ٿرڪول بلاڪ ون

ٿرڪول بلاڪ ون ٿرڪول بلاڪ ون سوشل ميڊيا فورم

18/07/2025

😭😭

17/07/2025

وروائي! ڌرتي پيارِي، دلين ۾ وسامِي،
تنهنجي مٽيءَ جي خوشبو، ساهن ۾ سمايِي.

جنهن تي هلي، جنڌڙي تي، منهنجا پير پيا،
اڄ تنهنجي واٽن کان، پنڌ پري ٿين ٿا.

ڏٺا مون نير نير، تنهنجي ڪک مان اڀريا،
ننڍپڻ جا سپنا، تنهنجي ڪنڌي تي نچي ويا.

اجها، آنگڻ، بيد جا، ڏيک ته اڄ به ياد،
کير مٺي مائٽن وانگر، تون آهين دل جي فرياد.

ڄامڙن جي رڙ سان، جاڳي دلين جي رات،
هاڻ اها روشني، وسامي ٿي ساهن سان گڏ.

وروائي! او وسيلن جي ڌرتي، پر پنهنجن لاءِ سڪ،
ماءُ جيان سنڀاليئين، پر بي وفائن جا نه ٿڪ.

ڪوٽا، ٻچڙن، بيد هيٺ، وک وک تي چاه،
اڄ انهن سڪن تي، ڇڏيان ٿو ساهن جو راه.

برسات جي پاڻي وانگر، اَڄ نِڪري وڃان،
پر دل جا خواب تنهنجي ڪنڌيءَ ۾ ڇڏي وڃان.

ڌرتيءَ جي نغمن ۾، آواز رهندو منهنجو،
سڪ جي سڏ ۾، سڏ رهندو منهنجو.

ڪنڌيءَ تي بيهي، اڄ ٿو ڏيان سلام،
پٺيان ڇڏيان ٿو، اکين جو سمورو جام.

اَڄ ٿو وساميان، اجنبي واٽن ۾،
پَڻ وسندين تنهنجي ياد، هر ساهن جي ساٿ ۾.

تنهنجي مٽيءَ کي چمي، ٿو نڪران او راهي،
تنهنجي نالن سان ڀريل، دل جو واءُ شاهه.

هر ڀنڀور، هر ٻٻر، تنهنجي ياد ڏياري،
جنهن تي هلندي، رت پڻ ڏنو، تنهنجي نالي لاءِ ساڳي.

تنهنجي ٿڌي ڇانوَ، ۽ گلابي واءُ،
اڄ ٿو موڪليندس الوداع، نڙيءَ ۾ ڳوڙهن جو لاوا.

ڪوئي وقت، ڪا به واٽ، وساري نه سگهندي،
جنهن ڌرتيءَ منهنجا نينهن، ساهن سان لڳندي.

وروائي! توکي سلام، اکين جو نور،
رهندين منهنجي دل ۾، تنهنجو نالو ضرور.

ٿرڪول بلاڪ ون: ڳوٺ وروائي ۾ ڪمپنين جا ماحولياتي نقصان ڏيندڙ انوکا تجربا، ڳوٺاڻن جو احتجاجرپورٽ: غازي بجيرٿر جي زمين، جيڪ...
14/07/2025

ٿرڪول بلاڪ ون: ڳوٺ وروائي ۾ ڪمپنين جا ماحولياتي نقصان ڏيندڙ انوکا تجربا، ڳوٺاڻن جو احتجاج

رپورٽ: غازي بجير

ٿر جي زمين، جيڪا صديون پراڻن وڻن، قدرتي گاهن ۽ مقامي وسيلن سان ڀريل ھئي، اڄ تيزي سان لُٽي پئي وڃي. ٿرڪول بلاڪ ون تي ڪم ڪندڙ سائينو سنڌ ريسورسز ڪمپني ۽ شھنگائي اليڪٽرڪ ڪمپنيون، جتي سون سمان قدرتي گئوچر زمينون موجود آھن، اتي روز نوان نوان تجربي ڪري ڳوٺاڻن لاءِ پريشانيون پيدا ڪري رھيون آھن. ڳوٺ وروائي، جيڪو ٿرڪول بلاڪ ون جي حدن ۾ اچي ٿو، اتي ھنن ڪمپنين سوين ايڪڙ گئوچر زمين تي موجود سوين سال پراڻا قيمتي وڻ وڍڻ شروع ڪري ڇڏيا آھن. نه رڳو پراڻا وڻ وڍيا وڃن پيا پر تازو برساتن ۾ پاڻمرادو ڦٽندڙ مقامي گاھ ۽ ٻوٽا پڻ وڍيا وڃن پيا، جن جو مقامي ماحول ۽ جانورن جي خوراڪ لاءِ خاص اھم ڪردار ھيو.

ڏک جي ڳالھ اھا آھي ته ڪمپنيون چائينا مان آيل گاه پوکڻ جو تجربو ھتي ڪري رھيون آھن، بغير ان جي ته ھن علائقي جي ماحولياتي توازن، مقامي نباتات ۽ جانورن تي ان جا اثر ڄاڻن. دنيا ۾ جتي ماحولياتي تبديلي کي منهن ڏيڻ لاءِ وڻڪاري مهم ھلائي پئي وڃي، اتي ھي ڪمپنيون الٽو سوين سال پراڻا وڻ وڍي رھيون آھن، جيڪا ھڪ وڏي ناانصافي ۽ ماحول سان ظلم آھي.

ڳوٺ وروائي جي راھمون برادري جي ڳوٺاڻن، جن ۾ امير حسن راھمون، اسد الله راھمون ۽ ٻيا اڳواڻ شامل ھئا، انهن مقامي پريس ڪلب آڏو احتجاج ڪندي پنهنجو درد بيان ڪيو. سندن چوڻ آھي ته سائينو سنڌ ريسورسز ۽ شھنگائي اليڪٽرڪ ڪمپنيون اسان جي گئوچر زمين تي قبضو ڪري چيني گاھ جي پوکائي ڪري اسان جي قدرتي وسيلن کي برباد ڪري رھيون آھن. اسان جا روزمره جي زندگي جا سمورا رستا بند ڪري ڇڏيا ويا آھن، اسان کي پنهنجن ڳوٺن کان ڪٽي ڇڏيو ويو آھي.

ڳوٺاڻن جو وڌيڪ چوڻ ھو ته جڏھن اسان ڪمپنين جي عملدارن کان پڇاڻو ڪريون ٿا ته جواب ۾ ھو پوليس ساڻ ڪري اچي اسان کي ڌمڪائن ٿا، بلڪه اسان مٿان دهشتگردي ايڪٽ تحت ڪيس داخل ڪرڻ جون ڌمڪيون پڻ ڏين ٿا. ڪمپنين جي من ماني خلاف آواز اٿارڻ تي اسان کي غيرقانوني طور تي ڌمڪائي خاموش ڪرائڻ جي ڪوشش ڪئي وڃي ٿي.

ڳوٺاڻن جو ھي به چوڻ آھي ته ڪمپنين اسان سان جيڪي واعدا ڪيا ھئا، جن ۾ مقامي ماڻھن کي نوڪريون ڏيڻ، ترقياتي ڪم ڪرائڻ، بنيادي سهولتون مهيا ڪرڻ شامل ھو، انهن مان ڪنھن ھڪ واعدي تي به عمل ناھي ڪيو ويو. ان جي ابتڙ ڪمپنيون فقط پنهنجي مفادن لاءِ اسان جو قدرتي حسن برباد ڪري رھيون آھن.

ڳوٺاڻن الزام لڳايو ته ضلعي انتظاميا کان وٺي وس وارا ادارا به خاموش تماشائي بڻيل آھن. ھنن چيو ته اسان جي دانھ نٿي ٻڌي وڃي، اسان کي ڪمپنين جي رحم وڪرم تي ڇڏي ڏنو ويو آھي. اسين رياست کان مطالبو ڪريون ٿا ته فوري طور تي نوٽيس وٺي ڪمپنين جي زيادتين جو ازالو ڪيو وڃي، ماحولياتي نقصان روڪيو وڃي ۽ مقامي وسيلن جي بچاءَ لاءِ قدم کنيا وڃن.

ڳوٺاڻن جو چوڻ ھو ته ھي صرف وڻن ۽ گاھ جو سوال ناھي، پر اسان جي سڄي جيوت جو سوال آھي، ڇو ته ھي وڻ ۽ گاھ رڳو زمين جي زينت ناھن پر اسان جي مال مويشي، ماحول، پاڻي ۽ زميني حيات سان به سڌو واسطو رکن ٿا.

اڄ ڳوٺ وروائي جا ماڻهو، جيڪي پاڻ کي بلڪل اڪيلو ۽ لاوارث محسوس ڪن پيا، حڪومت، ماحولياتي ادارن، ۽ سول سوسائٽي کان مدد جي اپيل ڪن ٿا ته ھن ماحولياتي، سماجي ۽ معاشي تباهيءَ جي روڪٿام لاءِ فوري قدم کنيا وڃن. ماحولياتي شعور، قانوني پابندين ۽ مقامي ماڻھن جي مشوري کانسواءِ اهڙا انوکا تجربا ڪرڻ جو سلسلو فوري طور روڪيو وڃي.

اھا رڳو ڳوٺ وروائي جي ناانصافي ناھي، پر ھڪ وڏي ماحولياتي الميي جو پيش خيمو بڻجي سگهي ٿي، جنهن جا اثر صرف ٿر تائين محدود نه پر سڄي ملڪ جي ماحول ۽ موسم تي پئجي سگھن ٿا.

(غازي بجير، ٿرپارڪر)

26/06/2025

---

"وروائي: جتي ڳوٺ وساميا، اتي دلون به ويران ٿي ويون"

هڪ ڳوٺ هوندو هو، نالي وارو، پيار ڀريو، صدين کان وسندو آيل – وروائي.
اها ڌرتي نه رڳو مٽي هئي، پر ماڻهن جي ساهن سان ڳنڍيل هئي.
جتي هر ڪنڊ ڪڙڇ ۾ محبت جي خوشبوءِ هئي، جتي وڻن جي ڇانوءَ ۾ ٻارڙا کلندا هئا، جتي گهرن مان دليون وسنديون هيون، اتي اڄ سنسناٽي، ويرانگي ۽ خاموشي جا سايا آهن.

ڪمپنيءَ جي مشينن اچي ان زمين کي نه رڳو اکوڙي ڇڏيو، پر ماڻهن جا ساه، يادون، ٻالڪپڻ، تهذيب، قبرون، سڀ ڪجهه پنهنجي هيٺيان رُڏي ڇڏيو.

---

ٻالڪپڻ، جيڪو هاڻ تصويرن ۾ قيد آهي

هُو ننڍڙا ٻار، جيڪي ڳوٺ جي ڪچي گهرن جي سامهون مٽيءَ سان راند ڪندا هئا، جن جا پير اُن ئي ڌرتيءَ تي هليا هئا، اڄ اهي ٻار جوان ٿي ويا آهن، پر سندن اندر جو ٻار اُڃا اتي ئي بيٺو آهي – اُن ڇانوَ ۾، اُن ٿل تي، اُن چوڪ تي، جتي کل هئي، جتي باهه ڀرسان ويهي داديءَ کان ڪهاڻيون ٻڌند هيا.

اُهو چوڪ، جتي شام جو ڳوٺ جا مرد ويهي ڳالهيون ڪندا هئا. اُها ڇت، جتي ماءُ سُتي هئي ۽ ٻار جي ڌنڌوري سان جاڳي پئي. اُهو وقت، جڏهن مرغي جي بانگ سان ڳوٺ جا دروازا کلندا هئا – ها، اهي سڀ ڳالهيون هاڻ تصويرن، خوابن ۽ دل جي اکين ۾ قيد ٿي ويون آهن.

---

ڪمپني آئي، پر انسانيت وساري ويئي

جڏهن ٿرڪول بلاڪ ون شروع ٿيو، ته ماڻهن کي ڏٺو ويو جيئن مال ڏٺو ويندو آهي.
ڪمپني آئي، وعدا آندا، پر واعدن جا لفظ ريتيءَ تي لکيل نڪتا.

چيو ويو، روزگار ملندو – پر نه مليو.

چيو ويو، نوان گهر ڏنا ويندا – پر اهي گهر گهر نه هئا، صرف ڀتيون هيون، جتي نه محبت هئي، نه يادون، نه سڪون.

چيو ويو، سهولتون ڏنيون وينديون – پر نوان هنڌن تي نه پاڻي، نه بجلي، نه اسپتال، نه اسڪول.

اهي ماڻهو، جيڪي پنهنجي زمين جا مالڪ هئا، پنهنجي ڍورن سان سکيا هئا، هاڻ پُٺيءَ تي اَنجو ڳاري، امداد جي قطار ۾ بيٺا آهن.
جن هٿن سان فصل پوکيا، اهي هاڻ خالي هٿن سان بددعائون ڏئي رهيا آهن.

---

قبرون جيڪي ڳوٺ ۾ ئي رهجي ويون

ان ڳوٺ ۾ وڏن جا پيارا وجود دفن هئا. اتي بابن جون قبرون هيون، ماءُ جي ڪفن واري مٽي هئي، اتي هر شام ڪنهن جي فاتح خواني جي صدا هئي.

پر جڏهن ڳوٺ لڏايو ويو، ته اهي قبرون، اهي ڪچيون مزارون، اهي دعا جون جاءِ، سڀ پٺيان رهجي ويون.

ڪيئن وسارين ماڻهو پنهنجي اباڻي قبرستان کي؟
ڪيئن ڇڏي وڃن جتي ماءُ دفن ٿيل هجي؟
جنهن وڻ جي پاڇي ۾ دعا گهرندي ماءُ جو وجود دفن هجي، ان وڻ تي ڇانءِ هاڻ ڪيئن لڳي؟

---

ماڻهو اجنبي بڻجي ويا پنهنجي ئي ملڪ ۾

نئون هنڌ مليو، پر نه دل جو سڪون.
اڄ ور وائي وارا ماڻهو پنهنجي ئي ملڪ ۾ بي گهر، بي سڃاڻپ، بي آسرن وارا محسوس ڪن ٿا.
ڪمپني جا ماڻهو، حڪومتي نمائندا، انهن جي خبر به نه ٿا وٺن، جيڪي ٻه وقت جي ماني لاءِ پريشان آهن.

جن جا ٻار اسڪول وڃڻ جا خواب ڏسندا هئا، سي هاڻ مزدوريءَ لاءِ تيار ٿين ٿا.
جن گهرن ۾ راڳ وسندا هئا، اتي هاڻ خاموشي آهي.

---

عزت نفس جو جنازو

پئسا ته ڪجهه مليا، پر عزت نه رهي.
جن وٽ ڳوٺ هيو، مال هيو، سڃاڻپ هئي – سي هاڻ هر در تي انصاف لاءِ ڌڪا کائي رهيا آهن.
عورتن جون اکيون ڳوڙهن سان ڀرجي ويون آهن، مردن جا هٿ دعا لاءِ اٿيل آهن، پر ٻئي طرف ڪن ناهن.

اهي، جيڪي اڳي مهمان نوازي لاءِ مشهور هئا، هاڻ خود امداد جا منتظر آهن.
اهي، جن وٽ ڳوٺ جا ڀاڳ هئا، سي هاڻ اجنبي علائقن ۾ بي آسرا پيا آهن.

---

يادون جيڪي نه مرنديون

وروائي وارن جي دلين ۾ اڃا به زنده آهن اهي صبح، اهي شام، اهي ڳوٺ جا ميلا، اهي راڳ، اهي سڏ، اهي آواز، جيڪي اڄ به انهن کي راتين جاڳائين ٿا.

ماءُ جي هٿ جو ٺاهيل ڍوڪلو

بابي سان گڏ کنوڻ ۾ پاڻي ڀرڻ

چوپائي مال سان ڳوٺ ٻاهر وڻن جي ڇانوَ ۾ گذاريل ڏينهن

اهي يادون زنده آهن. جسم ڳوٺ ڇڏي ويو، پر روح اڃا به اتي ئي آهي.

---

آخري التجا

هي رڳو لکڻيون ناهن، هي سڏ آهن، اُهي سڏ جيڪي قبرن مان به نڪري رهيا آهن.
هي ور وائي وارن جو ڏک آهي، جيڪو ڪروڙين روپين جي پروجيڪٽن سان به ختم نٿو ٿي سگهي.

اسان سڀني تي فرض آهي ته انهن جي آواز کي دنيا تائين پهچايون.
انهن جي بک، تڪليف، بي گهر هجڻ، ۽ بي عزتي جو حساب گهرجي.

ورنائڻو آهي ور وائي کي.
ساهه ته هليا ويا، پر يادون اڃا به اُتي پڪاري رهيون آهن.
انهن لاءِ ڪجهه نه ڪيو ويو، ته تاريخ معاف نه ڪندي.

هڪ ڳوٺ وساميو، پر ان سان گڏ صدين جي تهذيب، محبت، ۽ انسانيت جو به جنازو نڪري ويو...

22/06/2025

السلام علیکم،

ہم، گاؤں وروائي کے رہائشی، اس خط کے ذریعے انتہائی دکھ، بے بسی اور درد کے ساتھ اپنی شکایت آپ تک پہنچا رہے ہیں۔ تھرکول بلاک-1 کے قریب ہماری بستی کے گرد کمپنی نے زبردستی فينس لگا دی ہے، بغیر کسی اطلاع، اجازت یا مشاورت کے۔ یہ عمل نہ صرف غیرقانونی ہے بلکہ ہمارے بنیادی انسانی حقوق اور سندھ کی ثقافتی روایات کی کھلم کھلا خلاف ورزی بھی ہے۔

ہم نے اس زیادتی کے خلاف پرامن احتجاج بھی کیے۔ ہم نے اپنی فریاد ایم پی ایز، ایم این ایز اور دیگر بااختیار اداروں تک بھی پہنچائی، لیکن افسوس کے ساتھ کہنا پڑتا ہے کہ ابھی تک کوئی شنوائی نہیں ہوئی۔ ہم اپنے ہی وطن میں خود کو قیدی محسوس کر رہے ہیں۔

ہمارے مسائل اور خدشات:

1. آمد و رفت پر پابندی:
فينس لگنے کے بعد گاؤں والوں کی آزادانہ نقل و حرکت روک دی گئی ہے۔ بچے اسکول نہیں جا پا رہے، مریض اسپتال نہیں پہنچ پا رہے، اور ایمرجنسی میں رسائی ممکن نہیں۔ گاؤں ایک قیدخانے کی شکل اختیار کر چکا ہے۔

2. روزگار اور زمین تک رسائی کا خاتمہ:
ہماری زندگی کا انحصار کھیتی باڑی، جانوروں اور قدرتی وسائل پر ہے۔ باڑھ کی وجہ سے ہم اپنی زمینوں، کنوؤں اور چراگاہوں تک نہیں پہنچ پا رہے، جس سے ہماری روزی روٹی بند ہو گئی ہے۔

3. ذہنی و سماجی تکلیف:
اپنے ہی گاؤں میں قید ہو کر رہنا نہ صرف جسمانی بلکہ ذہنی اذیت کا باعث بھی بن چکا ہے۔ خواتین اور بچوں پر اس صورتحال کے شدید منفی اثرات مرتب ہو رہے ہیں۔

4. وعدوں کی خلاف ورزی:
کمپنی نے ہمیں ملازمت، ترقیاتی منصوبے، تعلیم، صحت اور پانی کی فراہمی جیسے وعدے کیے تھے، جو آج تک پورے نہیں ہوئے۔ اس کے بجائے، اب ہمیں مزید پریشان کیا جا رہا ہے۔

---

ہماری فوری مطالبات:

1. گاؤں وروائي کے اردگرد لگائی گئی فينس کو فوراً ہٹایا جائے۔

2. ہماری آزاد آمد و رفت کو بحال کیا جائے۔

3. ہمارے پرامن احتجاج کو سنجیدگی سے لیا جائے اور ذمہ داروں کے خلاف کارروائی کی جائے۔

4. ایم پی ای، ایم این اے اور متعلقہ اداروں کو ہدایت دی جائے کہ وہ اس معاملے کو ترجیحی بنیادوں پر حل کریں۔

5. کمپنی کی جانب سے کیے گئے تمام وعدے تحریری شکل میں دے کر فوری طور پر پورے کیے جائیں۔

ہم پُرامن، قانونی اور جمہوری طریقے سے اپنے حقوق مانگ رہے ہیں۔ ہم حکومتِ سندھ، اعلیٰ عدالتوں، اور انسانی حقوق کی تنظیموں سے اپیل کرتے ہیں کہ ہماری فریاد کو سنا جائے اور ہمیں اپنی زمین پر باعزت زندگی گزارنے کا حق واپس دیا جائے۔

خدارا، ہمیں انصاف دیں۔ ہماری بے بسی کو نظرانداز کرنا تاریخ میں ناانصافی کے طور پر یاد رکھا جائے گا۔

Address

Aslamkot Tharparkr
Karachi
03499

Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when ٿرڪول بلاڪ ون posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Share