Niezależne Wydawnictwo Harcerskie

22/09/2025

Zbliża się 45 rocznica powstania KIHAM i spotkanie z tej okazji (25 października 2025 roku). Przypomnijmy więc poprzednie "okrągłe" obchody, w Gdyni, w październiku roku 2020. Odbyła się wówczas słodka prezentacja-degustacja książki Staszka Czopowicza "KIHAM. Zarys wydarzeń, wybór dokumentów i relacji". Było pysznie!

Większość wspomnień związanych z 40 rocznicą powstania Kręgów Małkowskiego ma charakter poważny, czasem wręcz podniosły. A przecież harcerstwo to także zabawa i przyjemność – radość działania, przyjaźni, wspólnych sukcesów, fantazji a czasem wygłupów… Miłe jest wspominanie tego. Miłe, czasem nawet słodkie. Nawet bardzo słodkie. Dosłownie.
W trakcie gdyńskich obchodów 40 rocznicy powstania Kręgów Małkowskiego wspaniałą niespodzianką dla autora książki „KIHAM” i dla jej wydawcy był tort. Nie byle jaki, sami zobaczcie! Na zdjęciu nad tą przepyszną książką stoją: Jacek Zaucha – organizator gdyńskich obchodów z Fundacji Harcerstwa Drugiego Stulecia i główny „wydawca” tego szczególnego egzemplarza, Stanisław Czopowicz – autor książki wydanej przez NWH i Marek Frąckowiak z Niezależnego Wydawnictwa Harcerskiego.
Zaraz potem przystąpiono do lektury…

20/09/2025

W poznańskim Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnym IPN 10 września 2025 roku odbyła się promocja książki "Harcerstwo w Wielkopolsce w latach 1945-1989". Książka zawiera referaty wygłoszone podczas sesji historycznej, która odbyła się w dniach 24–25 XI 2022 r. Organizatorami konferencji byli: Komisja Historyczna Chorągwi Wielkopolskiej ZHP, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu oraz Wydział Historii UAM. W pokonfernecyjnej publikacji znajdziecie m.in. referaty Wojciecha Hausnera, Elżbiety Wojcieszyk, Marka Mikołajczyka, a także wspomnienia Macieja Musiała, Tomasza Łęckiego i wiele innych. Lektura niewątpliwie interesująca, nie może się jednak obyć bez uzupełnienia. Albowiem, jak napisano w książce: „Niniejsza publikacja nie obejmuje wszystkich referatów wygłoszonych na konferencji[11]. Przypis: M.in. referat Stanisława Czopowicza oceniono jako zbyt obszerny, by zmieścił się w publikacji zbiorowej. Został opublikowany osobno: S. Czopowicz, Harcerstwo w PRL. Obraz i narracja, Warszawa 2024”.
Ów obszerny i ważny referat Stanisława Czopowicza został przez autora jeszcze rozwinięty i opublikowany już przed rokiem przez Niezależne Wydawnictwo Harcerskie. Polecamy lekturę! A na zachętę okładkowy cytat:
„W 1979 r. świętowali 35-lecie harcerstwa. Ci sami dwa lata później równie ochoczo świętowali 70-lecie. Stali murem przy „przewodnictwie partii” i umasowionym, dojrzałym politycznie harcerstwie – HSPS i do końca lat siedemdziesiątych tępili przeciwników. Ci sami za niespełna dwa lata obnosili się dumni z dokonania przełomowych przemian – zlikwidowania HSPS i przywrócenia w szkołach średnich drużyn starszoharcerskich, a niedługo potem usunięcia ze statutu ZHP zapisu o tym „przewodnictwie” i dopisania „tolerancji”. Ścigali, szykanowali i usuwali z ZHP instruktorów za „nierealizowanie kierunków programowych” lub za nieśpiewanie dodanej do hymnu ZHP „nowej socjalistycznej zwrotki”, jeszcze w końcu lat osiemdziesiątych za „naruszanie zasady świeckości organizacji” – jako dowód pokazywali otrzymane z SB fotografie z uroczystości religijnych z podobiznami instruktorów i ich harcerzy. Ci sami już za dwa-trzy lata stali się gorliwymi głosicielami i nauczycielami tolerancji bez względu na wyznanie, poglądy i cokolwiek oraz zaciekłymi tropicielami nietolerancji. Wiele osób jeszcze ich takich nieodmienionych pamięta…”

17/09/2025

Spotkanie w AAN nt. Akcji Warmia i Mazury - relacja filmowa.
Jeśli nie mogliście być w Archiwum Akt Nowych na spotkaniu poświęconym Akcji Warmia i Mazury, to żałujcie. A żebyście trochę mniej żałowali, to obejrzyjcie relację filmową z tego wydarzenia. Relację nagrał i udostępnił na YouTube dh Witold Szulecki z Czarnej Jedynki. Znajdziecie ją tu:
https://www.youtube.com/watch?v=mRsCQl--rBk

14/09/2025

KIHAM i NWH powstały 45 lat temu!
Jak pewnie zauważyliście w opisie utworzonej pięć lat temu grupy „Historia KIHAM, historia NWH” zamieniliśmy „40” na „45”. Zbliża się bowiem czterdziesta piąta już rocznica powstania Kręgów Instruktorów Harcerskich in. Andrzeja Małkowskiego, a także powstania Niezależnego Wydawnictwa Harcerskiego.
Pięć lat temu 40. rocznicę powstania KIHAM i związanego z tym powstania NWH uczciliśmy wydaniem niemal legendarnej już książki Stanisława Czopowicza „KIHAM. Zarys wydarzeń, wybór dokumentów i relacji”.
Zebrane w tej książce materiały – dokumenty, relacje, artykuły – przedstawiają genezę Kręgów Małkowskiego, ich charakter i prace, oddziaływanie na współczesne im harcerstwo i społeczne znaczenie – w działalności jawnej i po wprowadzeniu stanu wojennego 13 XII 1981 r. Jest to wydanie bogato ilustrowane i – dzięki uzupełnieniu o wiele późniejszych tekstów S. Czopowicza – ukazujące korzenie i dorobek niezależnych ruchów harcerskich z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX w. także z dystansu kilku dekad.
To wyjątkowe wydanie książki przewodniczącego Rady Porozumienia KIHAM zostało przygotowane specjalnie na obchody 40 rocznicy KIHAM, zorganizowane wówczas w Gdyni. Nasze wydawnictwo przekazało wówczas organizatorom obchodów – władzom powołanej niegdyś przez byłych członków KIHAM Fundacji Harcerstwa Drugiego Stulecia – 100 (sto) egzemplarzy świeżo wydanej książki. Mieli je otrzymać uczestniczący w obchodach byli członkowie Kręgów Małkowskiego.
Niestety, obchody zaplanowane jako huczne, z powodu epidemii COVID-19 były jednak znacznie skromniejsze i odbyły się w stosunkowo niewielkim gronie. Nasze książki trafiły więc wówczas w ręce stosunkowo niewielu byłych „kihamowców”, gości specjalnych i organizatorów. Dlatego w większości dar ten musiał poczekać aż pięć lat, do kolejnej „okrągłej” rocznicy powstania KIHAM i powstania NWH – mamy nadzieję, że w tym roku nic ich nie zakłóci.
Mamy więc teraz przyjemność poinformować, że byli członkowie Kręgów Małkowskiego, którzy 25 października 2025 roku wezmą udział w obchodach 45 rocznicy powstania KIHAM w Muzeum Powstania Warszawskiego, otrzymają (kto jej jeszcze jej nie ma) od naszego wydawnictwa książkę Stanisława Czopowicza „KIHAM. Zarys wydarzeń, wybór dokumentów i relacji”. Zapraszamy do spotkania i udziału w obchodach!

14/09/2025

SPOTKANIE Z OKAZJI 45-LECIA KIHAM
Zbliża się już 45. rocznica powstania Kręgów Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego. Z tej okazji założona niegdyś przez byłych członków KIHAM Fundacja Harcerstwa Drugiego Stulecia organizuje okolicznościowe spotkanie. Odbędzie się ono w sobotę 25 października 2025 roku, w godz. 10.00–19.00 w Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie.
Orientacyjny program spotkania przewiduje:
10:00 msza św.;
11:00 powitalna kawa i herbata oraz plotki;
11:30 sesja jubileuszowa:
- wystąpienia mówców,
- dyskusja panelowa: odpowiedzi panelistów na pytania dzisiejszych instruktorów;
14:00 przerwa obiadowa, kuluary;
15:30 spotkania w mniejszych grupach:
- rozmowy z uczestnikami historycznych wydarzeń,
- pokazy filmów: wybór kronik KIHAM i Ruchu – Krzysztof Krzyżanowski, „Harcerz numer 1” – o Andrzeju Małkowskim – Adam Turula, „Pomost” – opowieść o Porozumieniu Kręgów Instruktorów Harcerskich imienia Andrzeja Małkowskiego (KIHAM), „Niepokorni” – ruch harcerski w latach 1981-1989”,
- dyskusje o wartościach, tożsamości i przyszłości Harcerstwa;
18:30 świecznisko w Sali pod Liberatorem.
Organizatorzy proszą, by ze względów organizacyjnych chętni do udziału wysłali zgłoszenia mailowe na adres: [email protected] do dnia 12 października 2025 roku.
Proszą też o przesłanie nazwisk osób, które chcielibyśmy wspomnieć w modlitwie za zmarłych członków KIHAM podczas Mszy św.
Zaproszenie jest otwarte, przekazujcie je komu uznacie za stosowne!

31/08/2025

29 sierpnia 2025 roku w Archiwum Akt Nowych odbyło się spotkanie poświęcone harcerskiej Akcji „Warmia i Mazury”. Okazją do spotkania było przekazanie do zasobów AAN materiałów archiwalnych związanych z Akcją WiM. Materiały zostały przekazane przez Niezależne Wydawnictwo Harcerskie oraz środowisko byłych członków Akademickiej Drużyny Harcerskiej działającej niegdyś przy Politechnice Warszawskiej.
Akcja „Warmia i Mazury” zainicjowana przez Komendę Chorągwi Warszawskiej ZHP, odbywała się w latach 1958–1963. Miała na celu eksperymentalne poszukiwanie metod pracy dla drużyn w szkołach średnich poprzez łączenie wędrownictwa w sensie turystycznym z wędrówką po zagadnieniach („Eksperyment wędrowniczy”). Nawiązując do tradycji z okupacji i okresu zaraz po wojnie podjęto pracę harcerską na Warmii i Mazurach, widząc w tym najlepszą sposobność pełnienia służby na rzecz ludności boleśnie skrzywdzonej przez los, a zarazem umożliwienia harcerzom poznania uwarunkowanych historycznie trudnych problemów społecznych, etnicznych i narodowych. Akcja WiM była także ambitną próbą integracji zróżnicowanej ludności zamieszkującej te tereny po wojnie – zintegrowania autochtonów z ludnością napływową i z mieszkańcami reszty kraju. Doświadczenia Akcji WiM przez kolejne dekady owocowały w postawach i w służbie społecznej jej uczestników i prowadzonych przez nich środowisk – nie tylko harcerskich. Komendantami Akcji WiM byli Zygmunt Kaczyński, Andrzej Janowski i Józef Kotowski, głównym autorem programu Akcji był A. Janowski. Naszym zdaniem Akcja WiM była jednym z najciekawszych i najbardziej wartościowych dokonań harcerstwa.
Spotkanie w Archiwum Akt Nowych prowadzili dyrektor AAN Mariusz Olczak oraz Marek Frąckowiak z Niezależnego Wydawnictwa Harcerskiego. W spotkaniu i dyskusji uczestniczyli byli i obecni instruktorzy harcerscy, w tym uczestnicy Akcji WiM i byli członkowie środowisk zaangażowanych niegdyś w Akcję. O współczesnym odbiorze „Eksperymentu wędrowniczego” mówił phm. Maciej Mazan, autor artykułu na ten temat, zamieszczonego w internetowym piśmie „Azymut”.
Spotkaniu w AAN towarzyszyło przypomnienie i omówienie wydanej przez NWH w roku 2015 książki Andrzeja Janowskiego „Harcerstwo wpisane w życiorys”. Znaczną część jej treści stanowi omówienie Akcji „Warmia i Mazury”. Archiwum Akt Nowych i Niezależne Wydawnictwo Harcerskie podjęły współpracę przy opracowaniu i wydaniu obszernej monografii Akcji „Warmia i Mazury”.

24/08/2025

Archiwum Akt Nowych oraz Niezależne Wydawnictwo Harcerskie
mają zaszczyt zaprosić na uroczystość poświęconą akcji "Warmia i Mazury", której towarzyszyć będzie przekazanie do zasobu Archiwum Akt Nowych materiałów archiwalnych związanych z tą akcją.

29 sierpnia 2025, godz. 14.00
Sala im. kpt. Aliny Fedorowicz „Marty”
AAN, ul. Hankiewicza 1, 02-103 Warszawa

Program uroczystości:
~ Powitanie gości przez Dyrektora Archiwum Akt Nowych
~ Krótkie wprowadzenie historyczne nt. akcji „Warmia i Mazury”
~ Wystąpienie Marka Frąckowiaka nt. znaczenia i przebiegu akcji
~ Prezentacja publikacji Andrzeja Janowskiego poświęconej akcji
~ Prezentacja wybranych dokumentów i fotografii z przekazywanego zbioru

RSVP
[email protected]
tel. 22 58 93 100

Akcja „Warmia i Mazury” zainicjowana przez Komendę Chorągwi Warszawskiej ZHP, odbywała się w latach 1958–1963. Miała na celu eksperymentalne poszukiwanie metod pracy dla drużyn w szkołach średnich poprzez łączenie wędrownictwa w sensie turystycznym z wędrówką po zagadnieniach. Nawiązując do tradycji z okupacji i okresu zaraz po wojnie podjęto pracę harcerską na Warmii i Mazurach, widząc w tym najlepszą sposobność pełnienia służby na rzecz ludności boleśnie skrzywdzonej przez los, a zarazem umożliwienia harcerzom poznania uwarunkowanych historycznie trudnych problemów społecznych, etnicznych i narodowych. Akcja WiM była także ambitną próbą integracji zróżnicowanej ludności zamieszkującej te tereny po wojnie – zintegrowania autochtonów z ludnością napływową i z mieszkańcami reszty kraju. Doświadczenia Akcji WiM przez kolejne dekady owocowały w postawach i w służbie społecznej jej uczestników i prowadzonych przez nich środowisk – nie tylko harcerskich.

31/07/2025

„Kilka refleksji o Armii Krajowej” – znakomita praca Tomasza Strzembosza ukazała się w roku 1986 w zeszycie „Studium Nauki Społecznej Kościoła” oraz w tomie ###IV „Roczników Humanistycznych” Towarzystwa Naukowego KUL. W rok później tekst ten ukazał się na łamach „Wielkiej Gry”, młodzieżowego pisma Oświaty Niezależnej, redagowanego przez zespół NWH. Właśnie tę podziemną edycję przypominamy z okazji 81. rocznicy powstania warszawskiego.
Jak pisaliśmy wówczas we wprowadzeniu do tekstu, trwałość legendy AK nie wynika tylko z faktu, że żyją wciąż jej żołnierze, nie jest tylko skutkiem liczebności tej armii i wielkości jej czynu. Siła akowskiego mitu tkwi przede wszystkim w wartościach, których Armia Krajowa broniła i o które walczyła: wolności i demokracji. Jest to także skutek głębokiego pozytywnego oddziaływania tej niezwykłej armii na swoich członków i poprzez nich na większość polskiego społeczeństwa.
Właśnie od tej, najbardziej interesującej, naszym zdaniem, strony poznajemy Armię Krajową dzięki pracy T. Strzembosza. Autor ukazuje nam AK jako organizację obywatelską, jako środowisko wychowawcze, którego wpływ okazał się silniejszy od czasu.
Przypominamy dziś pracę T. Strzembosza w postaci skanów z trzech numerów „Wielkiej Gry” z roku 1987. Jeśli ktoś nie poradzi dziś sobie z lekturą stron podziemnego pisma, na pewno znajdzie ten tekst w innych miejscach w internecie. Warto czytać, warto poszukać.

17/07/2025

BESTSELLER. Kiedy przed kilkunastu laty wznawialiśmy działalność NWH, właściwie nie zakładaliśmy wznowień wydawanych przez nas książek. Zamierzaliśmy raczej wskazywać wartościowe pozycje oraz w świecie harcerskich wydawnictw wyznaczać pewne – w założeniu dość wysokie – normy edytorskie. Chyba w obu przypadkach nam się udało. Przyjmowane i realizowane przez nas pomysły redakcyjne i edytorskie były i są podchwytywane przez innych wydawców. Książki wydane po raz pierwszy (lub przypomniane) przez NWH były potem wydawane przez innych wydawców, czasem nawet przed wyczerpaniem w składnicach naszego nakładu :)
Niektóre jednak pozycje silnie związane z NWH okazywały się potrzebne ponad nasze wstępne spodziewanie. Kilka już tytułów miało w NWH po dwa, trzy a nawet cztery wydania. A jedna ma już wydanie piąte! Tak, to chyba największy dotąd bestseller spośród wydanych przez NWH pozycji. Wiecie już o której książce mowa? Tak, to „Epilog do Kamieni na szaniec” Grzegorza Nowika. Zaledwie w dwa lata po poprzednim wydaniu okazało się, że już pora na kolejne. I już jest w sprzedaży piąte wydanie pracy odnoszącej się do legendarnej książki Aleksandra Kamińskiego. „Epilog…” to praca ważna, prostująca niektóre fakty i opinie, ukazująca szerzej tło wydarzeń opisanych przez Kamińskiego. Ukazująca — w aspekcie historycznym, nie literackim — działania „aktorów” tamtych wydarzeń. Autor objaśnia w niej wiele mechanizmów funkcjonowania Szarych Szeregów, opisując mądre zasady postępowania w sytuacjach kryzysowych, ale nie uciekając też od wskazania — tragicznych nieraz w skutkach — odstępstw od tych zasad. Autor pokazuje też, jak harcerze radzili sobie z odpowiedzialnością, jaka na nich spoczęła w czasie wojny. Odpowiedzialnością, wydawałoby się, znacznie przerastającą ich wiek i doświadczenie, której jednak — mimo nieuchronnych błędów — w ogromnej większości sprostali z godnością i odwagą.
„Kamienie na szaniec” Aleksandra Kamińskiego to jedna z najważniejszych książek w dziejach polskiej literatury, a Grzegorza Nowika „Epilog do Kamieni na szaniec” to obowiązkowy (i pasjonujący) ciąg dalszy.

08/07/2025

W związku z planowanym przez Niezależne Wydawnictwo Harcerskie wznowieniem białego kruka (najszybciej na jesieni), którego samo zdobycie było chyba częścią mojej próby na stopień, przychodzę dziś z autorskim opracowaniem “Eksperymentu wędrowniczego” prof. Andrzeja Janowskiego. Przed...

23/06/2025

Gmina Brenna ogłosiła przetarg na sprzedaż dawnej stanicy harcerskiej w Górkach Wielkich (https://www.facebook.com/brenna.gmina/posts/pfbid0AreKUGsozQ57kLWCscn8nc8aRJ1qMRttDUb1KGbo9DrWdfbY2NZvcw68Mtf81Hs9l). O tym, że miejsce to powinno wrócić do harcerzy i jak za czasów Aleksandra Kamińskiego służyć wychowaniu młodzieży i kształceniu instruktorów harcerskich, mówi się od dawna. Przymierzał się do tego Hufiec ZHP Warszawa-Mokotów w 50-lecie nadania imienia Szarych Szeregów, wielokrotnie sugerowano to władzom ZHP, z nadzieją na współpracę z innymi organizacjami i pomoc państwa. Na razie nic z tego nie wyszło, stanica niszczeje. Czy wreszcie będzie inaczej?
Dlaczego to miejsce jest tak ważne dla harcerzy, nie trzeba nikomu tłumaczyć. O zasługach Aleksandra Kamińskiego - dla harcerstwa, dla Polski - też chyba każdy coś wie. A jeśli ktoś chciałby się o tym dowiedzieć więcej, poznać "Kamyka" bliżej - jako wychowawcę, żołnierza, jako człowieka - polecamy lekturę najlepszej książki, jaką kiedykolwiek o Kamińskim napisano: Andrzeja Janowskiego "Być dzielnym i umieć się różnić. Szkice o Aleksandrze Kamińskim".

18/06/2025

Wszystkich, którzy w ciągu ostatnich dwu dni mieli problem z wizytą na naszej stronie internetowej (www.nwh.com.pl), gorąco przepraszamy. Nasz serwer był chwilowo zablokowany, a winę za to ponosi nadmierna popularność strony. Nawet się ucieszyliśmy, gdy informatycy poinformowali nas, że serwer nie wytrzymał dziesiątków tysięcy wejść z USA - marzymy o takiej popularności za oceanem. Niestety, zaraz potem okazało się, że to nie czytelnicy, ale boty... No cóż... Drodzy Czytelnicy (po obu stronach oceanu), potraktujcie to jako wyzwanie: niech was będzie więcej niż botów! Z tym serwer (już działa) na pewno sobie poradzi.