03/09/2025
Хурдан морины зүсний шинж
1. Хээр морь
• Шинж: Бордуу хүрэн өнгөтэй, дэл сүүл хардуу.
• Давуу тал: Хамгийн олон түрүү авч байсан зүс. Тэсвэр сайтай, хурд удаан барьдаг.
• Бэлгэдэл: Хийморьтой, баяр баясгалангийн өнгө.
• Сул тал: Зарим нь түргэн хөөрдөг, удирдахад хэцүү.
2. Шарга морь
• Шинж: Шаргалдуу өнгөтэй, хээрээс цайвардуу.
• Давуу тал: Хийморьтой, овсгоотой, хурд сайн.
• Бэлгэдэл: Чингисийн “Жаахан шарга” азаргаас улбаатай, аз жаргал, цог золбоог илэрхийлдэг.
• Сул тал: Биеийн тэсвэр хээрээс арай бага.
3. Хонгор морь
• Шинж: Улаан хүрэн, шаргалдуу өнгө, сүүл дэл нь ихэвчлэн хар.
• Давуу тал: Урамтай давхина, нас ахих тусам хурд сууж, тогтвортой болдог.
• Бэлгэдэл: Эртнээс “хонгор морь урамтай” гэдэг үгтэй.
• Сул тал: Хэт их урамлах үедээ амьсгаагаа алдах тохиолдол бий.
4. Хүрэн морь
• Шинж: Улаан хүрэн, бордуу өнгөтэй.
• Давуу тал: Биеийн тэсвэр сайтай, хол замд сайн.
• Бэлгэдэл: Тэсвэр, хатуужил.
• Сул тал: Залуудаа хурд муутай, нас тогтох тусам хурдтай болдог тул уяачийн тэвчээр их шаарддаг.
5. Цагаан морь
• Шинж: Бүрэн цагаан эсвэл сааралдуу.
• Давуу тал: Хийморьтой, сүрлэг, эзэндээ аз авчирдаг гэж үздэг.
• Бэлгэдэл: Ариун, гэгээн, сахиус.
• Сул тал: Арьс нимгэн, амархан ядардаг.
6. Хул морь
• Шинж: Шаргалдуу хээтэй, хулсны навч шиг судалтай.
• Давуу тал: Ухаалаг, тогтуун, хурдан суусан морь олон.
• Бэлгэдэл: Тайван, ухаан суусан хийморь.
• Сул тал: Биеийн тэсвэр хүрэн, хээрээс арай сул.
7. Саарал морь
• Шинж: Саарал, цайвардуу өнгөтэй, нас ахих тусам бараг цагаан болдог.
• Давуу тал: Урт зайд сайн, ухаан суухдаа хурдтай болдог.
• Бэлгэдэл: Урт нас, тайван зан.
• Сул тал: Залуудаа ядрамтгай.
8. Хар морь
• Шинж: Бүрэн хар өнгөтэй, нүд нь хурц.
• Давуу тал: Сүр хүчийг илтгэдэг, хүчтэй, зүтгэлтэй.
• Бэлгэдэл: Хүч чадал, ноёлох хийморь.
• Сул тал: Ихэнх нь хурдан ч биш, харин тэсвэртэй.
9. Бор морь
• Шинж: Бор шаргалдуу өнгөтэй.
• Давуу тал: Чингисийн өсвөр насанд байсан бор морь шиг эзнээ авардаг, үнэнч, тэсвэртэй.
• Бэлгэдэл: Үнэнч шударга, найдвартай.
• Сул тал: Хурдан морины ангилалд ховор түрүүлдэг.
10. Халтар морь
• Шинж: Бор, хүрэн, саарал зэрэг олон өнгө хольцтой.
• Давуу тал: Зарим нь ухаалаг, бие сайн, эзэндээ аз авчирдаг гэж үздэг.
• Бэлгэдэл: Ядуу хүний найдвартай хүлэг.
• Сул тал: Хурдан морь цөөхөн.
👉 Монголчууд зүсийг нь ингэж ялган шинжээд зогсохгүй, туурайн хэлбэр, нүдний өнгө, чихний байрлал, хүзүүний шөвгөр эсэх гээд маш нарийн үздэг.
