25/02/2025
भारतको उडिसा राज्यको समुद्र तट विशेषगरी गहिरमाथा, रुसीकुल्या, र देवी नदीको मुख क्षेत्रमा प्रत्येक वर्ष लाखौँ कछुवाहरू विशेषगरी ओलिभ रिडली (Olive Ridley) कछुवाहरू आउने गर्छन्। दशौँ लाख कछुवाहरू किन त्यहाँ आउँछन् भन्ने प्रमुख कारणहरू यस प्रकार छन्:
१. प्राकृतिक प्रजनन स्थल
ओलिभ रिडली कछुवाहरू समुद्रमा हजारौँ किलोमिटर यात्रा गरी उडिसाको तटमा अण्डा पार्न आउँछन्।
यो तटको बालुवा, तापक्रम, र वातावरण अण्डा पार्न उपयुक्त मानिन्छ।
२. परम्परागत नेस्टिङ साइट (Arribada Phenomenon)
"Arribada" भनिने विशेष प्रक्रियाअनुसार यी कछुवाहरू सामूहिक रूपमा एकै समयमा तटमा आएर हजारौँ अण्डा पार्छन्।
यस्तो प्रवृत्ति विश्वमा निकै दुर्लभ छ, जुन केवल केही स्थानहरूमा मात्र देखिन्छ।
३. अनुकूल तापक्रम र ज्वारभाटा
उडिसाको तटको बालुवामा अण्डा सुरक्षित रूपमा फुल्न सक्ने मध्यम तापक्रम पाइन्छ।
उच्च ज्वारभाटाले कछुवालाई समुद्र किनारमा आउन सजिलो बनाउँछ।
४. समुद्री धाराको प्रभाव
बंगालको खाडीमा बहने समुद्री धाराहरूले ओलिभ रिडली कछुवाहरूलाई उडिसाको तटतर्फ तान्छ।
यी धाराहरूले तिनीहरूलाई प्राकृतिक रूपमा सही दिशामा लैजान सहयोग गर्छन्।
५. सुरक्षित प्रजनन क्षेत्र घोषणा
भारत सरकारले गहिरमाथा समुद्री क्षेत्रलाई "Marine Wildlife Sanctuary" घोषणा गरेको छ।
माछा मार्ने गतिविधिमा प्रतिबन्ध लगाइएकाले कछुवाहरूलाई सुरक्षित वातावरण मिलेको छ।
६. बायोलोजिकल इम्प्रिन्टिङ (Biological Imprinting)
वैज्ञानिकहरूका अनुसार यी कछुवाहरू जन्मिएको स्थानलाई जीवनभर सम्झिन्छन् र प्रजननको समयमा सोही स्थानमा फर्किन्छन्।
उडिसाका यी समुद्री किनारहरू अघिल्ला पुस्ताका कछुवाहरूका लागि जन्मस्थल भएकाले हालका पुस्ता पनि उही ठाउँमा फर्कन्छन्।
निष्कर्ष
उडिसाको समुद्री तट ओलिभ रिडली कछुवाहरूको संसारकै सबैभन्दा ठूलो प्रजनन स्थलहरूमध्ये एक हो। प्राकृतिक, जैविक, र वातावरणीय कारणहरूले गर्दा दशौँ लाख कछुवा यहाँ सामूहिक रूपमा आउने गर्छन्।
Copy paste
