Nepali Vision Network (2025)

12/05/2025

डायस्पोरा भजन

13/04/2024

नवबर्ष २०८१ को शुभ उपलक्ष्यमा हार्दिक मंगलमय शुभकामना।🎆💐🇳🇵

10/04/2024

Eclipse’24 from Montreal, Canada 🇨🇦 Photo by Niraj Pokharel

06/04/2024

ग्रेटर अस्टिन नेपाली समाज टेक्सासद्वारा निर्मित श्री पशुपतिनाथ मन्दिर

29/01/2024

लघुकथा - सिकाइ

* खगेन्द्र बस्याल

तीन वर्षे नाति बिद्यालय गएको पाँच महिना भइसक्दा पनि क देखि ज्ञ सम्म नसिकेको देखेर उजेलीले शिक्षिकालाई भनिन् " मैले पैसाको मात्रै खोलो बगाएँ।केही पनि सिकाउनु भएन छ?"

शिक्षिकाले जवाफ फर्काइन " धेरै सिक्नु भएको छ नि बाबुले?"

उनले दनक दिइन् " कुरो त मिठो गर्नुभयो ।तर उसले अ आा इ ई पनि राम्रोसँग जानेको छैन ।एक देखि बीस सम्म पढ्ने पनि ढंग पुर्‍याउन्न ।"

शिक्षिकाले सुनाइन् ," त्यो तपाईंका पालाको कुरा होला।हुन त तपाईंहरुले बिद्यालयको मुखै देख्न पाउनु भएन।जे जान्नुभयो दाजुभाइले घरमा घोकेको सुनेर थाहा पाउनु भयो ।अचेल अर्कै कुरा सिकाइन्छ नि शुरुमा,तपाईंलाई थाहा छैन र !"

उनलेे मुखभरिको जवाफ दिने आँट गर्दै बताइन् " खुव् आफू मात्रै बाठी छु ठान्नुहुन्छ ।त्यही ए बि सी डि र वान टु थ्री अनि अङ्ग्रेजी गीत त होला नि।बेलैमा निमोठ्ने भयौ आफ्नो राष्ट्र भाषा!"

शिक्षिकाले अचम्मको कुरा सुनाइन् " हामीलाई पनि राष्ट्रभाषाको धेरै माया छ।तपाईंले सोचे जस्तो अङ्ग्रेजी तर्फ शुरुमा तानेका छैनौं ।हामीले त अरुथोक नैं सिकाएका छौं।"

उनी रिसाउँदै फत्फतिइन् "उसो भए हाम्रो लगानी बालुवामा पानी खन्याए जस्तै भयो कि डर पो लाग्न थाल्यो ।हरि शरणम्।तैपनि भन्नु त के के सिकाउने गर्नु भएको छ?"

शिक्षिकाले स्पष्ट पारिन् " सिकाएको कुरा व्यवहारमा उत्रिसकेको छैन त?"

उनलेे भनिन् " खोइ मैले मेसै पाइन।बाङ्गा कुरा नगरेर सिधै भन्नुहुन्छ कि?"

शिक्षिकाले भनिन् " म भन्दैजान्छु फरक परे होइन भन्नुस् है।"
उनलेे सहमतिको टाउको हल्लाइन्।"

शिक्षिकाले सिकेर व्यवहारमा उतारेका कुरा क्रमशः भन्नथालिन्-
" पहिले जतिखेर पनि रुञ्चे देखिनुहुन्थ्यो अचेल जतिखेर पनि खुशी देखिनु हुन्छ ।
निकै फोहोरी हुनुहुन्थ्यो ,अचेल मैलो लागेको कपडा लगाउन मान्नुहुन्न।
असभ्य शब्द निकै प्रयोग भएको सुन्थ्यौ।अहिले सवैलाई तपाईं भन्नथाल्नु भएको छ।"
एक्लै खेल्नुहुन्थ्यो ।अहिले समुहमा रमाउने बानी बसेको छ। पहिले खाने ,झोला बोक्ने ,कपडा लाउने काममा अरुको सहयोग चाहिन्थ्यो।अहिले हरेक कुरा आफै गर्न अगाडि सर्नुहुन्छ ।"
पहिले प्लास्टिक ,बोक्रा लगायतका फोहोर जतासुकै फाल्नु हुन्थ्यो ,अहिले अरुले फालेको देखेपनि डस्विनमा लानुहन्छ।"
त्यतिमात्र होइन राम्रोसँग सावुन पानीले हात धोएर खानुहुन्छ।साथीभाईमा जातिपाती,महिला पुरुष,धनि गरीब भन्ने विभेद देखाउनु हुन्न।सवैलाई समानताको आँखाले हेर्नुहुन्छ ।जानीनजानी आफैंले कलम समाएर मनका भाव कापीमा उतार्न खोज्नु भएको छ। हो कि होइन ?"

उनलेे भनिन् " त्यो त सही हो ।"

शिक्षिकाले अन्त्यमा सम्झाइन् " अब तपाईंको नाति चाँडै पढ्ने भइसक्ने अवस्थामा पुगिसक्नु भएको छ।बरु तपाईंहरुले पनि उहाँको राम्रो बानी आफुले पनि सिकेर व्यवहारमा उतार्ने कि,सिक्ने काममा लजाउनु हुँदैन ,जोबाट सिक्दा पनि हुन्छ । सिक्ने बानीको भोकले मनको भित्री आँखा समेत राम्रोसँग खुल्नेछ।"

* तिलोत्तमा ९ सरस्वती पथ,रुपन्देही ।०८० माघ १३

29/01/2024

लघुकथा - फरक

* खगेन्द्र बस्याल

भनिन्छ चालीस कटेपछि क्रमशः रमाउने दिन गए।तर तपाईं त्यसको अपवाद पर्नु भएको देखिन्छ ।कसरी सम्भव भयो ?"
सञ्जयले धनन्जयलाइ भने।

धनन्जय प्रति प्रश्न गरे" के देख्नु भयो र म मा।रहस्य खोतल्न चाहनु भएको छ?"

सञ्जयले बताए "अनुहारमा छाएको कान्तिले चाउरी पर्दै गएको रुप बिर्साएको देखिन्छ । तपाईंले खासै सम्पत्ति पनि कमाउनु भएको छैन लाग्छ तर सपनामा कुनै चलचित्र हेरिरहे जस्तै मस्त सँग निदाउनु हुन्छ ।उठे देखि निद्रा देवीलाई भेट्न नगए सम्म जतिबेला पनि खुशी रहेको देख्न पाइन्छ ।यो बानीले त तपाईं सय वर्ष सजिलोसँग बाँच्नु हुनेछ ।"

धनन्जयले भने " तपाईंले सही प्रश्न गर्न जान्नु भएको रहेछ।वास्तवमा सोध्न पनि जान्न पर्छ।अनि उत्तर सुन्न मज्जा आउँछ ।अहिले म यति आनन्दित छु कि,यो रमाइलो पल चालीस वर्ष पहिले कहिल्यै थिएन ।वास्तवमा त्यतिबेला मैले सही किसिमले प्रफुल्लित हुन जानेकै रहेन छु।महाकवि देवकोटाले भनेको ` खोज्छन् सवै सुख भनी सुख त्यो कहाँ छ,आफ्नो मिठाइँ अरुलाई दिनु जहाँ छ´ को अर्थ अहिले आएर राम्रोसँग बुझिरहेको छु। पहिल्यै राम्रोसँग बुझेको भए आज धेरै मानिसहरु तनावमा बाँचेका हुने थिएनन् ।"

सञ्जय कुरो बिट् मार्ने मनसायले भने " मेरो बस आउने बेला भयो ।थोरैमा धेरै कुरा आउने किसिमले भन्नुस् त चालिस कटेपछि झन्झन् खुशी देखिनुको मुख्य रहस्य ?"

उनलेे मलाई पनि भैंसी दुहुन ढिलो भइसकेको छ भन्दै कारण सुनाए " मेरो सल्लाह मानेर त्यही अनुसार धेरै सफलता पाएका देख्दा कम्ता खुशी लाग्दोरहेनछ।आगो ताप्नु मुढाको अर्ती सुन्नु बुढाको त्यसै भनिएको हो र।तर अर्ती सुन्नुपर्ने बेला धेरै युवाहरु बिदेश तिर बरालिन पुगेको देख्दा निद्रा राम्रोसँग लाग्दैन ।तर सरकार कानमा तेल हालेर सुतेको देखिन्छ ।होइन त।"

" भन्नाले खुशी रहस्य कसरी बुझौं " सञ्जयले बस आइसकेकोले हतारिदै सोधे ।"

धनन्जयले कुरा टुङ्याए" व्यक्तिगत भन्दा सामुहिक खुशीको चाहनाले अनुहारमा लाली देखिने रहेछ।चालीस वर्ष पहिले र त्यसपछिको मेरो खुशीमा फरक यत्ति हो । जसरी भए पनि खुशी हुनु न हो ।अब त तपाईंको मनमा पनि घाम लाग्यो कि!"

* तिलोत्तमा ९ सरस्वती पथ,रुपन्देही । ०८० माघ १४