13/05/2022
Voor bijgelovige mensen is vandaag een spannende dag. Het is namelijk vrijdag de dertiende, maar waar komt de angst voor deze dag eigenlijk vandaan? Dat wil Skript vandaag graag met jullie delen.
De angst voor vrijdag de dertiende wordt ook wel aangeduid met de term ‘paraskevidekatriafobie’ en werd bedacht door therapeut en historicus Donald Dossey die zich specialiseerde in het behandelen van mensen met irrationele angsten. Het woord is een samenstelling van de Griekse woorden voor vrijdag en de dertiende.
Wanneer het concept van vrijdag de dertiende precies is ontstaan is lastig te zeggen. Het ongeluksgetal dertien komt onder andere uit een Noorse sage, waarin twaalf goden een diner hielden in Walhalla, waarop de God van de chaos en leugens, Loki, plotseling onuitgenodigd arriveerde. Loki schoot vervolgens God Balder, de god van de vreugde, dood. Andere verklaringen kunnen in het Christendom gezocht worden. Jezus zou bijvoorbeeld zijn gekruisigd op vrijdag de dertiende. In het Christendom is twaalf het getal van de perfectie en eentje erbij zou dan imperfectie of ongeluk kunnen gaan betekenen. Zo zijn er nog veel meer van dit soort oorsprongen te vinden. Vrijdag was bijvoorbeeld in het Romeinse Rijk een dag waarop misdadigers vaak werden geëxecuteerd en zo voor hen een ongeluksdag.
Volgens recenter onderzoek is vrijdag de dertiende echter een concept van veel latere datum, die in de VS ontstond. Het begrip werd daar als eerste op de bekende manier gebruikt in 1881. Toen besloot namelijk een Amerikaanse officier elke dertiende van de maand een diner van dertien gangen aan dertien personen aan te bieden. De eerste bijeenkomst was op een vrijdag. Hiermee wilde hij aantonen dat dertien géén ongeluk bracht. In Nederland werd de eerste melding van ‘vrijdag de dertiende’ gemaakt in 1896, maar het concept werd pas echt bekend na de Tweede Wereldoorlog, toen de Nederlandse cultuur sterk veramerikaniseerde.