12/09/2025
संसद् विघटन भनेको के हो ?
संसद् विघटन भनेको कुनै देशको संसद् (जस्तै नेपालको प्रतिनिधि सभा वा राष्ट्रिय सभा) लाई औपचारिक रूपमा समाप्त गर्ने वा भंग गर्ने प्रक्रिया हो। यो सामान्यतया सरकारको नेतृत्व (प्रधानमन्त्री वा मन्त्रिपरिषद्) को सिफारिसमा राष्ट्रपति वा सम्बन्धित संवैधानिक प्रमुखद्वारा गरिन्छ। संसद् विघटन भएपछि त्यसको कार्यकाल समाप्त हुन्छ र नयाँ निर्वाचनको लागि बाटो खुल्छ।
नेपालको सन्दर्भमा:
नेपालको संविधान, २०७२ अनुसार, संसद् विघटन विशेष परिस्थितिमा मात्र गर्न सकिन्छ।
उदाहरणका लागि:
- **सरकार गठन असफल**: यदि कुनै पनि दल वा गठबन्धनले सरकार बनाउन बहुमत प्राप्त गर्न नसकेमा।
- **विशेष परिस्थिति**: संवैधानिक व्यवस्थाअनुसार प्रधानमन्त्रीले संसद् विघटनको सिफारिस गर्न सक्छन्, तर यो राष्ट्रपतिद्वारा स्वीकृत हुनुपर्छ।
प्रभाव:
- संसद् विघटन भएपछि सांसदहरूको कार्यकाल समाप्त हुन्छ।
- नयाँ निर्वाचनको मिति घोषणा गरिन्छ।
- देशमा अन्तरिम सरकारले शासन सञ्चालन गर्छ।
