Stowarzyszenie Miłośników Gminy Żelechlinek

24/10/2025

Jerzy Dobrowolski ps. „Nowakowski” – żołnierz Armii Krajowej i inżynier z Kopca

Jerzy Dobrowolski, ps. „Nowakowski”, urodził się 21 kwietnia 1918 roku na Kopcu, jako syn Michała i Zofii.
Podczas II wojny światowej wstąpił do Armii Krajowej, służąc w Grupie „Północ”, na odcinku „Kuba”–„Sosna”, w Dywizjonie Motorowym Obszaru Warszawskiego AK.
W stopniu starszego strzelca brał udział w Powstaniu Warszawskim – walczył na Starym Mieście, następnie przeszedł kanałami do Śródmieścia, gdzie kontynuował walkę do końca powstania.
Po wojnie zamieszkał w Warszawie, gdzie zmarł 19 kwietnia 1996 roku. Spoczywa na Cmentarzu Stare Powązki. 🕯️

Jerzy Dobrowolski był jednak nie tylko żołnierzem, lecz także człowiekiem wiedzy, pasji i niezwykłej pomysłowości.
Jeszcze przed II wojną światową, w rodzinnym majątku Kopiec, wspólnie z ojcem Michałem Dobrowolskim zbudował małą elektrownię wiatrową – jedną z pierwszych tego typu instalacji w regionie. Składała się ona z drewnianego masztu z turbiną, zespołu prądowytwórczego i akumulatorowni, która zasilała w energię oświetlenie domu i urządzenia gospodarcze. Było to w tamtym czasie rozwiązanie wyjątkowo nowoczesne, wyprzedzające epokę i pokazujące ogromne zdolności konstrukcyjne młodego inżyniera.

W 1965 roku Jerzy Dobrowolski, już jako inżynier, zaprojektował i wykonał na Kopcu nowoczesną jak na tamte czasy instalację wodociągową, we współpracy z bratankiem Januszem Dobrowolskim, studentem Politechniki Łódzkiej. System ten obejmował studnię kopaną, zespół hydroforowy i sieć rur stalowych, które doprowadzały wodę do budynków gospodarczych. Instalacja działała aż do momentu przyłączenia majątku do wodociągu gminnego.

Jerzy Dobrowolski pozostawił po sobie nie tylko wspomnienie odwagi i patriotyzmu, ale także trwały ślad w historii lokalnej – jako człowiek, który łączył serce patrioty z umysłem wynalazcy.

*zdjęcia informacje wykorzystano z książki Krzysztofa Zembowicza * ,, Michalscy i Dobrowolscy inni ''.

17/10/2025

„Pierwszy powstaniec z Żelechlinka – Wacław Lenga , oraz jego żona – uczestniczka Powstania Warszawskiego”

🇵🇱 Wacław Lenga ps. „Kłos”, „Mariański” (1897–1981)
i
🇵🇱 Zofia (Zenobia) Lenga z domu Dźbikowicz ps. „Zena” (1915–1989)

Wacław Lenga urodził się 12 września 1897 r. w Żelechlinku .
Żołnierz, działacz niepodległościowy, społecznik i spółdzielca.

W czasie I wojny światowej wstąpił do Polskich Drużyn Strzeleckich, a następnie do Polskiej Organizacji Wojskowej (POW). Po odzyskaniu niepodległości służył w Wojsku Polskim, uczestnicząc w wojnie polsko-bolszewickiej.

Podczas okupacji niemieckiej działał w Armii Krajowej pod pseudonimami „Kłos” i „Mariański”, w strukturach Komendy Głównej AK – Oddział I (Organizacyjny), Wydział Techniczno-Legalizacyjny („Park” – „Leta” – „Izba”).
W Powstaniu Warszawskim walczył na Mokotowie w ramach V Obwodu Warszawskiego Okręgu AK. Po kapitulacji wyszedł z Warszawy wraz z ludnością cywilną.

Po wojnie pracował w administracji i spółdzielczości, pełnił wiele funkcji związkowych i społecznych. Odznaczony m.in.:
🏅 trzykrotnie Złotym Krzyżem Zasługi,
🏅 Krzyżem Walecznych (1939, 1942, 1967),
🏅 Srebrnym Krzyżem Orderu Polonia Restituta,
🏅 Medalem Niepodległości,
oraz wieloma odznakami związkowymi i miejskimi.

Zmarł 24 kwietnia 1981 r. w Warszawie , pochowany został na Cmentarzu Wojskowym

Jego żona, Zofia (Zenobia) Lenga z domu Dźbikowicz, urodzona 15 kwietnia 1915 r. w Łodzi, była sanitariuszką Armii Krajowej.
Służyła w Komendzie Głównej AK – Oddziale I (Organizacyjnym) oraz w Okręgu Warszawskim AK – I Obwodzie „Radwan” (Śródmieście), 4. Rejonie „Reguła” („Zagończyk”).
W czasie Powstania Warszawskiego działała na Śródmieściu Północnym, niosąc pomoc rannym i ludności cywilnej. Po kapitulacji wyszła z Warszawy z ludnością cywilną.
Zmarła w Warszawie w 09.12.1989 r.

Oni dwoje – żołnierze Armii Krajowej, małżeństwo patriotów – połączyli życie z ideą służby Polsce. Ich losy są świadectwem odwagi, poświęcenia i wierności Ojczyźnie. 🇵🇱

*wykorzystano informacje o Wacławie Lenga z książki - Wierni Polsce Marka Gałęzowskiego .
https://www.1944.pl/powstancze-biogramy.html/szukaj/lenga

15/10/2025

📚✨ Z okazji Dnia Edukacji Narodowej
składamy serdeczne podziękowania wszystkim Nauczycielom i Pracownikom Szkoły w Żelechlinku
za trud, serce i zaangażowanie w wychowanie oraz kształcenie młodego pokolenia.

Życzymy Wam zdrowia, cierpliwości, satysfakcji z pracy i wielu powodów do dumy każdego dnia.
Dziękujemy za Waszą pasję i poświęcenie! ❤️

Stowarzyszenie Miłośników Gminy Żelechlinek

Zobaczcie, jak uczyli nas w minionej epoce
zdjęcia z Narodowego Archiwum Cyfrowego .

10/10/2025

Czy wiedzieliście, że w Powstaniu Warszawskim walczyli ludzie urodzeni w naszej gminie?

Nie dawno 2 października obchodziliśmy rocznicę zakończenia Powstania Warszawskiego – zrywu, który stał się symbolem niezłomności, odwagi i miłości do Ojczyzny.
Wśród powstańców znaleźli się także urodzeni w naszej gminie Żelechlinek:
✨ Jerzy Dobrowolski
✨ Aleksander Ratajski
✨ Wacław Lenga (Łęga)

To synowie naszej ziemi, którzy stanęli w obronie wolnej Polski.
Choć ich życie zakończyło się w Warszawie, a groby znajdują się na stołecznych cmentarzach, korzenie mają tutaj – w sercu naszej gminy.
Ich losy przypominają nam, że nawet z najmniejszych miejscowości mogą wyrosnąć wielcy bohaterowie.

Z dumą informujemy, że jako Stowarzyszenie Miłośników Gminy Żelechlinek podjęliśmy działania, aby ich poświęcenie zostało oficjalnie docenione.

Złożyliśmy wnioski o wpisanie dwóch z nich do ewidencji weteranów oraz o przyznanie im statusu „Weterana Walk o Niepodległość Polski”, natomiast trzeci wniosek czeka na weryfikację.

Niech pamięć o tych, którzy walczyli za naszą wolność, nigdy nie zgaśnie.
To nasz obowiązek – pamiętać, szanować i przekazywać dalej ich historię.

Dziękujemy Krzysztof Dróżdż za przekazanie informacji o powstańcach .

📜 W kolejnych postach postaramy się przybliżyć sylwetki każdego z naszych powstańców .

Cześć i chwała Bohaterom!

21/09/2025

🌟 Hej, odkrywcy historii gminy Żelechlinka ! 🌟

Wyobraź sobie, że Twoja rodzina to… gra przygodowa! 🎮 Każdy dziadek, babcia czy pradziadek to bohater z własną misją, a stare zdjęcia i pamiątki to sekretne artefakty.

Teraz masz szansę zostać rodzinnym detektywem 🕵️‍♀️ i stworzyć własne drzewo genealogiczne – trochę jak supermapę Twojego klanu! 🌳

👉 Masz 4–8 klasę?
👉 Lubisz odkrywać sekrety, zbierać historie i wymyślać kreatywne prezentacje?

To konkurs „Bez korzeni nie zakwitniesz” jest właśnie dla Ciebie! 🚀

𝐑𝐮𝐬𝐳𝐚 𝟓. 𝐞𝐝𝐲𝐜𝐣𝐚 𝐤𝐨𝐧𝐤𝐮𝐫𝐬𝐮 „𝐁𝐞𝐳 𝐤𝐨𝐫𝐳𝐞𝐧𝐢 𝐧𝐢𝐞 𝐳𝐚𝐤𝐰𝐢𝐭𝐧𝐢𝐞𝐬𝐳❞❗

Jesteś w klasie 4–8 szkoły podstawowej? Lubisz słuchać rodzinnych opowieści, oglądać stare zdjęcia i dopytywać bliskich o to, jak wyglądało „kiedyś”? A może chcesz zamienić te historie w coś kreatywnego? Jeśli tak, koniecznie weź udział w konkursie! 😊

Co trzeba zrobić?

🔎 Popytaj dziadków i rodziców o Waszych przodków.
📸 Przejrzyj stare albumy, pamiątki i dokumenty (tak, nawet te z zakurzonej szuflady czy strychu!).
📚 Wpadnij do biblioteki, poszperaj w Internecie i odwiedź Archiwum Państwowe – u nas czekają na Ciebie mega pomocni archiwiści.
🌳 Z tego wszystkiego stwórz własne drzewo genealogiczne i przygotuj projekt w formie prezentacji!
🤝Zagadaj do ulubionego nauczyciela – praca powinna powstać pod jego opieką i wziąć najpierw udział w etapie szkolnym.

Poznawanie swoich korzeni to nie tylko fajna zabawa, ale też szansa, żeby… zgarnąć nagrody w konkursie! 🚀

👉Zobacz szczegóły: https://archiwarodzinne.gov.pl/konkurs

Konkurs to wspólne przedsięwzięcie Archiwów Państwowych oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej. Koordynatorami tegorocznej edycji są Archiwum Państwowe w Białymstoku i Archiwum Państwowe w Suwałkach

---

Patronat honorowy nad konkursem objęła Minister Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Marta Cienkowska.

---

Patroni medialni: Polska Agencja Prasowa, TVP3, Nasze Miasto, Miejskie Zakłady Autobusowe Warszawa Głos Nauczycielski

20/09/2025

Drodzy Mieszkańcy , Sympatycy Gminy Żelechlinek,

Zachęcamy Was do podzielenia się swoimi historiami, wspomnieniami lub opowieściami związanymi z naszą gminą , miejscowością i regionem! Może macie ciekawe anegdoty o dawnych czasach, lokalnych bohaterach, ważnych wydarzeniach, które miały miejsce w naszej gminie? To doskonała okazja, by zachować te wspomnienia dla przyszłych pokoleń.

Jak napisał wnuk Antoniego Wiśniewskiego – zostawianie tych historii tylko dla siebie sprawi, że pójdą w zapomnienie. Dzieląc się nimi, dajemy im nowe życie, które będzie żyło w sercach i pamięci wszystkich mieszkańców.

Wasze historie mogą zostać opublikowane i trafić do szerszej publiczności, a także stać się częścią zbioru wspomnień o Gminie Żelechlinek, który będziemy pielęgnować na przyszłość.

Zapraszamy do kontaktu:
[email protected]

Niech historia naszej gminy żyje!

Pozdrawiamy,
Miłośnicy Gminy Żelechlinek

16/09/2025

„Choć pogoda nie pozwoliła dłużej pozostać na cmentarzu i słowa wnuka Antoniego Wiśniewskiego nie mogły w pełni wybrzmieć, to jednak mała Stanisława widziała to oczyma swojej pamięci. Jako Stowarzyszenie jesteśmy dumni, że udało nam się dotrzeć do świadka tamtych wydarzeń i że możemy ocalić tę pamięć od zapomnienia.”

Oczami małej Stanisławy……
Miałam wtedy tylko kilka lat, a jednak tamten dzień wrył się w moją pamięć na zawsze. Było lato, 20 sierpnia 1944 roku. Słońce świeciło, a ja bawiłam się przed domem z rodzeństwem. Nagle w naszą zagrodę wjechali Niemcy z innymi mężczyznami . Hałas butów, krzyki w obcym języku – czułam, że dzieje się coś złego.
Na strychu ukrywał się jeden z braci Skurów Stanisław . Niemcy strzelali, aż w końcu ranny spadł na ziemię tuż przed nami. Krzyczał z bólu. Wtedy Niemiec nakazał mojej mamie, Helenie Wiśniewskiej, zamknąć nas, dzieci, w domu. Stałam przy oknie, z rodzeństwem, obserwując dramat rozgrywający się przed naszymi oczami.
Moja mama podbiegła do rannego i próbowała mu pomóc. Zdarła poszewkę z poduszki, żeby zatamować krew. Patrzyłam na to szeroko otwartymi oczami – byłam dzieckiem, które jeszcze nie rozumiało, że pomoc w niczym już nie mogła odmienić losu.
Wtedy jeden z Niemców dostrzegł błyszczący sygnet na palcu rannego. To wystarczyło, by zapadł wyrok. Ukryta za firanką patrzyłam ukradkiem, jak mężczyźni leżeli na ziemi; chwilę później zostali postrzeleni w głowę. Na moich oczach, na oczach mojej rodziny i innych osób ,rozstrzelano obu braci. Zamarłam w bezruchu. Tylko łzy płynęły po policzkach.
Nie rozumiałam jeszcze wojny. Ale zrozumiałam, czym jest śmierć. Zabrali nam spokój, zabrali niewinność, lecz nie zdołali zabrać pamięci. Bo ja – mała dziewczynka, córka Antoniego Wiśniewskiego – widziałam i zapamiętałam. Opowiadam dziś tę historię, aby bracia Skurowie i wszyscy pomordowani w tamtym czasie nie zginęli w zapomnieniu.

15/09/2025

Fotorelacja z wczorajszej uroczystości .Dziękujemy Grail Studio

14/09/2025

Szanowni Państwo,
Dzisiejsza uroczystość była dla nas wszystkich czasem głębokiej refleksji, wdzięczności i zadumy nad historią, która kształtuje naszą tożsamość. Pragnę z całego serca podziękować wszystkim, którzy zaszczycili nas swoją obecnością.

Dziękujemy przedstawicielom duchowieństwa za przewodnictwo w modlitwie i duchowe wsparcie, dzięki któremu mogliśmy przeżywać tą chwilę w atmosferze powagi i wspólnoty.
Dziękujemy władzom Gmina Żelechlinek samorządowym , radnej powiatowej Teodorze Sowik i przedstawicielom Instytut Pamięci Narodowej za obecność za słowa otuchy oraz pamięć o tych, którzy zapisali się w dziejach naszej małej ojczyzny.

Dziękujemy pocztom sztandarowym -
Kawalerii Powietrznej z Tomaszowa Mazowieckiego
– KSRG OSP Żelechlinek
- Szkole Podstawowej
im. Henryka Sienkiewicza
w Żelechlinku.
Wasza obecność nadała temu wydarzeniu szczególnej rangi i podniosłości.

Dziękujemy także wszystkim mieszkańcom i gościom, którzy zechcieli wziąć udział w tej uroczystości – to dzięki Wam pamięć o naszych bohaterach trwa i jest przekazywana kolejnym pokoleniom.

Wasza obecność jest świadectwem jedności, wspólnego szacunku dla przeszłości i troski o przyszłość. To dowód, że bohaterowie, których dziś wspominamy, nie zostali zapomniani, a ich poświęcenie pozostaje dla nas drogowskazem.

Niech dzisiejszy dzień będzie przypomnieniem, że wspólna pamięć buduje więzi między nami i wzmacnia nasze poczucie tożsamości.

Z głębi serca dziękujemy wszystkim za udział w tej uroczystości.

07/09/2025

Zapraszamy 14.09.2025 godzina 12:00

05/09/2025

Gminna Biblioteka Publiczna w Żelechlinku zaprasza do wspólnej lektury klasyki polskiej literatury pięknej Jana z Czarnolasu w ramach akcji Narodowego Czytania 2025.

04/09/2025

U sąsiadów w najbliższą sobotę ...