20/05/2025
ถามกันเข้ามามากว่าตกลงแนวคิดดีไอวาย ทิงเกอร์ เมกเกอร์มันเป็นยังไง
(จริง ๆ อาจจะไม่มีคนถามนะคะแต่อยากบอกเลยต้องอ้างว่ามีคนถาม 🤣)
ต่อไปนี้เป็นการไล่เลียงแนวคิด DIY, Tinkering และ Maker เพื่อแสดงให้เห็นพัฒนาการการเรียนรู้และทักษะที่เพิ่มขึ้นในแต่ละขั้น:
📌 DIY (Do It Yourself) ลงมือทำคือกระดุมเม็ดแรก
ลักษณะเด่น: เริ่มต้นจากการทำด้วยตนเองตามขั้นตอนหรือคำแนะนำที่มีอยู่
รูปแบบการเรียนรู้: มักมีการชี้นำจากคู่มือ วิดีโอสอน หรือแบบแปลนสำเร็จรูป ทำให้ผู้เรียนเข้าใจทักษะพื้นฐานและวิธีใช้อุปกรณ์อย่างง่าย (ต่อเฟอร์อิเกียเป็นต้น ของชอบ)
ผลลัพธ์: ผู้เรียนสามารถสร้างผลงานตามคำแนะนำหรือโปรเจกต์ที่มีตัวอย่างเป็นต้นแบบอยู่แล้ว เช่น ประกอบเฟอร์นิเจอร์ง่าย ๆ ซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้าตามวิธีการในอินเทอร์เน็ต หรือทำงานฝีมือง่าย ๆ
จุดเน้น: การปฏิบัติตามขั้นตอนเพื่อให้ได้ผลงานออกมาตามที่กำหนด เน้นการเลียนแบบ (Imitation) เป็นหลัก
📌 Tinkering การได้ลองแบบ free play
ลักษณะเด่น: เพิ่มความเป็นอิสระจากคำแนะนำตายตัว เริ่มทดลองปรับเปลี่ยน ดัดแปลง หรือแก้ไขสิ่งที่มีอยู่ด้วยการลองผิดลองถูก
รูปแบบการเรียนรู้: ผู้เรียนลงมือทำโดยไม่ยึดติดกับคำสั่งหรือคู่มือที่ตายตัว หากแต่ใช้การสังเกต ตั้งคำถาม และปรับปรุงชิ้นงานให้ดีขึ้นทีละน้อย (เอาเฟอร๋อิเกียไปแฮ็กทำอย่างอื่น เป็นต้น)
ผลลัพธ์: การได้ค้นพบแนวทางใหม่ ๆ แก้ปัญหาเฉพาะหน้า และเข้าใจกลไกหรือหลักการทำงานของวัตถุหรือระบบได้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น แม้ผลงานอาจไม่สมบูรณ์แบบ แต่ผู้เรียนได้ความเข้าใจเชิงโครงสร้างและฟังก์ชันที่ลึกกว่าขั้น DIY
จุดเน้น: การเรียนรู้จากการลงมือทดลอง (Experimentation) ปรับปรุง เปลี่ยนแปลง และเรียนรู้จากความผิดพลาด เพื่อเสริมสร้างความคิดเชิงวิพากษ์และความคิดสร้างสรรค์เบื้องต้น
📌 Maker ผู้สรรสร้าง
ลักษณะเด่น: พัฒนาจากการปรับเปลี่ยนเล็ก ๆ น้อย ๆ ไปสู่การออกแบบและสร้างสรรค์ผลงานที่มีเอกลักษณ์ใหม่ มีการรวมความรู้ ทักษะ และเทคโนโลยีหลากสาขาเข้าด้วยกัน
รูปแบบการเรียนรู้: ผู้เรียนใช้ความคิดสร้างสรรค์ ทักษะเทคนิค และความรู้ข้ามสาขา (Interdisciplinary) ในการออกแบบพัฒนาโปรเจกต์ที่ตอบโจทย์ปัญหาหรือความต้องการใหม่ ๆ โดยไม่ต้องพึ่งพาคู่มือมากนัก แต่สามารถค้นหาข้อมูล แนวคิด และทดลองซ้ำไปมาเพื่อพัฒนาแนวทางของตนเอง
ผลลัพธ์: เกิดนวัตกรรมต้นแบบ (Prototype) หรือผลงานเชิงสร้างสรรค์ที่มีลักษณะเฉพาะตัว อาจนำไปสู่การออกสู่ตลาดหรือพัฒนาต่อจนเป็นผลิตภัณฑ์หรือบริการที่มีมูลค่าได้
จุดเน้น: การบูรณาการ (Integration) ความรู้ ความคิดสร้างสรรค์ ทักษะวิชาชีพ และการออกแบบเพื่อแก้ปัญหาหรือสร้างคุณค่าใหม่ เพิ่มความซับซ้อนและความลึกซึ้งในการคิดและทำงาน.
🔖 สั้น ๆ น้า 🔖.
ขั้น DIY คือการทำตามขั้นตอน เรียนรู้ทักษะพื้นฐานเน้นเลียนแบบ
ขั้น Tinkering คือการก้าวข้ามการทำตามคำสั่งสู่การทดลอง ปรับปรุง ดัดแปลงอย่างอิสระ
ขั้น Maker คือการรวมศักยภาพทุกด้านที่ได้มาจากการฝึกฝนในสองขั้นแรกเพื่อสร้างนวัตกรรมใหม่ที่มีมูลค่าและความเป็นต้นฉบับ
เมื่อมองภาพรวม ผู้เรียนจะค่อย ๆ เพิ่มพูนความสามารถจาก
การทำด้วยตนเอง—>การลองผิดลองถูก—>การสร้างนวัตกรรม
นับเป็นพัฒนาการทางความคิดและทักษะที่เติบโตขึ้นทีละขั้นจนกลายเป็นผู้สร้างสรรค์ที่เป็นอิสระและมีศักยภาพสูงสุดในระนาบของการเป็น “เมกเกอร์” ที่แท้จริง
