29/08/2025
Dziś mija 50. rocznica śmierci jednego z ciekawszych przywódców politycznych Europy XX wieku. 𝐄𝐚𝐦𝐨𝐧 𝐝𝐞 𝐕𝐚𝐥𝐞𝐫𝐚, bo o nim, mowa, urodził się w 1882 roku w Stanach Zjednoczonych z ojca Kubańczyka, matki Irlandki. Jako młodzieniec popłynął jednak na Zieloną Wyspę.
W 1916 roku, gdy po raz pierwszy zostawał prezydentem Irlandii, w czasie Powstania Wielkanocnego, miał trzydzieści cztery lata. Gdy przekazywał urząd prezydenta swojemu następcy, Erskinowi Childersowi, był rok 1973, a on sam miał lat dziewięćdziesiąt jeden i był już niewidomy. W tym czasie łącznie był przez 19 lat premierem Irlandii wygrywając sześciokrotnie wybory, a także 14 lat prezydentem. Był na marginesie życia politycznego po wojnie domowej, ale już po kilku latach od podstaw stworzył partię Fianna Fail, której 100-lecie będzie obchodzone w przyszłym roku i zdominował irlandzką scenę polityczną. Choć poza nazwą, niewiele ma dziś jego partia wspólnego z programem politycznym jej założyciela.
Miał w sobie trochę z Antonia Salazara, porównywany czasem bywa z generałem Franco, trochę był takim irlandzkim Piłsudskim, ale z pewnością był również nacjonalistą jak Dmowski. Ale pod wieloma względami był po prostu unikatowy. To o jego projekcie konstytucji późniejszy papież Pius XII powiedział, że była pisana ręką Boga, to on służył jako ministrant do mszy świętej arcybiskupowi Lefebrvrowi będąc urzędującym politykiem. Wreszcie to jego rząd złożył kondolencje w ambasadzie Niemiec po śmierci… Hitlera.
Z pewnością nie znajdziemy natomiast w XX-wiecznej Europie drugiego polityka, któremu by było dane tak długo oddziaływać na losy swojej ojczyzny i którego rola w kształtowaniu życia politycznego ojczyzny nie skończyła się wraz z jego odejściem.
Jego życie i kariera polityczna zostały w książce wplecione w losy Irlandii – dla tych, którzy lubią poznawać historię przez pryzmat biografii, lektura jak znalazł.
Książka dostępna w wersji papierowej i jako ebook.
📙 https://multibook.pl/pl/p/Pawel-Tobola-Pertkiewicz-De-Valera.-Gigant-polityki-irlandzkiej-i-jego-epoka-AUTOGRAF/4911
📲 https://multibook.pl/pl/p/Pawel-Tobola-Pertkiewicz-De-Valera.-Gigant-polityki-irlandzkiej-i-jego-epoka-EBOOK/5003
