18/07/2025
ऋणको ऋतु
सधैँ ऋण लिइन्छ
हर्षका मुरली बजाउन होइन,
दैनिकताका चुल्हो बलाउन,
छोराछोरीको स्कुल फिस टार्न,
अस्पतालको पर्खाल नाघ्न,
र
भोलिको सम्भावनामा आजलाई बाँच्न ।
ऋण लिने हात
न छलको नाटकीय मुद्रा हो,
न लोभको लम्बिएको साखा
त्यो त विवशताको मौन अनुरोध हो,
जहाँ आँखा भरी आँसुलाई
‘सहमति’को हस्ताक्षर बनाइएको हुन्छ ।
साउ!
तपाईंको दरबारमा ऋणीले नमस्कार गरे पनि
त्यो श्रद्धा होइन
कसैप्रति झुकेको स्वाभिमान हो,
क्षणिक उधारोको भार बोकेको आत्मा हो ।
उसको निद्रा सस्तो छैन
कृपया तपाईंको ब्याजले त्यसमाथि बोझ थप्नुहोला,
उसको स्वाभिमान तोकिएन
तपाईंको क्यालकुलेटरले ।
धेरै थाहा छ उसलाई
तपाईंले दिएको रकमको मूल्य,
तर तपाईंलाई थाहा छैन
उसले लिएको रातहरूको मूल्य ।
तपाईंका लागि ऋण
एउटा हिसाब हो,
तर
उसका लागि ऋण
एक चर्किँदो आत्मा,
एक गाँसको अपराधबोध,
एक साँझको लाज ।
त्यसैले, हे साउ
जब ऋणीले आँखा झुकाउँछ,
त्यो अपराध होइन
आँसु लुकाउने अभ्यास हो ।
धनीको उदारता तब हुन्छ
जब ऋण दिँदा मात्र होइन,
फिर्ता माग्दा पनि
मानवीयता बाँच्छ ।
