17/07/2025
म आजबाट सुध्रीएको छु है 😭
फ्रेम दिँदा सम्झना होइन, दिनहुँको घाउ कोटीन्छ - अब बन्द गरौँ यो चलन
जीवनपछिको बोझिलो उपहारको कथा
मृत्यु एउटा अन्तिम सत्य हो, जुन स्वीकार गर्न कहिल्यै सहज हुँदैन। जब घरको आँगनबाट एक जना आफन्तको चितामा अन्त्येष्टि हुन्छ, त्यही क्षणदेखि त्यो घरको हरेक कुनामा मौनता झुन्डिन्छ। त्यस मौनताभित्र एक–एक स्वर रोएको हुन्छ, तर त्यसको स्वर प्रायः बाहिर सुनिँदैन।
यही मौनताभित्रै आजकल देखिन्छन् - प्राय मान्छेहरु समावेदन दिंदा जाँदा सुनौलो फ्रेममा गहिरा शब्द लेखेर "समबेदना व्यक्त गरिन्छ" लेखिएका केही शब्द र तल हस्ताक्षर गरिएका केही नामहरू। यिनै फ्रेमहरू अहिलेको चलन बनेका छन्, जसलाई 'संवेदना' भनिन्छ। तर त्यो संवेदना साँच्चै मनको हो त? कि सामाजिक औपचारिकताको एउटा अर्को बोझ?
फ्रेम... जसले सम्झनु होइन, अझै गहिरो पीडा दिलाउँछ
यी फ्रेमहरू न त घरको भित्तामा झुन्ड्याएर सजाउन मिल्छ, न त सजिलै फाल्न नै सकिन्छ। एक किसिमको मानसिक द्वन्द्वको वस्तु बन्छ - किनकि यसमा प्रियजनको मृत्युको दिन, नाम, र पीडाको याद समेटिएको हुन्छ। हरेकपटक त्यसलाई आँखाले छोएको महसुस हुँदा, परिवारजनको मुटु फेरि चिरिन्छ। संवेदना दिन चाहनेको मन साँचो होलान्, तर यस्तो स्वरूपमा? जसले बाँचिरहेका परिवारजनका घाउ थप चिलाउँछ? कतिका घरमा त बोरामा प्याक गरेर घरको कुनामा लगेर नदेख्ने ठाँउमा राखिन्छ ता कि पिडा नहोस ।
समाजको “कृत्रिम” सहानुभूति
कहिलेकाहीँ त यस्ता फ्रेमहरू हेर्दा लाग्छ – संवेदना पनि आजभोलि देखावटी हुन थालेको छ। कसैको मृत्यु हुँदा केही नाम छापिएका फ्रेम लिएर पुग्नुपर्ने, फोटो खिचिने, सामाजिक सञ्जालमा पोस्ट गरिने - के यो आत्मियता हो? कि सामाजिक औपचारिकताको एउटा 'डिजिटल दाग'? संवेदना व्यक्त गर्न अब त मौनता पनि पर्याप्त नमानिने, शब्द र फ्रेम चाहिने?
साच्चिकै साथ दिने तिमी हौ, जो नबोलीकन बस्छौ, काख हाल्छौ
कुनै घरमा मृत्यु हुन्छ भने त्यो परिवारलाई चाहिने चाहिँ – केही दिनको चिया पकाइदिने कोही, बच्चालाई एकछिन पढाइदिने कोही, बुढाबुढीको औषधिको चिन्ता लिने कोही। त्यो “कोही” बन्ने आँट भने साह्रै कम देखिन्छ। बरु, फ्रेम बनेर पुग्ने हात चाँडो हुन्छ।
अब परिवर्तन चाहिन्छ
अब समय आइसक्यो, हामीले यी चलनहरूलाई फेरि समीक्षा गर्ने। संवेदना व्यक्त गर्न चाहिने हो भने, हामी उपस्थित हौं – एक कप चिया लिएर, एक भावुक मन, अँगालो लिएर, वा आवश्यक परे केही दिन त्यो परिवारको दुःख बाँड्ने स्वरूपमा।
फ्रेम होइन, सजीव साथ हो साँचो सहानुभूति।
संवेदना अब फ्रेममा होइन,
तपाईंको समयमा, तपाईंको मौनता, तपाईंको छेउमा बस्ने क्षमतामा होस्।
कृपया…
अब कसैको मृत्यु भएपछि
फ्रेम लिएर होइन - रित्तो हात, तर भरिएको मन लिएर जानुस्।
किनकि…
❝ संवेदनाको मूल्य सुनौलो फ्रेममा होइन, सुनिने निसब्दतामा हुन्छ ❞
अन्त्यमा...
मानिस मर्छ, सम्झना बाँच्छ। तर हामीले दिने सम्झनाको स्वरूप यस्तो हुनु हुँदैन, जुन पीडाको ताजा चोट बन्न सकोस्। समबेदनाका फ्रेमहरू अब पुराना भए, अब न्यानो उपस्थितिको संवेदना नयाँ संस्कार होस्।
Note : तस्बिरमा देखिएका एमाले नेता लालबाबु पन्डित हुन भने तल बोरामा रहेको समबेदनाका फ्रेमहरु हुन जुन लालबाबुसँग कुनै सम्बन्ध छैन । आफ्नि जिबन साथीलाई माया गर्ने लालबाबुले अरुले दिएका फ्रेमहरुलाई कहाँ राख्लान ? उनलाई ति फ्रेमले पिडा दिएको छ कि माया ? यो हामीले बुझ्न पर्ने दिन ढिला भैसक्यो अब फ्रेम बन्द गर्नुपर्छ ।
creadit :- surya p.bashyal
