01/10/2024
ကရင်အမျိုးသားအာဇာနည် ခေါင်း ဆောင်-စောဘဦးကြီး၏ ဘဝသ မိုင်းကြောင်း
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ကရင်တို့ ၏ အရေးကို ခေါင်းဆောင်ကောင်းပီပီ ဦးဆောင်ကာ တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့သောကရင့်အာဇာနည်ဟု ခေါ်ထိုက်သူ ကော်ခိုစောဘဦးကြီးသည် ၁၉၅၀ခုနှစ် အသက် (၄၇)နှစ်အရွယ်တွင် လုပ်ကြံခံရသည်။ သူသည် မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့ပိုင်းရှိ အကြမ်းဖက်ပဋိပက္ခများကြောင့် တိုက်ရိုက်ဖြစ်စေသွယ်ဝိုက်၍ဖြစ်စေ ထိခိုက်ခံစားခဲ့ရသော ကရင်လူမျိုးအများစု နှင့် ယနေ့တိုင် တတ်ကြွဆဲ၊ သြဇာရှိဆဲဖြစ်သော ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံးအတွက် အရေးပါသောသင်္ကေတ အဖြစ်ကျန်ရှိ နေပါသည်။
စောဘဦးကြီးကို ၁၉၀၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ(၇)ရက် နေ့တွင် ဧရာဝတီတိုင်း၏မြို့တော်ဖြစ်သော ပစိမ် (ယခုပုသိမ်)အနီးရှိ ဘဲဂရက်ရွာတွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ စောဘဦးကြီး၏ဖခင်သည် မြေပိုင်ရှင်တစ်ဦး ဖြစ်ပြီး သူသည် ကျေးရွာ၏အကြီးအကဲလည်းဖြစ်သောကြောင့် ကြွယ်ဝချမ်းသာပြီးသြဇာညောင်းသည်။ ထိုအချိန်တွင် ဗြိတိသျှတို့က မြန်မာနိုင်ငံကိုဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာ အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး ဧရာဝတီမြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသကို အေးဆေးပြီးလူနေထူထပ်သောဒေသအဖြစ်မှ တိုင်းပြည်၏အဓိက ဆန်စပါးထုတ်လုပ်သည့် ဒေသအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ဤဖြစ်စဉ်တွင် ရွှံ့နွံများနှင့် တောအုပ်များကို အကြီးစားစိုက်ပျိုးရေးအတွက်လယ်ကွင်းများသို့ပြောင်းလဲရန် ရောက်ရှိလာသော ထောင်နှင့်ချီသောရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများသည် မြန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်းနှင့် အိန္ဒိယတို့မှ ဖြစ်သည်။ ဤကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုကြောင့် ဒေသတွင်းနေထိုင်လျက်ရှိသော ကရင်နှင့် ဗမာလူမျိုးများသည် စိုက်ပျိုးရေးနှင့်ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း ကိုသာအဓိကလုပ်ကိုင်ခဲ့ကြရသည့် အပြောင်းအလဲများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ကရင်လူမျိုးအများစုသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာကို လက်ခံကျင့်သုံးသည်သာမကအတန်းပညာ၏ အရေးပါပုံကိုလည်း သိရှိလက်ခံလာကြသည်။ လူများသည် မြို့ကြီးများသို့ ပိုမိုပြောင်းရွှေ့လာကြပြီး အသက်မွေး၀မ်းကျောင်းမှုပုံစံများလည်း ပြောင်းလဲလာကြသည်။ စောဘဦးကြီး၏ဘဝနှင့် ပတ်သက်၍ သူနှင့်သူ့မိသားစုကြုံတွေ့ခဲ့သော အရာများအကြောင်းကို ကရင်လူမျိုးများနှင့် ကရင်လူမျိုးမဟုတ်သူများလည်း ပိုမိုနားလည်စေရန် သူ၏မြေးဖြစ်သူ Paul Sztumpf (၂၀၁၁) မှကျေးဇူးတင်စွာဖြင့် ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ စောဘဦးကြီး၏ ဖခင်သည် ခရစ်ယာန်ဘာသာ၀င် စကောကရင်မိသားစုမှ ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း ၎င်း၏ရွာတွင်ဗမာလူမျိုး ဗုဒ္ဓဘာသာ၀င်များလည်း နေထိုင်ကြသည်။ အစီရင်ခံစာများအရ ထိုအုပ်စုနှစ်စုလုံးသည် ငြိမ်းချမ်းစွာအတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ခဲ့ကြသော်လည်း ကျေးရွာ၏သီးခြား နေရာများတွင်နေထိုင်ကြပြီး ၎င်းတို့အကြားအဆက်အသွယ်မှာ အကန့်အသတ်ရှိသည်။ ကျေးရွာတစ်ရွာစီ၏ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းဘ၀သည် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းနှင့် ဘုန်းကြီးကျောင်းများကို အသီးသီးဗဟိုပြုသည်။ ကျေးရွာများရှိနေထိုင်မှုဘဝကို ယေဘုယျအားဖြင့်ရာသီ၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့်ရိုးရာပွဲတော်များဖြင့်မှတ်သားသည်။ ကျေးရွာခေါင်းဆောင်ဖြစ်သော စောဘဦးကြီး၏ဖခင်သည် ရွာသားအားလုံး၏စိုးရိမ်မှုများကို ဂရုစိုက်ရန်တာဝန်ရှိသည်။ သူသည် ပုသိမ်ရှိ ကိုသာဖြူဟုအမည်ရသော စကောကရင်အထက်တန်းကျောင်း ကဲ့သို့သောလူထုစီမံကိန်းများကို ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။ ကိုသာဖြူ ဘုရားရှိခိုးကျောင်းနှင့်ဘာသာရေးစာသင်ကျောင်းသည် ပုသိမ်မြို့ရှိ စကောလူမှုအသိုင်းအဝိုင်း အလယ်တွင်ယနေ့တိုင် တည်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။
သူနှင့်အတူကြီးပြင်းခဲ့ကြသော စောဘဦးကြီး၏မိခင်၊ ညီမနှစ်ယောက်၊ အစ်မနှစ်ယောက် ရှိသည်။ကျွန်ုပ်တို့သိသည်မှာ စောဘဦးကြီးသည် နှစ်ခြင်းခံ အထက်တန်းကျောင်းသို့တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ထိုကျောင်းတွင် သူကို နိုင်ငံခြားသာသနာပြုဆရာများမှ သင်ကြားပေးခဲ့သည်။ စောဘဦးကြီးသည် ကရင်လူမျိုးနှင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာ၀င် ဆိုင်ရာ သဘောတရားများဖြင့် ကြီးပြင်းခဲ့သည်။ဗြိတိသျှတို့သည် ရဲနှင့်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များတွင် ကရင်လူမျိုး အများအပြားကို စုဆောင်းခဲ့သည်။ ဗမာအမျိုးသားရေးဝါဒီများအကြား လွတ်လပ်ရေးရလိုသောဆန္ဒများပြင်းထန်လာသော်လည်း အချို့သောကရင်ခေါင်းဆောင်များ၏ အမြင်တွင် ဗြိတိသျှအုပ်ချုပ်မှုသည် ကရင်လူမျိုးများအား အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ကာကွယ်မှုနှင့်အခွင့်အရေးများပေးခဲ့သည်။ မတူညီသည့် သစ္စာရှိမှုတို့သည် နောင်လာမည့် ဆယ်စုနှစ်များတွင် ကရင်လူမျိုးများ၏ ကံကြမ္မာကိုပုံဖော်လာမည့် ပဋိပက္ခများတွင် အဓိကသွေးခွဲမှု တစ်ခုအဖြစ်ပါ၀င်လာပါသည်။
အထက်တန်းကျောင်းပြီးဆုံးသည့်နောက် စောဘဦးကြီးအား လန်ဒန်သို့စေလွှတ်ပြီး ၎င်း၏အစ်ကိုဝမ်းကွဲ နှင့်အတူ ရှေ့နေအဖြစ်လေ့ကျင့်ရန် ဥပဒေဘာသာရပ်အား လေ့လာစေခဲ့သည်။ သူသည် အသက် ၁၈နှစ်တွင် လန်ဒန်သို့ ရောက်ရှိပြီး ၈နှစ်ကြာနေထိုင်ခဲ့သည်။ လန်ဒန်တွင် ပညာသင်ကြားနေစဉ် သူသည် Renee Rose Kemp ဟုအမည်ရသော အင်္ဂလိပ်အမျိုးသမီးတစ်ဉီးနှင့် ဆုံတွေ့ခဲ့သည်။ Renee Rose Kemp သည် ပါရမီရှိသော စက်ချုပ်သူတစ်ယောက်ဖြစ်ပြီး လန်ဒန်၏အဓိက စျေးဝယ်သည့်နေရာတစ်ခုတွင် ဆိုင်အခင်းအကျင်းဒီဇိုင်နာအဖြစ် လုပ်ကိုင်နေသူဖြစ်ပါသည်။ ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် ထိမ်းမြားလက်ထပ်ခဲ့ပြီး တစ်နှစ်အကြာတွင် သားဖြစ်သူ မိုက်ကယ်သီအိုဒေါရ်ကို မွေးဖွားခဲ့သည်။ စောဘဦးကြီးသည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် ဥပဒေဘွဲ့ရပြီးနောက် ရှေ့နေများအသင်းတွင်လေ့ကျင့်ခဲ့ရပြီး နောက်ဆုံးသုံးနှစ်အကြာတွင် ရှေ့နေတစ်ယောက်ဖြစ်လာသည်။ ၁၉၂၉ ခုနှစ်တွင် ဘဦးကြီးသည် သင်တန်းပြီးဆုံးပြီးနောက် Thelma Resa အမည်ရှိသောဒုတိယကလေး၏ ဖခင်ဖြစ်လာသည်။ ထိုနှစ်အကုန်တွင် တစ်မိသားစုလုံး မြန်မာပြည်သို့ပြောင်းရွှေခဲ့ကြသည်။ ထိုအချိန်တွင် စောဘဦးကြီးသည် အသက် ၂၆ နှစ်ရှိပြီဖြစ်သည်။ (Sztumpf, 2011 တွင်ကြည့်ပါ)
စောဘဦးကြီးနှင့်သူ့မိသားစုသည် ပုသိမ်၌အရင် အခြေချနေထိုင်ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ကရင်လူမျိုး အများစုနေထိုင်သည့် မြောင်းမြမြို့သို့ ပြောင်းရွေ့ခဲ့ကြသည်။ ပုသိမ်နှင့်မြောင်းမြမြို့များတွင် ဗမာအများစု သာမကကရင်၊ ဗြိတိသျှ၊ အိန္ဒိယနှင့်တရုတ်လူမျိုးများလည်း နေထိုင်ကြသည်။ ထို့ကြောင့် အမျိုးမျိုးသော အစားအစာ၊ တေးဂီတ၊ ရုပ်ရှင်နှင့်ထုတ်ကုန်များကို ရရှိနိုင်သည်။ စောဘဦးကြီး မိသားစုသည် ဤနေရာတွင် နှစ်ပေါင်းများစွာနေထိုင်ခဲ့ကြပြီး ရှေ့နေအဖြစ် သူ၏ရုံးခန်းကို ဖွင့်လှစ် လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ သူသည် အားလပ်ချိန်များတွင် ၎င်း၏စိတ်ကူးအကြံဉာဏ်များကို ကရင် အထက်တန်းကျောင်းမှ ကျောင်းသားများ၊ ဆရာများနှင့်ဖလှယ်ခြင်း၊ ဘောလုံးကန်ခြင်းနှင့် ဂေါက်သီးကစားခြင်းများပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ ထိုခေတ်ကဓာတ်ပုံများတွင် သူသည်အနောက်တိုင်း ဝတ်စုံ၀တ်ဆင်ကာ Ford V-8RD.484 ကားအမျိုးအစားကိုမောင်းနှင်နေသည် ကိုပြသသည်။ တရားရုံးတွင် သူသည် ဗြိတိသျှရှေ့နေတစ်ယောက်ကဲ့သို့ ၀တ်စုံကိုဝတ်ဆင်ပါသည်။ သူ၏ဇနီးဖြစ်သူ Renee သည်လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဘ၀သစ်စခဲ့ပါသည်။ သူမတွင် စကော့တလန်နိုင်ငံသူ သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်ရှိပြီး ထိုအမျိုးသမီးသည် စောဘဦးကြီး လန်ဒန်တွင်အတူပညာသင်ကြားခဲ့သော အစ်ကို၀မ်းကွဲ၏ ဇနီးဖြစ်ပါသည်။
များမကြာမီအခြေအနေများသည် ပို၍ စိန်ခေါ်မှုများလာသည်။ ကြီးမားသော စီးပွားပျက်ကပ်သည် မြန်မာနိုင်ငံကိုထိခိုက်စေခဲ့သည်။ ဧရာဝတီမြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသရှိ လယ်သမားများသည် ငွေတိုး ချေးငှားသူများသို့မဟုတ် လယ်ယာရှင်များအပေါ် အကြွေးအမြောက်အများတင်ခဲ့ကြသည်။ စီးပွားရေးကျပ်တည်းမှုများသည် နိုင်ငံရှိ လူဦးရေများအကြားတွင် တင်းမာမှုများပိုမိုပြင်းထန် လာစေပြီး ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများနှင့် တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုများ အပေါ်အမျိုးသားရေးဝါဒနှင့် ရန်လိုမှုများကို တိုးမြှင့်စေခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် အိန္ဒိယလူမျိုးများနှင့် တရုတ်လူမျိုးများ ပစ်မှတ်ထားခံရပြီးတစ်ခါတစ်ရံ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုများ၏ သားကောင်များဖြစ်လာကြသည်။ ထို့အပြင် ဗြိတိသျှတို့က ပို၍အကြမ်းဖက်ဖိနှိပ်ခဲ့ကြသည်။ တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုဝင်များကို ဗြိတိသျှတို့၏စစ်တပ်အတွင်းသို့ စုဆောင်းခြင်းသည်လည်း ကွဲပြားမှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ၁၉၃၀ခုနှစ်တွင် ဆရာစံအရေးတော်ပုံကို ဗြိတိသျှတို့မှ အဓိကစစ်ဆင်ရေးတစ်ခုဖြင့်နှိမ်နှင်းခဲ့ရာတွင် ကရင်လူမျိုးစစ်သား ၁၀,၀၀၀ ခန့်ပါ၀င်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်တွင် တိုင်းပြည်လွတ်လပ်ရေး ရရှိရန် ကြိုးစားခဲ့ကြသည့် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့်သူ၏အဖော်များ၏ ပတ်၀န်းကျင်တွင် ဗမာ့အင်အားစုတို့ ပေါ်ပေါက်လာပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံသို့ စစ်ပွဲရောက်ရှိလာသောအခါ စောဘဦးကြီးသည် သူ၏ဇာတိရွာ သို့ထွက်ခွာသွားပြီး ၄င်း၏မိသားစုကို (၄) နှစ်ခန့်ကြာမှသာ ထပ်မံတွေ့ဆုံနိုင်ခဲ့ပါသည်။ ၁၉၄၂ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒေသအများစုသည် ဂျပန်၏ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင်ရှိခဲ့သည်။ ဗြိတိသျှစစ်တပ်မှ ကျန်ရှိသည့်ရာပေါင်းများစွာသော အိန္ဒိယလူမျိုးများသည်ဆိုးရွားလှသော အခြေအနေများ အောက်တွင် ရခိုင်သို့ထွက်ပြေးခဲ့ကြရသည်။ ဒုက္ခသည်အများအပြားထဲတွင် ဘဦးကြီး၏ဇနီး Renee နှင့်ကလေးနှစ်ယောက်တို့လည်းပါ၀င်ခဲ့ကြသည်။ စောဘဉီးကြီး အိမ်ပြန်ရောက်သောအခါ အိမ်တွင် မည်သူမျှ ရှိမနေတော့ပါ။ ကံကောင်းစွာဖြင့် သြဇာရှိသောသူငယ်ချင်းများ၏ အကူအညီဖြင့် သူ၏ဇနီးနှင့်ကလေးများသည် အိန္ဒိယပြည်သို့ထွက်ခွာခဲ့ပြီး သီတင်းပတ်အနည်းငယ်အကြာတွင် ဘုံဘေမှ သင်္ဘောဖြင့်လန်ဒန်သို့ ပြန်သွားနိုင်ခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံ၏ နေရာအနှံ့အပြားတွင် ကရင်နှင့် ဗမာအုပ်စုများအကြား အကြမ်းဖက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ကရင်လူမျိုးအများစုသည် ဗြိတိသျှတို့အတွက် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြသော သစ္စာဖောက်များဖြစ်သည်ဟု အမည်တပ်ခံခဲ့ရသည်။ ဗမာအမျိုးသားရေးဝါဒီများသည် ဗမာ့လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (BIA) ကိုတည်ထောင်နိုင်ခဲ့သည်။ စောဘဦးကြီး၏အစ်ကို ၀မ်းကွဲနှင့် မိတ်ဆွေစောဖေသာ(ပီသာ၏ ဇနီးနှင့် ကလေးများ၊အခြား မြောက်များစွာသော ကရင်လူမျိုးများနှင့် မြောင်းမြဒေသရှိဗမာလူမျိုးများအပါအ၀င် ၎င်းတို့၏မိသားစုများနည်းတူ အသတ်ခံခဲ့ကြရသည်။ စောဘဦးကြီး၏ ပြောင်းလဲသွားသော နိုင်ငံရေးအစီအစဉ်များ၏ အရင်းအမြစ်နှင့် ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU)မှ ယနေ့တိုင်အောင်ထိန်းသိမ်းထားသော ၎င်း၏ အခြေခံမူလေးရပ် တို့တွင် ထိုစိတ်ထိခိုက်ဖြစ်ရပ်များ ပါဝင်နေပါသည်။
စောဘဦးကြီးသည် အစပိုင်းတွင် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့်အတူ အကြမ်းဖက်မှုများကို ကာကွယ်ရန်နှင့် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးတို့ကိုလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ သူသည်ရန်ကုန်တွင် နေထိုင်စဉ်ကာလအတွင်း ကရင်ဗဟိုအဖွဲ့အစည်း (KCO) ကိုဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ အာဏာရနိုင်ငံရေး အင်အားစုများက KCOသည် ကရင်လူမျိုးတို့၏ အကျိုးစီးပွားကို ကိုယ်စားပြုသည့် တရားဝင်အဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။၁၉၄၄ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံကိုပြန်လည်ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့က ထောင်ချီသော ကရင်စစ်သားများကို လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးပြီး သေချာစွာစီစဉ်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ထဲမှ အချို့လူများသည် နောက်ပိုင်းတွင် KNU တွင်ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်များဖြစ်လာသည်။ ပွင့်လင်းလာသော ကရင်အမျိုးသားရေးဝါဒသည် ကရင်-ဗမာပဋိပက္ခကို ပိုအားကောင်း စေခဲ့သည်။ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းသည် ၁၉၄၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ အင်ဖာ (အိန္ဒိယ) အနိုင်ရစစ်ပွဲအပြီးတွင် ဂျပန်တို့ကိုမြန်မာနိုင်ငံမှမောင်းထုတ်ရန်အတွက် မဟာမိတ်များ ကိုသာ ပိုမိုအလေးအနက်ထားခဲ့သည်။ ဂျပန်တို့သည် ၁၉၄၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် လက်နက်ချခဲ့သည်။ ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်အကြာတွင် ညှိနှိုင်းမှုများစတင်ရန် မြန်မာနိုင်ငံမှ လူငယ်ခေါင်းဆောင် ၇ ဦးပါ၀င်သည့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို Ceylon သို့ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။ စောဘဦးကြီးသည် အောင်ဆန်းနှင့်အတူ ကရင်ကိုယ်စားပြုသွားခဲ့သည်။ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုကို ဦးဆောင်ရန် တာ၀န်ယူသည့် ဗြိတိသျှတပ်မှူးမှာ သဘောထားကြီးသူဖြစ်သည်။ သုံးနှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံအား လွပ်လပ်ရေးပေးမည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းကို သူကတိပေးခဲ့သည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ နိုင်ငံ၏အခြေခံအဆောက်အအုံများမှာ ယိုယွင်းလာနေပြီး စီးပွားရေးလည်း ပျက်ယွင်းလာနေပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသစ်ကိုပုံဖော်ရာတွင် များစွာသောမတူညီသည့်အုပ်စုများမှ ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်စစ်တပ်များထူထောင်ခဲ့ပြီး အကျိုးစီးပွားယှဉ်ပြိုင်ခြင်းများဖြင့် ပါ၀င်ခဲ့ကြသည်။
KCOသည် ဗြိတိသျှတို့အား ကရင်ပြည်နယ်အတွက် သီးသန့်ပြည်နယ်တစ်ခုသို့မဟုတ် ဖက်ဒရယ် အုပ်ချုပ်ရေးတွင် တန်းတူမိတ်ဖက်အဖြစ် တရားဝင်တောင်းဆိုခဲ့သည်။ စောဘဦးကြီးသည် ဤပြည်နယ်အတွက် “ကော်သူးလေ” (“မကောင်းမှုမရှိသောနယ်မြေ” ဟုအဓိပ္ပါယ်ရသော) ဟူသော အမည်ကိုအသုံးပြုခဲ့သည်။ ၎င်းအမည်ကိုယနေ့ခေတ် ကရင်လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းကြားတွင် အသုံးပြုနေဆဲဖြစ်သည် (Keenan, 2008, 3)။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ ပြည်နယ်အတွက် တောင်းဆိုချက်များကို နောက်ဆုံးအထိ အဖြေမရရှိခဲ့ပါ။ ကရင်ခေါင်းဆောင်များသည် ၄င်းတို့ ပြည်သူများအတွက် တန်းတူညီမျှမှုကိုမျှော်မှန်းပြီး ဒုတိယတန်းစားနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် နေထိုင်စရာမလိုဘဲမိမိတို့၏ကံကြမ္မာကိုပုံဖော်နိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းကိုမျှော်မှန်းခဲ့ကြသည်။ ၁၉၄၆၊ သြဂုတ်လတွင် စောဘဦးကြီး ဦးဆောင်သော ကရင်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် ၎င်းတို့၏ တောင်းဆိုချက်များကို တင်ပြရန်လန်ဒန်သို့ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ထိုသို့ရောက်ရှိချိန်တွင် စောဘဦးကြီး ၎င်း၏မိသားစုများနှင့် ပြန်လည်ဆုံတွေ့ခွင့် ရခဲ့သည်။ မကြာခင်တွင် စောဘဦးကြီးသည် ၎င်း၏ရည်ရွယ်ချက် မအောင်မြင်နိုင်ကြောင်းကိုသဘောပေါက်လာခဲ့သည်။ ကရင်ခေါင်းဆောင်များသည် ယခင်က အမှုထမ်းခဲ့သည်များကို အသိအမှတ်ပြုခံခဲ့ရသော်လည်း အတိတ်ကာလကပေးခဲ့သော ကတိများမည်သို့ပင်ရှိစေကာမူ ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်ပြည်နယ်အတွက် တောင်းဆိုမှုကိုမူ ထောက်ခံမှု မရခဲ့ကြပါ။ ဤတောင်းဆိုချက်များကို အခြေခံအားဖြင့် လျစ်လျူရှုခဲ့သည်။ စောဘဦးကြီးသည် သူ၏မိသားစုမပါဘဲ စိတ်ပျက်လက်ပျက်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လာခဲ့သည်။
ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏လွတ်လပ်ရေးနှင့် ပတ်သက်၍ အသေးစိတ်ညှိနှိုင်း ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်စဉ် စောဘဦးကြီးသည် KCO ကိုပြန်လည်စုစည်းကာ သီးခြားပြည်နယ်တစ်ခု ထူထောင်ရန် မျှော်လင့်ချက်ဖြင့် ကရင်လူမျိုးများအား စည်းလုံးစေရန် ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) ကိုဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ စောဘဦးကြီးသည် မကြာမီတွင်အောင်ဆန်းအစိုးရအဖွဲ့မှ နှုတ်ထွက်ခဲ့သည်။ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းသည် ၁၉၄၇၊ ဇူလိုင်လတွင် သူ၏အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များနှင့်အတူ လုပ်ကြံခံရသည်။ လအနည်းငယ်ကြာပြီးနောက် ၁၉၄၈ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် မြန်မာနိုင်ငံသည်လွတ်လပ်ရေးကို တရားဝင်ရရှိခဲ့သည်။ ဗြိတိသျှတို့ ထွက်ခွာသွားသော်လည်း“ ကရင်-ဗမာပဋိပက္ခ” မှာမဖြေရှင်းနိုင်သေးပါ။
ဦးနုလက်အောက်တွင် အစိုးရသစ်နှင့် ညှိနှိုင်းမှုများပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သို့သော်စောဘဦးကြီးအတွက်မူ ဦးဆောင်ပါတီမှ ကမ်းလှမ်းမှုများသည် ကရင်အုပ်ချုပ်ရေးအတွက် လုံလောက်သောနေရာမရရှိခဲ့၍ ပြေလည်မှု မရခဲ့ပါ။ ဆွေးနွေးပွဲပျက်ပြယ်ပြီး တော်လှန်မှု ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ မငြိမ်မသက်မှုများ နှင့်အကြမ်းဖက်မှုကာလများသည် ကရင်နှင့်ဗမာအကြားသာမက အခြားဒေသများတွင်မှာပါ စတင်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၈ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် တိုင်းပြည်၏ ဒေသအသီးသီး တွင်ကရင်လူမျိုးများဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ နောက်ပိုင်းတွင်ဖြစ်ပွားသော အကြမ်းဖက်မှုဖြစ်စဉ်များတွင် ကရင်စစ်သားများနည်းတူ မြန်မာစစ်တပ်၏ အချို့စစ်သားများသည်လည်း ၎င်းတို့၏ ခေါင်းဆောင်များနှင့် ခွဲထွက်၍သီးခြားလွတ်လပ်စွာ တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။ ကရင်ကျေးရွာများ တိုက်ခိုက်ခြင်းခံခဲ့ရသော်လည်း ကရင်စစ်တပ်သည် အင်းစိန်မြို့နယ်ကို ရက်၁၀၀ကြာ သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးတွင်မြန်မာစစ်တပ်က အင်းစိန်မြို့နယ်ကို ပြန်လည်ရယူနိုင်ခဲ့ပြီး KNDO (ကရင်အမျိုးသားကာကွယ်ရေးအဖွဲ့)သည် တောင်ငူသို့ ဦးတည်၍ ရှည်လျားသောတိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားပြီးနောက် ကရင်တောင်တန်းများသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ဦးနုနှင့် စောဘဦးကြီးတို့ ညှိနှိုင်းရန် ကြိုးပမ်းသော်လည်း မည်သည့်ဖြေရှင်းချက်မှထွက်မလာနိုင်ခဲ့ပါ။ ၁၉၅၀တွင် စောဘဦးကြီးသည် KNU မှယနေ့တိုင် ကျင့်သုံးလျက်ရှိသည့်သူ၏ကျော်ကြားသော မူလေးရပ်ကိုဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။
၁ လက်နက်ချစကား အလျှဉ်းမပြောရ။ ၂ ကရင့်လက်နက် ကရင့်လက်ထဲမှာ ရှိရမည်။ ၃ ကရင်ပြည်အသိအမှတ်ပြုခြင်း ပြီးပြည့်စုံစေရမည်။ ၄ ကရင့် ကံကြမ္မာ ကရင်ဖန်တီးရမည်။
လွတ်လပ်ရေးရပြီး နောက်ပိုင်း ကရင်တော်လှန်ရေးသည် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ မာတင်စမစ်၏ ခန့်မှန်းတွက်ချက်မှု အရ လွပ်လပ်ရေးရပြီး ပထမ၂နှစ်အတွင်းမြန်မာနိုင်ငံတွင်လူပေါင်း ၆၀,၀၀၀ ခန့်သေဆုံးခဲ့သည် (Smith, 1991, 119) ။ ၁၉၅၀ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၁၂ရက်နေ့တွင် စောဘဦးကြီးသည် သူ၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက် ၉ ဦး နှင့်အတူ ၁၉၅၂ ခုနှစ်တွင်စတင်တည်ထောင်ခဲ့သောကရင်ပြည်နယ်ရှိ ဖာပွန်ခရိုင်ကိုဖြတ်သန်းခရီးသွားခဲ့သည်။ ၎င်းတို့တွင် အစောင့်အရှောက်များ မပါလာခဲ့ပါ။ ၎င်းတို့အဖွဲ့သည် ထော့ကိုကိုးဟု အမည်တွင်သော ကရင်ကျေးရွာတွင် တည်းခိုခဲ့သည်။ ထိုနေ့သည် သူတို့၏ယုံကြည်မှု သစ္စာဖောက်ခံခဲ့ရသည့်နေ့ဖြစ်သည်။ စောဘဦးကြီးနှင့်သူ၏ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များသည် အစိုးရစစ်တပ်၏ တိုက်ခိုက်ခြင်းကိုခံခဲ့ရသည်။ စောဘဦးကြီး၏အလောင်းကို မော်လမြိုင်သို့ သယ်ဆောင်သွားသည်။၄င်းအား ကျိုက်ခမီခရိုင်၊မော်လမြိုင် ခေါင်းဆေးကျွန်းအနီးတွင် ခေါင်းဆေးခဲ့သည်။
စောဘဦးကြီး ကျဆုံးသည့် သြဂုတ်လ ၁၂ ရက်နေ့ကို ကရင်အမျိုးသားများက ကရင်အာဇာနည်နေ့အဖြစ်ကျင်းပကြသည်။
Credit မူရင်းရေးသားသူ
