18/09/2025
PLEIDOOI VOOR EEN CULTURELE REVOLUTIE
Optimistische cultuurfilosofie in ‘Het kan zeker beter’
Bij AFdH Uitgevers verscheen 'Het kan zeker beter. Naar een Europese Culturele Revolutie' van Jan Brouwer. Zijn boek geeft een gedurfde, positieve kijk op Europa, dat volgens de schrijver aan de vooravond staat van een nieuwe culturele revolutie: verandering van het dominante wereldbeeld, verandering van waarden en cultuuruitingen. Het boek is zeker ook bedoeld voor jonge mensen.
Jan Brouwer combineert zijn kennis van wis- en natuurkunde en biologie met wat hij weet van filosofie, economie, cultuur en geschiedenis. Dat is veel; het levert een caleidoscopisch beeld op hoe veranderingen ontstaan. Brouwer koppelt aan zijn analyse een pleidooi voor een sterk verenigd en samenwerkend Europa. Juist deze tijd vraagt om Europese solidariteit, ingrijpende beslissingen, ander gedrag, een ander kapitalisme en nieuwe culturele waarden.
Nieuwe Europese waarden
In zijn boek zoekt Brouwer naar oplossingen en verbindingen. ‘Onheilsprofeten zijn er al genoeg, we moeten kijken hoe het beter kan in de wereld,’ zegt hij, daarbij doelend op de huidige geopolitieke crises en de klimaatcrisis in de wereld. Dat Europa daarin een voortrekkersrol op zich moet nemen is voor hem evident. ‘Europa heeft als eerste de geboortecrisis achter de rug, irritante uitwassen van allerlei ‘ismen’ zijn overwonnen, andere continenten lopen daarbij achter en zitten nog in de fase van roofkapitalisme en imperialisme.’ De schrijver schetst een symbiotisch wereldbeeld met nieuwe waarden op het gebied van cultuur, gedrag en kapitalisme, pleit voor de invoering van directe democratie, een gezondere, langzame economie, nieuwe sociale zekerheden, zelfontplooiing, verbeelding en verbinding en het gebruik van geothermische energie. En in Europees verband: versterking van defensie en, opmerkelijk, een grotere rol voor religies bij verandertrajecten.
Politiek bestuurlijk niveau
Brouwers boek geeft niet alleen blijk van een eruditie die tot iets gediend heeft. De schrijver maakt met relativering verstandig gebruik van vijftig jaar werkervaring op hoog politiek-bestuurlijk niveau. Hij vertelt nuchter en deskundig over zijn jarenlange activiteiten als onderzoeker, bestuurder en organisator op het gebied van kunst en cultuur in binnen- en buitenland: ‘We kunnen niet op de oude manier doorgaan, maar moeten met een nieuw beeld van de toekomst gaan leven en onze weg daarin vinden.’ Darwin, Descartes, Dawkins en tal van andere denkers komen voorbij. Maar steeds blijft de toon van de schrijver lichtvoetig. Dat heeft alles te maken met de onbevangen manier waarop hij zijn eigen leven en werk combineert met de inzichten die hij via studie heeft verworven en zijn reizen over de wereld.
Kritisch commentaar en humor
'Het kan zeker beter' is doorspekt met theorieën van wetenschappers, die Brouwer op zijn eigen manier interpreteert en op een begrijpelijke manier uitlegt. Met de titel verwijst het boek licht ironisch naar 'Beter wordt het niet' van NRC-columniste Caroline de Gruyter, een werk dat hij met veel instemming gelezen heeft. De schrijver levert zo nu en dan venijnig commentaar maar voegt ook een flinke dosis humor toe. Hij kleurt regelmatig buiten de lijntjes, zijn vakgenoten zullen af en toe wellicht de wenkbrauwen fronsen, maar de doorsnee-lezer en de niet-wetenschapper worden door hem meegevoerd op het grillige pad van ontdekkingen op deze wonderlijke wereld en door de geschiedenis. Het is een boek geworden dat je steeds weer oppakt en nog lang aan het denken zet,’ zegt schrijver en journalist Margreet Hofland in haar voorwoord.
Het kan zeker beter is een boek dat iedereen moet lezen die gelooft in een gezamenlijke toekomst en een gezamenlijk Europa.
Gebonden, 288 pagina's met kleurkatern
Boekverzorging: Vincent van Baar
Bestellen: https://www.afdh.nl/boeken/het-kan-zeker-beter.aspx
Meer informatie bij AFdH Uitgevers, Paul Abels, [email protected]
