10/08/2025
HAKKOKIN ANNABI MUHAMMAD ﷺ AKAN AL’UMMARSA (20)
1. Imani da shi
آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ النَّبِيِّ الأُمِّيِّ (A‘rāf:158)
“Ku yi imani da Allah da Manzonsa Annabi marar karatu.”
Bayani: Wannan shi ne hakkin farko — dole ne musulmi ya gaskata shi Annabi ne na gaskiya kuma ya karɓi abin da ya zo da shi.
2. Ƙaunarsa fiye da kowa
Hadisi: “Ba ya cikawa imanin wani daga cikinku har sai na fi masa so fiye da iyayensa, ‘ya’yansa da dukkan mutane.” (Bukhari, Muslim)
Bayani: Ƙaunar Annabi tana sama da ta duk wani mutum, domin shi ne jagora zuwa aljanna.
3. Biyayya ga umarninsa
وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ (Ḥashr:7)
“Abin da Manzo ya baku, ku karɓa.”
Bayani: Yin biyayya ga umarnin Annabi biyayya ce ga Allah.
4. Guje wa abin da ya hana
وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا (Ḥashr:7)
“Abin da ya hana ku, ku hanu.”
Bayani: Haramcin Annabi shi ne haramcin Allah, dole ne a bar shi.
5. Girmama shi
لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ (Ḥujurāt:2)
“Kada ku ɗaga muryoyinku sama da muryar Annabi.”
Bayani: A rayuwarsa da bayan rasuwarsa, ana girmama shi cikin magana da hali.
6. Kiyaye sunnarsa
Hadisi: “Duk wanda ya tsarkake sunnata, yana ƙaunata.” (Tirmidhi)
Bayani: Yin aiki da sunnah alama ce ta ƙaunar Annabi da tsarkin niyya.
7. Kare shi daga ƙarya
Hadisi: “Duk wanda ya ƙirƙiri ƙarya a kaina, ya tanadi wurinsa a wuta.” (Bukhari, Muslim)
Bayani: Haramun ne a faɗi hadisi ƙarya da sunansa, saboda ɓata addini ne.
8. Yawan salati a kansa
إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ (Aḥzāb:56)
“Lallai Allah da Mala’ikunsa suna yi wa Annabi salati.”
Bayani: Yin salati yana ƙara darajarsa, kuma Allah yana mayar da amsa ga mai yi.
9. Taimaka masa bayan rasuwarsa
Hadisi: “Duk wanda ya yi jihadi saboda kare addinina, Allah zai tsarkake shi.”
Bayani: Taimakon addini bayan wafatinsa kamar kare martabarsa da yada sunnarsa.
10. Kula da al’ummarsa
Hadisi: “Misalin ni da ku kamar mutum ne ya kunna wuta, kwari suna ta fadawa ciki, ni kuma ina rikice muku daga wuta.” (Muslim)
Bayani: Yana nuna yadda Annabi yake son mu tsira daga wuta.
11. Ƙaunar Ahlul Baiti
قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَىٰ (Shūrā:23)
“Ka ce: Ba na neman wata sakayya sai ƙaunar ‘yan uwana na jini.”
Bayani: Iyalin Annabi suna da matsayi na musamman a gare mu.
12. Ƙaunar Sahabbansa
Hadisi: “Kada ku zagi Sahabbaina. Da ku ba da zinari har girman Uhud, ba zai kai muddin daya daga cikinsu ba.” (Bukhari, Muslim)
Bayani: Sahabbai sun yi jihadi da rayuka don isar mana da addini.
13. Ziyartar masallacinsa
Hadisi: “Ana tafiya ne kawai zuwa masallatai uku: Masjid al-Haram, Masjidina, da Masjid al-Aqsa.” (Bukhari, Muslim)
Bayani: Ziyarar masallacinsa ibada ce mai lada.
14. Ziyartar kabarinsa
Hadisi: “Duk wanda ya yi ziyara gare ni bayan rasuwata, kamar ya ziyarce ni a raye.” (Dar Qutni)
Bayani: Ana yin wannan da ladabi da tsarkakakkiyar niyya.
15. Rarraba iliminsa
Hadisi: “Ku isar da saƙona ko da aya ɗaya ce.” (Bukhari)
Bayani: Dole ne mu yada koyarwarsa cikin hikima da gaskiya.
16. Kare addinin daga bidi’a
Hadisi: “Ku guji sabbin abubuwa (a addini), domin kowanne bidi’a ɓata ce.” (Abu Dawud, Tirmidhi)
Bayani: Duk abin da bai zo daga shari’a ba a addini, to an haramta.
17. Aiwatar da shari’arsa
فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ (Nisā’:65)
“Kamar yadda Ubangijinka ya rantsa, ba za su yi imani ba sai sun yarda da kai a matsayin mai hukunci tsakaninsu.”
Bayani: Yin hukunci da shari’ar Annabi wajibin musulmi ne.
18. Jin daɗin ambaton sa
Hadisi: “Ku yi salati a kaina, domin salatinku tana zuwa gare ni.” (Abu Dawud)
Bayani: Ambaton sa yana kawo albarka da rahama.
19. Hana ɓatanci gare shi
إِنَّ الَّذِينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ (Aḥzāb:57)
“Lallai waɗanda suke cutar da Allah da Manzonsa, Allah Ya la’ance su.”
Bayani: Cutar da Annabi ta hanyar magana ko aiki babban zunubi ne.
20. Yi masa koyi
لَّقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ (Aḥzāb:21)
“Lallai akwai misali mai kyau a gare ku a cikin Manzon Allah.”
Bayani: Halin Annabi shine mafi kyau, kuma shi ne misalinmu a rayuwa.
Abu Ja'afar Assunny ✍️
