ApiTimes/अपिटाइम्स

28/07/2025

मानसिक तनाव र यौगिक चिकित्सा
एक समग्र उपचार पद्धति

१. मानसिक तनाव : संक्षिप्त परिचय
आजको मानव आधुनिक जीवनशैलीका कारण विभिन्न पारिवारिक, सामाजिक, आर्थिक र मानसिक समस्यासँग जुधिरहेको छ। उसको जीवनको उद्देश्य भौतिक सुख र सम्पत्तिसम्म सीमित हुँदा मानसिक असन्तुलनको अवस्था उत्पन्न हुन्छ। जब चाहना र क्षमता बीच असमानता बढ्छ, तब तनाव उत्पन्न हुन्छ। यौगिक जीवनशैली तनावका नकारात्मक प्रभावहरूबाट जोगिन सहयोगी सिद्ध हुन्छ।
२. मानसिक तनावका लक्षणहरू
१. हात-खुट्टा काम्नु
२. अत्यधिक पसिना आउनु
३. बेचैनी, व्याकुलता
४. श्वासप्रश्वास तीव्र हुनु
५. हृदयगति बढ्नु
६. उच्च रक्तचाप
७. गला सुक्नु
८. बारम्बार दिसा-मूत्र लागिरहनु
९. टाउको, घाँटी, काँध दुख्नु
१०. औंलाहरू चिसो हुनु
११. चिडचिडापन, क्रोध
१२. अनिद्रा वा बारम्बार निद्रा टुट्नु
१३. असुरक्षा महसुस गर्नु
१४. चिन्तामा रहनु
१५. एकान्त चाहनु
१६. चक्कर लाग्नु वा बेहोस हुनु
१७. अकारण क्रोध
१८. निराश वा अवसादग्रस्त रहनु
१९. एकाग्रता नहुनु
२०. नशाप्रति आकर्षण
२१. समय खेर फाल्ने वा काम टार्ने
२२. नङ चपाउनु
२३. नकारात्मक सोच
२४. अनिष्टको डर वा भय
२५. स्मरणशक्ति कमजोर हुनु
२६. सामाजिक वा पारिवारिक गतिविधिमा रुचि नहुनु
२७. बस्दा गोडा हल्लाउने
२८. अत्यधिक चिया-कफी सेवन
२९. संवादका बेला अत्यधिक पलक झिम्क्याउनु
३. मानसिक तनावका कारणहरू
१. इच्छाअनुसार कार्य नहुनु
२. असन्तोषको अवस्था
३. हतारो, व्यग्रता
४. तीव्र प्रतिस्पर्धा र होड
५. धन, पद, प्रतिष्ठाको तीव्र आकांक्षा
६. पारिवारिक कलह वा समस्याहरू
७. दीर्घकालीन वा असाध्य रोगहरू
८. क्षमता भन्दा बढी जिम्मेवारी
९. आफन्त वा साथीबाट धोका
१०. व्यवसायमा घाटा
११. जागिरमा अधिकारीको दमन
१२. अनैतिक आचरणको डर
१३. नयाँ ठाउँमा समायोजन नहुनु
१४. नकारात्मक सोच र असुरक्षाको भावना
१५. शरीरमा जैविक परिवर्तन
१६. असफलताको डर
१७. बेरोजगारी
१८. नशाको लत
१९. गैरकानुनी काम
२०. अत्यधिक भावुकता
२१. कठोर व्यवहार भएको साथी
२२. अशान्त कार्यस्थल
२३. अयोग्य अधिनस्थ कर्मचारी
२४. प्रेम वा यौन असन्तुष्टि
२५. अपमान, तिरस्कार
२६. सामाजिक-आर्थिक-राजनीतिक समस्याहरू
४. यौगिक चिकित्सा पद्धति
मानसिक तनावको प्रभावलाई घटाउन र प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउन सात चरणमा आधारित यौगिक चिकित्सा पद्धति अपनाइन्छ।
४.१ आचरण सम्बन्धी नियमावली
- यम-नियमहरूको पूर्ण पालना गर्नु
- नशालु पदार्थबाट टाढा रहनु
- समस्या समाधानका लागि सकारात्मक दृष्टिकोण अपनाउनु
- असम्भव आकांक्षा राख्नु हुँदैन
- अनैतिक कामबाट टाढा रहनु
- आत्मसमर्पण र आध्यात्मिक आस्था कायम गर्नु
४.२ षट्कर्मीय चिकित्सा
- धौति, वस्त्र धौति, वमन आदि कफ हटाउन
- शंखप्रक्षालन—तीन दोष निवारण
- बस्ति—वात दोष सुधार
- नेति, सूत्रनेति—स्वासप्रश्वास सन्तुलन
- नौली, अग्निसार—पाचन सुधार
- कपालभाति—स्वास प्रक्रिया सुधार
- त्राटक—एकाग्रता वृद्धिको लागि
४.३ आसनीय चिकित्सा
- सूर्यनमस्कार, पश्चिमोत्तानासन, पवनमुक्तासन
- शवासन, बालासन, वज्रासन (खानापछि)
- हलासन, मत्स्यासन, अर्धमत्स्येन्द्रासन
- ताड़ासन, योगमुद्रासन आदि
४.४ प्राणायामीय चिकित्सा
- सूर्यभेदन, नाड़ी शोधन—वात सन्तुलन
- भ्रामरी, भस्त्रिका—मन स्थिर गर्न
- उज्जायी—श्वासप्रश्वास सुधार गर्न
४.५ मुद्रा तथा बन्ध चिकित्सा
- उड्डीयान, जालन्धर बन्ध, महाबन्ध
- महामुद्रा, अश्विनी मुद्रा, प्राण मुद्रा
- विपरीतकरणी मुद्रा, शक्तिचालनी मुद्रा आदि
४.६ शिथिलीकरण तथा ध्यान
- योगनिद्रा, अजपा जाप, त्राटक, प्रेक्षा ध्यान
- ध्यान अभ्यासबाट हृदयगति, रक्तचाप, श्वास नियन्त्रणमा सहयोग
४.७ आहारीय चिकित्सा
- सात्त्विक, सुपाच्य, रेशायुक्त खाना
- चिया, कफी, नशालु पदार्थबाट बच्नुपर्छ
- मिताहार र उचित समयमा भोजन गर्नुपर्छ
५. पथ्य र अपथ्य
✅ पथ्य: गाजर, मेथी, पालुङो, स्याउ, अनार, पपीता, बदाम, किसमिस आदि
❌ अपथ्य: मैदायुक्त, मसालेदार, मांसाहारी, चिया, कफी, मदिरा आदि

मार्गदर्शक
आचार्य कमल पाैडेल
मानव चेतना एवम् याेग विज्ञान

28/07/2025

🐍 नागपञ्चमी विशेष नागपूजा विधि

📅 तिथि र महत्व:

नागपञ्चमी श्रावण शुक्ल पञ्चमीका दिन मनाइन्छ। यो दिन नाग देवताको पूजन गरिन्छ जसले सर्पदोष निवारण, सन्तान सुख र शान्तिको प्रतीक मानिन्छ।

🌼 पूजा सामग्री (सम्पूर्ण सामग्री):

नागको चित्र वा मूर्ति (सफा स्थानमा बनाइएको सर्पको चित्र पनि चल्न सक्छ)

दूध, दही, अक्षता (चामल), कुंकुम, अबिर, फूल, धूप, दीप

दुबो, तुलसी, चन्दन

गाईको दूध, घ्यू, मह

आठ प्रकारका नागहरूको नाम लेखिएको नागचित्र
👉️ अनन्तं वासुकिं शेषं पद्मनाभं च कंबलम्।
शंखपालं धृतराष्ट्रं तक्षकं कालियं तथा॥
एतानि नव नामानि नागानां च महात्मनाम्।
सायं कालं पठेन्नित्यं प्रातः कालं विशेषतः॥
तस्मै विषभयं नास्ति सर्वत्र विजयी भवेत्॥

कलश (जलयुक्त), सुपारी, पाना, फूलमाला
सर्पलाई चढाउने लावा, चामल, खीर, लड्डु आदि
माटोको नाग बनाएको भए पनि पूजायोग्य हुन्छ

🪔 पूजाको विधि:

१. स्नान र शुद्धिकरण:

बिहान शुद्ध भएर स्नान गरी पूजा स्थान सफा गर्नुहोस्।

पूजास्थलमा एक सफा कपडा वा आसन राख्नुहोस्।

२. नाग स्थापना:

माटो, चित्र वा तामाको नाग वा सर्पको प्रतीक राख्नुहोस्।

यदि नाग चित्र बनाइँदैछ भने घरको पूर्वोत्तर दिशामा बनाउनु शुभ मानिन्छ।

३. संकल्प:

दाहिने हातमा अक्षता जाै,तिल,कुश लिएर
गाेत्र, नाम स्थान सहित सुख शान्तिकाे कामना गर्नुहाेस् ।

४. नाग पूजन:

चन्दन, अक्षता, फूल, अबिर, धूप, दीप लगाएर पूजा गर्नुहोस्।

सर्प देवतालाई दूध, दही, लावा, खीर आदि अर्पण गर्नुहोस्।

नागलाई निम्न मन्त्र बोल्दै पूजा गर्नुहोस्:

"ॐ कुर्वन्तु सर्वमङ्गलं नागाः पातु गृहं सदा।"
"नमस्ते नागराजाय, नमस्ते वासुकेय च।
नमस्ते शंखपालाय, तक्षकाय नमो नमः।"

५. दूध चढाउने परम्परा:

नागको मूर्ति वा चित्रमा दूध अर्पण गर्नुहोस्।

केही ठाउँमा नाग पोखरी वा नाग मन्दिरमा गएर सर्पलाई दूध चढाउने चलन हुन्छ।

६. आरती र प्रार्थना:

नाग देवताको आरती गाउनुहोस् वा बजाउनुहोस्।

सर्पदोष निवारण, परिवारको स्वास्थ्य र समृद्धिको कामना गर्नुहोस्।

७. नाग नामको स्मरण:

आठ प्रमुख नागहरूको नाम लिनु पुण्यकारी मानिन्छ:
अनन्त, वासुकि, तक्षक, कर्कोटक, पद्म, महापद्म, शंखपाल, कुलिक।

🛐 व्रतको नियम:

यस दिन व्रत बस्ने, लसुन-प्याज निषेध हुने, मांसाहार नगर्ने परम्परा छ।

घरमा सर्प मार्न निषेध गरिएको हुन्छ।

🧿 नागपञ्चमीका लाभहरू:

सर्प दोषको निवारण

कालसर्प योगको शान्ति

सन्तान प्राप्तिमा सहयोग

घरमा सर्पको भय नहुने

मानसिक शान्ति र स्वस्थता रहने

15/07/2025

श्रावण महिनाका मुहूर्त एवम् पर्वहरू । जानकारीका लागि एकपटक सबैले शेयर गराैं ।

26/06/2025

बंगलादेश सरकारले नेपालको ९०० मेगावाट क्षमताको माथिल्लो कर्णाली जलविद्युत् परियोजनाबाट ५०० मेगावाट विद्युत किन्ने सम्झौता खारेज गरेको छ ।बंगलादेश सरकारले विशेष अधिकार ऐन (स्पेसल पावर एक्ट) अन्तर्गतका सबै सम्झौताहरू निलम्बन गर्ने निर्णय गरेसँगै यस परियोजनाबाट विद्युत् किन्न भएको प्रारम्भिक विद्युत् आपूर्ति सम्झौता (पीएसए) को आशयपत्र बंगलादेशको विद्युत् विकास बोर्ड (बीपीडीबी) ले खारेज गरेको बंगलादेशको स्थानिय पत्रिका द डेली अब्जर्भरले उल्लेख गरेको छ ।
भारतीय कम्पनी जीएमआर इनर्जी लिमिटेड र एसजेभीएनले अछाम, सुर्खेत र दैलेख जिल्लाको सिमाना कर्णाली नदिमा यो परियोजना निर्माण गरिरहेका छन् ।
भारत र बंगलादेशबीच पछिल्लो समय बढ़ेको तनाबले दुवै देशले एक अर्काको अर्थतन्त्रमा असर पर्ने गरी व्यापारमा अवरोध सृजना गरिरहेका बेला बंगलादेश सरकारले यस्तो निर्णय गरेको हो ।

‘भारतले प्रस्ताव गरेको ११७ किलोमीटर लामो ७६५ केभी उच्च भोल्टेज प्रसारण लाइन प्रयोग गर्ने विषयमा बंगलादेशमा रणनीतिक र भूराजनीतिक चासो देखिएको छ,’ डेली अब्र्जभरले उल्लेख गरेको छ । अन्तरिम सरकारले अधिल्लो अवामी लिग सरकारले समझौता गरेको परियोजना अधि बढ़ाउने इच्छा देखाएको छैन ।

‘सरकारले विशेष अधिकार ऐनअन्तर्गत भएका सबै समझौता निलम्बन गर्ने निर्णय गरिसकेको छ। त्यसैले जीएमआरसँगको प्रस्तावित समझौता पनि रद्द गरिएको छ,’ बंगलादेश विद्युत् विकास बोर्डका अध्यक्ष मोहम्मद रेजाउल करिमलाई उद्धृत गरिएको समाचारमा भनिएको छ ।सन् २०२५ को फेब्रुअरीमा जिएमआर इनर्जीका एक उच्च अधिकारी सञ्जय बार्देले बंगलादेशका ऊर्जासचिवलाई पत्र पठाउँदै नेपालबाट बंगलादेशतर्फ विद्युत् निर्यात गर्न विद्युत् आपूर्ति समझौता औपचारिक रूपमा टुंग्याउन आग्रह गरेपछि उक्त विषय सतहमा आएको हो ।

समाचारअनुसार जीएमआर अपर कर्णाली हाइड्रोपावर लिमिटेडले हाल खारेज गरिएको विशेष अधिकार ऐन अन्तर्गत सन् २०२९ देखि शुरू हुने गरी २५ वर्षे विद्युत् विक्री समझौताको प्रस्ताव गरेको थियो ।

20/05/2025

ज्येष्ठ महिनाका लगन एवम् मूहुर्तहरु ।
सबैले एकपटक शेयर गरौं ।

26/04/2025

मणिमुकन्द भलिबल क्लवले अायाेजना गरेकाे ईण्डाेनेपाल खुल्ला रात्री भलिबल प्रतियोगिताकाे फाईनल खेल हुँदैछ । अहिले अार्मी र गण्डकी तेश्राे स्थानकाे लागि खेल्दैछन् भने फाईनलमा यसपछि नेपाल र भारत खेल्दैछन् । तिलाेत्तमा अासपासका भलिबल खेलाडीहरुलाई अाउन अनुराेध छ ।

30/03/2025

संसदमा कसैले राजावादी हुँ भन्नेहरुलाई थुन्नुपर्छ भनेपछि...
छाति ठोकेर भनियो राजावादी यहाँ छ सके जेल हाल !

28/03/2025

25/03/2025

कपिलवस्तुकाे त्याे ठाउँ (बुद्ध पद्मामावि अघिकाे खुलामञ्च)
जहाँ पशु र मानिसले एकैठाउँ शाैच गर्दछन् ।

25/03/2025

25/03/2025