17/05/2025
#बेलुचिस्तानको स्वतन्त्रता आन्दोलनले हालै नयाँ चरणमा प्रवेश गरेको छ। २०२५ मे १४ मा, बेलुच नेताहरूले पाकिस्तानबाट स्वतन्त्रता घोषणा गर्दै "डेमोक्रेटिक रिपब्लिक अफ बेलुचिस्तान" को स्थापना गरेका छन्। यो घोषणा बेलुचिस्तानमा दशकौंदेखि जारी दमन, जबरजस्ती बेपत्ता पार्ने, र सैन्य दमनको विरुद्धमा गरिएको संघर्षको परिणामस्वरूप आएको हो।
#ऐतिहासिक_पृष्ठभूमि
१९४७ मा बेलुचिस्तानको खान अफ कालातले स्वतन्त्रता घोषणा गरेका थिए, तर १९४८ मा पाकिस्तानले बलपूर्वक बेलुचिस्तानलाई आफ्नो अधीनमा ल्यायो। बेलुच संसदले पाकिस्तानसँग विलयको प्रस्तावलाई अस्वीकार गरेको थियो, तर पाकिस्तानले सैन्य हस्तक्षेप गर्दै बेलुचिस्तानलाई आफ्नो भाग बनायो।
#हालको_अवस्था
बेलुच नेता मिर यार बेलुचले बेलुचिस्तान कहिल्यै पाकिस्तानको भाग नभएको दाबी गर्दै, संयुक्त राष्ट्रसंघलाई नयाँ राष्ट्रको मान्यता दिन आग्रह गरेका छन्। उनले भारतलाई नयाँ दिल्लीमा बेलुच दूतावास स्थापना गर्न अनुमति दिन अनुरोध गरेका छन्। साथै, उनले भारतीय मिडियालाई बेलुच जनतालाई "पाकिस्तानका आफ्नै नागरिक" भनेर उल्लेख नगर्न आग्रह गरेका छन्।
#सैन्य_संघर्ष_र_अन्तर्राष्ट्रिय_ध्यान
बेलुच लिबरेशन आर्मी (BLA) ले "अपरेशन हेरोफ २.०" नामक अभियान सञ्चालन गर्दै पाकिस्तानको सैन्य र सुरक्षा चौकिहरूमा व्यापक आक्रमणहरू गरेको छ। यसले पाकिस्तानको बेलुचिस्तानमा नियन्त्रण कमजोर भएको संकेत गर्दछ, जसमा केही रिपोर्टहरू अनुसार पाकिस्तानको नियन्त्रण केवल क्वेट्टा शहरसम्म सीमित भएको छ।
#नेपालको_दृष्टिकोण
नेपालले सधैं सार्वभौमिकता, क्षेत्रीय अखण्डता, र अन्य राष्ट्रहरूको आन्तरिक मामिलामा हस्तक्षेप नगर्ने नीति अपनाएको छ। यद्यपि, बेलुचिस्तानको स्वतन्त्रता आन्दोलनले दक्षिण एशियामा मानव अधिकार, आत्मनिर्णयको अधिकार, र क्षेत्रीय स्थिरताको विषयमा गहिरो बहस उत्पन्न गरेको छ।
#निष्कर्ष
बेलुचिस्तानको स्वतन्त्रता आन्दोलन केवल एक राजनीतिक संघर्ष होइन; यो एक जनताको पहिचान, सम्मान, र स्वतन्त्रताको लागि गरिएको लामो संघर्षको परिणाम हो। अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले यस आन्दोलनलाई गम्भीरतापूर्वक लिनु आवश्यक छ, ताकि दक्षिण एशियामा दीर्घकालीन शान्ति र स्थिरता सुनिश्चित गर्न सकियोस्।
