ဘိးဘၣ်ပၥ်ဖျါအီၤအပတီၢ်တခီယကဆဲးကျိးကဒါက့ၤသုလီၤ”အဂ့ၢ်စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်ကညီတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ.
အူဇီၤည့လၣ်အံၤမ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲထံရုၢ်ကီၢ်သဲးပှၤဃိၥ်ဖိလီၢ်လံၤတဂၤဒီး,ဖဲအမၤသကိးတၢ်ခီကီၢ်ကၠိ(NewBlood)ကိး(သွ့သ့ၣ်)ကၠိအပူၤအဝဲမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးဝဲ(GED)(all subjects)သရၣ်တဂၤအဂ့ၢ်,သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဒီးအူဇီၤည့လၣ်အံၤ,ခီဖျိအသးပှၢ်ဝဲအဃိညီနုၢ်ကိးမၢဝဲကၠိဖိပိၥ်ခွါသးနံၣ်(၁၃)နံၣ်တုၤလၢ(၁၅)နံၣ်အဘၢၣ်စၢၤတဖၣ်လၢကစံၢ်အီၤကဘံးအီၤအမဲၥ်ညါ,မၢဝဲဖိသၣ်ပိၥ်ခွါသးစၢ်တဖၣ်လၢကမံဒီးအီၤတကးဘၣ်,ဆီၣ်တခူဝဲဖိသၣ်ပိၥ်ခွါဖိတဖၣ်လၢကဖီၣ်အနီၢ်ခိၣ်က့ၢ်ဂီၤ,မၤမုၥ်အဖံးဘ့ၣ်တဖၣ်ဒီး,တချူးလၢမၢဝဲဖိသၣ်ပိၥ်ခွါသ့ၣ်တဖၣ်အံၤဒံးဘၣ်အဆၢကတီၢ်ဒုးအီၣ်ဝဲကိၣ်ဖိနီဖိတဆံးတက့ၢ်ဒီး,ဟ့ၣ်ဝဲကိၣ်ပှ့ၤသ့ၣ်တဖၣ်,ကွဲကညးန့ၢ်ဝဲတဖၣ်လၢကျဲအဘိဘိအိၣ်ဝဲအဂ့ၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်တၢ်ကစီၣ်(ThairathNews)ပၥ်ဖျါဝဲဒၣ်အိၣ်ဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဂ့ၢ်ကဲထီၣ်ဝဲအသးဒ်အံၤသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဝဲအဖီခိၣ်,ပှၤလၢအမၤကမၣ်တၢ်ဖိအူဇီၤည့လၣ်အံၤ,ဘၣ်တၢ်ပတုၥ်ကွံၥ်ဝဲအီၤလၢကၠိတၢ်ဖံးတၢ်မၤဒီးထုးထီၣ်ကွံၥ်ဝဲအီၤလၢကၠိပူၤဖဲအပူၤကွံၥ်လါယူၤလံထီၣ်သီအနံၤအပူၤဒီး,ဘၣ်ဃးတၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်အဖီခိၣ်,တၢ်ကဆဲးကျိးရှဲလဲက့ၤဝဲလိၤလိၤဆူအနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်အဂ့ၢ်,ကၠိပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါခိၣ်နၢ်တဖၣ်ထုးထီၣ်ပၥ်ဖျါဝဲဒၣ်လံၥ်န့ၣ်လီၤ.
အူဇီၤည့လၣ်အတၢ်မၤအဖီခိၣ်,ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ကၠိဖိတဖၣ်တီၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲဆူကၠိခိၣ်အအိၣ်ဘၣ်ဆၣ်,တၢ်ဟံးန့ၢ်ဝဲအရ့တုၤလီၤတီၤလီၤတအိၣ်ဝဲဘၣ်အဃိ,ကၠိဖိကဒဲကဒဲဘၢၣ်စၢၤအိၣ်ဘှ့ၣ်အိၣ်ဘှီၣ်တ့ၢ်ဝဲဖးယံၥ်လံအဂ့ၢ်,ကၠိဖိလီၢ်လံၤတဖၣ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ကဲထီၣ်သးလၢကၠိပူၤအဖီခိၣ်,(NewBlood)ကၠိခိၣ်အူဇီၤလွ့ၤအူစံးစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ“ပှၤဟဲတၢၣ်,တီၣ်ဖျါထီၣ်တအိၣ်ဘၣ်အဃိကဲထီၣ်သးဆံးယံၥ်ဆံးမီၣ်ပတသ့ၣ်ညါထွဲဘၣ်.စးထီၣ်ဖဲတၢ်တီၣ်ဖျါဝဲတဘျီဃီန့ၣ်,ယဆဲးကျိးဆဲးကျၢဖိဒံဖိသၣ်ခွဲးယၥ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်လၢပကဘဘှါရှဲဝဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ.”အဂ့ၢ်စံးဘၣ်ဝဲခ့ၣ်အဲးစံၣ်ကညီတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢန့ၣ်အမဲၥ်ညါ,လၢတၢ်ကဆဲးကျိးသံကွၢ်ပှၤမၤကမၣ်တၢ်အံၤလိၤလိၤဆူအနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်မဟါလါယူၤလံ(၁၆)သီအနံၤအပူၤအူဇီၤလွ့ၤအူထုးထီၣ်ပၥ်ဖျါဝဲလၢ(NewBlood)ကၠိ(ဖ့ၣ်ဘိၣ်)စိၤရှၢၣ်မံးဒံးယၢၣ်အပူၤစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပယီၤထံကီၢ်အပူၤတၢ်ဃံးတၢ်စ့ၤ,တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်အဆၢကတီၢ်ဖိဒံဖိသၣ်တဖၣ်အံၤအိၣ်ယံၤဝဲဒီးမိၢ်ပၢ်အခါ,တၢ်မၤထီဒါဝဲအတၢ်ခွဲးတၢ်ယၥ်ဒ်အံၤအဖီခိၣ်,မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တခါလၢတၢ်ကတဲက့ၤအဂ့ၢ်အကျိၤအဂီၢ်တၢ်ကတိၤတအိၣ်လၢၤဘၣ်အဂ့ၢ်,မဲၢ်ဆီးဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ကဟုကယၥ်အံးထွဲကွၢ်ထွဖိဒံဖိသၣ်ကရူၢ်ကရၢပိၥ်မုၣ်တဂၤစံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဒ်န့ၣ်အသိး,တၢ်ကဲထီၣ်သးအဖီခိၣ်တကီၢ်ခါခဲအံၤမဲၢ်ဆီးကၠီၣ်တဲၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်ကမၤဝဲတၢ်သမံသမိးလၢ(NewBlood)ခီကီၢ်ကၠိအပူၤလၢအဘၣ်တၢ်အိးထီၣ်ဝဲလၢသရၣ်သရၣ်မုၣ်(၃၅)ဂၤ,ကၠိဖိ(၈၅၀)ဂၤအံၤအပူၤအဂ့ၢ်,သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
