01/09/2025
Iskuulkii Dayaxa Muxuu Isbedel Aqooneed ku soo kordhiyey Bulshada reer Sanaag????
Iskuulka faca-weyn ee hoyga ah ee dayaxa waxa la dhisay waqtigii gumaystaha 1957, wuxuuna ka mid ahaa seddexdii iskuul ee waqtigii gumaystaha Somaliland laga
hirgeliyey oo kala ahaa; Shiikh, Camuud iyo Dayaxa. Iskuuladani waxay waqtigaas
doorweyn ka ciyaareen hanaqaadkii aqooneed ee reer Somaliland waxana ka soo baxay
dad badan oo qiimoweyn dad iyo dalka ba ku leh oo ah dadka weli hogaamiya reer
Somaliland, dhamaan lixda madaxweyne ee Somaliland soo maray waxay ka soo
aflexeen iskuuladan, iyaga iyo aqoonyahan kala oo aan la soo koobi karin. Waqtigii burburkii dagaaladii dalka dib loogu xoraynayey dhamaan iskuuladani way
xidhmeen. Ka dib markii Somaliland xoriyadeedii dib ula soo noqotay waxa dib loo furay
Iskuulkii Camuud oo loo bedeley Jaamacada Camuud 1998, Jaamacadda Camuud
waxay waxweyn ka bedeshey heerkii aqooneed ee Somaliland iyada oo daraf ka daraf
gaadhey aqoontii ay bixinasey, siweyna u anfacday Somaliland oo dhan, waxay kor u
qaaday tayadii waxbarashada. Waxa ku xigey iskuulka hoyga ah ee Shiikh oo dib loo hawl-geliyey sanadii 2002, isaga
oo noqday Iskuul heer caalami ah oo buuxiyey dhamaan shuruudaha halbeega
waxbarasho ee caalamiga ah (Internationally Recognized Academic Standards), wuxuuna noqday xarunta lagu galo imtixaanka caalamiga ha ee IGCSE, iyo meel looga
kala yimaado dhamaan gobolada Somaliland wuxuu iskuulka Shiikh ka soo dhalaalay
ujeedadii loo dhisay ee ahayd kor u qaadista tayada aqoonta iyo inuu soo saaro jiil la
jaan qaadikara caalamka, sababaha guusha iskuulka Shiikh waxaa loo sibir saaraa
dhinaca maamulka iskuulka oo mar walba lagu eegayey il aqooneed,(merit based
selection), laakiin aan shuruud looga dhigin arimo degaan iyo mid reereed toona. Iskuulka hoyga ah ee Dayaxa oo in dib loo dhisaa waqti dheer qaadatay, waxa dib loo
hawl-geliyey 2016, ka dib markii Sanduuqa horumarinta Somaliland (Somaliland
Development Fund) laga maal geliyey, dadka reer Sanaag ayaa siweyn u saadaalinayey, iyaga oo filayey inuu ka haqabtiridoono tayada aqooneed ee ay muddada dheer
goboladda dhigooda ah uga martida ahaayeen, ugu danbayn reer Sanaag waxay heleen
dhisme qurux badan iyo deegaan kii Dayaxa oo loo diyaarshey goob waxbarasho oo
heer sare ah, waxana soo dhowaatey filashadii rajadaweyn xambaarsanayd ee ahayd in
Sanaag hesho Iskuul la tartama; Abaarso, Burco Academy iyo Shiikh. Maanta oo
Iskuulkii hoyga Dayaxa furan yahay ku dhowaad 10 sano, filashadii reer Sanaag maxaa
ka qabsoomay, maxaa ka qabyoobey, maxaase qorshe ah?
Khayraad kasta oo aad heshaa haddii anaad sifiican u maamulan lagama gurto midhihii
laga filayey, waxaa maanta cad in aanu iskuulkii Dayaxa buuxin kaalintii laga filayey, taas oo loo nisbaynayo, maamul xumo ku dhisan qabyaalad aan laga fekerayn midhaha
iskuulku soo saarayo lakiin laysku haysto manfaca laga helayo, inay iskuulka
maamulayaan dad aan ka fekerayn in iskuulka Dayaxa yeesho magacii iyo tayadi waxbarasho ee lagu yaqaaney iyo isla xisaabtan la aan dhinaca wasaaradda
waxbarashada. Isla bilawgiiba iskuulka Dayaxa wuxuu ka leexday tubtii aqoonta kadib markii si
reernimo ah oday loogu cimaamaday maamulaha iskuulka halkii ay ahayd in
maamulaha iskuulka lagu soo xulo hab ku dhisan tartar daah furan, taas oo aynu
maanta midheheedii guranayno, wax kasta oo bilawga qaloocda way adagtahay sida loo
toosiyaa, maanta iskuulkii Dayaxa oo dawladdu miisaaniyad badan ku bixisaa ma jirto
wuxuu ku dhaamo iskuullada dawladda ee Cergaabo dhexdeeda ku yaala, kuwa gaar ka
loo leeyahayna tayo ahaan wuuba ka hooseeyaa, wuxuu noqday iskuulkii meel
qabyaadada lagu falkiyo, oo ay isku haystaan maamulkiisa reeraha wadadega Dayaxa. Iskuulka Dayaxa wuxuu ka sii dhacayaa haadaan, waxaa sii lumaysa sumcaddii, tayadii
iyo kalsoonidii dadka reer sanaag ku qabeen. Muranka soo noqnoqda ee dugsiga qaybta
ugu wayn waxa ka qaatay isuduwaha wasaarada waxbarashada ee gobolka Sanaag
Axmed Hurun Kaar oo si badheedh ah ula soo safta reerkooda . Xukuumada waxa la gudboon inay qaado talaabooyinkan
A. In qiimayn lagu sameeyo iskuulka hoyga Dayaxa tayadiisa waxbarasho iyo hab
Maamulkiisa
b. In la xayaysiiyo, si daahfurana loogu tartamo maamulaha iyo maamule ku
xigeenka iskuulka
c. In iskuulka lala mataaneeyo iskuulada digiisa ee Abaarso, Burco Academy iyo
Shiikh. Tani waa sida keliya ee lagu badbaadin karo iskuulka kharashka badani galay, baahida
Weyna bulshadu u qabto ee maamul xumo darteed fadhiidka u noqday. Hal qof oo hodma bulshada oo aqoonta laga haqabtiraa dhaanta.
