16/06/2025
ሰበር ዜና፦ በግብፅ እና በኢትዮጵያ መካከል ሊፈነዳ የነበረውን ግጭት አስቆምኩ - ዶናልድ ትራምፕ
አዲስ አበባ፣ ኢትዮጵያ - የዩናይትድ ስቴትስ ፕሬዝዳንት ዶናልድ ጄ. ትራምፕ፣ በግብፅ እና በኢትዮጵያ መካከል በአባይ ወንዝ ላይ በተገነባው ግዙፍ ግድብ ዙሪያ ተፈጥሮ የነበረውን ከባድ ውዝግብ በማስቆም ሊፈነዳ ይችል የነበረን ጦርነት መከላፈላቸውን በድፍረት አስታወቁ። ትራምፕ ኤክስ (X) በተሰኘው የማህበራዊ ትስስር ገጻቸው ላይ ባሰፈሩት ዝርዝር መግለጫ፣ በኢራን እና በእስራኤል መካከል ያለውን ውጥረት በሚመለከት በሰጡት አስተያየት መሃል፣ በሁለቱ ሀገራት መካከል ሰላም እንዲሰፍን ወሳኝ ሚና እንደተጫወቱ ገልጸዋል። "በእኔ ጣልቃ ገብነት ምክንያት፣ ቢያንስ ለጊዜው፣ ሰላም ሰፍኗል፤ እናም እንደዚያው ይቀጥላል!" ሲሉ ጽፈዋል።
ውዝግቡን ያስነሳው ታላቁ የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ (GERD) ሲሆን፣ በዓባይ ወንዝ ላይ የተገነባው ይህ ግዙፍ የኤሌክትሪክ ኃይል ማመንጫ ፕሮጀክት ለዓመታት በሁለቱ ሀገራት መካከል የውጥረት መንስኤ ሆኖ ቆይቷል። ለውሃ አቅርቦትና ለግብርና ፍላጎቷ በአባይ ወንዝ ላይ በእጅጉ ጥገኛ የሆነችው ግብፅ፣ ግድቡ የወንዙን ፍሰት ሊቀንስ ይችላል የሚል ከባድ ስጋት ስታቀርብ ቆይታለች። ይህም የሀገሪቱን ኢኮኖሚያዊ መረጋጋትና በሚሊዮን የሚቆጠሩ ዜጎቿን ህይወት አደጋ ላይ ሊጥል እንደሚችል ስትገልጽ ነበር። ኢትዮጵያ በበኩሏ ግድቡን ለኃይል ነጻነቷና ለኢኮኖሚ እድገቷ ወሳኝ እርምጃ እንደሆነ ትመለከተዋለች። በሁለቱ ሀገራት መካከል ከቅርብ ወራት ወዲህ ሲታይ የነበረው ወታደራዊ አቋም፣ ውጥረቱ ተባብሶ ወደ ሰፊ ቀጠናዊ ግጭት ሊያመራ ይችላል የሚል ስጋት ፈጥሮ ነበር።
ትራምፕ የራሳቸውን ጣልቃ ገብነት፣ ከዚህ ቀደም በህንድ እና በፓኪስታን መካከል ግጭትን ለማስታረቅ አድርጌዋለሁ ከሚሉት ዲፕሎማሲያዊ ጥረታቸው ጋር በማመሳሰል እንደ ታሪካዊ ክስተት አቅርበውታል። የእሳቸው አካሄድ—ማለትም ከዩናይትድ ስቴትስ ጋር ያለውን የንግድ ግንኙነት በመጠቀም ምክንያታዊነትንና አንድነትን ማምጣት—ሁኔታውን ለማረጋጋት ቁልፍ ሚና እንደተጫወተ አመልክተዋል። "እኔ አስቆምኩት (ባይደን በአንዳንድ ሞኝ ውሳኔዎቹ የረጅም ጊዜውን ተስፋ ጎድቶታል፣ ግን እኔ እንደገና አስተካክለዋለሁ!)" ሲሉ ጽፈዋል። በዚህም የቀድሞውን አስተዳደር እየተቹ፣ መረጋጋትን ለማስጠበቅ ያላቸውን ቁርጠኝነት በድጋሚ አረጋግጠዋል።
የፕሬዝዳንቱ መግለጫ የአባይ ወንዝን የአካባቢና የባህል ፋይዳ በመዳሰስ፣ "ድንቅ" ሲሉ የገለጹት ሲሆን፣ ግድቡ በቀጠናው ላይ ያለውን ጥልቅ ተጽዕኖም አጽንኦት ሰጥተውበታል። የእሳቸው ጣልቃ ገብነት፣ ፈጣን ጦርነትን መከላከል ብቻ ሳይሆን ለዘላቂ መፍትሄም መሰረት ጥሏል የሚል አንድምታ አለው። ትራምፕ አክለውም፣ "በርካታ የስልክ ጥሪዎች እና ስብሰባዎች አሁን በመካሄድ ላይ ናቸው" በማለት ዲፕሎማሲያዊ ጥረቶች መቀጠላቸውን ፍንጭ የሰጡ ሲሆን፣ በእሳቸው አመራር ሰላሙ እንደሚዘልቅ ያላቸውን እምነት ገልጸዋል።
ይህ የቅርብ ጊዜ ገለጻቸው፣ ወደ ፖለቲካው መድረክ ከተመለሱ ወዲህ በተደጋጋሚ የሚያነሱትን "ዓለም አቀፍ መረጋጋትን መልሻለሁ" የሚለውን ትርክታቸውን የሚያጠናክር ነው። ስለወሰዷቸው እርምጃዎች ዝርዝር መረጃ ባይኖርም፣ መግለጫው የተለያዩ ምላሾችን አስነስቷል፤ ደጋፊዎቻቸው አመራራቸውን ሲያወድሱ፣ ተቺዎች ደግሞ የገለጻቸውን እውነተኛነት ይጠራጠራሉ። ለጊዜው፣ በአባይ ወንዝ ዙሪያ ያለው ስስ ሰላም፣ ድርድሮች በሚቀጥሉበት በዚህ ወቅት፣ የእሳቸው ተጽዕኖ ማሳያ ሆኖ ቢቀርብም የረጅም ጊዜ ውጤቱ ግን እርግጠኛ አይደለም።
