14/10/2025
🪶 นักกีฏวิทยาองค์การสวนพฤกษศาสตร์ ค้นพบ “แมลงหายากตัวบ่งชี้คุณภาพน้ำดี” จากป่าต้นน้ำของไทย
ดร.กัลยกร พิราอรอภิชา นักกีฏวิทยา องค์การสวนพฤกษศาสตร์ และคณะนักวิจัยทั้งไทยและต่างประเทศ ร่วมกันค้นพบ แมลงช้างกรามโต (Dobsonfly) ทั้ง 3 ชนิด จากภาคเหนือของประเทศไทยเป็นครั้งแรก ซึ่งผลงานวิจัยดังกล่าวได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิชาการระดับนานาชาติ Tropical Natural History (ฉบับพิเศษที่ 8 หน้า 188–202)
การค้นพบครั้งนี้ได้รับการยืนยันด้วยหลักฐานทาง สัณฐานวิทยา และ ข้อมูลพันธุกรรม DNA (ยีน COI) ซึ่งชี้ชัดว่าเป็นชนิดใหม่และบันทึกใหม่ของประเทศไทย โดยตัวอ่อนของแมลงช้างกรามโตเหล่านี้จะอาศัยอยู่เฉพาะใน ลำธารที่มีน้ำสะอาดและมีออกซิเจนละลายน้ำสูง เท่านั้น จึงนับเป็น ดัชนีชี้วัดคุณภาพน้ำดีตามธรรมชาติ
แมลงช้างกรามโตจัดอยู่ในกลุ่ม แมลงโบราณ (Megaloptera) ที่มีการเจริญเติบโตแบบวงชีวิตสมบูรณ์ (Complete metamorphosis) และได้รับสมญาว่าเป็น “ฟอสซิลมีชีวิต” (Living Fossil) เนื่องจากยังคงลักษณะทางสัณฐานใกล้เคียงกับบรรพบุรุษในยุคโบราณเมื่อหลายร้อยล้านปีก่อน
สำหรับทีมนักวิจัยที่ร่วมกันค้นพบในครั้งนี้ ได้แก่ ดร.คนึงนิตย์ วาโย มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ ผศ.ดร.นรินทร์ ชมภูพวง มหาวิทยาลัยขอนแก่น ศาสตราจารย์ Fumio Hayashi จาก Tokyo Metropolitan University ประเทศญี่ปุ่น ศาสตราจารย์ ดร. Xingyue Liu จาก Chinese Academy University และ Mr. Yuezheng Tu จาก China Agricultural University สาธารณรัฐประชาชนจีน
การค้นพบครั้งนี้ไม่เพียงช่วยเติมเต็มองค์ความรู้ด้านอนุกรมวิธานและวิวัฒนาการของแมลงกลุ่มโบราณเท่านั้น แต่ยังสะท้อนให้เห็นถึง ความสมบูรณ์ของระบบนิเวศในผืนป่าต้นน้ำของประเทศไทย และตอกย้ำถึง คุณค่าของการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ ที่ควรได้รับการดูแลอย่างต่อเนื่อง
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม : ดร.กัลยกร พิราอรอภิชา โทร. 06 2982 9826
📖 อ่านบทความฉบับเต็มได้ที่: https://li01.tci-thaijo.org/index.php/tnh/article/view/267194
Citation:
Piraonapicha, K., Chomphuphuang, N., Wayo, K., Tu, Y., Hayashi, F. & Liu, X. (2025). A New Species and New Records of the Dobsonfly Genus Protohermes van der Weele, 1907 (Megaloptera: Corydalidae: Corydalinae) from Thailand. Tropical Natural History, 25(8), 188–202.
