Alfallatee

Alfallatee Your vibe attracts your tribe

20/10/2025

Allah yasa mugama da wannan duniyan lafiya

ANYI KIRA GA AL'UMMAN FULANI DA CEWA A ZAUNA LAFIYA Coordinator na Bago Ruga Ruga Alhaji Hassan Usman Shiroro yayi Kira ...
19/10/2025

ANYI KIRA GA AL'UMMAN FULANI DA CEWA A ZAUNA LAFIYA

Coordinator na Bago Ruga Ruga Alhaji Hassan Usman Shiroro yayi Kira ga al'umman Fulani na Fadin Jahar Neja da cewa a zauna lafiya a hada kai sannan kuma a kiyaye dokokin gwamnati

Shiroro yayi wannan kiran ne a yau Lahadi 19/10/2025 a yayinda ya halarci taron suna a gidan Sarkin Fulani Maitumbi da kuma Gidan Dikko Wambai Coordinator na Bago Ruga Ruga na Qaramar Hukumar Paikoro

Sannan Shiroro ya qara yin Kira ga al'umman Fulani da cewa su tashi suyi katin zabe da Katin zama dan kasa watau NIN saboda mahimmancinsu a wannan lokaci da muke ciki

Daga qarshe Shiroro yayi addua ga sabbin jarirai da cewa Allah ya rayasu Akan sunnah ya kuma yiwa rayuwansu albarka yasa su Zama wadanda Al'umman Fulani zasuyi alfahari dasu, ya kuma roqi Allah da ya horewa iyayensu da abinda zasu Kula da jariran dama sauran yaran gaba daya.

✍️: KHALID DE GENERAL
19/10/2025

18/10/2025

Ganinka cikin qoshin lafiya ba qaramin Ni'imah bace da yak**ata Ka godewa Allah Madaukakin sarki

Akwai wasu da yawa wadanda lafiya kawai suke buqata Amma basu samu ba, inda ace za'a basu daman su bada dukkan abinda s**a mallaka don su samu lafiya da sazu bayar cikin hanzari

Allah ka qara mana lafiya kuma muna godiya akan lafiya daka bamu, Wanda basuda lafiya ya Allah Ka basu lafiya kasa yazama kaffara agaresu.

TARIHIN ‘YAN BINDIGA A NAJERIYA  1. Ma’anar ‘Yan BindigaA kalmar Hausa, ‘yan bindiga na nufin mutanen da ke ɗaukar mak**...
10/10/2025

TARIHIN ‘YAN BINDIGA A NAJERIYA

1. Ma’anar ‘Yan Bindiga

A kalmar Hausa, ‘yan bindiga na nufin mutanen da ke ɗaukar mak**ai (k**ar bindiga) suna sata, garkuwa da mutane, ko kai hare-hare domin neman kuɗi ko wani buri na siyasa ko ƙabilanci.
A turance ana kiran su da “bandits”.

Su ba kungiya ɗaya ce ba, amma rukuni-rukuni ne na mutane dake aiki a dazuka daban-daban, musamman a Arewa maso yamma da tsakiyar Najeriya.

2. Asalin Matsalar

Tashin hankalin ‘yan bindiga ya fara bayyana a hankali bayan shekarar 2010, musamman a jihohin:
Zamfara, Katsina, Kaduna, Niger, Sokoto, Kebbi, da wasu sassan Plateau da Nasarawa.

Asalin matsalar ta samo tushe daga abubuwa k**ar:

Rashin tsaro da ayyukan satar shanu (cattle rustling),

Rashin aikin yi da talauci,

Rikice-rikicen manoma da makiyaya,

Rashin adalci a rabon arziki,

Da kuma rashin hukunta masu laifi a baya.

Da farko, matsalar ta fara ne da satar shanu da satar kaya, daga baya ta rikide zuwa sace mutane domin kudin fansa.

3. Yadda Rikicin Ya Tsananta

Daga shekara ta 2014 zuwa 2018, matsalar ta ƙara ta’azzara.
‘Yan bindiga sun fara kai hare-hare kan:

Kauyuka da gidajen manoma,

Hanyoyin mota (road attacks),

Masu noma da makiyaya,

Da kuma jami’an tsaro.

A wannan lokaci ne aka fara samun garkuwa da mutane da yawa a lokaci guda, har wasu makarantu da dalibai ke zama abin hari.

Misalai:

Sace daliban makaranta a Kankara, Katsina (2020)

Tegina, Niger State (2021)

Birnin Yauri, Kebbi (2021)

Kaduna–Abuja Train Attack (2022)

4. Dalilan Dake Kawo Faruwar Matsalar

Masana sun bayyana wasu muhimman dalilai k**ar:

1. Talauci da rashin aikin yi yawancin matasan da s**a shiga suna cikin tsananin talauci.

2. Rashin ilimi, rashin wayewa yasa suna yarda da jagororinsu.

3. Rashin tsaro da hukunci, babu tsauraran matakai akan masu laifi.

4. Rashin daidaito a rabon arziki, wasu suna ganin gwamnati tafi kula da wasu yankuna fiye da wasu.

5. Fadace-fadace tsakanin manoma da makiyaya, wanda ya rikide zuwa makami.

5. Yankunan Da Matsalar Tafi Kamari

Zamfara State shine asalin yankin da ‘yan bindiga s**a fara kafa sansanoni da yawa a dazukan Dansadau, Tsafe, da Maru.

Katsina da Niger suna fama da hare-haren da s**a shafi sace mutane da kona kauyuka.

Kaduna da Sokoto, hare-haren kan hanya da garkuwa da matafiya.

A wasu wurare, suna kafa sansanoni a cikin daji, suna gudanar da harkokin su k**ar ƙungiya.

6. Ire-iren Ayyukan Su

‘Yan bindiga suna aikata abubuwa da dama k**ar:

Satar mutane domin kudin fansa,

Kona gidaje da kauyuka,

Satar shanu da dukiyoyi,

Kashe jama’a idan aka ƙi biyan fansa,

Tursasa jama’a su bar garuruwansu.

Wasu daga cikinsu ma suna da mak**ai masu ƙarfi, k**ar AK-47, RPG, da motoci masu bindiga.

7. Martanin Gwamnati

Gwamnatin Najeriya ta dauki matakai daban-daban, ciki har da:

Ayyukan soji da ‘yan sanda, k**ar Operation Sharan Daji, Operation Hadarin Daji, da Operation Whirl Stroke.

Takaita cinikin man fetur da wayoyi a wasu yankuna domin hana su samun kayan aiki.

Kiran zaman lafiya da tattaunawa da wasu gwamnoni s**a yi, amma bai dawwama ba.

Kulle kasuwanni da hana amfani da babura (okada) a wasu jihohi.

Duk da haka, har yanzu matsalar bata gushe gaba ɗaya ba.

8. Sak**akon Matsalar

Rikicin ‘yan bindiga ya jawo:

Mutuwar dubban mutane,

Raba miliyoyin jama’a daga gidajensu,

Rashin aikin noma a yankunan karkara,

Karuwar talauci da yunwa,

Durkushewar tattalin arzikin Arewa maso yamma.

9. Hanyoyin Magance Matsalar

1. Wayar da kan matasa da ilimi.

2. Kirkirar ayyukan yi da tallafi a karkara.

3. Karfafa shari’a da hukunta masu laifi cikin gaskiya.

4. Kulla zaman lafiya tsakanin manoma da makiyaya.

5. Taimakawa al’umma su samu tsaro ta hanyar sa ido da hadin kai da jami’an tsaro.

10. Kammalawa

Tarihin ‘yan bindiga a Najeriya ya nuna cewa rashin adalci, talauci, da rashin tsaro sune tushen matsaloli.
Amma idan aka tashi da niyyar gaskiya, haɗin kai, da ilimi za'a iya kawo ƙarshen wannan fitina.

Zaman lafiya ba zai tabbata ba sai an magance talauci, rashin ilimi, da rashin adalci.

Allah ya kawo mana zaman lafiya mai dorewa a wannan qasar tamu mai albarka, Ameen.

In shaa Allah ana muka kawo qarshen wannan darasin namu na tarihi, zamuyi tunani muga wani darasi zamu dauko nan bada jimawa ba in shaa Allah.

✍️: Muhammad Khalid Hussaini
(De GENERAL)
10/10/2025

TARIHIN BOKO HARAM A NAJERIYA  1. Asalin Kalmar “Boko Haram”Kalmar “Boko Haram” na nufin “ilimin boko (na zamani) haramu...
09/10/2025

TARIHIN BOKO HARAM A NAJERIYA

1. Asalin Kalmar “Boko Haram”

Kalmar “Boko Haram” na nufin “ilimin boko (na zamani) haramun ne.”
A Hausa, “Boko” yana nufin ilimin zamani (wato Western education), yayin da “Haram” ke nufin abin da Addinin Musulunci ya hana.
To amma wannan ba sunan da s**a bawa kansu ba, sunan da jama’a ne s**a ba su saboda irin fahimtarsu ta cewa ilimin zamani ya sabawa addini.

Sunan da ƙungiyar ke kiran kansu shine:
“Jama’atu Ahlis Sunnah Lidda’awati wal Jihad”, ma’ana “Ƙungiyar masu bin Sunnah domin wa’azi da jihadi.”

2. Yadda Kungiyar Ta Fara

Kungiyar Boko Haram ta fara ne a Borno State, arewa maso gabashin Najeriya, a farkon shekarun 2000s, karkashin jagorancin wani malami mai suna Muhammad Yusuf.

Muhammad Yusuf ya kafa cibiyarsu a Maiduguri, inda yake yin wa’azi yana jan hankalin matasa da cewa:

Gwamnati ta duniya bata tafiya da Musulunci.

Ilimin zamani (Western education) yana ɓata mutane.

Ya k**ata Musulmai su koma mulkin Shari’a cikakke.

Saboda haka, mutane da yawa, musamman matasa marasa aikin yi s**a bishi, suna ganin yana kawo gaskiya da adalci.

3. Fara Rikici da Gwamnati (2009)

A farko, ƙungiyar tana yin wa’azi ne kawai. Amma daga baya, rikici ya ɓarke tsakaninsu da ‘yan sanda da jami’an tsaro a Maiduguri a shekara ta 2009.

A wannan rikicin ne aka kashe Muhammad Yusuf, shugabansu, a hannun ‘yan sanda.
Bayan mutuwarsa, mabiyansa s**a ɗauki fansa, s**a fara kai hare-hare a kan ofisoshin gwamnati, coci-coci, ofisoshin ‘yan sanda da sansanonin sojoji.

Daga nan ne rikicin ya zama babbar barazana ga Najeriya.

4. Shugabancin Abubakar Shekau

Bayan kisan Muhammad Yusuf, Abubakar Shekau ya karɓi jagoranci.
Shekau ya ƙara tsananta akidarsu, ya fara kai hare-hare masu muni, ciki har da:

Kashe jama’a a masallatai da kasuwanni,

Sace mutane,

Kona garuruwa,

Sace ‘yan mata (misali: Chibok Girls – 2014).

A zamaninsa ne kungiyar ta zama ta’addanci (terror group) sosai, kuma ta kasance ɗaya daga cikin mafi muni a duniya.

5. Yaduwar Rikici

Rikicin Boko Haram yafi shafar jihohin:

Borno, Yobe, Adamawa,
amma ya kuma shafi wasu jihohi k**ar Gombe, Bauchi, Kano, Kaduna, da Abuja.

Sannan rikicin ya bazu zuwa ƙasashen makwabta k**ar:

Niger, Chad, da Cameroon, inda s**a kafa sansanoni a cikin dazuzzuka musamman a Sambisa Forest.

6. Hare-hare Masu Tarihi

Wasu manyan hare-haren da s**a shahara sun haɗa da:

Bama & Konduga attacks (2013–2014)

Sace ‘yan mata 276 na Chibok (2014)

Kona garin Baga (2015)

Hare-hare a Abuja (UN House bombing – 2011)

Harin masallatai da kasuwanni a Borno da Yobe

7. Rarrabuwa Cikin Kungiyar

Bayan wasu shekaru, kungiyar ta rabu gida biyu saboda rashin jituwa tsakanin shugabanni:

1. Kungiyar Abubakar Shekau,

2. Kungiyar da tayi mubaya’a ga ISIS (Islamic State) wacce ake kira ISWAP Islamic State West Africa Province.

ISWAP tafi Shekau tsari da siyasa, yayin da Shekau yafi tsananta tashin hankali.
Shekau ya mutu a 2021 bayan fada tsakaninsa da ISWAP.

8. Martanin Gwamnati

Gwamnatin Najeriya ta tashi tsaye wajen yaki dasu ta hanyar:

Ayyukan soji (Operation Lafiya Dole / Hadin Kai),

Shirin dawowa kan hanya ga tsofaffin mayaka (Deradicalization program),

Amfani da kungiyoyin ƙasashen makwabta (Multinational Joint Task Force).

A hankali an rage ƙarfin su, amma har yanzu suna da wasu sansanoni a daji, musamman a yankin Sambisa da tafkin Chad.

9. Illolin Boko Haram

Rikicin Boko Haram ya jawo:

Mutuwar mutane fiye da 70,000,

Raba miliyoyin jama’a daga gidajensu,

Rufe makarantu da asibitoci,

Tattalin arzikin yankin Arewa maso Gabas ya durƙushe.

10. Kammalawa

Tarihin Boko Haram ya zama darasi mai girma ga Najeriya da duniya gaba ɗaya.
Ya nuna cewa rashin ilimi, talauci, da rashin adalci suna iya haifar da tsattsauran ra’ayi da rikici.

Hanyar mafita ita ce:

Ilmantarwa da wayar da kan matasa,

Adalci da ingantaccen mulki,

Karfafa zaman lafiya da fahimtar juna.

Allah ya bamu zaman lafiya mai dorewa a wannan qasar tamu mai albarka, Ameen.

Mu hadu a Rubutu na gaba mai taken: TARIHIN YAN BINDIGA A NIGERIA......

✍️: Muhammad Khalid Hussaini
(De GENERAL)
09/10/2025

TARIHIN MASU FAƊA DA GWAMNATI (MILITANTS) A NAJERIYA Militancy a Najeriya na nufin ƙungiyoyin matasa masu ɗaukar mak**ai...
08/10/2025

TARIHIN MASU FAƊA DA GWAMNATI (MILITANTS) A NAJERIYA

Militancy a Najeriya na nufin ƙungiyoyin matasa masu ɗaukar mak**ai waɗanda ke amfani da tashin hankali domin nuna rashin jin daɗinsu ga Gwamnati, musamman kan batutuwan da s**a shafi albarkatun ƙasa, adalci, da rarraba arziki.

1. Asalin Matsalar daga Yankin Niger Delta

Tashin hankalin masu fada da Gomnati (militants) ya fara ne a Niger Delta, wato yankin kudu maso kudu na Najeriya, wanda ya haɗa da jihohin Bayelsa, Rivers, Delta, Akwa Ibom, Edo, da Cross River.
Wannan yankin ne cibiyar man fetur (crude oil) wanda ke samar da kusan kashi 90% na kudin shiga na Najeriya.

Sai dai jama’ar yankin suna cewa:

Basa cin moriyar arzikin yankinsu.

Muhalli ya lalace saboda zubar mai da gurbatar ruwa.

Rashin ayyukan yi da talauci sunyi yawa.

Wannan rashin adalci yasa matasa s**a fara ɗaukar mak**ai domin su tilasta gwamnati ta saurare su.

2. Bayyanar Kungiyoyin Farko

Kungiyoyin farko da s**a fara wannan tafiya sun haɗa da:

Niger Delta People’s Volunteer Force (NDPVF) karkashin Mujahid Asari Dokubo (2003).

Movement for the Emancipation of the Niger Delta (MEND) wanda ya zama sananne sosai daga 2005 zuwa 2009.

Waɗannan kungiyoyi sun fara kai hare-hare kan:

Kamfanonin man fetur

Ma’aikatan gwamnati

Bututun iskar gas da man fetur (pipelines)

Burinsu shine su tilasta gwamnati ta basu adadin kudi, aikin gyaran muhalli, da ci gaban yankinsu.

3. Shirin Gwamnati – Amnesty Program (2009)

A shekarar 2009, tsohon shugaban ƙasa Marigayi Umaru Musa Yar’Adua ya ƙaddamar da Amnesty Program, wato shirin sasantawa da ‘yan militants.
Shirin ya basu:

Afuwar Gwamnati (amnesty)

Kudi da tallafin sake fara rayuwa

Horon sana’o’i da karatu a gida da kasashen waje

Wannan shirin ya taimaka sosai wajen rage tashin hankali a yankin, kuma mutane da dama daga cikin masu fada da Gomnati (militants) sun mika wuya.

4. Sabbin Kungiyoyi Bayan 2015

Bayan wani lokaci, wasu sabbin kungiyoyi sun sake bayyana saboda rashin cikakken aiwatar da alkawuran gwamnati.
Wasu daga cikinsu sun haɗa da:

Niger Delta Avengers (NDA), wanda s**a fara kai hare-hare a 2016.

Reformed Niger Delta Avengers (RNDA) da wasu ƙungiyoyi ƙanana.

Duk sun koma kai hare-hare kan bututun man fetur da kamfanoni, suna cewa gwamnati taci amanar yarjejeniyar da aka yi dasu.

5. Dalilan dake Jawo Militantcy

Rashin aikin yi da talauci

Rashin gaskiya wajen rabon arziki

Lalacewar muhalli

Rashin kula da matasa

Rashin daukan mataki kan cin hanci da rashawa

6. Halayen Yanzu da Kiran Zaman Lafiya

Yanzu haka, yawancin tsofaffin masu fada da Gomnati (militants) suna cikin shirin zaman lafiya da cigaba, wasu suna da sana’o’i, wasu kuma sun zama shugabanni a yankinsu.
Amma har yanzu ana ganin bukatar:

Adalci wajen rabon arziki,

Kula da muhalli,

Ilmantar da matasa domin gujewa dawowa ga makami.

Kammalawa

Tarihin masu fada da Gomnati (militants) a Najeriya yana nuna cewa rashin adalci da talauci kan iya haifar da tashin hankali da fitina.
Ko da yaushe, zaman lafiya, fahimta, da gaskiya sune hanyoyin da zasu kawo daidaito da cigaba a ƙasa.

Allah ya kawo mana zaman lafiya mai dorewa a wannan qasar tamu mai albarka, Ameen.

Muhadu a Rubutu na gaba mai taken: TARIHIN BOKO HARAM A NIGERIA......

✍️: Muhammad Khalid Hussaini
(De GENERAL)
08/10/2025

25/09/2025

Thank you Senegal

TARIHIN GARKUWA DA MUTANE A NIGERIA Garkuwa da Mutane a Nigeria shima dadadden abu ne wanda ya faro tun a qarni na 15 zu...
25/09/2025

TARIHIN GARKUWA DA MUTANE A NIGERIA

Garkuwa da Mutane a Nigeria shima dadadden abu ne wanda ya faro tun a qarni na 15 zuwa 19, ya faro ne a bakin teku a jahohin Calabar, Bonny, Badagry da Jahar Lagos, a wancan lokacin ana k**a mutane ne a sayarwa da Turawa.

1. Garkuwa a Lokacin Da (Kafin Mulkin Mallaka)

A tsohuwar Nijeriya, musamman a yankunan da ake fama da yaƙe-yaƙe tsakanin ƙabilu, mutane kan zama ganima.

Wadanda aka k**a a yaƙi s**an zama bayi ko a sayar dasu cikin gida ko ta hanyar cinikin bayi na Sahara inda ake kai su kasuwannin Arewa da Larabawa.

A kudancin Nijeriya kuma, musamman yankin bakin teku, ana yin cinikin bayi na tekun Atlantika. Mutane daga yankunan Yoruba, Igbo, da sauran ƙabilu ana garkuwa dasu, a sayar dasu ga Turawan da suke zuwa da Amurka da Turai.

2. Garkuwa a Lokacin Mulkin Mallaka (ƙarni na 19 zuwa farkon 20)

Turawa sun kawo ƙarshen cinikin bayi, amma sun kafa tsarin tilasta aiki ba biya (forced labour).

A wasu lokuta an k**a mutane ana tilasta musu aikin gona da hakar ma’adinai, wanda ke k**a da garkuwa da bayi na dabara.

3. Garkuwa Bayan samun ’Yancin Kai (1960 – 1990s)

Bayan samun ’yanci daga Turawan Mulkin Mallaka, garkuwa da mutane a Nigeria bai zama ruwan dare ba sai a lokuta kaɗan kadan.

Abin da aka fi sani a wancan lokaci shine garkuwa da ’yan siyasa ko manyan mutane don siyasa, amma baya da yawa k**ar yadda ake gani a yau.

4. Garkuwa a Zamanin Baya-bayan Nan (2000s zuwa yau)

Nigeria ta Kudu: A yankin Neja-Delta, tun daga shekarun 2000, Masu fada da Gomnati (Militants) suna yin garkuwa da ma’aikatan man fetur da ’yan kasashen waje don neman fansa.

Arewa maso Gabas: a Borno da Yobe Ƙungiyar Boko Haram ta fara amfani da garkuwa da mutane tun daga 2009, inda s**a yi shahara da sace ɗaliban Chibok (2014).
Suma daga Jihadi s**a koma yin Garkuwa da Mutane don neman kudin fansa.

Arewa ta Tsakiya da Arewa maso Yamma: Sokoto, Zamfara, Katsina, Kaduna da Niger Ƙungiyoyin ’yan bindiga (Bandits) sun mai da garkuwa da mutane hanyar samun Kudinsu tun daga 2015 har zuwa yau, suna k**a matafiya a kan hanyoyi ko a gidajensu don neman kuɗin fansa.

Wadanda asalinsu barayin shanu ne daga baya s**a juya zuwa Garkuwa da Mutane don neman kudin fansa.

Yanzu, matsalar ta zama ruwan dare a sassan Nigeria, tana shafar malamai, ɗalibai, ’yan kasuwa, da matafiya.

5. Dalilan Yawaitar Garkuwa a Nijeriya

Talauci da rashin aikin yi.

Rashin tsaro da raunin gwamnati wajen hana laifuka.

Kasuwancin mak**ai da tashe-tashen hankula.

Ƙungiyoyin ta’addanci da masu neman kuɗin fansa.

6. Kammalawa

A takaice dai, asalin garkuwa da mutane a Nigeria ya samo asali ne tun daga cinikin bayi na gargajiya da na Turawa, ya canza zuwa na siyasa a mulkin mallaka da bayan ’yancin kai, sannan yanzu ya zama babban hanyar samun kuɗin fansa daga ƙungiyoyi daban-daban.

Addua:
Muna Rokon Allah ya kawar mana da wadannan fitintinun ya kawo mana zaman lafiya a Qasarmu baki daya
Ya Allah wadannan masu aikata wadannan miyagun ayyuka bayinka ne idan masu shiryuwa ne ya Allah ka shiryardasu, idan bamasu shiryuwa bane Ya Allah kayi mana maganinsu, Ameen.

Mu hadu a Rubutu na gaba mai taken: TARIHIN MASU FADA DA GWAMNATI (MILITANTS) A NIGERIA .....

✍️: Muhammad Khalid Hussaini
(De GENERAL)
25/09/2025

24/09/2025

Thank you South Africa

24/09/2025

Thank you Kenya

24/09/2025

Thank you so much our vibrant Vice President for this powerful speech at UGA on Palestine.

We are Greatful as well to the Nigerian Government too for standing firm in support of justice.

Address


Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Alfallatee posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Contact The Business

Send a message to Alfallatee:

  • Want your business to be the top-listed Media Company?

Share