Tambay Chronicles

02/11/2025

TIPS KUNG NAA’Y STORM SURGE WARNING

SA WALA PA MOABOT ANG BAGYO
1. Paminawa ang balita ug advisories sa LGU o PAGASA.
➜ Bantayi ang alert level ug mga area nga giingon nga peligroso.
1. Andama ang emergency bag:
-Tubig ug pagkaon nga dili dali madaot
-Flashlight ug extra batteries
-Cellphone ug fully charged powerbank
-First aid kit
-Important documents (ibutang sa waterproof bag)
-Hiposa ang mga gamit nga pwede tangbon sa tubig.
-Andama ang evacuation plan.
➜ Kahibalo dapat ang pamilya asa moadto kung magpahibalo ang barangay nga kinahanglan mo-evacuate.

KUNG NAA NA ANG STORM SURGE WARNING
⚠️ Evacuate dayon kung giingon sa LGU — ayaw hulata ang tubig musaka.
1. Ayaw mo duol sa baybayon.
➜ Bisan pa murag kalma ang dagat, pwede kalit mosaka ang tubig.
2. Dala ang emergency kit ug mga dokumento.
Bantayi ang bata ug mga tigulang.
➜ Siguroha nga kuyog ug luwas sila.
3. Ayaw pag-drive o paglakaw sa baha o lapok nga tubig.
➜ Pwede kuryentehon o naay mga debris nga delikado.

HUMAN SA STORM SURGE
1. Ayaw dayon balik sa balay hangtod giingon nga luwas na.
2. Bantayi ang kuryente ug linya sa tubig.
3. Ayaw inuma ang tubig sa gripo kung wala pa gi-anunsyo nga safe.
4. I-report ang mga kadaot sa barangay o LGU.
5. Ampo ug magpasalamat kung luwas ang pamilya.

💡 Tip:
Kung puyo mo duol sa dagat, ibutang sa taas ang mga importante nga gamit ug dokumento daan, ug pangandami ang evacuation bag bisan wala pa ang bagyo.

02/11/2025

𝐆𝐎𝐕 𝐏𝐀𝐌 𝐃𝐄𝐂𝐋𝐀𝐑𝐄𝐒 𝐒𝐔𝐒𝐏𝐄𝐍𝐒𝐈𝐎𝐍 𝐎𝐅 𝐂𝐋𝐀𝐒𝐒𝐄𝐒 𝐏𝐑𝐎𝐕𝐈𝐍𝐂𝐄-𝐖𝐈𝐃𝐄

In a preemptive move to ensure public safety, Gov. Pamela Baricuatro has ordered the suspension of classes at all levels in Cebu Province on November 3, 2025 until further notice. This decision is based on PAGASA's forecast that Severe Tropical Storm "Tino" will cross the Cebu area, bringing strong winds, heavy rainfall, and potential storm surge. | 𝑪𝒂𝒑𝒊𝒕𝒐𝒍 𝑷𝑰𝑶

02/11/2025

01/11/2025

Ani ang mga tips para sa Kalag-Kalag (Undas) aron luwas, hapsay, ug malinawon ang imong pagbisita sa lubnganan:

🕯 Bag-o pa moadto
1. Andama daan ang kinahanglanon – kandila, bulak, tubig, payong, pagkaon, ug basura bag.
2. Ayaw kalimot sa ID ug suwat sa emergency contacts kung mag-uban mo sa daghang tawo.
3. Adtoa sayo o dili kaayo peak hours aron malikayan ang trapik ug siksikan.
4. Siguroha nga luwas ang balay – patya ang appliances ug isira ang pultahan bsan tingali mo-biya mo ug dugay.
🕯 Sa sementeryo
1. Mag-amping sa kalinaw ug kalimpyo – ayaw mag-bilar ug mag-inom didto.
2. Basura, ibutang sa sakto – respetohi ang lubnganan ug palibot.
3. Bantayi ang mga bata – daghan tawo, dali sila mawala.
4. Pagmatngon sa kandila – ayaw pasagdi nga nasiga aron malikayan ang sunog.
5. Dal-a lang ang kinahanglan – ayaw magdala ug sobra nga kwarta o gadgets.
🕯 Human sa pagbisita
1. Limpyohi ang area – kuhaa tanan basura ug patya ang kandila.
2. Pasalamat ug ampo – timan-i nga mao gyud kini ang tumong sa Kalag-Kalag: pag-ampo ug paghinumdom sa atong mga minahal nga namatay.

29/10/2025

Tips Para Iwas Stress sa Trabaho

🕒 Mag-manage sa oras.
– Planuhon ang mga tasks. Buhata ang pinakaimportante una para dili magdagsa ang trabaho.
☕ Mag-break ug gamay.
– Pahuway kada pila ka oras. Maski 5 minutes nga stretching o lakaw-lakaw makatabang.
😌 Ayaw dal-a ang problema sa balay sa trabaho (ug vice versa).
– Pag-set ug boundaries para dili maghalo ang stress sa duha ka lugar.
🧘‍♀️ Practice ug deep breathing o relaxation.
– Kung ma-stress, hinay-hinay lang og ginhawa. Maka-relax ug makapahupay sa tension.
🗣️ Istorya sa mga kauban.
– Makabawas sa bug-at nga feeling kung makig-storya o mangayo ug tabang.
💧 Kaon ug tulog sakto.
– Kung kapoy ug gutom pirmi, mas dali ka ma-stress.
🎧 Paminaw ug music or podcast nga makarelax ka.
– Makapaayo sa mood ug makapawala sa kabug-at sa huna-huna.
🏃‍♂️ Exercise bisag gamay lang kada adlaw.
– Ang lawas nga aktibo makatabang sa pag-release sa stress hormones.
🌿 Focus sa mga butang nga ma-control nimo.
– Ayaw kabalaka sa mga butang nga labaw sa imong gahum.
😄 Magpasalamat sa mga gagmay’ng butang.
– Ang pag-appreciate sa simple nga mga butang makapagaan sa mindset.

28/10/2025

Ani ang evacuation tips kung adunay landslide 👇

BEFORE the Landslide (sa wala pa mahitabo)
1. Paminaw sa mga abiso sa barangay o LGU.
Kung naa kay madungog nga landslide warning o notice nga “pre-emptive evacuation,” andama dayon.
2. Tan-awa ang mga palibot nga palatandaan.
Nagbitak ang yuta? Nagbali ang poste o pader? Nagaingon nga delikado na? Evacuate dayon.
3. Andama ang emergency kit (go-bag):
✅ Tubig ug pagkaon (3 days)
✅ Flashlight ug batteries
✅ First aid kit
✅ Important documents ug cash
✅ Face mask ug whistle
✅ Extra clothes ug blanket
✅ Powerbank ug cellphone
4. Likayi ang pagtukod o pagpuyo duol sa pader sa bukid o ibabaw sa slope.
5. I-evacuate daan ang pamilya kung kusog ang ulan ug naa mo sa landslide-prone area.

DURING the Landslide (Samtang nahitabo)
1. Evacuate dayon kung makakita o makadungog og naglisang nga yuta o bato.
2. Ayaw paglangan, dagan padulong sa taas o layo sa agianan sa lapok.
3. Ayaw agii ang mga dalan nga guba o basang yuta.
4. Basin musunod pa ang laing landslide.
Tabuni ang ilong ug baba (mask o basahan).
Aron malikayan ang abog o lapok.
5. Tabangi ang uban nga mas lisod molihok (bata, tigulang, buntis).

AFTER the Landslide (Human sa landslide)
1. Stay away sa area hangtod moingon ang mga opisyal nga safe na.
2. Ayaw dayon sulod sa balay kung duol sa landslide area.
3. Pwede pa unstable ang yuta.
4. Tan-awa kung kinsa ang nanginahanglan ug tabang.
5. Tawagi ang rescue team o barangay.
6. Ayaw lakaw sa mga dalan nga naay cracks o lubong.
7. Paminaw sa mga balita ug instruksyon sa LGU.

Evacuation Kit Essentials (for Landslide)
✅ Tubig ug pagkaon
✅ Flashlight ug batteries
✅ First aid kit
✅ Face mask / whistle
✅ Important documents & cash
✅ Powerbank & phone
✅ Extra clothes & blanket

26/10/2025

Kung adunay volcanic activity.

BEFORE the Eruption (Sa wala pa mobuto ang bulkan)

1. Paminaw sa mga balita o alert level warnings.
-Sundon ang mga abiso gikan sa PHIVOLCS ug LGU.
2. Andama daan ang go-bag (emergency kit):
-Tubig ug pagkaon good for 3 days
-Flashlight ug extra batteries
-Face mask o basahan (para sa abo)
-First aid kit
-Important documents (IDs, cash, birth certificates)
-Powerbank, cellphone, ug whistle
-Extra clothes, blanket, ug plastic bag
3. Ihanda ang balay:
-Tabuni ang mga bintana ug pultahan aron dili makasulod ang abo.
4. Ibutang sa taas ang mga gamit nga importante.
5. Andama ang transportasyon o ruta sa evacuation.
-Kahibalo asa mo agi ug asa dapit ang safe evacuation center.

DURING the Eruption (Samtang nag-erupt ang bulkan)

1. Evacuate dayon kung gi-mandar sa barangay o LGU.
-Ayaw hulata nga moabot ang lava o abo.
2. Isul-ob ang mask o basahan sa ilong ug baba.
-Proteksyon batok sa volcanic ash.
3. Likayi ang mga lugar nga duol sa bulkan.
-Ayaw padulong sa danger zone bisan gusto nimo tan-awon.
4. Magpuyo sulod kung dili pa kinahanglan mugawas.
-Isira ang mga bintana ug pultahan aron dili makasulod ang abo.

Kung naa sa gawas:
1. Tabuni ang ulo ug buhok.
-Gamit payong o sumbrero, ug likayi ang pag-inhale sa abo.

AFTER the Eruption (Human sa pag-erupt)

1. Ayaw dayon uli sa balay.
-Hulat nga moingon ang mga opisyal nga safe na.
Mag-mask gihapon.
2. Bisan human sa eruption, delikado gihapon ang abo sa hangin.
-Limpyohi ang mga abo sa atop ug palibot.
3. Gamit basang basahan o tubig aron dili mo-abo sa hangin.
-Likayi ang tubig nga pwede na-contaminate sa abo.
4. Inom lang ug bottled or boiled water.
-Pangitaa ang pamilya o mga silingan.
5. Tan-awa kung naa’y nanginahanglan ug tabang.

Evacuation Kit Essentials (Volcanic Eruption Version)
✅ Tubig ug pagkaon (3 days)
✅ Face mask / basahan
✅ Flashlight ug batteries
✅ Powerbank ug phone
✅ First aid kit
✅ Extra clothes ug blanket
✅ Plastic bag / raincoat
✅ Important documents ug cash

25/10/2025

Kung adunay BAHA tips

BEFORE the Flood (Sa wala pa ang baha)
1. Paminaw sa balita o alerto sa barangay.
2. Kung moingon ang LGU nga “evacuate,” ayaw hulata nga moabot ang tubig.
3. Andama daan ang imong go-bag (emergency kit):
4. Tubig ug pagkaon (3 days supply)
5. Flashlight, extra batteries, powerbank
6. Important documents (IDs, birth certificate copies, cash)
7. First aid kit
8. Face mask, alcohol, ug whistle
9. Extra clothes ug blanket
10. Ibutang sa taas ang mga gamit
11. Mga appliances, dokumento, ug hayop ibutang sa second floor or taas nga lugar.
12. I-off ang kuryente kung magsugod na ang tubig.

DURING the Flood (Samtang nagbaha)
1. Evacuate dayon kung giingnan sa barangay o rescue team.
2. Ayaw hulata nga molubog ang balay.
3. Likayi ang tubig kung mahimo.
4. Ayaw tabok sa baha kay basin naa’y kuryente o kanal.
5. Kung kinahanglan molabang:
Gamit ug stick para tan-awon ang lalom ug kalig-on sa yuta.
6. Ayaw langoy kung kusog ang agos.
7. Tabangi ang bata, tigulang, ug may sakit.
8. Siguraduhang magkahiusa mo aron walay mawala.
9. Sigurodo nga naay whistle(pito) dala.

AFTER the Flood (Human sa baha)
1. Ayaw dayon sulod sa balay
2. Hulat nga moingon ang mga opisyal nga safe na.
3. Tan-awa kung stable pa ang mga pader ug kuryente.
4. Kung naa’y linya sa kuryente nga nahulog, ayaw duola!
5. Limpyo ug disinfection
6. Hugasi ug ayuhi ang mga gamit nga nabasa sa baha kay pwede naa’y bacteria.
7. Bantayi ang lawas.
8. Kung magkasakit, adto dayon sa health center (labina kung na-expose sa maruming tubig).

Evacuation Kit Essentials (para sa baha)
✅ Water & ready-to-eat food
✅ Flashlight & extra batteries
✅ Whistle
✅ First aid kit
✅ Face mask & alcohol
✅ Powerbank & phone
✅ Dry clothes & blanket
✅ Copies of IDs & money in plastic bag

24/10/2025

DURING the Earthquake (Samtang naga-linog)

Duck, Cover, and Hold

1. Duck: Luhod para dili ka matumba.
2. Cover: Tabuni imong ulo ug liog gamit imong mga kamot o bag, ug pailalom sa lamesa kung naa.
3. Hold: Kapti ang lamesa hangtod mohunong ang linog.

Kung naa ka sa sulod sa building:
1. Ayaw dagan gawas dayon.
2. Layo sa bintana, salamin, ug bookshelf.
3. Kung walay lamesa, lingkod sa kilid sa pader (not sa tunga sa kwarto).

Kung naa ka sa gawas:
1. Layo sa mga poste, punuan, building, ug linya sa kuryente.
2. Pangitaa ang open area.

Kung naa ka sa sakyanan:
1. Hunong sa daplin, layo sa mga tulay o tunnel.
2. Pabilin sulod hangtod mohunong ang linog.

🏃‍♀️ AFTER the Earthquake (Human sa linog)

1. Check for injuries
2. Tabangi ang mga samaran, unya gamita ang first aid.
3. Evacuate calmly
4. Gawas sa building hinay-hinay, ayaw’g padagan.
5. Gamit ang stairs, dili elevator.
6. Move to an open area
7. Layo sa mga building, poste, ug punuan.
8. Kung naa’y designated evacuation area sa inyong barangay o school, adto didto.
9. Stay alert for aftershocks
10. Pwede pa mo-sunod ang gamay nga linog, mao stay ready gihapon.
11. Listen to updates
12. Gamit radyo, phone, o megaphone kung available. Sundon ang mga instruksyon sa barangay officials.

🎒 Evacuation Kit Essentials

Andama daan ang go bag nga naa ni:
1. Tubig ug pagkaon (good for 3 days)
2. Flashlight ug extra batteries
3. First aid kit
4. Important documents (ID, birth certificate photocopy)
5. Face mask, alcohol, ug whistle
6. Powerbank
7. Extra clothes ug blanket

゚

24/10/2025

https://www.facebook.com/share/1GhuGAhmDd/?mibextid=wwXIfr

📢 ANNOUNCEMENT

We are pleased to inform everyone that the E-Application System for the 2025 Undergraduate DOST-SEI Scholarship is now up and running!

Parents and applicants may now proceed with their registration and submission of requirements through the official E-Application portal.

Don’t miss this opportunity to become a DOST-SEI scholar — start your application today!

For complete guidelines and access to the portal, please visit:
https://science-scholarships.ph/