Live FM

09/06/2025

31/05/2025

29/05/2025

यहाँ जङ्ग बहादुर राणाको शासनकाल (१८४६–१८७७) मा भएका चारवटा मुख्य खराब शासन (bad governance) का बुँदागत रूपहरू प्रस्तुत छन्:

⚫ १. तानाशाही शासन प्रणाली लागू (Autocratic Rule)
– उनले कोत पर्वको हत्याकाण्डपछि सत्ताको सबै अधिकार हत्याए।
– संविधान, जनताको राय वा सहमति बिना शासन चलाए।
– कुनै लोकतान्त्रिक संस्था वा स्वतन्त्र अदालत थिएन।

⚫ २. वंशानुगत प्रधानमन्त्री प्रणाली सुरु (Hereditary Rule)
– प्रधानमन्त्री पदलाई व्यक्तिगत पद नभई राणा वंशको सम्पत्ति बनाए।
– शासनमा पारिवारिक एकाधिकार कायम गरे — लोकतन्त्रको अपमान।

⚫ ३. शिक्षा र सूचना नियन्त्रण (Suppression of Education & Freedom)
– जनतालाई शिक्षाबाट टाढा राखियो — ताकि उनीहरू सचेत नहोस्।
– प्रेस, अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता, वा बहसको अधिकार थिएन।
– राज्य सञ्चालित भयको शासन कायम थियो।

⚫ ४. जनताको अधिकार शून्य (No Civil Rights for People)
– नागरिकहरू "राजाको होइन, राणाको प्रजा" बनाइएका थिए।
– कर, श्रम, र दण्डमा अत्याचार थियो — जनता शासकका गुलामजस्तै।
– सार्वजनिक सेवा र न्यायमा पहुँच छैन — कानून शक्तिशालीका लागि मात्र।

🔚 निष्कर्ष:
जङ्ग बहादुर राणाको शासनले "राणातन्त्रको आधारशिला" राख्यो — जुन तानाशाही, अन्यायपूर्ण, र जनविरोधी तन्त्रको प्रतीक बन्यो।

29/05/2025

यहाँ प्रस्तुत छन् — राजा महेन्द्रले गरेका चार प्रमुख राजनीतिक गल्तीहरू, जसले नेपाली लोकतन्त्रको विकासलाई दशकौं पछाडि धकेल्यो:

🔴 १. लोकतान्त्रिक शासनको समाप्ति (1960 Coup / २०१७ साल)
– २०१५ सालमा स्थापित प्रजातन्त्रलाई केवल २ वर्षमै भंग गरे।
– निर्वाचित प्रधानमन्त्री बी.पी. कोइरालालगायत नेता गिरफ्तार गरिए।
– यो कदमले नेपालको लोकतान्त्रिक अभ्यासलाई ठूलो झट्का दियो।

🔴 २. पञ्चायती तानाशाहीको स्थापना
– "राजनीतिक दल निषेध" गर्दै "पार्टी-रहित पञ्चायती व्यवस्था" लागू गरे (२०१७–२०४६)।
– सबै शक्ति राजा आफैंमा केन्द्रित भयो — जनताको मत र सहभागिता शून्य।

🔴 ३. अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता र मानवअधिकारको दमन
– प्रेस, विचार, र प्रतिपक्षी मतमा पूर्ण नियन्त्रण लगाइयो।
– शासन आलोचकलाई राजद्रोही ठहर गरिन्थ्यो।
– जनता डर, दमन र निगरानीको वातावरणमा बाँचे।

🔴 ४. सत्ता केन्द्रीकरण र निरंकुश शासन
– राजा महेन्द्रले शासनलाई व्यक्तिगत निर्णयको भरमा चलाए।
– जनप्रतिनिधि, संसद्, न्यायपालिका जस्ता निकाय कमजोर बने।
– यसले जनताको विश्वस्त राजनीतिक प्रणालीको विकास रोक्यो।

✅ निष्कर्ष:
राजा महेन्द्रका यी गल्तीहरूले:
– प्रजातन्त्रलाई नष्ट गर्‍यो,
– तानाशाही प्रवृत्ति बढायो,
– जनअधिकार खोस्यो,
– र देशलाई **तीन दशकको अध्यारो युग (पञ्चायत)**मा फस्यायो।

29/05/2025

यहाँ प्रस्तुत छन् — राजा ज्ञानेन्द्र शाह (Gyanendra Shah) ले शासनकालमा गरेका चार प्रमुख गल्तीहरू, जसले नेपालमा राजतन्त्रको अन्त्यको मार्ग तयार गर्‍यो:

🔴 १. पूर्ण सत्ता कब्जा – लोकतन्त्रमाथिको हमला (२०६१ सालमा Coup d'état)
– १ फागुन २०६१ मा राजा ज्ञानेन्द्रले निर्वाचित सरकारलाई बर्खास्त गरे।
– प्रधानमन्त्री, मन्त्रीहरूलाई नजरबन्द गरेर सत्ता आफैंले सम्हाले।
– यो कदमले जनतामा राजतन्त्रप्रतिको विश्वास गुमायो।

🔴 २. अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता र प्रेसमाथि कठोर प्रतिबन्ध
– प्रेसमाथि सेन्सर लगाइयो, स्वतन्त्र पत्रकारहरूलाई धम्की, गिरफ्तार गरियो।
– जनताको सूचना पाउने अधिकार हनन भयो।
– डर र दमनको शासन सुरु भयो — जसले राजाको छवि authoritarian (तानाशाह) को जस्तो बनायो।

🔴 ३. जनताको भावना नबुझ्ने रवैया
– शाही हठ, संवादविहीनता, र जनआन्दोलनप्रति असंवेदनशीलता देखाइयो।
– राजाको भाषणहरूमा प्रजातन्त्रको आलोचना, जनताको आकांक्षा विरुद्धका विचारहरू पाइन्थे।
– जसले गर्दा जनआन्दोलन २०६२/६३ तिब्र भयो।

🔴 ४. माओवादी द्वन्द्वको समाधान गर्न असफल
– राजा ज्ञानेन्द्रले माओवादी विद्रोहसँग द्वन्द्व समाधानको पहल नगरी सैन्य दमनमै जोड दिए।
– राजनीतिक दलहरूलाई छुट्ट्याएर शासन गर्न खोज्दा शान्ति प्रक्रिया ढिला भयो।
– अन्ततः लोकतान्त्रिक शक्तिहरू र माओवादीबीचको एकताले राजतन्त्रलाई नै अन्त्य गरायो।

✅ निष्कर्ष:
राजा ज्ञानेन्द्रका यी गल्तीहरूले:
– लोकतन्त्रप्रतिको भरोसा तोडे,
– राजतन्त्रलाई तानाशाहीसँग जोड्यो,
– जनआन्दोलन २०६२/६३ लाई जन्म दियो,
– र अन्ततः २०६३ मा राजतन्त्र समाप्त हुने अवस्था बनायो।

29/05/2025

यहाँ प्रस्तुत छन् — पुष्पकमल दाहाल 'प्रचण्ड' ले राजनीतिक जीवनमा गरेका चार प्रमुख गल्तीहरू, जसले उनको छवि र पार्टी दुवैलाई आलोचना र असन्तुष्टिको शिकार बनायो:

🔴 १. सशस्त्र द्वन्द्वको लम्ब्याइ (१० वर्षे युद्ध)
– २०५२ देखि २०६३ सम्मको सशस्त्र जनयुद्ध (People’s War) मा १७,000+ मानिसको ज्यान गयो।
– धेरै निरपराध सर्वसाधारण, महिला, बालबालिका र शिक्षकहरू मारिए।
– द्वन्द्व समाधानको बाटो ढिला अपनाउँदा देशको सामाजिक र आर्थिक ढाँचा क्षतिग्रस्त भयो।

🔴 २. सत्ताको लागि सैद्धान्तिक लचिलोपन (Ideological Compromise)
– मार्क्सवाद–लेनिनवाद–माओवादबाट सुरु गरेका प्रचण्डले शक्ति प्राप्तिपछि विचार छाडे जस्तो देखियो।
– राजनीतिमा घुस्दा "सिस्टम बदल्ने"भन्दा "सिस्टममै समाहित हुने" रणनीति अपनाए।
– जसले गर्दा धेरै कार्यकर्ता र समर्थकहरूमा मोहभंग भयो।

🔴 ३. बारम्बार सरकार ढाल्ने–बनाउने खेल
– प्रचण्ड नेतृत्वमा सरकार बारम्बार अस्थिर बनाइयो।
– आफूले प्रधानमन्त्री नपाए सरकारलाई असहयोग गर्ने प्रवृत्ति देखियो।
– यसले स्थायित्वको भावना तोड्यो र देशको विकास अवरुद्ध भयो।

🔴 ४. सत्ता र सुविधा मोहमा फसेको छवि
– सशस्त्र आन्दोलनका नेता भएर पनि पछिल्लो समयमा विलासितापूर्ण जीवनशैली,
– परिवारको ठूला व्यापारिक संलग्नता,
– भ्रष्टाचारका आरोपहरूले उनीप्रति जनआस्था कमजोर बनायो।
– क्रान्तिकारी नेताबाट "सत्ता–सञ्चित राजनीतिज्ञ" मा रूपान्तरणले छवि धुमिल बनायो।

✅ निष्कर्ष:
प्रचण्डका यी गल्तीहरूले:
– सशस्त्र संघर्षको नैतिक उद्देश्यलाई धुमिल बनाए,
– कार्यकर्ता र जनताको विश्वास कमजोर पार्‍यो,
– राजनीतिक अस्थिरता बढायो,
– र आज उनलाई धेरैले "क्रान्तिका धोकेबाज" भनेर आलोचना गर्छन्।

29/05/2025

यहाँ प्रस्तुत छन् — शेरबहादुर देउवाले आफ्नो लामो राजनीतिक जीवनमा गरेका चार प्रमुख गल्तीहरू, जसले उनलाई आलोचना र विवादको केन्द्रमा राखेको छ:

🔴 १. २०५९ सालमा राजा ज्ञानेन्द्रलाई सत्ता सुम्पिनु
– प्रधानमन्त्री भएर पनि देउवाले संसद् विघटन गरे र राजा ज्ञानेन्द्रलाई निर्वाचन गराउन आग्रह गरे।
– यसले राजालाई पूर्ण सत्ता कब्जा गर्ने मौका दियो (२०६१ सालमा Coup)।
– यो कदमलाई लोकतन्त्रविरुद्धको ठूलो भूल मानिन्छ।

🔴 २. सरकार बारम्बार असफल संचालन
– देउवा पाँच पटक प्रधानमन्त्री भए, तर हरेक कार्यकालमा अराजकता, ढिलासुस्ती, र नीति अप्ठ्यारो देखियो।
– राजनीतिक स्थायित्व दिन असफल भए।
– निर्णय प्रक्रिया ढिलो, असंवेदनशील, र प्रभावहीन रहेको आलोचना।

🔴 ३. पार्टीभित्र गुटबन्दी र सत्ता मोह
– नेपाली कांग्रेसभित्र गुट निर्माण र टकराव चर्काउने काम गरे।
– सधैं प्रधानमन्त्री बन्ने चाहनाले पार्टीलाई विभाजनको स्थितिमा पुर्‍यायो।
– सत्ता जोगाउन र बढाउन अनैतिक गठबन्धनहरू गर्दै आएका छन्।

🔴 ४. भ्रष्टाचार र अपारदर्शी निर्णयहरूको आलोचना
– विभिन्न आर्थिक घोटालाहरू, सम्झौता र ठेक्कामा पारदर्शिता अभाव।
– कोभिड खोप खरिद प्रक्रिया, महँगा आयोजना निर्माण जस्ता निर्णयहरूमा अपारदर्शिता।
– कर्मचारी नियुक्ति र स्रोतको दुरुपयोग को आरोप पनि लागेका छन्।

✅ निष्कर्ष:
शेरबहादुर देउवाका यी गल्तीहरूले:
– उनलाई असफल प्रशासक,
– सत्ता–लोभी,
– र गुटबन्दीका कारकको रूपमा चिनाएको छ।
– जनताले धेरैपटक विश्वास गरे पनि उनले त्यो विश्वास कायम राख्न सकेनन्।

29/05/2025

यहाँ प्रस्तुत छन् — केपी शर्मा ओली (K P Sharma Oli) ले प्रधानमन्त्रीका रूपमा गरेका ५ प्रमुख गल्तीहरू, जसले उनको छवि र शासनप्रणाली दुवैलाई आलोचनाको घेरामा ल्यायो:

🔴 १. संसद विघटन – लोकतान्त्रिक मूल्यको उल्लंघन
– ओलीले २०७७ पुस ५ मा प्रतिनिधि सभा विघटन गरे, जुन संविधानविपरीत थियो।
– सर्वोच्च अदालतले बदर गर्‍यो।
– यस कदमले उनलाई तानाशाही सोचको आरोप लगाइयो।

🔴 २. पार्टीभित्र तानाशाही प्रवृत्ति र विभाजन
– नेकपाभित्रको असहमति सुल्झाउने सट्टा, एकल निर्णय र अपमानजनक व्यवहार।
– पार्टी फुट्यो – एमाले र माओवादी केन्द्र छुट्टिए।
– आफू सत्ता जोगाउन मात्रै केन्द्रित देखिए।

🔴 ३. भारतसँग असफल कूटनीति र नाकाबन्दीको अवस्था
– २०७२ मा संविधान जारी भएपछि भारतले असन्तुष्टि जनायो।
– भारतसँग सम्बन्ध सुधार्ने प्रयासमा राजनयिक संवादको कमी,
– जसका कारण अघोषित नाकाबन्दी भयो – इन्धन, औषधि, र सामान अभाव।
– जनता कष्टमा, तर समाधानमा ओली सरकार कमजोर देखियो।

🔴 ४. कोभिड–१९ को खराब व्यवस्थापन
– सामग्री खरिदमा भ्रष्टाचार (जस्तै ओम्नी काण्ड)।
– संकटको घडीमा तुरुन्त नीति र क्रियाशीलता देखिएन।
– नेतृत्वभन्दा भाषणबाजी बढी भयो।

🔴 ५. विवादास्पद अभिव्यक्ति र गैर–राजनीतिक बोली
– "राम जन्मस्थल नेपालमै हो", "भारतले कोरोनाभाइरस पठायो" जस्ता विवादास्पद अभिव्यक्तिहरू।
– यस्ता बोलीहरूले राज्यको छवि र अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धलाई क्षति पुर्‍यायो।
– गम्भीर समस्याहरूलाई हल्काफुल्को रूपमा लिन खोजियो।

✅ निष्कर्ष:
केपी ओलीका यी गल्तीहरूले:
– संवैधानिक संकट,
– पार्टी फूट,
– जनता संकटमा,
– छिमेकीसँग तनाव,
– र राजनीतिक अपरिपक्वता को संकेत दिएका छन्।

29/05/2025

29/05/2025

29/05/2025

"बोल्ने हरू भीड बनाउँछन्, मौन रहनेहरू बाटो देखाउँछन्।"
— गौतम बुद्ध |

29/05/2025