15/10/2025
AGHAM AT TEKNOLOHIYA l StarStruck sa Siyensiya
“Twinkle, twinkle, little star…” — isang simpleng awitin ng pagkabata, ngunit sa araw na iyon, naging pambungad ito ng isang kakaibang karanasan sa agham. Hindi sa entablado, kundi sa loob ng isang dambuhalang dome ng karunungan — ang Science Planetarium ng Kagawaran ng Agham at Teknolohiya sa Nueva Vizcaya State University–Bayombong. Dito, sabay-sabay na kumislap ang mga mata nina Gng. Regina D. Tamayo at limang mag-aaral mula sa Amballo Resettlement ES (ARES), habang binubuksan sa kanila ang isang sansinukob ng kababalaghan.
Pagpasok pa lamang nila sa loob, tila napawi ang linya sa pagitan ng realidad at imahinasyon. Ang dilim ay napalitan ng milyun-milyong bituin na nagliliwanag sa kisame, animo’y nasa gitna sila ng kalawakan. Habang pinapanood nila ang mga planeta, konstelasyon, at mga zodiac signs, nagmistula silang mga munting astronomong tumitingala sa sarili nilang mga pangarap.
“Parang buhay ang mga bituin,” bulalas ni Shannon Kate M. Ojhomna, isa sa mga mag-aaral na dumalo, habang ang kanyang tinig ay may halong pagkamangha at tuwa. Ang bawat liwanag na kumikislap ay tila may kuwento—mga alamat ng mga diyos at diyosa, mga hugis ng hayop sa langit, at mga tala ng agham na matagal nang pinag-aaralan ng sangkatauhan. Sa bawat galaw ng kalawakan, mas lumalalim ang kanilang pagkaunawa sa hiwaga ng uniberso.
Para kay Gng. Tamayo, ang pagdalo sa planetarium ay higit pa sa pagtuklas ng mga bituin—ito ay pagtuklas ng kislap ng pagkatuto sa mga batang kasama niya. “Iba talaga kapag nakikita nilang buhay ang aral,” aniya, “ang science ay hindi lang nasa libro—nararamdaman, napagmamasdan, at higit sa lahat, nakakapukaw ng pagkamangha.”
Sa loob ng mahigit tatlumpong minuto, tila lumipad ang kanilang isipan lampas sa daigdig. Ang karanasang ito ay nagbigay sa kanila ng inspirasyon—na ang agham ay hindi kailangang puro pormula at eksperimento. Maaari itong maging isang himig na tulad ng Twinkle, Twinkle Little Star—simple sa simula, ngunit may lalim na kayang baguhin ang pananaw ng isang bata.
Paglabas nila ng dome, dala pa rin nila ang liwanag ng natutunan. Ang mga batang dati’y kumakanta lamang ng “how I wonder what you are” ay ngayon, tila may sagot na sa sariling tanong. Alam na nila kung paano kumikislap ang mga bituin, paano umiikot ang mga planeta, at paano nagbubuklod ang siyensiya at pagkamangha sa iisang langit ng karunungan.
Habang sila’y pauwi, sabay-sabay pa rin nilang binibigkas ang awitin—ngunit ngayon, hindi na ito basta kanta. Ito’y awit ng inspirasyon, awit ng pagtuklas. Sa puso ng bawat batang ARES na tumingala sa planetarium sa NVSU, may iisang paniniwala na umusbong: Ang agham ay liwanag, at sa bawat kislap ng bituin, may batang handang sumunod sa ningning nito. #
📸 Rhean H. Bilog, Regina D. Tamayo
✒️ Ang Sinag Team